POLITYK ROKU W POLSCE

Któremu z polskich polityków należy się, Pana(i) zdaniem, miano polityka roku 2020? Chodzi o człowieka, który najlepiej działał, zrobił najwięcej w interesie kraju, społeczeństwa, ludzi takich jak Pan(i).

[odpowiedzi na pytanie otwarte]

- Mateusz Morawiecki

- Andrzej Duda

- Rafał Trzaskowski

- Donald Tusk

- Szymon Hołownia

- Jarosław Kaczyński

- Mariusz Błaszczak

- Krzysztof Bosak

- Grzegorz Braun

- Tomasz Grodzki

- Janusz Korwin-Mikke

- Adam Niedzielski

- Inni politycy (36 nazwisk)

- Nie ma takiego, żaden nie zasłużył, nikt się specjalnie nie wyróżnił

- Nie orientuję się, nie interesuję się, trudno powiedzieć

/tabela/ oraz /tabela wg terminów badań 1993 - 2021/

POLITYK ROKU 2020 NA ŚWIECIE

Któremu z zagranicznych polityków, działających na arenie światowej, należy się, Pana(i) zdaniem, miano polityka roku 2019?

[odpowiedzi na pytanie otwarte]

- Angela Merkel

- Donald Trump

- Joe Biden

- Victor Orbán

- Ursula von der Leyen

- Władimir Putin

- Andrzej Duda

- Papież Franciszek

- Emmanuel Macron

- Boris Johnson

- Inni politycy – łącznie

- Nie ma takiego

- Nie orientuję się, nie interesuję się, trudno powiedzieć

-Odmowa odpowiedzi

/tabela/ oraz /tabela wg terminów badań 2002 - 2021/

CZY NALEŻY KIEROWAĆ SIĘ STAŁYMI ZASADAMI MORALNYMI?

Ludzie różnią się między sobą w poglądach na to, jak dalece ich postępowanie powinno być podporządkowane pewnym ogólnym zasadom moralnym.

Który z podanych poglądów zbliżony jest do Pana(i) zdania na ten temat?

- Należy mieć wyraźne zasady moralne i nigdy od nich nie odstępować

- Należy mieć wyraźne zasady moralne, ale w pewnych sytuacjach można od nich odstąpić, byleby to były sytuacje wyjątkowe

- Należy mieć pewne zasady moralne, ale nie ma w tym nic złego, kiedy się od nich odstępuje w związku z wymaganiami różnych sytuacji życiowych

- Nie należy wiązać swojego postępowania określonymi z góry zasadami moralnymi, ale powinno się w zależności od sytuacji znajdować właściwe sposoby postępowania i zachowania

- Trudno powiedzieć

/wykresy wg badań 2005, 2009, 2013, 2016, 2021/ oraz /tabela aneksowa/

ŹRÓDŁA ZASAD MORALNYCH

Które ze stwierdzeń jest najbliższe Pana(i) opinii?

- To, czym jest dobro i zło, powinno być przede wszystkim wewnętrzną sprawą każdego człowieka

- O tym, czym jest dobro i zło, powinno decydować przede wszystkim społeczeństwo

- O tym, czym jest dobro i zło, powinny decydować przede wszystkim prawa Boże

- Trudno powiedzieć

/wykresy wg badań 2005, 2009, 2013, 2016, 2021 / oraz /tabela wg uczestnictwa w praktykach religijnych/ oraz /tabela aneksowa/

MORALNOŚĆ A RELIGIJNOŚĆ

Na temat wzajemnego stosunku między religią i moralnością można spotkać wiele różnych poglądów.

Który z przytoczonych jest najbliższy Pana(i) poglądom?

- Tylko religia może uzasadniać słuszne nakazy moralne

- Dla mnie religia uzasadnia moje reguły moralne, ale sądzę, że można je sobie uzasadniać i bez niej

- Nie czuję potrzeby uzasadniania moralności przez religię, wystarczy mi własne sumienie

- Nie interesuję się tą sprawą

/wykresy wg badań 2009, 2013, 2016, 2021/ oraz /tabela wg deklaracji wiary i udziału w praktykach religijnych/ oraz /tabela aneksowa/

STOSUNEK DO ZASAD MORALNYCH KATOLICYZMU

Jaki jest Pana(i) stosunek do zasad moralnych religii katolickiej? Proszę wskazać tę odpowiedź, która najbliższa jest Pana(i) poglądom.

