Problematyka młodzieży była przedmiotem zainteresowania CBOS od lat 90. Lista naszych badań uczniów ostatnich klas szkół ponadpodstawowych, a od 2008 roku – szkół ponadgimnazjalnych, jest długa: realizowaliśmy je w roku 1991, 1992, 1994, 1996, 1998, 2003, 2008, 2010, 2013 i wreszcie w 2016 roku.

W historii polskiej socjologii empirycznej nie ma zbyt wielu przedsięwzięć badawczych realizowanych kilkakrotnie z zastosowaniem tej samej metody i narzędzi, porównywalnych z serią badań młodzieżowych CBOS. W naszych badaniach staraliśmy się, z jednej strony, zachować pewien wspólny rdzeń wszystkich kwestionariuszy, dzięki czemu możliwe jest śledzenie trendów.

W niniejszym opracowaniu wykorzystujemy do porównań – w takim stopniu, jaki jest możliwy – dane z poprzednich naszych analiz. Zatem szkic do portretu młodych Polaków można w pewnym stopniu porównać z portretami ich starszych sióstr i braci. Z drugiej jednak strony staramy się iść z „duchem czasu” i wprowadzamy tematy nowe – w tych badaniach po raz pierwszy uwzględniliśmy problematykę patriotyzmu.

Na początku lat 90. rozpoczynaliśmy to przedsięwzięcie badawcze jako dodatkowe badanie statutowe CBOS. W roku 1999 zleceniodawcą badań uczniów ostatnich klas szkół ponadpodstawowych był Instytut Psychiatrii i Neurologii. Od 2003 roku badania młodzieży prowadzimy we współpracy lub na zlecenie Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii, któremu za tę długą i dobrą współpracę chcemy w tym miejscu podziękować.

Niniejszy numer „Opinii i Diagnoz” jest piątym numerem poświęconym problematyce młodzieży. Wszystkie poprzednie spotkały się z dużym zainteresowaniem. Liczymy, że także i ta publikacja zainteresuje różne kręgi odbiorców: od instytucji publicznych i polityków poprzez środowiska akademickie, media i agencje reklamowe, aż po wszystkich zainteresowanych życiem społecznym.