WSTĘP

ROZDZIAŁ I

SPOŁECZNE ROZUMIENIE SŁOWA „SCHIZOFRENIA”

Ocena stopnia poinformowania o schizofrenii

Kontakty z osobami chorymi na schizofrenię

Stopień poinformowania a osobiste doświadczenia

ROZDZIAŁ II

SPOŁECZNY OBRAZ SCHIZOFRENII

Przebieg, czas trwania, uleczalność, skutki życiowe schizofrenii

Przyczyny schizofrenii

Czy schizofrenia jest uważana za chorobę wstydliwą? Społeczne piętno schizofrenii

Czy schizofrenia budzi większy lęk niż inne choroby?

ROZDZIAŁ III

SPOŁECZNY WIZERUNEK OSÓB CHORYCH NA SCHIZOFRENIĘ

Po czym można poznać osobę chorą na schizofrenię?

Czy Polacy dostrzegają „inność” osób, które przebyły schizofrenię?

ROZDZIAŁ IV

POSTAWY SPOŁECZEŃSTWA WOBEC OSÓB DOTKNIĘTYCH SCHIZOFRENIĄ

Osobiste spotkanie z osobą chorą na schizofrenię

Jakie role społeczne mogą pełnić osoby, które chorowały na schizofrenię

i leczyły się w szpitalu psychiatrycznym?

Obraz schizofrenii i osób nią dotkniętych a postawy dystansu wobec byłych pacjentów

ROZDZIAŁ V

OPINIE O LECZENIU OSÓB CHORYCH NA SCHIZOFRENIĘ

Do kogo udać się po radę i pomoc?

Co decyduje o skuteczności leczenia schizofrenii?

Preferowane formy leczenia osób chorych na schizofrenię

Pożądany czas pobytu w szpitalu psychiatrycznym

Klimat społeczny wokół leczenia i rekonwalescencji osób chorych na schizofrenię

ZAKOŃCZENIE

Społeczne rozumienie słowa „schizofrenia”

Społeczny obraz schizofrenii

Społeczny wizerunek osób chorych na schizofrenię

Postawy społeczeństwa wobec osób dotkniętych schizofrenią

Opinie o leczeniu osób chorych na schizofrenię

ANEKS

ROZDZIAŁ I

CZY POLACY WIEDZĄ, CO TO JEST SCHIZOFRENIA

Co oznacza dla Pana(i) określenie SCHIZOFRENIA? Proszę dokończyć zdanie: Schizofrenia jest to ...

Choroba związana z psychiką:

- choroba psychiczna

- choroba umysłowa

- choroba nerwowa

- choroba głowy

Choroba bliżej nieokreślona

Specyficzne doświadczenia, w tym:

- problemy indywidualne chorych: zaburzenia świadomości, osobowości, uczuć, nastroju, pamięci, rozszczepienie jaźni, nieadekwatna ocena rzeczywistości

- problemy interpersonalne chorych: zaburzenia kontaktu, komunikacji, kontroli, nieprzewidywalność, niezrównoważenie, agresja, zagrożenie

- problemy nieprzystosowania społecznego chorych: bezradność, niezdecydowanie, upośledzenie, niedołężność, wycofanie, wykluczenie, odmienność, nienormalność

Cechy samej choroby: przyczyny, uleczalność, dynamika, nasilenie objawów, częstość występowania

Odpowiedzi zawierające określenia pejoratywne, np. wariat, czubek, świr,

ktoś pomylony, głupota - trzeba mieć palmę

Odpowiedzi zawierające określenia inne lub niejednoznaczne, np. to chyba coś, co sobie wmawiam, życie w obecnych czasach, martwica organizmu

Odpowiedzi: nie wiem /tabele aneksowe/

OCENA STOPNIA POINFORMOWANIA O SCHIZOFRENII

Czy słyszał(a) Pan(i) kiedyś coś na temat choroby psychicznej nazywanej schizofrenią?

- Tak i sporo wiem

- Tak, ale niewiele wiem

- Nie /wykres/ oraz /tabele aneksowe/

KONTAKTY Z OSOBAMI CHORYMI NA SCHIZOFRENIĘ

Czy zetknął(ęła) się Pan(i) kiedyś z osobą chorą na schizofrenię?

Kto to był?

- Ja sam(a)

- Osoba z najbliższej rodziny - mąż, żona, dziecko, matka, ojciec, siostra, brat

- Ktoś z przyjaciół

- Osoba z dalszej rodziny

- Ktoś ze znajomych, sąsiadów

- Ktoś znany tylko z widzenia

- Postać ukazana w filmie, w telewizji, w radiu, w książkach, czasopismach /tabele aneksowe/

STOPIEŃ POINFORMOWANIA A OSOBISTE DOŚWIADCZENIA

ROZDZIAŁ II

SPOŁECZNY OBRAZ SCHIZOFRENII

Jak Pan(i) sądzi, czy schizofrenia należy do chorób:

- lekkich

- ciężkich

- najcięższych

Trudno powiedzieć

- trwających krótko (kilka tygodni lub miesięcy)

- trwających latami

- trwających całe życie

Trudno powiedzieć

- całkowicie uleczalnych

- częściowo uleczalnych

- całkowicie nieuleczalnych

Trudno powiedzieć

- niepowodujących inwalidztwa

- niekiedy prowadzących do inwalidztwa

- nieuchronnie prowadzących do inwalidztwa

Trudno powiedzieć /wykres/ oraz /tabela wg stopnia poinformowania/ oraz /tabela wg kontaktu z osobami chorymi na schizofrenię/ oraz /tabele aneksowe/

Jak Pan(i) sądzi, co może być przyczyną zachorowania na schizofrenię? Czy chorobę tę najczęściej powodują:

- nadwrażliwość psychiczna

- urazy psychiczne

- obciążenia dziedziczne

- nieprawidłowości rozwoju mózgu

- niepowodzenia życiowe

- błędy w wychowaniu

CZY SCHIZOFRENIA JEST UWAŻANA ZA CHOROBĘ WSTYDLIWĄ?

Czy zaliczył(a)by Pan(i) schizofrenię, czy też nie, do chorób, które zazwyczaj ukrywa się przed innymi ludźmi jako wstydliwe?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć /tabela aneksowa/

Pewne choroby wywołują u ludzi szczególny niepokój, lęk. Których z poniższych chorób obawia się Pan(i) najbardziej?

- Choroby nowotworowe (rak)

- Choroby serca

- AIDS

- Choroby psychiczne, np. schizofrenia*

- Narkomania

- Alkoholizm

- Gruźlica

- Choroby weneryczne

- Nie obawiam się żadnej choroby /tabela wg terminów badań VII‘96, XII‘99, X‘01/ oraz /tabela aneksowa/

ROZDZIAŁ III

PO CZYM MOŻNA POZNAĆ OSOBĘ CHORĄ NA SCHIZOFRENIĘ?

Jak Pan(i) sądzi, po czym można poznać, że ktoś jest obecnie chory na schizofrenię? Czy, Pana(i) zdaniem,

taka osoba:

- mówi „od rzeczy”

- przejawia strach

- słyszy nierzeczywiste „głosy”

- jest zobojętniała wobec własnego losu

- nie wie, że jest chora

- zaniedbuje swój wygląd i higienę

- jest bardzo przygnębiona

- nie wie, co robi

- uważa się za kogoś, kim nie jest

- porusza się niespokojnie

- wykonuje dziwaczne ruchy

- jest bierna, bezczynna, bezwolna

- myśli o popełnieniu samobójstwa

- unika ludzi

- nie może spać

- zachowuje się agresywnie w stosunku do innych ludzi

- jest napastliwa wobec innych osób

- okazuje niepohamowaną wesołość /tabele aneksowe/

Jak Pan(i) sądzi, czy osoby, które przebyły schizofrenię, odróżniają się w jakiś szczególny

sposób od innych ludzi?

-Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć /tabela aneksowa/

ROZDZIAŁ IV

POSTAWY SPOŁECZEŃSTWA WOBEC OSÓB DOTKNIĘTYCH SCHIZOFRENIĄ

Jak Pan(i) sądzi, co na ogół odczuwają zdrowi ludzie przy osobistym zetknięciu się z osobą

chorą na schizofrenię? Czy odczuwają:

- współczucie

- zakłopotanie

- bezradność

- litość

- strach

- zaciekawienie

- obojętność

- szacunek

- odrazę

- rozbawienie

- pogardę

- złość

Trudno powiedzieć /tabele aneksowe/

Jak zareagował(a)by Pan(i), gdyby okazało się, że osoba, która chorowała na schizofrenię i leczyła się w szpitalu psychiatrycznym, ma teraz:

- uczyć Pana(i) dziecko

- leczyć Pana(ią)

- wieźć Pana (ią) samochodem

- zostać Pana(i) synową lub zięciem

- współpracować z Panem(ią)

- zamieszkać w mieszkaniu obok Pana(i)

- kupić od Pana(i) mieszkanie /tabele aneksowe/

ROZDZIAŁ V

OPINIE O LECZENIU OSÓB CHORYCH NA SCHIZOFRENIĘ

Do kogo zwrócił(a)by się Pan(i) w pierwszej kolejności po radę i pomoc, gdyby podejrzewał(a)by Pan(i), że bliska Panu(i) osoba zachorowała na schizofrenię? Czy byłby to:

- lekarz psychiatra

- lekarz

- ktoś z rodziny

- psycholog

- ktoś z przyjaciół

- ksiądz

- bioenergoterapeuta

Nie zwrócił(a)bym się do nikogo w tej sprawie

Trudno powiedzieć /tabela aneksowa/

Jak Pan(i) sądzi, jakie warunki muszą być spełnione w leczeniu osoby chorej na schizofrenię, by jej stan

zdrowia mógł się poprawić? Czy do wyleczenia potrzebny/a/e jest /są:

- dobry kontakt z lekarzem

- troska ze strony rodziny

- łatwy dostęp do lekarza w poradni zdrowia psychicznego (psychiatrycznej)

- życzliwość ludzi w otoczeniu

- przyjmowanie leków psychiatrycznych (psychotropowych)

- indywidualne rozmowy z psychoterapeutą

- wizyty lekarza w domu

- wiedza chorego na temat swojej choroby

- grupowe zajęcia z psychoterapeutą

- pobyt w oddziale psychiatrycznym

- opieka duszpasterska /tabele aneksowe/

Jakie warunki leczenia wybrał(a)by Pan(i) jako najbardziej odpowiednie, gdyby na schizofrenię zachorował ktoś z Pana(i) najbliższej rodziny?

Wybierał(a)bym różne możliwości, w zależności od potrzeb

- pobyt w specjalistycznym szpitalu psychiatrycznym, najlepiej z dala od miejsca zamieszkania

- pobyt w oddziale psychiatrycznym w najbliższym szpitalu ogólnym

- pobyt w psychiatrycznym oddziale dziennym, do którego chorzy dojeżdżają na zajęcia rano, a po południu wracają do domu

- odpowiednio częste wizyty lekarza psychiatry w domu chorego

- odpowiednio częste wizyty chorego w publicznej poradni psychiatrycznej

- odpowiednio częste wizyty chorego w prywatnym gabinecie psychiatrycznym

Szukał(a)bym innych możliwości pomocy niż leczenie psychiatryczne

Trudno powiedzieć /tabela aneksowa/

Jak długo, Pana(i) zdaniem, osoby chore na schizofrenię powinny leczyć się w szpitalu psychiatrycznym? Czy pobyt w szpitalu powinien trwać:

- tyle, ile potrzeba do odzyskania równowagi, dobrego samopoczucia

- tyle ile potrzeba, by powrót do domu nie stwarzał napięć ani problemów

- tyle ile trzeba, by nie zagrażać innym ludziom

- jak najkrócej - tylko do czasu opanowania ostrych objawów choroby

- pobyt w szpitalu psychiatrycznym nie jest potrzebny, a często wręcz szkodliwy

- jak najdłużej, szpital psychiatryczny jest właściwym miejscem pobytu chorych na schizofrenię

- do końca życia, chorzy na schizofrenię wymagają stałego nadzoru i kontroli

Trudno powiedzieć /tabela aneksowa/

Osoby chore na schizofrenię czasem nie zgadzają się na podjęcie leczenia. Jak Pan(i) sądzi, czy można je do tego zmuszać, czy raczej nie powinno się tego robić? Poniżej przedstawiono różne opinie

na ten temat - z którymi z nich zgadza się Pan(i), z którymi zaś Pan(i) się nie zgadza? Chorych na schizofrenię:

- należy zmuszać do leczenia wtedy, gdy ich zachowanie zagraża zdrowiu lub życiu innych osób

- należy zmuszać do leczenia wtedy, gdy chcą popełnić samobójstwo

- należy zmuszać do leczenia wtedy, gdy brak leczenia pogarsza ich stan zdrowia

- należy zmuszać do leczenia wtedy, gdy nie są w stanie zaspokoić swych podstawowych potrzeb życiowych

- należy zmuszać do leczenia wtedy, gdy ich postępowanie narusza reguły współżycia społecznego

- należy zawsze zmuszać do leczenia, jeśli nie chcą się leczyć /tabela aneksowa/

- nie należy zmuszać do leczenia

Jak Pan(i) sądzi, czy osobom, które chorowały na schizofrenię i leczyły się w szpitalu psychiatrycznym, należy z powodu ich choroby:

Uprawnienia:

- zapewnić bezpłatne leczenie

- zapewnić miejsce w zakładzie opiekuńczym

- zapewnić zwolnienie z odpowiedzialności za ewentualne naruszanie prawa

Ograniczenia:

- odebrać prawo posiadania broni

- pozwolić na pracę tylko w warunkach specjalnych, tzw. pracy chronionej

- odebrać prawo kierowania pojazdami

- nakazać noszenie przy sobie dokumentu potwierdzającego przebycie choroby

- ograniczyć prawo do posiadania potomstwa

- ograniczyć możliwość zawierania małżeństwa

- ograniczyć zdolność do czynności prawnych, tzn. ubezwłasnowolnić

- ograniczyć prawa wyborcze /tabele aneksowe/

Tabele aneksowe