- Zasady moralne katolicyzmu są najlepszą i wystarczającą moralnością

- Wszystkie zasady katolicyzmu są słuszne, ale wobec skomplikowania życia trzeba je uzupełniać jakimiś innymi zasadami

- Większość zasad moralnych katolicyzmu jest słuszna, lecz nie ze wszystkim się zgadzam, a ponadto te, które są słuszne, na pewno nie wystarczają człowiekowi

- Moralność religijna jest mi obca, ale niektóre zasady moralne katolicyzmu uważam za słuszne

- Zasady moralne katolicyzmu są mi całkowicie obce

/wykresy wg badań 2006, 2009, 2013, 2016, 2021/ oraz /tabela wg deklaracji wiary, udziału w praktykach religijnych i wyznania religijnego/ oraz /tabela aneksowa/

Aneks - tabela zróżnicowań społeczno-demograficznych

W badaniach i analizach CBOS wiele wskazuje, że w młodszych kohortach wiekowych dokonują się zmiany: światopoglądowa, ideowa, polityczna, zmiana przekonań i zachowań. Postanowiliśmy przyjrzeć się tym zmianom i spróbować zdiagnozować, czy mamy do czynienia raczej z długofalowymi trendami, które niespiesznie, ale systematycznie zmieniają i odmienią polskie społeczeństwo (choć nie wszystkie pokolenia w równym stopniu), czy może raczej z młodzieńczym, żywiołowym buntem wobec zastanej rzeczywistości.

Zaczynamy od zarysowania historycznego tła. Barbara Badora w rozdziale „Młodzi obywatele w badaniach CBOS” odtwarza zmiany sytuacji społeczno-zawodowej młodych ludzi w wieku 18–24 lata na przestrzeni ostatnich ponad trzydziestu

lat.

W obszernym rozdziale „Młodzi Polacy o demokracji” Michał Feliksiak i Beata Roguska prezentują postrzeganie i stosunek młodych Polaków do demokracji w różnych jej wymiarach.

Młody wiek sprzyja poczuciu podmiotowości obywatelskiej, co w rozdziale „Młodzi Polacy a poczucie wpływu na sprawy publiczne i zaangażowanie w protesty” pokazuje Piotr Chys.

Jonathan Scovil w rozdziale „Zainteresowanie polityką i poglądy polityczne młodych Polaków” dokumentuje rosnące – choć powoli – zainteresowanie polityką i dynamicznie rosnące deklaracje udziału w wyborach.

Beata Roguska w rozdziale „Ważne kwestie społeczno-polityczne w opiniach młodych Polaków” po wnikliwej analizie stawia tezę, że poglądy młodych ludzi w ważnych kwestiach społeczno-politycznych mogą być dobrym odzwierciedleniem tendencji obserwowanych w całym społeczeństwie.

W rozdziale „Preferencje partyjne młodych Polaków” Agnieszka Cybulska i Krzysztof Pankowski analizują sympatie partyjne najmłodszych wyborców w ostatnich dwóch dekadach. Nie były one stałe – zmieniały się w rytm wydarzeń i politycznych nastrojów.

Mirosława Grabowska w rozdziale „Religijność młodych Polaków” analizuje dynamikę zmian religijności najmłodszych Polaków na tle zmian religijności całego społeczeństwa. Opis nie pozostawia wątpliwości: proces odchodzenia od praktyk, a w mniejszym stopniu także od wiary religijnej, przebiega najgwałtowniej właśnie w kohorcie w wieku 18–24 lata.

WYMIAR OSOBISTY I RODZINNY

Jaki był, najogólniej rzecz biorąc, [...] rok dla Pana(i) osobiście?

- bardzo dobry

- dobry

- dość dobry

- ani dobry, ani zły

- raczej zły

- zły

- bardzo zły

- Trudno powiedzieć

/wykresy dotyczące roku: 2019, 2020, 2021/ oraz /wykresy wg terminów badań 1986 - 2021: dobry; ani dobry, ani zły; zły/ oraz /tabela aneksowa: dobry; ani dobry, ani zły; zły; trudno powiedzieć/

Jaki był, najogólniej rzecz biorąc, [...] rok dla Pana(i) rodziny?

- bardzo dobry

- dobry

- dość dobry

- ani dobry, ani zły

- raczej zły

- zły

- bardzo zły

- Trudno powiedzieć

/wykresy dotyczące roku: 2019, 2020, 2021/ oraz /wykresy wg terminów badań 1986 - 2021: dobry; ani dobry, ani zły; zły/ oraz /tabela aneksowa: dobry; ani dobry, ani zły; zły; trudno powiedzieć/

ZAKŁADY PRACY

Jaki był, najogólniej rzecz biorąc, […] rok dla Pana(i) zakładu pracy?

[Odpowiedzi pracujących zarobkowo]

- bardzo dobry

- dobry

- dość dobry

- ani dobry, ani zły

- raczej zły

- zły

- bardzo zły

- Trudno powiedzieć

/wykresy dotyczące roku: 2019, 2020, 2021/ oraz /wykresy wg terminów badań 1986 - 2021: dobry; ani dobry, ani zły; zły/ oraz /tabela aneksowa: dobry; ani dobry, ani zły; zły; trudno powiedzieć/

POLSKA

Jaki był, najogólniej rzecz biorąc, […] rok dla Polski?

- bardzo dobry

- dobry

- dość dobry

- ani dobry, ani zły

- raczej zły

- zły

- bardzo zły

- Trudno powiedzieć

/wykresy dotyczące roku: 2019, 2020, 2021/ oraz /wykresy wg terminów badań 1984 - 2021: dobry; ani dobry, ani zły; zły/ oraz /tabela aneksowa: dobry; ani dobry, ani zły; zły; trudno powiedzieć/

ŚWIAT

Jaki był, najogólniej rzecz biorąc, […] rok dla świata?

- bardzo dobry

- dobry

- dość dobry

- ani dobry, ani zły

- raczej zły

- zły

- bardzo zły

- Trudno powiedzieć

/wykresy dotyczące roku: 2019, 2020, 2021/ oraz /wykresy wg terminów badań 1986 - 2021: dobry; ani dobry, ani zły; zły/ oraz /tabela aneksowa: dobry; ani dobry, ani zły; zły; trudno powiedzieć/

Aneks - tabele zróżnicowań społeczno-demograficznych

SYTUACJA W ZAKŁADACH PRACY

Oceny

[Odpowiedzi osób pracujących zarobkowo łącznie z rolnikami i osobami pomagającymi w prowadzeniu gospodarstwa rolnego oraz pracującymi na własny rachunek poza rolnictwem, w tym także emerytów i rencistów pracujących w niepełnym wymiarze godzin]

Jak Pan(i) ogólnie ocenia obecną sytuację w Pana(i) zakładzie pracy? Czy jest ona:

- bardzo dobra

- dobra

- ani dobra, ani zła

- zła

- bardzo zła

- Trudno powiedzieć/ Odmowa odpowiedzi

/wykres/

Jak Pan(i) ogólnie ocenia obecną sytuację w Pana(i) zakładzie pracy? Czy jest ona:

- dobra

- ani dobra, ani zła

- zła

-Trudno powiedzieć / Odmowa odpowiedzi

/tabela wg badań XI 2020 - XII 2021/ oraz /wykres wg badań I 1992 - XII 2021/ oraz /tabela aneksowa/

Przewidywania

[Odpowiedzi osób pracujących zarobkowo łącznie z rolnikami i osobami pomagającymi w prowadzeniu gospodarstwa rolnego oraz pracującymi na własny rachunek poza rolnictwem, w tym także emerytów i rencistów pracujących w niepełnym wymiarze godzin]

Czy, Pana(i) zdaniem, w ciągu najbliższego roku sytuacja w Pana(i) zakładzie pracy:

- zdecydowanie poprawi się

- raczej poprawi się

- pozostanie bez zmian

- raczej pogorszy się

- zdecydowanie pogorszy się

- Trudno powiedzieć

/wykres/

Czy, Pana(i) zdaniem, w ciągu najbliższego roku sytuacja w Pana(i) zakładzie pracy:

- poprawi się

- pozostanie bez zmian

- pogorszy się

- Trudno powiedzieć/ Odmowa odpowiedzi

/tabela wg badań XI 2020 - XII 2021/ oraz/ wykres wg badań I 1992 – XII 2021/ oraz /tabela aneksowa/

Tabela - prognozy dotyczące sytuacji zakładu pracy w ciągu najbliższego roku a ocena obecnej sytuacji zakładu pracy

POCZUCIE ZAGROŻENIA BEZROBOCIEM

[Odpowiedzi osób pracujących zarobkowo łącznie z rolnikami i osobami pomagającymi w prowadzeniu gospodarstwa rolnego oraz pracującymi na własny rachunek poza rolnictwem, w tym także emerytów i rencistów pracujących w niepełnym wymiarze godzin]

Czy liczy się Pan(i) z możliwością utraty obecnej pracy (zwolnienia, bankructwa, upadku, likwidacji zakładu, gospodarstwa itp.)?

- Bardzo poważnie się z tym liczę

- Raczej tak

- Raczej nie

- Nie, to mało prawdopodobne

- Trudno powiedzieć / Odmowa odpowiedzi

/wykres/ oraz /tabela wg badań XI 2020 - XII 2021/ oraz /wykres wg badań V 2001 - XII 2021: tak, nie/ oraz /tabela aneksowa/

Tabela - poczucie zagrożenia bezrobociem a prognozy dotyczące sytuacji zakładu pracy w ciągu najbliższego roku

SYTUACJA NA LOKALNYCH RYNKACH PRACY

Jak określił(a)by Pan(i) sytuację na rynku pracy w Pana(i) miejscowości lub okolicy? Czy, Pana(i) zdaniem, obecnie:

- bez większych problemów można znaleźć odpowiednią pracę

- można wprawdzie znaleźć jakąś pracę, ale trudno jest o pracę odpowiednią

- trudno jest znaleźć jakąkolwiek pracę

- nie można znaleźć żadnej pracy

- Trudno powiedzieć/ Odmowa odpowiedzi

/wykres/ oraz /tabela wg badań XI 2020 - XII 2021/ oraz /wykres wg badań X 2001 - XII 2021/ oraz /tabela aneksowa/

Aneks - tabele zróżnicowań społeczno-demograficznych

Pewne zachowania ludzkie różnie są oceniane z punktu widzenia moralnego. Jaki jest Pana(i) stosunek do przedstawionych zachowań? Na skali od 1 do 7, gdzie 1 oznacza, że “jest to zawsze złe i nigdy nie może być usprawiedliwione”, a 7 - że “nie ma w tym nic złego i zawsze może być usprawiedliwione”, proszę ocenić każde z zachowań.

Oceniane zachowania:

* Uprawianie seksu przed zawarciem małżeństwa

* Stosowanie środków antykoncepcyjnych

* Życie w związku bez ślubu

* Rozwód

* Homoseksualizm

* Skracanie życia nieuleczalnie chorego na jego prośbę

* Nieuczestniczenie w wyborach

* Ściąganie na egzaminach

* Przerywanie ciąży

* Świadome kupowanie rzeczy podrabianych (fałszowanych)

* Jazda na gapę autobusem lub tramwajem

* Przekraczanie dozwolonej prędkości na drodze

* Zaniedbywanie swoich obowiązków w pracy

* Dokonywanie fikcyjnych darowizn lub zaniżanie dochodów, by zapłacić mniejszy podatek

* Wykorzystywanie stanowiska służbowego dla własnych korzyści

* Zdradzanie współmałżonka

* Bicie dzieci

* Wręczanie łapówek

* Przyjmowanie łapówek

* Wykorzystywanie pracowników przez pracodawców

/tabela: wskazania na 7-stopniowej skali w przedziałach; średnia ocen na skali/

Średnie ocen dla każdego z zachowań na skali 1-7 - tabela wg terminów badań 2005, 2010, 2013, 2021

Średni wskaźnik „liberalizmu moralnego” mierzony na skali 1-7 wg cech społeczno-demograficznych - tabela

Aneks - tabela zróżnicowań społeczno-demograficznych:

Średnia wartość wskaźnika „liberalizmu moralnego” – zmiany w czasie (2013-2021)