PUBLIKACJE

Po strajkach - próba bilansu

Kafelek tematyczny komunikatu BD/259/36/88

Osobista reakcja badanych na zakończenie strajków:

- Nadzieja, wiara w lepsze jutro

- Obawa, lęk o przyszłość

- Trudno powiedzieć /tabele aneksowe/

Odpowiedzi na pytanie o niezbędność apelu L. Wałęsy o przerwanie strajków wystosowanego po rozmowie z gen. C. Kiszczakiem

- Nie był konieczny, strajki same wygasłyby

- Był potrzebny, strajki trwałyby jeszcze długo

- Trudno powiedzieć /tabela aneksowa/

Odpowiedzi na pytanie o rozwój sytuacji w kraju w najbliższych miesiącach:

- będzie następowało uspokojenie

- napięcie będzie się utrzymywało

- będzie narastał niepokój, zwiększy się napięcie

- trudno powiedzieć /tabela aneksowa/

Ocena sytuacji gospodarczej

- Bardzo dobra i dobra

- Trudno powiedzieć /tabela wg terminów badań: XI ‘87, II - IX ‘88/

Ocena sytuacji politycznej:

- Bardzo dobra i dobra

- Trudno powiedzieć /tabela wg terminów badań: XI ‘87, II - IX ‘88/

Przewidywany kierunek zmian w sytuacji gospodarczej

- Zdecydowanie poprawi się

- Nieznacznie poprawi się

- Pozostanie bez zmian

- Nieznacznie się pogorszy

- Zdecydowanie się pogorszy

- Trudno powiedzieć /tabela wg terminów badań: XI ‘87, II - IX ‘88/

Przewidywany kierunek zmian w sytuacji politycznej

- Zdecydowanie poprawi się

- Nieznacznie poprawi się

- Pozostanie bez zmian

- Nieznacznie się pogorszy

- Zdecydowanie się pogorszy

- Trudno powiedzieć /tabela wg terminów badań: XI ‘87, II - IX ‘88/

Odpowiedzi na pytanie o skutki sierpniowych strajków na Śląsku, w Szczecinie i Gdańsku dla kraju:

- Same korzyści

- Więcej korzyści niż zmian

- Tyle samo korzyści co strat

- Więcej strat niż korzyści

- Same straty

- Trudno powiedzieć /tabela aneksowa/

Korzyści płynące ze strajków:

1. Żadne, brak korzyści

2. To się okaże, na efekty trzeba poczekać

3. Polityczne

a) zmiany zachowań władzy

b) wzrost roli i znaczenia opozycji

c) wzrost roli i znaczenia społeczeństwa

4. Polepszenie warunków życia społeczeństwa

5. Gospodarcze:

- przyspieszenie reform

- lepsze gospodarowanie

6. Społeczne:

- obrona ludzi pracy, walka o dobro nas wszystkich

- inne /tabela aneksowa/

Straty spowodowane strajkami

1. Żadnych strat nie było

2. Niewielkie, nie miały znaczenia dla gospodarki, która i tak źle funkcjonuje

3. Gospodarcze

- materialne

- zmniejszenie produkcji

- zmniejszenie wydobycia węgla

- utrata wiarygodności w handlu międzynarodowym

- opóźnienie wyjścia z kryzysu

- spowodowane przestojami portów

- wzrost zadłużenia

- pogorszenie się sytuacji strajkujących zakładów

4. Pogorszenie warunków życia:

- złe zaopatrzenie rynku

- wzrost cen, ubożenie społeczeństwa

5. Polityczne:

- niepokój, zamęt polityczny w kraju

- rozłam społeczeństwa

- utrata wiarygodności władzy /tabela aneksowa/

Tabele aneksowe

1988-09-26

Autorzy: Elżbieta Kościesza, Elżbieta Gorajewska-Mieciek, Beata Jaworska

Opinia społeczna wokół reaktywowania NSZZ "Solidarność"

Kafelek tematyczny komunikatu BD/258/35/88

Opinie o słuszności postulatu legalizacji "Solidarności"

- zdecydowanie słuszny

- raczej słuszny

- raczej niesłuszny

- zdecydowanie niesłuszny

- trudno powiedzieć /tabela aneksowa/

Pytanie o możliwość legalizacji "Solidarności"

- jest to możliwe

- nie jest to możliwe

- trudno powiedzieć /tabela aneksowa/

Czy słuszne jest wysuwane przez strajkujących żądań politycznych?

