PROJEKT

Założenia

Przejawami dyskryminacji na rynku pracy są trzy główne zjawiska: zjawisko segregacji zawodowej, różnica w wysokości wynagrodzeń kobiet i mężczyzn oraz istotna różnica w poziomie bezrobocia, zwłaszcza długookresowego wśród kobiet i mężczyzn (P. Zwiech "Dyskryminacja kobiet na rynku pracy w Polsce" Uniwersytet Szczeciński).

Analiza danych GUS (lata 2000-2008) wskazuje na znaczne różnice w tych wielkościach na niekorzyść kobiet. Mimo że w ostatnich latach nastąpiły przemiany w strukturze zawodowej to i tak nadal istnieje podział na zawody typowo męskie i kobiece. Kobiece zawody charakteryzują się niższymi zarobkami, oferują ograniczone możliwości awansu zawodowego i cechują się niższym prestiżem społecznym. Potwierdzają to dane GUS obrazujące proporcje w sekcjach PKD i grupach zawodowych. Najwięcej kobiet zatrudnionych jest w ochronie zdrowia, edukacji i usługach czyli w sektorach relatywnie niżej opłacanych (GUS, 2007).

Kobiety dysponując takim samym wykształceniem, będąc na takim samym stanowisku pracy, otrzymują niższe wynagrodzenie (z danych Komisji Europejskiej wynika, że kobiety w UE otrzymują średnio o 17,4% mniejsze wynagrodzenie niż mężczyźni).

W Polsce największe różnice w średnich zarobkach kobiet i mężczyzn występują w województwie mazowieckim i sięgają nawet 2 tys. złotych (ogólnopolskie badanie wynagrodzeń Sedlak i Sedlak, 2008r.). Niekorzystna sytuacja kobiet na rynku pracy związana jest także z wyższym poziomem bezrobocia. W województwie mazowieckim zdecydowanie więcej kobiet niż mężczyzn jest długotrwale bezrobotnych (wg danych GUS w 2007 roku 59% bezrobotnych powyżej 12 miesięcy stanowiły kobiety). Pomimo że polskie prawo zabrania dyskryminacji ze względu na płeć, zjawisko to stale występuje.

Duża część informacji obrazujących dyskryminację kobiet na rynku pracy nie jest dostatecznie szczegółowa i oprócz ogólnych danych statystycznych nie ma takich, które odnoszą się do specyfiki tego zjawiska w poszczególnych województwach z wyszczególnieniem obszarów wiejskich i miejskich. Brak jest również skutecznych, systemowych działań zwiększających efektywność walki ze zjawiskiem nierównego traktowania kobiet i mężczyzn na rynku pracy.

Dlatego też uzasadniona jest realizacja projektu, polegającego na dokładnym zbadaniu dyskryminacji kobiet na rynku pracy województwa mazowieckiego oraz umożliwiającego wypracowanie i upowszechnienie skutecznych metod przeciwdziałania dyskryminacji zawodowej kobiet

 

Cele projektu

Głównym celem projektu "Równościowa polityka zatrudnienia szansą kobiet na rynku pracy województwa mazowieckiego" jest dostarczenie wojewódzkim instytucjom rynku pracy kompleksowych analiz, prognoz i rekomendacji umożliwiających zwiększenie efektywności mechanizmów przeciwdziałających dyskryminacji kobiet na rynku pracy województwa mazowieckiego.

Czas realizacji projektu: styczeń - listopad 2010 roku.

Cele szczegółowe projektu, prowadzące do osiągnięcia celu głównego to:

• Zdiagnozowanie poziomu dyskryminacji kobiet na mazowieckim rynku pracy
• Dokonanie kompleksowych prognoz sytuacji kobiet na mazowieckim rynku pracy
• Zarekomendowanie instytucjom rynku pracy na podstawie badań typu "desk-reasearch" oraz analiz i prognoz przeprowadzonych w ramach projektu, pakietu efektywnych działań i instrumentów zmierzających do przeciwdziałania dyskryminacji zawodowej kobiet na mazowieckim rynku pracy

Cele projektu są w pełni zgodne z założeniami "Strategii rozwoju województwa mazowieckiego" i Programem Operacyjnym Kapitał Ludzki oraz

• Priorytetem VI. Rynek pracy otwarty dla wszystkich
• Działaniem. 6.1 - Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywności zawodowej w regionie i
• Poddziałaniem 6.1.1 - Wsparcie osób pozostających bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy

Realizacja projektu jest zgodna z celami horyzontalnymi, w tym z polityką równych szans i polityką zrównoważonego rozwoju. Projekt realizowany będzie zgodnie z prawodawstwem wspólnotowym, prawodawstwem krajowym.

