W lutowym badaniu poprosiliśmy o ocenę kandydatów w wyborach prezydenckich popieranych przez główne ugrupowania polityczne. Interesowało nas, czy będą – w opiniach badanych – sprawować swój urząd ponad podziałami politycznymi, dobrze współpracować z rządem, przyczyniać się do narastania czy też do osłabiania podziałów politycznych oraz jak będą reprezentować Polskę na arenie międzynarodowej.

Trzeba mieć na uwadze, że nie wszyscy kandydaci są tak samo rozpoznawalni. O ile Rafała Trzaskowskiego, Karola Nawrockiego, Szymona Hołownię oraz Sławomira Mentzena znają prawie wszyscy badani, o tyle znacznie mniej osób rozpoznaje Magdalenę Biejat. W związku z różnym stopniem znajomości kandydatów, obok rozkładów opinii badanych, dla wszystkich kandydatów prezentujemy wyrażone w punktach procentowych różnice między przeciwstawnymi stwierdzeniami ich opisującymi.

OPINIE OGÓŁU BADANYCH

Rafał Trzaskowski, kandydat Koalicji Obywatelskiej i lider przedwyborczych sondaży, jest postrzegany jako osoba, która będzie najlepiej współpracować z rządem, lepiej niż kandydaci wysunięci przez pozostałe ugrupowania koalicji rządowej. Obok swojego głównego rywala Karola Nawrockiego Rafał Trzaskowski jest oceniany jako najbardziej związany z partią, którą reprezentuje – w opinii większości badanych jako prezydent będzie dbać przede wszystkim o interesy swojego ugrupowania. Przeważa przekonanie, że jego prezydentura będzie przyczyniać się raczej do narastania niż do ograniczania podziałów politycznych, ale dwie piąte ankietowanych spodziewa się łagodzenia konfliktów w polskim społeczeństwie. W ocenie społecznej możliwość deeskalacji konfliktów politycznych w przypadku tej prezydentury wydaje się mniej prawdopodobna niż w przypadku kandydatów wspieranych przez inne ugrupowania koalicyjne, ale bardziej prawdopodobna niż w razie wygranej któregoś z polityków opozycyjnych. Zestawienie deklaracji dotyczących wszystkich kandydatów pokazuje, że Rafał Trzaskowski – w ocenie społecznej – lepiej niż inni będzie reprezentować Polskę na arenie międzynarodowej.

Z deklaracji ankietowanych wynika, że wybór Karola Nawrockiego będzie największym wyzwaniem dla sytuacji politycznej w Polsce. W opinii większości kandydat wspierany przez Prawo i Sprawiedliwość będzie krytyczny wobec rządu i będzie często korzystał z prawa weta. Tak jak w przypadku Rafała Trzaskowskiego większość ankietowanych jest zdania, że Karol Nawrocki będzie działał w interesie partii, która go wspiera. Wydaje się zatem, że próba przedstawienia prezesa IPN jako kandydata obywatelskiego, a nie partyjnego, nie powiodła się. Wybór Karola Nawrockiego w ocenie ponad połowy badanych oznacza eskalację konfliktów politycznych w Polsce. Obawy dotyczące ich nasilenia w sytuacji wygranej tego kandydata są wyrażane częściej niż w przypadku innych polityków. Podzielone są opinie badanych na temat tego, czy Karol Nawrocki będzie dobrze reprezentował Polskę na arenie międzynarodowej – przeważająca część ma co do tego wątpliwości.

Sławomir Mentzen, podobnie jak Karol Nawrocki, jest dość jednoznacznie oceniany jako polityk opozycyjny wobec rządzącej koalicji. W opinii większości respondentów jako głowa państwa będzie krytyczny wobec rządu i będzie często korzystał z prawa weta. Jednocześnie jest postrzegany jako polityk mniej upartyjniony niż dwaj główni pretendenci do urzędu Prezydenta RP – mimo to także w odniesieniu do niego przeważa opinia, wyrażana przez blisko połowę ankietowanych, że jako prezydent będzie dbał o interesy przede wszystkim swojej partii. W ocenie społecznej Sławomir Mentzen będzie przyczyniał się raczej do nasilania niż łagodzenia podziałów politycznych, choć obawy z tym związane są mniejsze niż w przypadku wygranej Karola Nawrockiego. Przeważająca część badanych uważa, że kandydat Konfederacji będzie dobrze reprezentował Polskę na arenie międzynarodowej.

