CBOS Flash nr 41/2024
Społeczny odbiór dziennikarzy zajmujących się kwestiami politycznymi
Autor: Barbara Badora
|
2024-10-03
W przeprowadzonym pod koniec września badaniu telefonicznym zapytaliśmy respondentów o znajomość 20 dziennikarzy zajmujących się kwestiami politycznymi i o zaufanie do nich
1Pokaż przypis.
1.
Pytanie brzmiało: Ludzie aktywni publicznie, w tym dziennikarze i publicyści, budzą mniejsze lub większe zaufanie. W jakim stopniu każda z wymienionych dalej osób budzi Pana(i) zaufanie? Odpowiadając, proszę posłużyć się skalą, na której -3 oznacza, że osoba ta budzi w Panu(i) głęboką nieufność, 0 – że jest ona Panu(i) obojętna, a +3 oznacza, że ma Pan(i) do tej osoby pełne zaufanie. Jeżeli kogoś Pan(i) nie zna, proszę mi o tym powiedzieć.
ROZPOZNAWALNOŚĆ DZIENNIKARZY ZAJMUJĄCYCH SIĘ KWESTIAMI POLITYCZNYMI
Spośród dziennikarzy, o których pytaliśmy respondentów najbardziej rozpoznawalna jest Monika Olejnik, którą kojarzy dziewięciu na dziesięciu ankietowanych (90%). Bardzo dużą społeczną rozpoznawalnością mogą ponadto pochwalić się: Piotr Kraśko (85%), Dorota Gawryluk (81%) oraz Katarzyna Kolenda-Zaleska (77%). Ponad dwie trzecie respondentów (68%) kojarzy postać Bogdana Rymanowskiego. Dziennikarzami, których zna ponad połowa dorosłych Polaków, są ponadto Rafał Ziemkiewicz (56%), Robert Mazurek (55%), Michał Rachoń (55%), Jacek Żakowski (55%), Konrad Piasecki (52%) i Marek Czyż (51%).
Znajomość dziennikarzy zajmujących się kwestiami politycznymi najbardziej różnicuje deklarowane zainteresowanie polityką, a im jest ono większe, tym na ogół więcej osób kojarzy poszczególne postaci, o które pytaliśmy. Warto jednak podkreślić, iż w gronie dziennikarzy, o których pytaliśmy, są osoby, które zna także zdecydowana większość badanych, którzy deklarują, że polityką w ogóle się nie interesują lub że ich zainteresowanie dla tych spraw jest niewielkie. Do grona takich dziennikarzy zaliczają się Monika Olejnik, Piotr Kraśko, Dorota Gawryluk, a także Katarzyna Kolenda-Zaleska. Zdecydowana większość badanych deklarujących bardzo duże bądź duże zainteresowanie polityką kojarzy niemal wszystkie 20 osób, o które pytaliśmy. Wyjątkami są tylko Renata Grochal i Grzegorz Jankowski, którzy kojarzeni są przez mniejszość pytanych, nawet spośród osób bardzo zainteresowanych polityką.
Wielozmiennowe analizy statystyczne ujawniły ponadto związek pomiędzy rozpoznawalnością poszczególnych dziennikarzy a wiekiem badanych. Generalnie można powiedzieć, iż najmłodsi respondenci (w wieku 18–24 lata) znają mniej dziennikarzy zajmujących się kwestiami politycznymi niż starsi badani (średnio 8 osób wobec 11 osób w starszej grupie). Ponadto rozpoznawalność poszczególnych osób jest różna w różnych grupach wiekowych.
Monika Olejnik, Piotr Kraśko i Dorota Gawryluk są rozpoznawalni dla większości badanych niezależnie od ich wieku, choć wyraźnie rzadziej niż starsi kojarzą ich osoby w wieku 18–24 lata. Warto też dodać, iż jedynie ta trójka dziennikarzy z dwudziestki uwzględnionej w badaniu cieszy się nieco wyższym poziomem rozpoznawalności wśród kobiet niż wśród mężczyzn.
Katarzynę Kolendę-Zaleską i Bogdana Rymanowskiego zna zdecydowana większość badanych, którzy ukończyli 25 rok życia, natomiast w najmłodszej grupie wiekowej kojarzący te postaci są w mniejszości.
Rafał Ziemkiewicz i Robert Mazurek najbardziej znani są wśród badanych w wieku 25–44 lata, natomiast Michał Rachoń największą rozpoznawalnością cieszy się w dwóch grupach wiekowych – wśród młodych w wieku 25–34 lata oraz wśród badanych w wieku 55+. Grupa wiekowa 55+ to też badani, którzy znacznie częściej niż młodsi kojarzą osobę Jacka Żakowskiego. Konrada Piaseckiego najczęściej rozpoznają badani z przedziału wiekowego 25–34 lata oraz 45–54 lata. Marka Czyża i Grzegorza Jankowskiego najbardziej kojarzą respondenci w wieku 25–34 lata. Justyna Dobrosz- Oracz oraz Renata Grochal najbardziej znane są osobom wieku 45+, a Dominika Wielowieyska grupie badanych w wieku 65+. Andrzeja Stankiewicza najczęściej kojarzą badani w wieku 45–54 lata
W przypadku Pawła Lisickiego i Piotra Zaremby zróżnicowania poziomu rozpoznawalności ze względu na wiek badanych nie są istotne statystycznie.