 

Działania

Zrealizowanie kompleksowych prac badawczych umożliwi uzyskanie szczegółowych danych na temat sytuacji kobiet na rynku pracy województwa mazowieckiego. Kolejne etapy działania to:

1. Opracowanie szczegółowego zakresu merytorycznych badań ankietowych.

W ramach projektu planowane jest zdiagnozowanie następujących obszarów problemowych:
• znaczenia sfery zawodowej w życiu kobiet;
• uwarunkowania dyskryminacji kobiet na rynku pracy na obszarach wiejskich i w miastach
• ekonomicznych aspektów dyskryminacji kobiet na rynku pracy
• społecznych aspektów dyskryminacji kobiet na rynku pracy
• przestrzennego zróżnicowania podaży i popytu na pracę kobiet w województwie mazowieckim
• aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu kobiet w województwie mazowieckim
• konfliktów zawodowo-rodzinnych oraz ich wpływu na zjawisko dyskryminacji kobiet na rynku pracy
2. Przeprowadzenie badań ankietowych, które umożliwią kompleksową analizę empiryczną zjawiska dyskryminacji kobiet na rynku pracy.

Badaniem ankietowym objęta zostanie reprezentatywna próba 3000 kobiet w wieku produkcyjnym, zamieszkałych w województwie mazowieckim na obszarach miejskich i wiejskich, zarówno pracujących, jaki i pozostających bez zatrudnienia. W każdym z sześciu podregionów:

• ciechanowsko-płockim
• ostrołęcko-siedleckim
• radomskim
• miasta stołecznego Warszawy
• warszawskim zachodnim
• warszawskim wschodnim
zostanie przebadanych 500 kobiet. Przeprowadzane wywiady dotyczyć będą historii zawodowej respondentek, przejawów dyskryminacji społecznej i ekonomicznej na rynku pracy, zjawiska bezrobocia wśród kobiet.
3. Opracowanie analiz i rekomendacji dla instytucji rynku pracy województwa mazowieckiego.

W oparciu o przeprowadzone badania opracowane zostaną opisowe i statystyczne analizy dotyczące 5 kluczowych zagadnień związanych ze zjawiskiem dyskryminacji kobiet na rynku pracy. Wypracowane zostaną praktyczne rekomendacje dla regionalnej polityki rynku pracy oraz instrumenty pozwalające na ograniczanie zjawiska dyskryminacji kobiet. Z punktu widzenia instytucji rynku pracy są one najistotniejszą częścią projektu, ponieważ na podstawie analizy obecnej sytuacji oraz prognoz zostaną w nich nakreślone propozycje mechanizmów ograniczania zjawiska nierównego traktowania kobiet i mężczyzn w sferze zawodowej

W rezultacie w ramach działania powstanie 5 raportów z analiz dotyczących ekonomicznych i społecznych aspektów dyskryminacji kobiet na rynku pracy oraz 4 pakiety rekomendacji określające efektywne metody stymulowania zatrudnienia w województwie mazowieckim.

4. Prowadzenie krótko- i długookresowych prognoz sytuacji kobiet na rynku pracy

Sytuacja na regionalnym rynku pracy ulega ciągłym zmianom i kluczowego znaczenia nabierają precyzyjne przewidywania dotyczące popytu i podaży na pracę kobiet w województwie mazowieckim. Zapewnią to na bieżąco aktualizowane krótko i długoterminowe prognozy dotyczące rynku pracy dla kobiet we wszystkich branżach województwa.

4 pakiety prognoz obejmą swym zakresem najważniejsze wielkości charakteryzujące rynek pracy takie jak: skala bezrobocia i zatrudnienia wśród kobiet, liczba ludności wg płci z uwzględnieniem struktury wieku, wykształcenia oraz innych czynników kształtujących i warunkujących rynek pracy itd. Przygotowane prognozy będą miały długi horyzont czasowy, dzięki czemu umożliwią planowanie długofalowych działań związanych z polityką zatrudnienia kobiet, w szczególności związanych ze zwiększeniem udziału kobiet w zawodach, w których są niedoreprezentowane.

Cennym elementem prognoz będzie ich szczegółowość - dane będą prezentowane na szczeblu powiatowym oraz wojewódzkim, a zatem otrzymane informacje będą miały charakter lokalny. Dzięki temu, uzyskamy rzetelną podstawę do planowania działań instytucji na szczeblu zarówno wojewódzkim, jak i powiatowym.

Sposób przeprowadzenia analizy umożliwi odrębne zdiagnozowanie zjawisk na obszarach miejskich i wiejskich, co pozwoli na przedstawienie osobnych rekomendacji dla obszarów wiejskich w celu wyrównania szans kobiet zamieszkałych na tych terenach

5. Opublikowanie wyników badań.

Przeprowadzone w ramach projektu analizy, prognozy i rekomendacje zostaną opublikowane i rozpowszechnione w formie raportów. Zapewnimy dostępność wyników poprzez wysoki nakład , a dzięki wizualizacji będą one bardziej przystępne dla adresatów wsparcia.

6. Upowszechnianie wyników prac badawczych i promocja projektu

Akcje informacyjne - ogłoszenia w prasie oraz plakat o projekcie - to elementy kampanii promującej przedsięwzięcie badawcze. Upowszechnienie wyników jest bardzo ważnym elementem projektu.

Do instytucji rynku pracy w województwie mazowieckim zostaną wysłane raporty zawierające:

• analizy,
• prognozy,
• rekomendacje.

Dodatkowo, instytucje rynku pracy otrzymają poradniki:

• dla kadry zarządzającej - w których zawarte zostaną wskazówki dotyczące skutecznego promowania równości szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy oraz mechanizmów przeciwdziałania zjawisku dyskryminacji kobiet na rynku pracy,
• dla kobiet - w których przedstawione zostaną podstawy prawne funkcjonowania kobiet i mężczyzn oraz sposoby obrony przed rażącymi przejawami dyskryminacji na rynku pracy.

Akcja informacyjna będzie prowadzona również za pomocą portalu internetowego, na którym zamieścimy aktualne wyniki prac badawczych.

Bieżące wsparcie merytoryczne dla instytucji rynku pracy zrealizujemy dzięki e-konsultacjom. Pracownicy urzędów będą mogli zadawać pytania dotyczące tematyki projektu. Odpowiedzi udzielą eksperci specjalizujący się w zagadnieniach związanych ze zjawiskiem dyskryminacji kobiet na rynku pracy.

Końcowe rezultaty projektu zostaną omówione na listopadowej konferencji, którą zorganizujemy dla instytucji rynku pracy

7. Sprawozdawczość, monitoring i ewaluacja projektu

W ramach realizacji projektu prowadzony będzie kompleksowy proces ewaluacji w oparciu o ankiety ewaluacyjne. Na stronie www.kobiety.mazowsze.efs.cbos.pl pracownicy instytucji rynku pracy będą wypełniali krótkie anonimowe ankiety. Umożliwi to bieżącą ocenę trafności i efektywności realizowanego projektu oraz zapoczątkuje proces monitorowania rezultatów miękkich projektu. Ewaluacja obejmie również portal internetowy i umożliwi ocenę mechanizmu e-konsultacji.

 

Publikacje

W ramach projektu osiągnięte zostaną następujące rezultaty:

• Opracowanie, opublikowanie i wysłanie do instytucji rynku pracy 5 raportów z analiz (badań) obejmujących kluczowe obszary tematyczne projektu:
• analiza opisowa i statystyczna zjawiska dyskryminacji ekonomicznej kobiet na rynku pracy zamieszkujących obszary wiejskie
• analiza opisowa i statystyczna zjawiska dyskryminacji ekonomicznej kobiet na rynku pracy zamieszkujących obszary miejskie;
• analiza opisowa i statystyczna zjawiska segregacji zawodowej kobiet w poszczególnych podregionach województwa mazowieckiego;
• analiza opisowa i statystyczna psychospołecznych aspektów bezrobocia kobiet w województwie mazowieckim;
• analiza opisowa i statystyczna przestrzennego zróżnicowania bezrobocia kobiet w województwie mazowieckim.
• Opracowanie, opublikowanie i wysłanie do instytucji rynku pracy 4 prognoz, dotyczących rozmiaru, struktury zatrudnienia i bezrobocia kobiet:
• Prognozy bezrobocia kobiet w poszczególnych powiatach województwa mazowieckiego;
• Prognozy zatrudnienia kobiet w poszczególnych powiatach województwa mazowieckiego;
• Prognoza popytu na pracę kobiet w województwie mazowieckim;
• Prognoza trendów gospodarczych w województwie mazowieckim mających kluczowe znaczenie dla sytuacji kobiet na regionalnym rynku pracy.
• Opracowanie, opublikowanie i wysłanie do instytucji rynku pracy w województwie mazowieckim 4 pakietów rekomendacji dotyczących:
• Zwiększania udziału kobiet w zawodach przez niedoreprezentowanych;
• Aktywnych form zwalczania bezrobocia wśród kobiet;
• Minimalizowania wpływu konfliktu "rodzina-praca" na pracę zawodową kobiet;
• Systemowego przeciwdziałania dyskryminacji zawodowej kobiet.
Każda rekomendacja będzie się składać z trzech części - teoretycznej (opracowanej na podstawie analizy danych zastanych), empirycznej (opierającej się na wynikach badań własnych) oraz raportu końcowego
• Opracowanie poradnika dla kadry zarządzającej

Ze wskazówkami jak skutecznie promować równe szanse kobiet i mężczyzn na rynku pracy i jak przeciwdziałać zjawisku dyskryminacji zawodowej kobiet

• Opracowanie poradnika dla kobiet

Zawierającego podstawy prawne funkcjonowania kobiet i mężczyzn na rynku pracy oraz sposoby obrony przed przejawami dyskryminacji zawodowej