Szymon Hołownia jako jedyny spośród uwzględnionych w badaniu kandydatów jest odbierany jako polityk, który będzie przyczyniał się raczej do łagodzenia niż do eskalacji konfliktów i podziałów politycznych. Także i ten polityk jest oceniany jako kandydat partyjny, kierujący się raczej partykularnymi interesami niż dobrem ogółu. W opinii ponad połowy ogółu badanych będzie dobrze współpracował z rządem. Przeważająca część ankietowanych wyraża przekonanie, że Szymon Hołownia będzie dobrze reprezentował Polskę na arenie międzynarodowej.

Magdalena Biejat jest słabiej rozpoznawalna niż pozostali kandydaci uwzględnieni w badaniu, a wizja jej prezydentury jest najmniej wyraźna. Co ciekawe, o ile w sytuacji wygranej Rafała Trzaskowskiego lub Szymona Hołowni badani dość często spodziewają się dobrej współpracy prezydenta z gabinetem Donalda Tuska, o tyle w przypadku zwycięstwa Magdaleny Biejat jest to nieco mniej oczywiste – jednakże przeważająca część ankietowanych spodziewa się, że kandydatka Lewicy będzie dobrze współdziałała z rządem. Magdalena Biejat w nie mniejszym stopniu niż Sławomir Mentzen i Szymon Hołownia jest postrzegana przez pryzmat ugrupowania, które reprezentuje – respondenci raczej nie spodziewają się, że jako głowa państwa będzie stała ponad podziałami politycznymi. Porównanie deklaracji badanych dotyczących wszystkich kandydatów pokazuje, że – w ocenie społecznej – Magdalena Biejat gorzej niż inni będzie reprezentować Polskę na scenie międzynarodowej.

OPINIE W ELEKTORATACH

Wyborcy poszczególnych kandydatów oceniają ich zdecydowanie lepiej niż ogół badanych¹Pokaż przypis. Mają zazwyczaj nadzieję, że popierane przez nich osoby, sprawując swój urząd, będą ponad podziałami partyjnymi, a ich prezydentura będzie przyczyniać się do łagodzenia konfliktów politycznych. Tego zdania są w większości zarówno zwolennicy kandydatów wysuniętych przez ugrupowania koalicyjne, jak i wyborcy kandydatów popieranych przez partie opozycyjne. Co ciekawe, deeskalacji konfliktów politycznych po zwycięstwie ich kandydata rzadziej niż inni spodziewają się wyborcy Sławomira Mentzena. Z kolei zwolennicy Szymona Hołowni częściej niż sympatycy pozostałych polityków aspirujących do najwyższego urzędu w państwie wyrażają przekonanie, że ich kandydat będzie ponad podziałami partyjnymi.

Sympatycy każdego z kandydatów sądzą, że będą oni dobrze reprezentować Polskę na arenie międzynarodowej.

Potencjalni wyborcy Rafała Trzaskowskiego, a także większość zwolenników Szymona Hołowni spodziewają się, że ich kandydaci będą dobrze współpracować z rządem. Odmienne przewidywania – i zapewne także oczekiwania – mają w tej kwestii wyborcy kandydatów popieranych przez ugrupowania opozycyjne. Warto zwrócić uwagę, że krytycznej postawy „swojego” prezydenta wobec gabinetu Donalda Tuska częściej spodziewają się wyborcy Sławomira Mentzena niż Karola Nawrockiego.

Z przeprowadzanych analiz²Pokaż przypis wynika, że głosowanie na poszczególnych kandydatów zależy od oczekiwań odnośnie do ich prezydentury, zwłaszcza dotyczących tego, jak będą oni reprezentować Polskę na arenie międzynarodowej. Przekonanie, że jako prezydent będzie dobrym reprezentantem naszego kraju za granicą, wpływa szczególnie silnie, zdecydowanie silniej niż w przypadku pozostałych kandydatów, na poparcie dla Rafała Trzaskowego. Drugą pod względem ważności kwestią decydującą o udzieleniu poparcia temu kandydatowi jest przekonanie, że będzie on dobrze współpracował z rządem. Głosowanie na poszczególnych kandydatów wiąże się także z oczekiwaniem ich politycznej neutralności. Jest to kwestia w największej mierze przesądzająca o głosowaniu na Szymona Hołownię. Wybierając poszczególnych kandydatów, badani spodziewają się także obniżenia temperatury sporu politycznego, dotyczy to również wyborców przedstawicieli opozycji. Warto zauważyć, że głosowanie na Karola Nawrockiego nie wiąże się istotnie z przeświadczeniem, że będzie on krytyczny wobec obecnego gabinetu i będzie często korzystał z prawa weta. Oczekiwanie krytycznej postawy wobec rządu sprzyja w pewnym stopniu udzielaniu poparcia Sławomirowi Mentzenowi, choć jest to kwestia mniej ważna niż pozostałe.