W drugiej połowie kwietnia, po mniej więcej półtoramiesięcznej przerwie, zapytaliśmy respondentów o nastroje konsumenckie. Interesowało nas, czy badani muszą ograniczać wydatki na bieżące potrzeby czy też udaje im się coś zaoszczędzić, czy dokonują oni większych zakupów bądź inwestycji i czy planują je w najbliższej przyszłości. Zapytaliśmy również o oczekiwania dochodowe oraz inflacyjne, a także o postrzegane perspektywy na przyszłość.

Kwietniowe wyniki wskazują na poprawę sytuacji finansowej Polaków. Od grudnia ubiegłego roku zmniejsza się udział badanych deklarujących ograniczanie wydatków na zaspokojenie bieżących potrzeb w swoim gospodarstwie domowym w ciągu ostatniego miesiąca (z 48% w grudniu do 37% obecnie, spadek o 3 punkty procentowe od marca). Jednocześnie w stosunku do pierwszej połowy marca przybyło tych, którym udało się zaoszczędzić trochę pieniędzy w swoim gospodarstwie domowym (z 50% do 58%), a ubyło pożyczających pieniądze na zaspokojenie bieżących potrzeb (z 14% do 8%).

Tak samo jak na początku marca 30% ankietowanych w ciągu miesiąca poprzedzającego badanie dokonywało większych, planowanych wcześniej zakupów lub inwestycji, a nieco więcej niż ostatnio – nieplanowanych wcześniej większych zakupów (wzrost z 16% do 19%) oraz przewidywało takie zakupy w ciągu najbliższego miesiąca (z 20% do 23%).

Zgodnie z szybkim szacunkiem ceny towarów i usług konsumpcyjnych w kwietniu 2025 roku w porównaniu z analogicznym miesiącem roku ubiegłego wzrosły o 4,2%¹Pokaż przypis. W poprzednich miesiącach, tj. w styczniu, w lutym i marcu wskaźnik ten był nieco wyższy – wyniósł 4,9%²Pokaż przypis.

W kwietniu już czwarty pomiar z kolei (począwszy od grudnia ubiegłego roku) rejestrujemy spadek odsetka obawiających się szybszego wzrostu cen. Obecnie 22% badanych (o 2 punkty mniej niż w marcu) uważa, że ceny będą rosły szybciej niż w ciągu ostatniego roku, mniej niż połowa – że w zbliżonym tempie (48%, spadek o 4 punkty). Udział liczących na wolniejsze tempo wzrostu cen nie zmienił się (12%), a odsetek przewidujących, że nie będą one rosły, nieco się zwiększył (z 3% do 5%). Jednocześnie już drugi pomiar z rzędu wzrasta niepewność co do dalszego kształtowania się cen (z 9% do 13%).

W stosunku do marca umocniło się przekonanie, że dochody gospodarstw nie zmienią się (z 41% do 46%), a zmniejszył się udział badanych spodziewających się ich wzrostu (z 37% do 34%) bądź spadku (z 17% do 13%). W tym obszarze również wzrosła niepewność (z 5% do 8%).

Wymiar indywidualny

W myśleniu o własnych ogólnych perspektywach, a także o sytuacji finansowej swojego gospodarstwa domowego nadzieje przeważają nad obawami. Szczególnie wyraźna przewaga zaznacza się w opiniach na temat sytuacji finansowej swojego gospodarstwa domowego (44% wobec 23%). Natomiast w postrzeganiu sytuacji gospodarczej podobnie jak w poprzednich pomiarach – niezmiennie od listopada 2023 roku, od kiedy o to pytamy – obawy przeważają nad nadziejami (41% wobec 34%).

W stosunku do początku marca we wszystkich analizowanych obszarach wzrosły nadzieje na poprawę, a spadły obawy przed pogorszeniem.

Wymiar środowiskowy

W porównaniu z początkiem marca poprawiły się również nastroje środowiskowe. Pomimo tej poprawy nadal we wszystkich obszarach postrzegane obawy przed pogorszeniem przeważają nad nadziejami na poprawę. Przewaga ta jest bardzo niewielka w przypadku ocen sytuacji finansowej gospodarstwa domowego (32% wobec 30%), nieco większa w odniesieniu do ogólnych perspektyw na przyszłość (36% wobec 31%), a największa w postrzeganiu kondycji gospodarki (44% wobec 23%).

Na podstawie odpowiedzi na pytania dotyczące sytuacji ankietowanych, tj. zachowań konsumenckich, stanu ich finansów oraz przewidywań odnoszących się do poziomu dochodów, inflacji w ciągu najbliższego roku, a także prognoz sytuacji finansowej gospodarstw domowych oraz kondycji polskiej gospodarki, skonstruowano wskaźnik nastrojów konsumenckich (WNK)³Pokaż przypis. Pokazuje on, w ilu obszarach – spośród dziesięciu uwzględnionych w sondażu – respondenci wyrazili optymizm bądź udzielili odpowiedzi wskazujących na zadowolenie z sytuacji materialnej. Wskaźnik może przyjmować wartości od 0 – jeśli w żadnym z analizowanych obszarów respondent nie wyraził optymizmu – do 10 – jeśli we wszystkich analizowanych obszarach wyraził optymizm. Średnia wartość wskaźnika WNK dla ogółu badanych wynosi obecnie 4,1 i jest trochę wyższa niż w marcu. Od grudnia ubiegłego roku notujemy już trzeci z kolei wzrost wskaźnika nastrojów konsumenckich i jest on aktualnie najwyższy od listopada 2023 roku, od kiedy pytamy o nastroje konsumenckie. Interpretując wartość tego wskaźnika, można stwierdzić, że respondenci wyrazili optymizm przeciętnie w mniej więcej czterech obszarach. Największa ich część wyraziła optymizm w trzech oraz w czterech obszarach (po 16%).

Optymizm konsumencki wyraźnie zależy od położenia materialnego badanych. Stosunkowo duży deklarują badani o najwyższych dochodach (wśród osób o dochodach wynoszących co najmniej 9000 zł netto średnia wartość wskaźnika wynosi 5,6 wobec 3,4 wśród badanych o dochodach do 2999 zł) oraz zadowoleni z warunków materialnych swoich gospodarstw domowych (4,9 wobec 1,9 wśród niezadowolonych). Ponadto relatywnie duży optymizm konsumencki cechuje najmłodszych ankietowanych (5,0), mieszkańców dużych (4,6) i największych miast (4,5), absolwentów wyższych uczelni (4,7), a uwzględniając status społeczno-zawodowy – prowadzących własną działalność gospodarczą (4,7).