- Brak zdania /tabela z próby ogólnopolskiej i mieszkańców Warszawy/

Czy jest Pan(i) za tym, aby w Pana(i) zakładzie pracy mogło działać kilka związków zawodowych?

- Trudno powiedzieć /tabela - respondenci pracujący w gospodarce uspołecznionej wg terminów badań V‘88, V‘87, I‘87, X‘86/

Co mogłaby przynieść Polsce umożliwienie "Solidarności" legalnego działania?

1.Korzyści:

- impuls do lepszej pracy rządu, kontrola jego działalności

- poprawę sytuacji kraju i społeczeństwa

- poprawę sytuacji gospodarczej

- lepszą reprezentację interesów ludzi pracy

- aktywizację społeczeństwa, zryw do działania

- poprawę sytuacji politycznej, porozumienie narodowe

- pluralizm związkowy

- wzrost demokratyzacji życia i swobód obywatelskich

2. Straty:

- pogorszenie sytuacji politycznej, wzrost napięć

- powrót do sytuacji z lat 1980 - 1981

- walka o władzę, zmianę ustroju

- eskalacja strajków

- pogorszenie sytuacji gospodarczej kraju

Czy działalność L. Wałęsy i osób skupionych wokół niego dobrze służy społeczeństwu?

- Trudno powiedzieć /tabela wg terminów badań VIII‘88, V‘88, II‘88, XI‘87, VII‘87/

Czy działalność niżej wymienionych instytucji dobrze służy społeczeństwu?

- PZPR

- Rząd

- Związki zawodowe

- Opozycja (przeciwnicy PZPR) /tabela wg terminów badań VIII‘88, V‘88, II‘88, XI‘87, VII‘87/

Opinie o działalności podziemnych struktur b. "Solidarności":

- Występują w obronie społeczeństwa, walczą o słuszne, ważne sprawy Polaków

- Mają koncepcje, które wprowadzone w życie mogłyby przyczynić się do wyjścia z kryzysu

- Wskazują na błędy władzy i tym samym przyczyniają się do poprawy sytuacji kraju

- Ich koncepcje są niemożliwe do wprowadzenia w życie

- Ich działalność nie ma żadnego znaczenia

- Ich działalność:

-przyczynia się do zakłócenia spokoju i porządku społecznego

-służy interesom wrogów Polski

-utrudnia wyprowadzenie kraju z kryzysu

-utrudnia proces demokratyzacji

- Głoszone przez nich hasła są jedynie parawanem dla działalności antysocjalistycznej

- Wykorzystują niezadowolenie robotników, aby realizować swoje ambicje polityczne

Stosunek do podziemnych struktur b. "Solidarności"

- Aprobata

- Dystans /ich działalność nie ma żadnego znaczenia, koncepcje są niemożliwe do wprowadzenia w życie/

- Potępienie

- Wypowiedzi nie dające się sklasyfikować

Ocena własnego stosunku do L. Wałęsy i A. Miodowicza

- Brak znajomości jego osoby /tabela wg terminów badań VIII‘88, V‘88, II‘88, XI‘87, VII‘87/

Tabele aneksowe

1988-09-24

Autor: Elżbieta Kościesza

Prasa o wolności stowarzyszania

Kafelek tematyczny komunikatu AP/246/9/88

Opinie prasy o polityce wobec stowarzyszeń i propozycje zmian ustawodawczych w konfrontacji z oświadczeniami władz o prowadzeniu liberalnej polityki wobec rejestracji nowych organizacji.

1988-08-30

Autor: Wanda Sokolewicz

Wybory do rad narodowych. Wymiar lokalny i wymowa ogólna

Kafelek tematyczny komunikatu BD/240/32/88

1. Referendum ‘87

2. Nowa ordynacja wyborcza

Jak Pan(i) sądzi, czy wprowadzenie zaproponowanych zmian do ordynacji wyborczej przyczyni się do tego, że obywatele będą mieli większy wpływ na to, kto zostanie wybrany na radnego?

3. Rady narodowe minionej kadencji

Czy rada narodowa dobrze służy interesom mieszkańców gminy, miasta, dzielnicy, w której Pan(i) mieszka?

