W badaniach CBOS od kilku dekad monitorujemy postrzeganie kondycji polskiej gospodarki, pytamy respondentów o oceny kierunku zmian zachodzących w kraju oraz warunków materialnych ich własnych gospodarstw domowych. Badania społeczne, z natury rzeczy, rejestrują subiektywne odczucia ankietowanych, gospodarka jest natomiast jednym z nielicznych obszarów życia społecznego, w którym te subiektywne oceny możemy odnieść do danych obiektywnych.

Okazuje się, że postrzeganie sytuacji gospodarczej oraz kierunku zmian zachodzących w kraju jest w znacznej mierze zbieżne ze wskaźnikami ekonomicznymi opisującymi gospodarkę. Występowanie takiej zależności nie przesądza jeszcze o jej kierunku, ale prawdopodobnie można tu mówić o wzajemnym oddziaływaniu kondycji gospodarki i nastrojów społecznych. Z jednej strony respondenci oceniają sytuację w kraju, a w szczególności sytuację gospodarczą, przez pryzmat swojego położenia materialnego – osiąganych dochodów i ich siły nabywczej, posiadanych oszczędności, swojego zatrudnienia itp., stanowiących pochodną sytuacji gospodarczej. Z drugiej zaś strony nastroje respondentów jako uczestników rynku przekładają się, poprzez ich konkretne decyzje i działania, na kondycję gospodarki.

Duże znaczenie dla postrzegania sytuacji gospodarczej w kraju ma własne położenie materialne. Polacy są coraz bardziej zadowoleni z warunków materialnych swoich gospodarstw domowych, a bardzo wyraźną poprawę ocen obserwujemy mniej więcej od 2014 roku. Rejestrowane w ostatnich miesiącach oceny warunków materialnych gospodarstw domowych należą do najlepszych spośród dotąd notowanych.

Ponadto od kilku lat, mniej więcej od kiedy sytuacja na rynku pracy zaczęła zmieniać się na lepsze, poprawiają się także oceny sytuacji w zakładach pracy i obecnie są one najlepsze od 1992 roku. Lepsze jest również postrzeganie sytuacji na rynku pracy.

Wraz z ogólną poprawą sytuacji ekonomicznej zmienia się również społeczne postrzeganie problemu ubóstwa.

Rejestrowane w ostatnich miesiącach najlepsze w historii naszych badań oceny sytuacji gospodarczej, warunków materialnych, sytuacji w zakładach pracy oraz na lokalnych rynkach pracy stanowią dobrą okazję do tego, by przyjrzeć się bliżej sytuacji materialnej Polaków.

W niniejszym numerze „Opinii i Diagnoz” prezentujemy również bardziej ogólne oceny respondentów dotyczące percepcji nierówności społecznych, roli państwa w gospodarce i patriotyzmu gospodarczego.