UWAGA! Ten serwis używa cookies. Brak zmiany ustawień przeglądarki oznacza zgodę na ich używanie.Rozumiem
 

PUBLIKACJE

CBOS Flash nr 5/2024

Co teraz czują Polacy?

Autor: Michał Feliksiak
|
2024-02-01
W badaniu telefonicznym zapytaliśmy Polaków o uczucia. Z jednej strony interesowały nas wszystkie emocje, które towarzyszyły ankietowanym w ciągu dnia poprzedzającego badanie, z drugiej – konkretnie te, które odczuwali, myśląc o aktualnej sytuacji w naszym kraju. Badani wybierali z listy 15 uczuć, których kolejność była w każdym wywiadzie losowa.
W życiu codziennym – jeśli nie doprecyzowywać, że chodzi o sytuację w Polsce – mieszają się emocje pozytywne i negatywne, choć, co warto podkreślić, wyraźnie przeważa nad innymi odczucie szczęścia, radości i zadowolenia, wskazywane przez połowę badanych (49%). Więcej niż co czwarty ankietowany w dniu poprzedzającym badanie czuł zdenerwowanie, irytację, zniecierpliwienie (28%), tyle samo ulgę, odprężenie (28%), a nieco mniej dumę, satysfakcję (25%), znużenie (23%) oraz strach, niepokój (21%). Mniej niż jednej piątej badanych dzień przed pomiarem towarzyszyły entuzjazm, ekscytacja (18%), bezsilność, bezradność (18%), smutek, żal, przygnębienie (17%) oraz złość, wściekłość i gniew (17%). Rzadziej doświadczano zaskoczenia, zdziwienia (15%), wstydu, zażenowania (14%), tęsknoty, nostalgii (13%), a najrzadziej uczuć jednoznacznie nieprzyjemnych – wstrętu, odrazy (5%) oraz upokorzenia (5%). Trzech na stu ankietowanych (3%) mówi, że nic nie czuło.
Rysunek  1. Codziennie odczuwamy różne emocje. Jakie uczucia, emocje towarzyszyły Panu (Pani) wczoraj? Radość, szczęście, zadowolenie - 49%; Zdenerwowanie, irytacja, zniecierpliwienie - 28%; Ulga, odprężenie - 28%; Duma, satysfakcja - 25%; Znużenie - 23%; Strach, niepokój, obawa, lęk - 21%; Entuzjazm, ekscytacja - 18%; Bezsilność, bezradność - 18%; Smutek, żal, przygnębienie - 17%; Złość, wściekłość, gniew - 17%; Zaskoczenie, zdziwienie - 15%; Wstyd, zażenowanie - 14%; Tęsknota, nostalgia - 13%; Wstręt, odraza - 5%; Upokorzenie - 5%; Nic nie czułem (Nic nie czułam) - 3%; Trudno powiedzieć - 4%.
Pierwsze osiem stanów emocjonalnych odczuwanych w odniesieniu do aktualnej sytuacji w Polsce to – poza jednym neutralnym – stany negatywne, z wyraźną przewagą trzech: zdenerwowania (42%), niepokoju (40%) i wstydu (36%). Sporo osób, myśląc o bieżącej sytuacji w kraju, czuje bezradność (31%), złość (26%), przygnębienie (22%) i znużenie (21%). Neutralną emocją w pierwszej ósemce jest zaskoczenie (25%). Uczucie zadowolenia lokuje się dopiero na dziewiątym miejscu (18%). Częściej niż w emocjach towarzyszących badanym na co dzień, bez odwołań do bieżącej sytuacji w Polsce, występują tu takie negatywne stany, jak odraza (15%) i upokorzenie (9%).
Rysunek  2. A co Pan (Pani) czuje, kiedy myśli Pan (Pani) o bieżącej sytuacji w Polsce?  Zdenerwowanie, irytację, zniecierpliwienie - 42%; Strach, niepokój, obawę, lęk - 40%; Wstyd, zażenowanie - 36%; Bezsilność, bezradność - 31%; Złość, wściekłość, gniew - 26%; Zaskoczenie, zdziwienie - 25%; Smutek, żal, przygnębienie - 22%; Znużenie - 21%; Radość, szczęście, zadowolenie - 18%; Ulgę, odprężenie - 16%; Wstręt, odrazę - 15%; Dumę, satysfakcję - 14%; Entuzjazm, ekscytację - 10%; Upokorzenie - 9%; Tęsknotę, nostalgię - 9%; Nic nie czuję - 4%; Trudno powiedzieć - 3%;
Kobiety w większym stopniu niż mężczyźni w dniu poprzedzającym badanie odczuwały emocje negatywne, przede wszystkim strach, ale również bezsilność, smutek, znużenie, zdenerwowanie. Częściej też towarzyszyło im uczucie tęsknoty, nostalgii. Mężczyźni z kolei nieco częściej mówią o uczuciu ulgi i odprężenia. Warto mieć na uwadze, że ta nierówność ze względu na płeć niekoniecznie bierze się z różnic w przeżywaniu emocji między kobietami a mężczyznami, a może raczej wynikać z większej gotowości kobiet do przyznawania się do tego, co w odczuciu pewnej części mężczyzn bywa poczytywane za słabość.