SPOŁECZNY ODBIÓR DZIENNIKARZY ZAJMUJĄCYCH SIĘ KWESTIAMI POLITYCZNYMI
Ankietowani określali swój stosunek do znanych sobie dziennikarzy posługując się 7-punktową skalą, której skrajne punkty określone są z jednej strony jako głęboka nieufność (-3), z drugiej zaś – jako pełne zaufanie (+3). Środek skali (wartość 0) oznacza obojętność. Średnie arytmetyczne wskazań na tej skali są syntetyczną miarą pozwalającą uchwycić siłę zarówno pozytywnych, jak i negatywnych nastawień wobec poszczególnych dziennikarzy, przy wyeliminowaniu różnic wynikających ze stopnia ich znajomości.
Wyniki badania wskazują, iż najlepiej odbieranymi dziennikarzami w kategorii społecznego zaufania są Bogdan Rymanowski i Konrad Piasecki. Ze statystycznego punktu widzenia liderowi rankingu zaufania dorównują ponadto Andrzej Stankiewicz, Robert Mazurek, Dorota Gawryluk i Katarzyna Kolenda-Zaleska (ich średnie są tylko nieznacznie niższe niż średnia uzyskana przez Bogdana Rymanowskiego). Ponadto wynik zbliżony do wyniku Konrada Piaseckiego, i kolejnej czwórki z czołówki tego rankingu, ale znacząco gorszy od średniej Bogdana Rymanowskiego, uzyskał Grzegorz Jankowski. Generalnie też, z wyjątkiem Michała Rachonia, dziennikarze uwzględnieni w tym badaniu częściej odbierani są pozytywnie niż negatywnie.
Porównanie średnich pozwala na wyłączenie czynnika rozpoznawalności. Gdy uwzględnimy odpowiedzi wszystkich badanych, a nie tylko tych, którzy znają poszczególnych dziennikarzy, to w czołówce, pod względem odsetka dorosłych Polaków deklarujących zaufanie, znalazły się najbardziej rozpoznawalne osoby, czyli Dorota Gawryluk, Katarzyna Kolenda Zaleska, Piotr Kraśko i Monika Olejnik (po 43%). Natomiast nieufność najwięcej badanych zadeklarowało w stosunku do Michała Rachonia (26%) i Moniki Olejnik (25%), a na trzecim miejscu w tym zestawieniu znalazł się Piotr Kraśko (23%).
Społeczny odbiór dziennikarzy zajmujących się kwestiami politycznymi wyraźnie różnicują deklarowane przez respondentów poglądy polityczne. Wśród osób identyfikujących się z lewicą największe zaufanie budzą Konrad Piasecki, Katarzyna Kolenda-Zaleska, Renata Grochal oraz Justyna Dobrosz-Oracz. Badani o poglądach lewicowych na ogół deklarują natomiast nieufność wobec Michała Rachonia, Rafała Ziemkiewicza, Łukasza Warzechy, Pawła Lisickiego oraz Krzysztofa Stanowskiego. Respondenci o poglądach centrowych najbardziej ufają Katarzynie Kolendzie Zaleskiej, Piotrowi Kraśko i Dorocie Gawryluk. Nieufność w tej grupie budzą natomiast Michał Rachoń, Rafał Ziemkiewicz, Łukasz Warzecha i Paweł Lisicki. Wśród badanych deklarujących poglądy prawicowe spośród dziennikarzy uwzględnionych w badaniu największym zaufaniem cieszy się Robert Mazurek, a na kolejnych miejscach pod względem zaufania znaleźli się Krzysztof Stanowski i Rafał Ziemkiewicz. Dziennikarze, którym prawicowi respondenci na ogół nie ufają, to natomiast Dominika Wielowieyska, Monika Olejnik, Justyna Dobrosz-Oracz, Piotr Kraśko, Renata Grochal, Jacek Żakowski, Marek Czyż i Katarzyna Kolenda-Zaleska. Ankietowani, którzy nie potrafili lub nie chcieli określić swoich poglądów politycznych na osi lewica-centrum-prawica, największym zaufaniem darzą Konrada Piaseckiego, Bogdana Rymanowskiego, Katarzynę Kolendę-Zaleską i Andrzeja Stankiewicza. Warto też podkreślić, iż żaden z wymienionych w pytaniu dziennikarzy nie wzbudza w tej grupie badanych nieufności.
Badanie „Aktualności” (10) zostało zrealizowane metodą wywiadów telefonicznych wspomaganych komputerowo (CATI) w okresie od 23 do 26 września 2024 roku na próbie dorosłych mieszkańców Polski (N=1000).