Nigdy dość powtarzać, jak niezwykła jest seria badań CBOS poświęconych młodzieży (czyli uczniom – najpierw – ostatnich klas szkół ponadpodstawowych, następnie – szkół ponadgimnazjalnych, a niebawem – znowu ostatnich klas szkół ponad-podstawowych). Realizowaliśmy je ze zmienną częstością od roku 1990, a w XXI wieku w latach 2003, 2008, 2010, 2013, 2016 i wreszcie w 2018 roku.

W badaniach młodzieży – realizowanych zgodnie z tą samą metodologią (zmieniała się tylko liczba szkół objętych badaniem) – zachowujemy pewien wspólny rdzeń wszystkich kwestionariuszy, dzięki czemu możliwe jest śledzenie trendów.

W niniejszym opracowaniu wykorzystujemy do porównań – w takim stopniu, jaki jest możliwy – dane z poprzednich naszych badań. Zatem obecny szkic portretu młodych Polaków można pod pewnymi względami porównać z portretami ich starszych braci. Z drugiej jednak strony staramy się reagować na „ducha czasu” i wprowadzamy tematy nowe – na przykład od roku 2013 pytamy o czas „spędzany” w internecie i style korzystania z internetu, a w 2016 roku po raz pierwszy pytaliśmy m.in. o to, czy badani uczniowie osobiście doznali w szkole jakichś form przemocy, oraz obszernie o patriotyzm, nacjonalizm i stosunek do obcych.

W 1999 roku zleceniodawcą był Instytut Psychiatrii i Neurologii. Od 2003 roku badania młodzieży prowadzimy z Krajowym Biurem ds. Przeciwdziałania Narkomanii, któremu za tę długą i dobrą współpracę chcemy w tym miejscu podziękować.

Liczymy, że niniejszy numer „Opinii i Diagnoz” zainteresuje różne kręgi odbiorców: od instytucji publicznych i polityków poprzez środowiska akademickie, media i agencje reklamowe, aż po wszystkich zainteresowanych życiem społecznym. Czytelnicy ocenią, czy i w jakim stopniu zdołaliśmy odpowiedzieć na pytanie, jacy są młodzi ludzie u progu dorosłości, z jakim wyposażeniem wkraczają w dorosłość.