4. Sytuacja społeczno-polityczna i gospodarcza w przededniu wyborów

5. Wybory ‘84 - wybory ‘88 - podobieństwa i różnice

6. Udział w głosowaniu

Co przede wszystkim zdecydowało o tym, że postanowił(a) wziąć Pan(i) udział w wyborach?

Co przede wszystkim zdecydowało o tym, że postanowił(a) Pan(i) nie wziąć udziału w wyborach?

Deklaracje co do udziału w wyborach do rad narodowych

- wezmę udział

- nie wezmę udziału

/tabela wg terminów badań: 8-14 II, 16-29 II, 2-14 III, 18-22 V, 15 VI 1987/

1988-08-27

Autor: Cezary Sowiński

Opinie i reakcje na sierpniowe strajki

Kafelek tematyczny komunikatu BD/239/31/88

Stosunek do strajków:

- poparcie

- obojętność

- brak poparcia

- brak zdania /tabela aneksowa/

Opinie o strajkach

- Są sprzeczne z prawem

- Robotnicy mają prawo strajkować kiedy chcą

- Zorganizowali je sami robotnicy

- Robotnicy nie zorganizowali ich sami

- Żądania strajkujących są słuszne

- Żądania strajkujących są niesłuszne

Stosunek do hasła "Nie ma wolności bez <>"

- zgadzam się

- nie zgadzam się

- nie mam zdania /tabela aneksowa/

Zdaniem badanych zalegalizowanie działalności NSZZ "Solidarność" przyniesie Polsce:

- same korzyści

- więcej korzyści niż strat

- tyle samo korzyści co strat

- więcej strat niż korzyści

- same straty

- nie mam zdania

Przedmiot wpływu i ocena wpływu /korzystny, niekorzystny, brak wpływu/

- Sytuacja gospodarcza kraju

- Warunki życia ludzi

- Pozycja Polski w świecie

- Tempo realizacji reform gospodarczych

- Dogadanie się władzy z opozycją

Strajki a problemy kraju:

- sytuacja jest tak zła, że ludziom nie pozostaje nic innego jak tylko strajkować

- sytuacja jest zła, ale strajkami do niczego się nie doprowadzi

- powinno się wykorzystać inne niż strajki możliwości

- strajki tylko pogorszą i tak złą sytuacji

- nie jest tak źle, aby trzeba było uciekać się do strajków

- trudno powiedzieć

Prognozy rozwoju sytuacji politycznej w ciągu najbliższych tygodni, miesięcy:

- będzie się uspokajało, strajki, protesty będą powoli wygasały

- będzie tak jak teraz, będą pojawiały się nieliczne protesty, strajki

- będzie narastała fala protestów, strajków

- wybuchnie poważny konflikt społeczny

- trudno powiedzieć

Tabele aneksowe

1988-08-26

Autorzy: Eugeniusz Śmiłowski, Elżbieta Gorajewska-Mieciek

Postawy młodzieży wobec seksu i opinie na temat wycofanego podręcznika pt. "Przysposobienie do życia w rodzinie"

Kafelek tematyczny komunikatu BD/225/30/88

1. Znaczenie spraw seksu i aktywność seksualna młodzieży

Czy utrzymujesz stosunki seksualne?

2. Opinie o kontaktach seksualnych i rozpowszechnianiu pornografii

3. Wychowanie seksualne w szkole

Czy twoim zdaniem powinno się mówić w szkole o problemach współżycia seksualnego? /tabela wg typu szkoły: liceum ogólnokształcące, technikum, zasadnicza zawodowa/

4. Opinie młodzieży na temat wycofania podręcznika pt. "Przysposobienie do życia w rodzinie"

Deklarowana znajomość podręcznika

/tabela wg respondentów opowiadających się za wycofaniem podręcznika ze szkół i przeciwników wycofania podręcznika ze szkół/

Powody odrzucenia bądź braku aprobaty podręcznika

- Położono zbyt duży nacisk na "techniczną stronę" kontaktów seksualnych, a zbyt małą na uczucia

- Jest niedostosowany wiekowo, miałaby się z niego uczyć młodzież zarówno z pierwszych, jak i ostatnich klas szkół średnich

- Mógł przedwcześnie rozbudzić potrzebę współżycia seksualnego u młodzieży

- Jego treść jest niezgodna z zasadami wiary katolickiej

- Propaguje środki i metody antykoncepcyjne

- Nie potępia przedmałżeńskich stosunków seksualnych /tabela/

5. Postawy młodzieży wobec seksu

Cechy społeczne i demograficzne badanych

Respondenci:

