Ze względu na obecną sytuację międzynarodową, wojnę za naszą wschodnią granicą i – generalnie – ekspansywną politykę Rosji, od pewnego czasu jedną z kluczowych kwestii pozostaje bezpieczeństwo, które stało się integralnym komponentem niemal każdej narracji politycznej i bardzo wyraźnie wybrzmiewa w kampanii wyborczej. Proces zwiększania bezpieczeństwa obejmuje różne poziomy. Ważne są tu niewątpliwie: dobra polityka międzynarodowa, sojusze i współpraca z innymi krajami, również wydatki na armię, jej uzbrojenie oraz infrastrukturę wojskową. To działania bezpośrednie i względnie oczywiste w obecnej sytuacji geopolitycznej. Inicjatywy na rzecz poprawy bezpieczeństwa mogą jednak być podejmowane także na poziomie społecznym. W roku 2022 CBOS zapytał Polaków o to, jakie kwestie najbardziej wpływają na bezpieczeństwo kraju¹Pokaż przypis. Okazało się, że, zdaniem respondentów, w największym stopniu i to negatywnie wpływają na nie konflikty społeczne. Innymi słowy: zwiększanie poziomu bezpieczeństwa odbywa się także poprzez łagodzenie napięć i konfliktów społecznych, umacnianie wspólnoty politycznej oraz identyfikacji obywateli z nią i z innymi ludźmi, którzy się do niej zaliczają. To z kolei zależy w dużej mierze od tego, na ile egalitarne jest społeczeństwo i jaka jest skala marginalizacji. Trudno sobie wyobrazić poczucie wspólnotowości w sytuacji, gdy liczne grupy obywateli czują się gorsze od reszty społeczeństwa, wykluczone ze względów politycznych czy ekonomicznych. Te aspekty interesowały nas w kontekście zbliżających się wyborów prezydenckich. W niedawnym sondażu zapytaliśmy badanych o to, która z osób ubiegających się o urząd prezydenta, już jako głowa państwa, w największym stopniu przyczyniłaby się do tego, aby:

Choć pytanie było zadawane wszystkim, a nie tylko osobom zainteresowanym udziałem w wyborach prezydenckich, wyniki w dużej mierze odzwierciedlają strukturę poparcia dla poszczególnych kandydatów. Okazało się, że kandydatem, który jako prezydent – zdaniem największej części badanych – najbardziej przyczyniłby się do zwiększenia bezpieczeństwa naszego kraju oraz zniwelowania społecznych podziałów i marginalizacji, jest Rafał Trzaskowski. Wskazuje go – w trzech wymienionych wyżej aspektach – odpowiednio 33%, 27% i 26% respondentów. Drugi pod tym względem jest Karol Nawrocki, któremu potencjalne zasługi w tych dziedzinach przypisuje po około jednej piątej Polaków (odpowiednio 19%, 18% i 18%). Na trzecim miejscu lokuje się Sławomir Mentzen. W kwestii zadbania o bezpieczeństwo Polski wypada on podobnie do Karola Nawrockiego (17% przypisuje mu pozytywny wpływ w tym wymiarze), jednak mniej osób uważa, że przyczyniłby się on do wzrostu poczucia wspólnotowości i zmniejszenia natężenia konfliktów społecznych (12%) oraz do większej równości i zmniejszenia skali wykluczenia (9%), co w zasadzie pokazuje też, że badani dość dobrze odczytują libertariańskie założenia jego programu.

Pozostali kandydaci są wskazywani rzadziej. Dla niespełna jednej dziesiątej (9%) Szymon Hołownia byłby prezydentem, który zmniejszyłby podziały społeczne, siedmiu na stu badanych (7%) uważa, że przyczyniłby się do ograniczenia wykluczenia, a co dwudziesty (5%) – że do wzrostu bezpieczeństwa Polski. Jeśli chodzi o pozytywny wpływ na równość obywateli, nieznaczniej mniej wskazań uzyskują kandydaci lewicowi – Magdalena Biejat (6%) i Adrian Zandberg (5%).

Około jednej szóstej badanych (16%) twierdzi, że wśród kandydatów nie ma osoby, która jako prezydent przyczyniłaby się do budowania poczucia wspólnotowości i znoszenia podziałów społecznych. Więcej niż jedna dziesiąta respondentów (11%) uważa, że żadna z tych osób nie wpłynęłaby na zmniejszenie poczucia wykluczenia, a siedmiu na stu (7%) nie widzi kandydata, który jako głowa państwa wzmocniłby bezpieczeństwo Polski.

W jakich dziedzinach i w jakim stopniu potencjalne poparcie dla kandydata w wyborach koresponduje z przekonaniem, że ta osoba jako prezydent przyczyniłaby się do poprawy sytuacji w danym aspekcie? W największym i jednocześnie zbliżonym stopniu w swoich kandydatów wierzą wyborcy Rafała Trzaskowskiego i Karola Nawrockiego. Wyborcy Sławomira Mentzena w znacznej większości uważają, że jego prezydentura pozytywnie wpłynęłaby na bezpieczeństwo Polski, ale już wyraźnie rzadziej uznają go za kogoś, kto przyczyniłby się do zmniejszenia nierówności i konfliktów społecznych. Z kolei wyborcy Szymona Hołowni w przeważającej części pokładają w nim nadzieje związane z działaniami egalitarnymi i prowspólnotowymi, ale tylko w połowie doceniają jego kompetencje w dziedzinie bezpieczeństwa.