W ostatnim sondażu zapytaliśmy respondentów o znaczenie nadchodzących wyborów prezydenckich, stosunek do najważniejszych kandydatów i motywy głosowania.

ZNACZENIE NADCHODZĄCYCH WYBORÓW

Ogółem ponad trzy czwarte badanych (76%) uważa, że to, kto zostanie kolejnym prezydentem Polski, będzie miało dla nich duże lub bardzo duże znaczenie. Poczucie wagi wyborów wiąże się ściśle z chęcią udziału w nadchodzącym głosowaniu. Osoby dostrzegające znaczenie wyborów dla siebie osobiście w ogromnej większości są zdecydowane uczestniczyć w głosowaniu (96% tych, którzy przypisują wyborom bardzo duże znaczenie i 90% tych, dla których mają one duże znaczenie).

Do wyniku wyborów prezydenckich największą wagę przykładają zdeklarowani wyborcy Karola Nawrockiego i – w niewiele mniejszym stopniu – wyborcy Rafała Trzaskowskiego. To, kto zostanie przyszłym prezydentem, ma nieco mniejsze znaczenie dla zwolenników Sławomira Mentzena i – przede wszystkim – dla elektoratu Szymona Hołowni. Jeśliby na podstawie tego pytania wnioskować o mobilizacji wyborczej potencjalnych elektoratów, to można powiedzieć, że najbardziej zdeterminowani do udziału w wyborach są zwolennicy Karola Nawrockiego i Rafała Trzaskowskiego.

JAKIE EMOCJE BUDZĄ KANDYDACI NA PREZYDENTA?

Ewentualna wygrana każdego z głównych kandydatów budzi więcej obaw niż nadziei wśród ogółu badanych. Obawy wyraźnie dominują nad nadziejami w przypadku możliwego zwycięstwa Karola Nawrockiego oraz Szymona Hołowni (odpowiednio: 19 i 22 punkty różnicy między pozytywnymi i negatywnymi reakcjami). Zdecydowanie lepiej bilans emocji wygląda w przypadku Rafała Trzaskowskiego i Sławomira Mentzena (odpowiednio: 6 i 5 punktów różnicy między pozytywnymi i negatywnymi reakcjami). Istotne wydaje się to, że obaj politycy nie tyle rzadziej wywołują obawy, ile częściej budzą pozytywne emocje niż ich kontrkandydaci – nadzieje ze zwycięstwem Rafała Trzaskowskiego wiąże 37% ankietowanych, a z wygraną Sławomira Mentzena 36% ogółu badanych. W przypadku Karola Nawrockiego i Szymona Hołowni odsetki te są znacząco niższe (27% i 23%). Dodatkowo w odniesieniu do Szymona Hołowni szczególnie wysoki jest odsetek deklarujących obojętność (27%).

Z wygraną Rafała Trzaskowskiego najczęściej wiążą nadzieje jego potencjalni wyborcy (92%) i zwolennicy Koalicji Obywatelskiej (91%), ale także duża część sympatyków Lewicy (68%) i Trzeciej Drogi (67%), ogólnie większość badanych deklarujących lewicowe poglądy polityczne (64%), ale także połowa ankietowanych lokujących swoje poglądy polityczne w centrum. Pozytywnie nastawiona do wygranej kandydata KO jest blisko połowa badanych nieuczestniczących w praktykach religijnych (48%). Do grup ponadprzeciętnie często wyrażających nadzieje związane ze zwycięstwem Rafała Trzaskowskiego należą osoby w wieku 55–64 lata (56%), respondenci z wyższym wykształceniem (45%) oraz uczniowie i studenci (46%), badani o miesięcznych dochodach netto od 5000 zł wzwyż (44%), a także dobrze oceniający materialne warunki swojego gospodarstwa domowego (45%). Kandydata KO zdecydowanie częściej przychylnie odbierają kobiety (45%) niż mężczyźni (27%).

Zwycięstwo Karola Nawrockiego w wyborach prezydenckich z nadzieją przyjęliby, obok jego zdeklarowanych wyborców (94%), zwolennicy Prawa i Sprawiedliwości (88%), a także 50% ankietowanych identyfikujących się z prawicą. Pozytywne nastawienie do ewentualnej wygranej tego kandydata mają osoby najbardziej religijne – 72% badanych uczestniczących kilka razy w tygodniu w praktykach religijnych oraz 44% praktykujących raz w tygodniu. Prezes IPN jest ponadprzeciętnie dobrze odbierany przez osoby w wieku 65+ (45%), z wykształceniem zasadniczym zawodowym (45%), osoby o miesięcznych dochodach netto od 2000 zł do 2999 zł (42%) oraz respondentów źle oceniających swoją sytuację materialną (44%).