- uznający seks za sprawę dla siebie ważną i bardzo ważną

- przyzwalający na przedmałżeńskie stosunki seksualne

- opowiadający się za wyświetlaniem w kinach filmów pornograficznych

- aktywni seksualnie

- domagający się, aby w szkołach mówiono o seksie jak najwięcej

- opowiadający się za pozostawieniem podręcznika w szkołach /tabela/

1988-08-09

Autor: Eugeniusz Śmiłowski

O propozycjach rzecznika prasowego rządu

Kafelek tematyczny komunikatu BD/224/29/88

Co Pan(i) sądzi o ewentualnym spotkaniu Jerzego Urbana z ekipą rozgłośni "Radia Wolna Europa"?

Aneks

1. Wypowiedzi aprobujące spotkanie

2. Wypowiedzi wyrażające dezaprobatę spotkania

3. Wypowiedzi podważające realność spotkania

1988-08-09

Autor: Beata Jaworska

Przeszłość jako przedmiot zainteresowań i dyskusji we współczesnym społeczeństwie polskim

Kafelek tematyczny komunikatu DB/221/28/88

1. Opinie o społecznych funkcjach historii, zainteresowania historyczne badanych.

Społeczne funkcje wiedzy o przeszłości w opiniach badanych

Czy Pana(i) zdaniem wiedza na temat przeszłości jest potrzebna współczesnemu człowiekowi?

- Tak, bardzo potrzebna

- Tak, raczej potrzebna

- Niezbyt potrzebna

- Całkowicie zbędna

- Trudno powiedzieć

Dlaczego Pan(i) tak uważa?

- Wiedza o przeszłości rozszerza horyzonty współczesnego człowieka, jest składnikiem kultury i wykształcenia

- Przeszłość jest tłem porównawczym dla teraźniejszości

- Historia "nauczycielką życia" - przeszłość źródłem mądrości i doświadczenia

- Wiedza o przeszłości kształtuje tożsamość człowieka, jednostki

- Przeszłość tworzy świadomość narodową

- Przeszłość jest wartością, którą trzeba zachować i przekazać następnym pokoleniom

SPOŁECZNE ZAINTERESOWANIE HISTORIĄ

Jak określił(a)by Pan(i) swoje zainteresowanie historią?

Uważam, że moje zainteresowanie historią jest:

- bardzo duże - interesuje mnie prawie wszystko, co dotyczy historii

- duże - interesuje mnie wiele zagadnień związanych z historią

- średnie - interesują mnie tylko najważniejsze problemy związane z historią

- niewielkie - raczej nie interesuję się historią

- żadne - praktycznie historia mnie nie interesuje

1. Kim byli:

- Stefan Czarniecki

- Jan Henryk Dąbrowski

- Ignacy Łukasiewicz

- Romuald Traugutt

- Ludwik Waryński

2. W jakiej dziedzinie sztuki zasłynęli:

- Wit Stwosz

- Piotr Michałowski

- Stanisław Moniuszko

- Stefan Żeromski

- Karol Szymanowski

3. Jakie ważne wydarzenia ... Miały miejsce w roku:

2. Społeczny przekaz wiedzy o przeszłości.

Zaufanie do różnych środków przekazu wiedzy o historii

Źródła informacji:

- Telewizja

- Polskie Radio

- Gazety i czasopisma (z wyjątkiem katolickich)

- Gazety i czasopisma katolickie

- Książki dostępne w normalnym obiegu

- Książki w języku polskim wydawane w krajach zachodnich

- Książki wydawane w Polsce nielegalnie (w tzw. drugim obiegu)

- Rozgłośnie zachodnie nadające w języku polskim

- Ustne relacje ludzi, którzy byli świadkami wydarzeń historycznych

- Nauczyciele historii w szkołach

- Książki i czasopisma wydawane w Polsce przed II wojną światową /tabela/

Ustny obieg informacji o historii

Czy zdarza się Panu(i) rozmawiać, dyskutować na tematy historyczne w kręgu rodziny lub znajomych?

