Spadek gotowości Polaków do wspólnego działania

Już od dwóch dekad badamy stosunek Polaków do wspólnego działania, co pozwala nam obserwować długofalowe zmiany w tej dziedzinie. Tak jak przy poprzednich pomiarach, w lutym tego roku badani najczęściej deklarowali – wybierając między przygotowanymi przez nas odpowiedziami – że byliby gotowi pożyczyć znajomej osobie coś cennego (60%), nieco rzadziej, że mogliby jej pomagać za darmo w pracy na rzecz wspólnego otoczenia lub potrzebujących (50%), czy prowadzić wspólnie działalność gospodarczą (39%), a najrzadziej, że znają kogoś, komu byliby gotowi pomagać w zostaniu radnym lub posłem (31%).

We wszystkich czterech obszarach, o jakie pytaliśmy, gotowość Polaków do pomocy spadła względem ostatniego pomiaru. Również w zestawieniu z wcześniejszymi pomiarami niektóre z obecnych wyników są rekordowo niskie – na przykład odsetek respondentów gotowych wspomóc znajomego w staraniach o zostanie radnym lub posłem (31%) jest najniższy w skali ostatnich dwudziestu lat. Z kolei odsetek badanych gotowych prowadzić ze znajomym działalność gospodarczą spadł do poziomu wprawdzie już przez nas odnotowywanego (39%), ale w ciągu ostatnich dwóch dekad nigdy nie był on niższy.

Swoją rolę w obniżeniu gotowości Polaków do niesienia pomocy innym mogła zapewne odegrać pandemia COVID-19, która wybuchła w Europie tuż po tym, jak przeprowadziliśmy nasz poprzedni pomiar (badanie zrealizowaliśmy w lutym 2020 roku). Realia panującej zarazy i długich okresów wymuszonej izolacji mogły z jednej strony osłabić więzi badanych ze znajomymi, a z drugiej strony skłonić ich do skupienia się na własnych potrzebach i bezpieczeństwie.

Więcej na ten temat wkrótce w komunikacie.

Badanie „Aktualne problemy i wydarzenia” (382) przeprowadzono w ramach procedury mixed-mode na reprezentatywnej imiennej próbie pełnoletnich mieszkańców Polski, wylosowanej z rejestru PESEL.

Każdy respondent wybierał samodzielnie jedną z metod:
– wywiad bezpośredni z udziałem ankietera (metoda CAPI),
– wywiad telefoniczny po skontaktowaniu się z ankieterem CBOS (CATI) – dane kontaktowe respondent otrzymywał w liście zapowiednim od CBOS,
– samodzielne wypełnienie ankiety internetowej, do której dostęp był możliwy na podstawie loginu i hasła przekazanego respondentowi w liście zapowiednim od CBOS.

We wszystkich trzech przypadkach ankieta miała taki sam zestaw pytań oraz strukturę. Badanie zrealizowano w dniach od 31 stycznia do 10 lutego 2022 roku na próbie liczącej 1065 osób (w tym: 52,7% metodą CAPI, 30,3% – CATI i 17,0% – CAWI).

Badanie zostało zrealizowane przed inwazją Rosji na Ukrainę.

CBOS realizuje badania statutowe w ramach opisanej wyżej procedury od maja 2020 roku, w każdym przypadku podając proporcję wywiadów bezpośrednich, telefonicznych i internetowych.