Wygraną Sławomira Mentzena z nadzieją odebraliby jego zwolennicy w wyborach prezydenckich (92%) oraz zdeklarowani wyborcy Konfederacji (89%), ale także połowa wyborców PiS i 55% zamierzających poprzeć Karola Nawrockiego w pierwszej turze wyborów prezydenckich. Do jego możliwej prezydentury pozytywnie ustosunkowuje się 60% badanych identyfikujących się z prawicą. Ogólnie rzecz biorąc, ewentualna wygrana Sławomira Mentzena częściej jest przyjmowana z nadzieją przez osoby religijne, szczególnie te często uczestniczące w praktykach religijnych (47%), niż niepraktykujące w ogóle, nawet okazjonalnie. Częściej niż przeciętnie zwycięstwo kandydata Konfederacji pozytywnie odebrałyby osoby w wieku 25–34 lata (48%) i młodsi (45%), badani z wykształceniem zasadniczym zawodowym (44%), o miesięcznych dochodach netto od 3000 zł do 4999 zł (44%) oraz rolnicy (44%). Odwrotnie niż w przypadku Rafała Trzaskowskiego wygranej Sławomira Mentzena częściej z nadzieją oczekiwaliby mężczyźni (44%) niż kobiety (29%).

Ewentualne zwycięstwo wyborcze Szymona Hołowni wywołuje pozytywne reakcje przede wszystkim w jego elektoracie (82%) oraz wśród wyborców Trzeciej Drogi (70%). Nadzieje z tym związane ponadprzeciętnie często wyrażają także wyborcy Rafała Trzaskowskiego, sympatycy Koalicji Obywatelskiej (39%) i Lewicy (37%). Częściej są to osoby deklarujące lewicowe (33%) i centrowe poglądy polityczne (31%). Szymon Hołownia stosunkowo często jest pozytywnie odbierany przez osoby w wieku od 35 do 44 lat (33%). We wszystkich pozostałych grupach społeczno-demograficznych uwzględnionych w analizach odsetek osób łączących nadzieje z tą kandydaturą nie przekracza 30%.

MOTYWACJE WYBORCZE

Według sondażowych zapowiedzi motywacje większości Polaków wybierających się do urn są pozytywne – aż 82% deklaruje, że chce poprzeć kandydata, który najbardziej im odpowiada, a tylko 14% kieruje się chęcią zmniejszenia szans na dobry wynik polityka, któremu są przeciwni. Osoby deklarujące, że będą głosować na kandydata, co do którego są przekonani, są bardziej pewne udzielenia mu poparcia niż głosujący przeciw komuś (średnio na 92,8% wobec 86,2%). Natomiast pewność udziału w głosowaniu jest bardzo zbliżona niezależnie od motywacji.

W odniesieniu do trzech głównych pretendentów do urzędu Prezydenta RP odsetek deklarujących głosowanie pozytywne jest zbliżony i wynosi 85% w przypadku zwolenników Rafała Trzaskowskiego i Sławomira Mentzena i 83% w przypadku sympatyków Karola Nawrockiego. Mniej osób kieruje się podobną motywacją, wybierając Szymona Hołownię (71%, podczas gdy 23% jego potencjalnych wyborców chce głosować przeciwko komuś innemu).

Wynik wyborów prezydenckich przesądzi o układzie sił na scenie politycznej i możliwościach realizowania swoich zamierzeń przez rządzącą koalicję. Niemal dwie piąte badanych (38%) uważa, że obecnie w Polsce byłoby lepiej, gdyby prezydent i rząd wywodzili się z tego samego obozu politycznego, przeciwnego zdania jest jednak niewiele mniej osób (35%). Zwolennicy pierwszego scenariusza są dziś nieco bardziej zmotywowani do udziału w wyborach prezydenckich – pewnych swojego udziału w głosowaniu jest 92% z nich. Wśród osób przekonanych, że oba organy władzy politycznej powinny wywodzić się z różnych obozów, taką pewność deklaruje 84%. Przekonanie, że rząd i prezydent powinni pochodzić z tego samego obozu politycznego wyrażają przede wszystkim wyborcy Rafała Trzaskowskiego (67%). Odwrotnego zdania są wyborcy Sławomira Mentzena (60%), ale już rzadziej zwolennicy Karola Nawrockiego (43%). Co ciekawe, opinia, że lepiej byłoby, gdyby rząd i prezydent wywodzili się z innych opcji politycznych, przeważa także w potencjalnym elektoracie Szymona Hołowni (49% wobec 31% będących odwrotnego zdania).

Wyniki badań opinii publicznej, w tym także badań CBOS, pokazują, że to, kto zostanie kolejnym prezydentem Polski nie rozstrzygnie się w pierwszej turze, a do drugiej tury niemal na pewno wejdzie Rafał Trzaskowski. Nie wiadomo, kto będzie jego kontrkandydatem, natomiast bardziej zdeterminowany do udziału w głosowaniu jest obecnie potencjalny elektorat Karola Nawrockiego niż Sławomira Mentzena. Paradoksalnie większe szanse na pokonanie Rafała Trzaskowskiego w drugiej turze ma jednak kandydat Konfederacji, który ma wyraźnie mniejszy elektorat negatywny niż Karol Nawrocki, a więc większe możliwości pozyskania dodatkowych głosów. Ewentualne objęcie przez niego urzędu prezydenta budzi przychylne reakcje dużej części zwolenników Karola Nawrockiego oraz wyborców Prawa i Sprawiedliwości. Równie pozytywnych reakcji wobec Karola Nawrockiego nie obserwujemy ze strony zwolenników Sławomira Mentzena i potencjalnych wyborców Konfederacji.