- W kręgu rodziny:

- W kręgu znajomych /tabela wg przejawiających zainteresowanie historią/

Społeczny odbiór książek, seriali i filmów historycznych

Czy lubi Pan(i):

- książki historyczne

- seriale historyczne

- filmy fabularne o tematyce historycznej

Aneks

Środowiskowe i demograficzne zróżnicowanie zainteresowań historycznych

1988-07-28

Autor: Piotr Kwiatkowski

Opinia publiczna o zbrodni w Katyniu

Kafelek tematyczny komunikatu BD/220/27/88

1. Społeczny zasięg informacji o zbrodni katyńskiej

Czy słyszał(a) Pan(i) o zbrodni dokonanej w czasie II wojny światowej na polskich jeńcach w Katyniu?

- Tak, wiele o tym słyszałe(a)m

- Tak, słyszałe(a) o tym

- Nic nie wiem na ten temat /tabela: ludność dorosła, młodzież/ oraz /tabele aneksowe/

2. Opinie o odpowiedzialności za zbrodnię w Katyniu

Kto, Pana(i) zdaniem, ponosi odpowiedzialność za zbrodnię w Katyniu?

- Niemcy

- ZSRR

- Ani Niemcy, ani ZSRR - ktoś inny

- Niemcy i ZSRR w takim samym stopniu

- Trudno powiedzieć /tabela: ludność dorosła, młodzież/ oraz /tabele aneksowe/

Tabele aneksowe

1988-07-28

Autor: Piotr Kwiatkowski

Opinia publiczna o tzw. białych plamach w historii

Kafelek tematyczny komunikatu BD/219/26/88

1. Problemy historyczne uznawane w opinii społecznej za białe plamy

Czy są w historii Polski ważne wydarzenia lub wybitne postacie, które obecnie pomija się lub niedostatecznie eksponuje?

2. Dostrzeganie białych plam w historii a zaufanie do różnych obiegów informacji historycznej

Źródła informacji:

- Telewizja

- Gazety i czasopisma

- Książki w języku polskim wydawane w krajach zachodnich

- Nauczyciele historii w szkołach

- Ustne relacje ludzi, którzy byli świadkami wydarzeń historycznych

Respondenci:

- dostrzegający białe plamy

- nie dostrzegający białych plam

- nie mający zdania

- raczej zasługuje(ą) na zaufanie

- to zależy, czasem zasługuje(ą), czasem nie

- raczej nie zasługuje(ą) na zaufanie

- trudno powiedzieć /tabela/

Aneks

Społeczno-demograficzne uwarunkowania dostrzegania białych plam w historii

1988-07-28

Autor: Piotr Kwiatkowski

1 - 10/ 6988

CBOSLAB

05.06.2025

Młodzi Polacy o sobie - podsumowanie

W ramach drugiej odsłony projektu CBOSLab zaprezentowaliśmy wyniki przeprowadzonego przez CBOS badania postaw przedstawicieli najmłodszych pokoleń dorosłych Polaków: zetek i igreków.

CBOSPODCAST

29.05.2025

Rafał Trzaskowski ma większe szanse wygrać te wybory

Gościem kolejnego odcinka CBOS Podcastu jest prof. Paweł Ruszkowski, socjolog z Uniwersytetu Civitas. Rozmawiamy o społecznej mobilizacji w kontekście II tury wyborów prezydenckich, znaczeniu politycznej polaryzacji oraz możliwych przepływach wyborców i głosach tych, którzy nie wzięli udziału w I turze wyborów.

Zastanawiamy się również nad politycznym efektem „piwa z Mentzenem” i tym, na kogo i dlaczego zagłosują wyborcy Sławomira Mentzena.

Podcast jest dostępny również w serwisie Spotify: CBOS Podcast - odcinek 6

ZAMÓWSWOJEBADANIE

CBOSTRENDY Wyniki badań

WYDARZENIA

17.06.2025

Wyróżnienie dla CBOS w X edycji konkursu o Puchar Pytii za sondaż przed wyborami prezydenckimi 2025!

MIXEDMODE

Stosowanie zestawu technik w badaniu sondażowym

Prof. dr hab. Jarosław Górniak
Instytut Socjologii
Uniwersytet Jagielloński

Stosowanie w jednym badaniu sondażowym więcej niż jednej techniki gromadzenia danych przy wykorzystaniu tego samego kwestionariusza (w sensie brzmienia i kolejności pytań), np : ankieta pocztowa, CAWI, CATI, wywiad osobisty: