W pierwszej dekadzie października sprawdziliśmy, jakie kwestie koncentrowały ostatnio uwagę opinii publicznej. Ankietowanym przedstawiono ponad dwadzieścia tematów, prosząc, aby określili, czy i jak często pojawiały się one w rozmowach w ich bliskim otoczeniu w ciągu dwóch tygodni poprzedzających badanie.

Wprawdzie wiodące tematy rozmów Polaków to nadal inflacja i trudności w dostępie do lekarzy i usług medycznych, jednak ostatnio ustąpiły one miejsca powodzi, która stała się tematem numer jeden. Częste rozmowy w swoim otoczeniu o powodzi w naszym kraju zadeklarowało więcej niż ośmiu na dziesięciu badanych (83%).

Na częste rozmowy o inflacji, wysokich cenach wskazało niemal trzy czwarte ankietowanych (73%). Wątki ekonomiczne przewijały się też w relatywnie popularnych rozmowach dotyczących niskich zarobków, emerytur i generalnie braku pieniędzy (55%) oraz – pojawiających się rzadziej – problemów ze znalezieniem pracy lub jej utrzymaniem (30%).

Na trzecim miejscu plasują się trudności w dostępie do lekarzy i usług medycznych, które były poruszane w ostatnim czasie w otoczeniu ponad dwóch trzecich Polaków (68%).

Dość wyraźnie wybrzmiewa temat wojny w Ukrainie, o której częste rozmowy wśród swoich bliskich i znajomych zadeklarował niemal co drugi badany (48%). Mniej osób odnotowało w swoim otoczeniu częste rozmowy dotyczące problemów z uchodźcami z Ukrainy (38%) i – szerzej – migrantów przybywających do Polski (40%).

Nośnym tematem jest polityka, która pojawia się jednak przeważnie w ujęciu negatywnym. Zarówno działania rządu, jak i politycznej opozycji częściej były przedmiotem krytyki niż aprobaty (odpowiednio: 49% wobec 14% i 40% wobec 18%). Różnicę między tymi głosami wypadającą bardziej niekorzystnie dla rządu niż opozycji, co można tłumaczyć tym, że oczekiwania wobec rządzących są większe niż wobec opozycji. Poza tymi wątkami w otoczeniu ponad dwóch piątych respondentów (42%) często poruszano też kwestię rozliczeń rządów Prawa i Sprawiedliwości.

W rozmowach sporej grupy badanych często pojawiały się też takie sprawy jak stan szkolnictwa i systemu edukacji oraz problemy środowiska naturalnego i zmiany klimatu (po 44%).

Nieco mniejsza część ankietowanych wskazała częste rozmowy w kręgach rodzinnych lub towarzyskich o sprawach związanych z nastrojem i samopoczuciem psychicznym. Skala pojawiania się wątków optymistycznych i pesymistycznych była tu zbliżona. Niemal dwie piąte odnotowało rozmowy o złym samopoczuciu psychicznym, depresji (37%) i w zasadzie tyle samo rozmowy o dobrych perspektywach i nadziejach na przyszłość (36%). Minimalnie mniej osób wymieniło temat braku perspektyw na przyszłość i ogólnej rezygnacji (33%).

Około jednej trzeciej ankietowanych jako częste tematy rozmów wśród ich bliskich i znajomych w ciągu dwóch tygodni poprzedzających badanie wskazywało sprawy związane z energetyką (elektrownie atomowe, węgiel, OZE – 34%), zagrożenie przestępczością (33%), problemy Kościoła rzymskokatolickiego (32%) oraz sytuację w Izraelu i konflikt na Bliskim Wschodzie (32%). Mniejsze zainteresowanie dotyczyło takich aspektów jak kryzys dzietności w Polsce (27%), aborcja i jej dopuszczalność (22%) oraz kwestie LGBT (homoseksualność, transseksualność, zmiana płci – 20%).

W porównaniu do poprzedniego badania przeprowadzonego w czerwcu obserwujemy istotne spadki skali rozmów na wiele tematów, o które pytamy. W ostatnim czasie znacznie rzadziej niż wcześniej mówiono o migrantach przybywających do Polski (spadek o 16 punktów procentowych). W mniejszym stopniu w rozmowach pojawiały się też takie kwestie jak: problemy z uchodźcami z Ukrainy (spadek o 8 punktów), wojna w Ukrainie (spadek o 7 punktów), energetyka (spadek o 6 punktów), zagrożenie przestępczością (spadek o 6 punktów), aborcja (spadek o 5 punktów) i LGBT (spadek o 5 punktów). Minimalnie rzadziej mówiło się także o systemie edukacji (spadek o 4 punkty), środowisku naturalnym i zmianach klimatu (spadek o 3 punkty). Ponadto mniej osób niż w czerwcu deklaruje obecnie rozmowy dotyczące dobrych perspektyw na przyszłość (spadek o 5 punktów). Od pomiaru z marca tego roku wyraźnie przybrały na sile rozmowy dotyczące wojny na Bliskim Wschodzie (wzrost o 11 punktów). Temat ten jednak nie wybrzmiewa teraz w rozmowach Polaków tak silnie jak w listopadzie ubiegłego roku, kiedy pytaliśmy o to po raz pierwszy. Obecnie notujemy ponadto minimalnie większe niż w czerwcu natężenie rozmów dotyczących trudności w dostępie do lekarzy i usług medycznych (wzrost o 3 punkty). Na tle wszystkich poprzednich pomiarów jest to poziom rekordowy.

Częstotliwość i wydźwięk rozmów o rządzie i opozycji nie uległy istotnym zmianom, poza tym, że działalność opozycji nieco rzadziej jest obecnie przedmiotem krytyki (spadek o 3 punkty w stosunku do czerwca). Generalnie można zauważyć, że z pomiaru na pomiar krytyka opozycji słabnie.

Krytyka rządu najczęściej pojawia się w rozmowach prowadzonych w otoczeniu osób popierających Konfederację Wolność i Niepodległość oraz Prawo i Sprawiedliwość. Jest też wyraźnie częstsza od aprobaty w otoczeniu osób będących zwolennikami Lewicy i Trzeciej Drogi. W zasadzie tylko osoby popierające Koalicję Obywatelską obserwują w swoim otoczeniu przewagę przychylnych wypowiedzi o rządzie nad negatywnymi. Ten elektorat również najczęściej dostrzega krytyczne rozmowy o opozycji. Krytyka opozycji jest ponadto częściej niż przeciętnie podejmowana w otoczeniu osób popierających Lewicę i Trzecią Drogę (przy minimalnym poziomie głosów aprobaty). Działalność opozycji jest najczęściej chwalona wśród bliskich i znajomych zwolenników Prawa i Sprawiedliwości. Głosy elektoratu Konfederacji są z kolei bardzo zróżnicowane – rozmowy, w których chwali się opozycję, są niemal równie częste jak te, w których się ją krytykuje.