Rysunek 3. Jakie uczucia, emocje towarzyszyły Panu (Pani) wczoraj? Odpowiedzi według płci. - Radość, szczęście, zadowolenie, Mężczyźni - 49%, Kobiety - 49%;  - Zdenerwowanie, irytacja, zniecierpliwienie, Mężczyźni - 26%, Kobiety - 30%;  - Ulga, odprężenie, Mężczyźni - 30%, Kobiety - 26%;  - Duma, satysfakcja, Mężczyźni - 25%, Kobiety - 25%;  - Znużenie, Mężczyźni - 19%, Kobiety - 26%;  - Strach, niepokój, obawa, lęk, Mężczyźni - 14%, Kobiety - 27%;  - Entuzjazm, ekscytacja, Mężczyźni - 19%, Kobiety - 17%;  - Bezsilność, bezradność, Mężczyźni - 13%, Kobiety - 21%;  - Smutek, żal, przygnębienie, Mężczyźni - 13%, Kobiety - 20%;  - Złość, wściekłość, gniew, Mężczyźni - 15%, Kobiety - 19%;  - Zaskoczenie, zdziwienie, Mężczyźni - 16%, Kobiety - 14%;  - Wstyd, zażenowanie, Mężczyźni - 13%, Kobiety - 15%;  - Tęsknota, nostalgia, Mężczyźni - 10%, Kobiety - 15%;  - Wstręt, odraza, Mężczyźni - 5%, Kobiety - 6%;  - Upokorzenie, Mężczyźni - 4%, Kobiety - 6%;  - Nic nie czułem, Mężczyźni - 3%, Nic nie czułam Kobiety - 3%.
Najmłodsi respondenci (18–24 lata) wyróżniają się na tle innych pod względem odczuwania niektórych emocji pozytywnych, przede wszystkim szczęścia i podekscytowania oraz – choć w mniejszym stopniu – dumy. Rzadziej niż pozostali czuli się bezradni, zdenerwowani i upokorzeni, natomiast w zauważalnie większej mierze byli znużeni. Stosunkowo pozytywnie na tle innych, jeśli chodzi o dobrostan psychiczny, wypadają młodzi respondenci mający od 25 do 34 lat. Zauważalnie częściej od ogółu badanych odczuwali oni entuzjazm, odprężenie, a rzadziej złość, zażenowanie, niepokój. Osoby w wieku 35–44 lata wyróżniają się in plus przede wszystkim uczuciem dumy, natomiast in minus – niepokoju. Mającym od 45 do 54 lat częściej niż innym towarzyszyło uczucie zażenowania, rzadziej uczucie szczęścia. Osoby po 54 roku życia w mniejszej mierze czuły podekscytowanie, entuzjazm. W najsłabszej kondycji psychicznej są najstarsi badani (65+). Na tle ogółu wyraźnie rzadziej doświadczali radości, satysfakcji, odprężenia, w większym stopniu natomiast bezsilności, upokorzenia i złości.
Tabela 1. Jakie uczucia, emocje towarzyszyły Panu (Pani) wczoraj? Odpowiedzi według wieku.  - Radość, szczęście, zadowolenie; 18–24 lata - 74%; 25–34 lata - 53%; 35–44 lata - 51%; 45–54 lata - 43%; 55–64 lata - 50%; 65+ - 38%;  - Zdenerwowanie, irytacja, zniecierpliwienie; 18–24 lata - 23%; 25–34 lata - 30%; 35–44 lata - 27%; 45–54 lata - 31%; 55–64 lata - 27%; 65+ - 28%;  - Ulga, odprężenie; 18–24 lata - 25%; 25–34 lata - 37%; 35–44 lata - 33%; 45–54 lata - 28%; 55–64 lata - 30%; 65+ - 19%;  - Duma, satysfakcja; 18–24 lata - 32%; 25–34 lata - 25%; 35–44 lata - 36%; 45–54 lata - 25%; 55–64 lata - 25%; 65+ - 14%;  - Znużenie; 18–24 lata - 35%; 25–34 lata - 25%; 35–44 lata - 21%; 45–54 lata - 20%; 55–64 lata - 22%; 65+ - 19%;  - Strach, niepokój, obawa, lęk; 18–24 lata - 21%; 25–34 lata - 16%; 35–44 lata - 16%; 45–54 lata - 23%; 55–64 lata - 19%; 65+ - 27%;  - Entuzjazm, ekscytacja; 18–24 lata - 36%; 25–34 lata - 29%; 35–44 lata - 18%; 45–54 lata - 15%; 55–64 lata - 13%; 65+ - 8%;  - Bezsilność, bezradność; 18–24 lata - 11%; 25–34 lata - 17%; 35–44 lata - 14%; 45–54 lata - 19%; 55–64 lata - 14%; 65+ - 25%;  - Smutek, żal, przygnębienie; 18–24 lata - 15%; 25–34 lata - 14%; 35–44 lata - 14%; 45–54 lata - 13%; 55–64 lata - 21%; 65+ - 21%;  - Złość, wściekłość, gniew; 18–24 lata - 14%; 25–34 lata - 10%; 35–44 lata - 17%; 45–54 lata - 20%; 55–64 lata - 16%; 65+ - 22%;  - Zaskoczenie, zdziwienie; 18–24 lata - 17%; 25–34 lata - 22%; 35–44 lata - 14%; 45–54 lata - 15%; 55–64 lata - 11%; 65+ - 13%;  - Wstyd, zażenowanie; 18–24 lata - 11%; 25–34 lata - 8%; 35–44 lata - 14%; 45–54 lata - 21%; 55–64 lata - 15%; 65+ - 14%;  - Tęsknota, nostalgia; 18–24 lata - 12%; 25–34 lata - 16%; 35–44 lata - 15%; 45–54 lata - 9%; 55–64 lata - 16%; 65+ - 10%;  - Wstręt, odraza; 18–24 lata - 2%; 25–34 lata - 6%; 35–44 lata - 6%; 45–54 lata - 8%; 55–64 lata - 4%; 65+ - 5%;  - Upokorzenie; 18–24 lata - 0%; 25–34 lata - 1%; 35–44 lata - 2%; 45–54 lata - 6%; 55–64 lata - 6%; 65+ - 11%;  - Nic nie czułem (czułam); 18–24 lata - 0%; 25–34 lata - 1%; 35–44 lata - 3%; 45–54 lata - 3%; 55–64 lata - 3%; 65+ - 6%;
Jakie emocje, jeśli chodzi o sytuację w kraju, panują wśród zwolenników poszczególnych ugrupowań? Można ogólnie powiedzieć, że pod tym względem istnieje bardzo wyraźny podział na elektoraty partii rządzącej koalicji oraz opozycji. Wśród tych ostatnich dominują emocje negatywne, a rzadziej odczuwane są te pozytywne. Zwolennicy Prawa i Sprawiedliwości oraz Konfederacji Wolność i Niepodległość są w tym do siebie podobni, jednak istnieją między nimi też pewne różnice. Sympatycy PiS w większej skali odczuwają takie emocje, jak smutek, strach i złość. Z kolei potencjalni wyborcy Konfederacji w zauważalnie większej mierze czują irytację, znużenie, wstyd, ale także bezsilność i wstręt. W jeszcze mniejszym stopniu niż zwolennicy PiS deklarują oni uczucia pozytywne, jak radość i odprężenie. Spośród elektoratów rządzącej koalicji w najlepszych nastrojach są osoby popierające Koalicję Obywatelską. Wyróżniają się one najwyższymi na tle pozostałych odsetkami deklarujących takie stany, jak radość, satysfakcja, ulga, podekscytowanie, a jednocześnie najrzadziej odczuwają obawę, bezsilność czy odrazę. Na tle elektoratów koalicyjnych zwolennicy Trzeciej Drogi wydają się być w reakcjach na aktualną sytuację w Polsce najbardziej umiarkowani. Wyróżniają się spośród pozostałych najniższym poziomem gniewu, chociaż obecna rzeczywistość nieco częściej niż w przypadku sympatyków KO wywołuje u nich znużenie i zniecierpliwienie. Z kolei wyborcy Lewicy wyróżniają się na tym tle najwyższym odsetkiem odczuwających zażenowanie – przewyższają pod tym względem elektorat PiS, a bliżej im do sympatyków Konfederacji – oraz zniecierpliwienie. W porównaniu do pozostałych dwóch elektoratów rządzącej koalicji częściej towarzyszy im niepokój. Z elektoratem Trzeciej Drogi łączy ich znużenie bieżącą sytuacją w kraju, które w zauważalnie mniejszym stopniu odczuwają wyborcy KO.
Tabela 2   A co Pan (Pani) czuje, kiedy myśli Pan (Pani) o bieżącej sytuacji w Polsce? / Na kandydata której partii lub ugrupowania głosowałby Pan (głosowałaby Pani) w wyborach do Sejmu? - Zdenerwowanie, irytację, zniecierpliwienie. Koalicja Obywatelska - 40%. Prawo i Sprawiedliwość - 48%. Trzecia Droga - 48%. Konfederacja - 59%. Lewica - 51%.   - Strach, niepokój, obawę, lęk. Koalicja Obywatelska - 24%. Prawo i Sprawiedliwość - 54%. Trzecia Droga - 38%. Konfederacja - 49%. Lewica - 46%.   - Wstyd, zażenowanie. Koalicja Obywatelska - 35%. Prawo i Sprawiedliwość - 44%. Trzecia Droga - 39%. Konfederacja - 57%. Lewica - 52%.   - Bezsilność, bezradność. Koalicja Obywatelska - 18%. Prawo i Sprawiedliwość - 44%. Trzecia Droga - 30%. Konfederacja - 48%. Lewica - 21%.   - Złość, wściekłość, gniew. Koalicja Obywatelska - 20%. Prawo i Sprawiedliwość - 46%. Trzecia Droga - 15%. Konfederacja - 41%. Lewica - 25%.   - Zaskoczenie, zdziwienie. Koalicja Obywatelska - 19%. Prawo i Sprawiedliwość - 27%. Trzecia Droga - 28%. Konfederacja - 24%. Lewica - 27%.   - Smutek, żal, przygnębienie. Koalicja Obywatelska - 10%. Prawo i Sprawiedliwość - 37%. Trzecia Droga - 14%. Konfederacja - 24%. Lewica - 12%.   - Znużenie. Koalicja Obywatelska - 16%. Prawo i Sprawiedliwość - 26%. Trzecia Droga - 28%. Konfederacja - 42%. Lewica - 28%.   - Radość, szczęście, zadowolenie. Koalicja Obywatelska - 37%. Prawo i Sprawiedliwość - 10%. Trzecia Droga - 25%. Konfederacja - 5%. Lewica - 27%.   - Ulgę, odprężenie. Koalicja Obywatelska - 31%. Prawo i Sprawiedliwość - 8%. Trzecia Droga - 24%. Konfederacja - 4%. Lewica - 28%.   - Wstręt, odrazę. Koalicja Obywatelska - 7%. Prawo i Sprawiedliwość - 21%. Trzecia Droga - 13%. Konfederacja - 26%. Lewica - 14%.   - Dumę, satysfakcję. Koalicja Obywatelska - 31%. Prawo i Sprawiedliwość - 6%. Trzecia Droga - 18%. Konfederacja - 3%. Lewica - 27%.   - Entuzjazm, ekscytację. Koalicja Obywatelska - 21%. Prawo i Sprawiedliwość - 7%. Trzecia Droga - 14%. Konfederacja - 3%. Lewica - 15%.   - Upokorzenie. Koalicja Obywatelska - 4%. Prawo i Sprawiedliwość - 19%. Trzecia Droga - 6%. Konfederacja - 20%. Lewica - 5%.   - Tęsknotę, nostalgię. Koalicja Obywatelska - 2%. Prawo i Sprawiedliwość - 14%. Trzecia Droga - 4%. Konfederacja - 9%. Lewica - 7%.   - Nic nie czuję. Koalicja Obywatelska - 4%. Prawo i Sprawiedliwość - 5%. Trzecia Droga - 1%. Konfederacja - 1%. Lewica - 1%.
Badanie „Emocje” zostało zrealizowane metodą wywiadów telefonicznych wspomaganych komputerowo (CATI) w okresie od 22 do 26 stycznia 2024 roku na próbie dorosłych mieszkańców Polski (N=1000).
Liczba stron:
5
Badanie:
202404 Emocje - CATI
Kategorie tematyczne:
Nastroje społeczne
Słowa kluczowe:
uczucia, emocje, nastroje
Tabele zróżnicowań socjodemograficznych:
 
Nie
 
 
Przejdź do pkjpaPKJPA        Projekty EFSEFS        Przejdź do portalu Badania WyborczeBadania wyborcze
Przewiń do góry