Społeczeństwo obywatelskie - kapitał społeczny _ zaufanie społeczne - dobroczynność, działalność społeczna i wolontariat - trzeci sektor i organizacje pozarządowe... to cała gama pojęć starszych i nowszych, abstrakcyjnych i potocznych, bardziej filozoficznych bądź bardziej technicznych. Istnieje obszerna i złożona problematyka, do której te pojęcia się odnoszą. Pozostaje ona w centrum uwagi filozofów, socjologów (w tym badaczy CBOS), a nawet polityków.(...)

Mimo teoretycznej krytyki i trudności w mierzeniu kondycji społeczeństwa obywatelskiego i kapitału społecznego zapał badaczy nie gaśnie. Stosuje się miary makro i mikro, oparte na oficjalnych statystykach i badaniach sondażowych, opracowuje się indeksy, których zadaniem jest diagnozowanie kondycji społeczeństwa obywatelskiego i wielkości kapitału społecznego. Wskaźnikami obywatelskiego charakteru społeczeństwa i kapitału społecznego bywają zarówno liczba dobrowolnych stowarzyszeń i ich członków, jak i deklarowana aktywność w nich lub dobrowolna praca na ich rzecz czy też wolontariat oraz deklarowane zaufanie do ludzi i różnego rodzaju instytucji, a także gotowość do współpracy (z różnymi podmiotami w rozmaitych sprawach).

Z tego bogactwa tematów i wskaźników mogliśmy w naszych badaniach i analizach uwzględnić tylko niektóre, właściwe dla badań sondażowych. Przedstawiamy je w niniejszym numerze "Opinii i Diagnoz".

Wszystkie prezentowane tu analizy oparte są na wynikach badań sondażowych CBOS, które realizowaliśmy od kwietnia 2011 roku do stycznia 2012 roku, przy czym autorzy wykorzystują, w miarę możliwości, nasze dane z wcześniejszych lat.