W listopadowym sondażu sprawdziliśmy, jakie tematy koncentrowały ostatnio uwagę Polaków. Ankietowanym przedstawiono 20 tematów, prosząc, aby określili, czy i jak często były one poruszane w ich bliskim otoczeniu w ciągu dwóch tygodni poprzedzających badanie.

W ostatnim tygodniu października i pierwszym tygodniu listopada rozmowy Polaków nadal w największym stopniu koncentrowały się na inflacji, o której często mówiło się w otoczeniu trzech czwartych badanych (74%). Jeśli chodzi o kontekst ekonomiczny, pojawiały się też, choć rzadziej, kwestie niskich zarobków, emerytur i braku pieniędzy (46%) oraz - w jeszcze mniejszej mierze - problemów ze znalezieniem pracy lub jej utrzymaniem (22%). Drugie miejsce pod względem częstości pojawiania się w rozmowach Polaków zajmują niezmiennie trudności w dostępie do lekarzy i usług medycznych (63%). Na miejscu trzecim plasuje się sytuacja w Izraelu i konflikt na Bliskim Wschodzie (48%), o który pytaliśmy po raz pierwszy. Niemal tak samo częstym tematem rozmów jest wojna na Ukrainie (46%).

Nie jest zaskoczeniem, że po wyborach bardzo wysoką rangę mają tematy stricte polityczne, związane z utworzeniem nowego rządu. Z nadzieją o utworzeniu nowego gabinetu mówiło się często w otoczeniu dwóch trzecich badanych (65%), a z obawą – wśród bliskich i znajomych ponad połowy respondentów (54%).

W ostatnim czasie w rozmowach Polaków dość często pojawiały się takie wątki, jak stan szkolnictwa i systemu edukacji (45%), problemy z uchodźcami z Ukrainy w Polsce (41%), zagrożenia dla środowiska naturalnego i zmiany klimatu (39%) oraz - powiązane z tym ostatnim, choć poruszane rzadziej - sprawy związane z energetyką (węgiel, atom, OZE - 32%).

Znaczna część ankietowanych rozmawiała w swoim otoczeniu o sprawach związanych z nastrojem i samopoczuciem psychicznym. Warto zauważyć, że częściej mówiono o dobrych perspektywach i nadziejach na przyszłość niż o złym samopoczuciu, depresji (41% wobec 29%). W środowisku ponad jednej czwartej badanych często pojawiał się ponadto wątek braku perspektyw na przyszłość i ogólnej rezygnacji (27%).

Jedna trzecia ankietowanych jako częste tematy rozmów toczonych wśród ich bliskich i znajomych w ciągu dwóch tygodni poprzedzających badanie wskazywała zagrożenie przestępczością (33%) i problemy Kościoła rzymskokatolickiego (33%). Około jednej piątej lub mniej wskazywało takie zagadnienia, jak zbyt mała liczba dzieci rodzących się w Polsce (22%), problem pedofilii (21%) oraz - zaznaczające się w rozmowach najrzadziej - kwestie LGBT (homoseksualności, transseksualności, zmiany płci – 16%).

W porównaniu do poprzedniego badania przeprowadzonego we wrześniu zauważalnie, po raz kolejny, zmniejszyło się zainteresowanie wojną na Ukrainie (spadek odsetka deklarujących częste rozmowy na ten temat o 10 punktów procentowych). W porównaniu do września, ze zrozumiałych względów, na znaczeniu straciły trochę tematy związane z systemem edukacji. Ponadto rzadziej niż wówczas mówiono o sprawach ekonomicznych, jak brak pieniędzy (spadek o 6 punktów), inflacja (spadek o 4 punkty) czy problemy na rynku pracy (spadek o 4 punkty). Być może to przekłada się na pewną poprawę nastrojów, rzadziej bowiem pojawiały się w rozmowach takie wątki, jak brak perspektyw na przyszłość (spadek o 7 punktów), złe samopoczucie psychiczne (spadek o 5 punktów), natomiast częściej mówiono o tym, co nadejdzie, w optymistycznym tonie (wzrost o 4 punkty). W większym stopniu niż we wrześniu zaznaczały się takie kwestie, jak zagrożenie przestępczością (wzrost o 10 punktów), problem pedofilii (wzrost o 8 punktów) i problemy Kościoła rzymskokatolickiego (wzrost o 5 punktów).

Warto jeszcze przyjrzeć się temu, jak wyglądają nastroje polityczne wśród elektoratów największych komitetów wyborczych. Nadzieje związane z utworzeniem nowego rządu częściej pojawiały się w rozmowach w otoczeniu badanych, którzy w ostatnich wyborach parlamentarnych zagłosowali na Koalicję Obywatelską, Trzecią Drogę lub Nową Lewicę, z kolei o obawach częściej mówiono wśród bliskich i znajomych respondentów, którzy poparli Prawo i Sprawiedliwość oraz Konfederację Wolność i Niepodległość. Można jednocześnie zauważyć, że w środowisku zwolenników dwóch ostatnich ugrupowań relatywnie często pojawiały się również nadzieje związane z powołaniem nowego gabinetu, co nie wskazywałoby, że dominuje wśród nich poczucie porażki.