CBOS Flash nr 28/2024
Postulowane priorytety rządu Donalda Tuska
Autor: Beata Roguska
|
2024-07-09
W ostatnim badaniu zapytaliśmy o oczekiwane priorytety gabinetu Donalda Tuska, a więc o sprawy, którymi rząd powinien zająć się w pierwszej kolejności, które wymagają najpilniejszego rozwiązania. Najpierw pytaliśmy o poszczególne kwestie z osobna, prosząc o określenie na skali od 1 do 7 wagi każdej z nich, potem poprosiliśmy o wybranie z listy trzech najważniejszych obecnie spraw.
Na podstawie deklaracji ankietowanych do postulowanych priorytetów można zaliczyć przede wszystkim poprawę bezpieczeństwa państwa, wzmocnienie obronności oraz poprawę w dostępie do świadczeń medycznych. Obie te kwestie są nie tylko uznawane za ważne (przez ogółem odpowiednio: 92% i 87% osób), ale w ocenie większości badanych mają one najwyższy priorytet (wartość 7 na skali wskazało 71% i 66% z nich, a średnia na skali od 1 do 7 wyniosła odpowiednio: 6,39 i 6,24). Jednocześnie waga obu tych kwestii nie budzi większych kontrowersji (o czym świadczy niska wartość odchylenia standardowego).
Pozostałe sprawy, które można zaliczyć do najważniejszych, to: walka z inflacją, ograniczenie wzrostu cen (za ważną uważa ją ogółem 87% pytanych, w tym 57% za priorytet, średnia wartość na skali od 1 do 7 to 6,10), usprawnienie działania sądów i prokuratury (jako ważną określa ją ogółem 82% badanych, w tym 53% jako priorytetową, średnia wartość na skali od 1 do 7 to 5,90), poprawa stanu finansów publicznych, ograniczenie deficytu budżetowego (za ważną uważa ją ogółem 81% ankietowanych, w tym 44% za priorytet, średnia wartość na skali od 1 do 7 to 5,80), ograniczenie nielegalnej imigracji (jako ważną postrzega ją ogółem 75% badanych, w tym 56% jako priorytetową, przy średniej na skali od 1 do 7 – 5,67). Znaczenie tej ostatniej kwestii budzi jednak większe kontrowersje niż wyżej wymienionych (na co wskazuje m.in. wyższa wartość odchylenia standardowego).
W ocenie ogółu badanych obecnie zdecydowanie najmniej istotną kwestią spośród uwzględnionych na liście jest wprowadzenie związków partnerskich. Wśród spraw mniej istotnych i jednocześnie kontrowersyjnych znalazły się także: złagodzenie prawa aborcyjnego, rozliczenie rządów Prawa i Sprawiedliwości, ale również przeciwdziałanie zmianom klimatu i odejście od węgla w energetyce.
Analiza opinii w elektoratach pokazuje, że są kwestie, które w znacznym stopniu łączą i są uznawane za ważne niezależnie od sympatii politycznych i partyjnych, i są takie, które wyraźnie dzielą – są określone jako istotne bądź nie w zależności od orientacji politycznej i partyjnej. Wyborcy są najbardziej zgodni co do znaczenia ograniczenia wzrostu cen. Zbliżone są opinie elektoratów na temat wagi takich kwestii jak: poprawa stanu finansów publicznych, poprawa dostępu do usług medycznych, usprawnienie działania sądów i prokuratury oraz zwiększenie dostępności mieszkań. Wszystkie wymienione sprawy są dość zgodnie przez elektoraty uważane za ważne. Różnice dotyczą przede wszystkim postrzeganego znaczenia wprowadzenia związków partnerskich, złagodzenia prawa aborcyjnego, rozliczenia rządów PiS, kontynuacji inwestycji infrastrukturalnych zapoczątkowanych przez poprzedni rząd, takich jak CPK, oraz – co mniej oczywiste – przeciwdziałania zmianom klimatu i odejścia od węgla. Zwolennicy ugrupowań koalicyjnych mają w tych kwestiach z reguły odmienną opinię niż sympatycy ugrupowań opozycyjnych. Wprowadzenie związków partnerskich jest szczególnie ważne dla wyborców Lewicy, rozliczenie rządów PiS – dla zwolenników KO, zaś liberalizacja prawa do aborcji – dla elektoratów obu tych ugrupowań. Wyborcy Trzeciej Drogi są nieco mniej zainteresowani rozwiązaniem tych kwestii. Zwolennicy wszystkich trzech ugrupowań rządzących podobną wagę przykładają natomiast do walki z ociepleniem klimatu i do transformacji energetycznej. Wszystkie te sprawy są nieistotne w ocenie wyborców Prawa i Sprawiedliwości oraz Konfederacji. W odróżnieniu od sympatyków ugrupowań rządzących ważna jest natomiast dla nich kontynuacja inwestycji zapoczątkowanych przez poprzedni rząd. Dodatkowo oba elektoraty kładą szczególny nacisk na potrzebę ograniczenia nielegalnej imigracji do Polski. Kwestia ta jest relatywnie mniej istotna dla wyborców Lewicy i Koalicji Obywatelskiej. Na potrzebę poprawy sytuacji przedsiębiorców zwracają uwagę przede wszystkim zwolennicy Konfederacji oraz Trzeciej Drogi, stosunkowo najmniej są nią zainteresowani sympatycy Lewicy.
Poproszeni o wymienienie spośród omawianych kwestii trzech najważniejszych, najpilniejszych do rozwiązania spraw badani wskazywali przede wszystkim: poprawę bezpieczeństwa, wzmocnienie obronności (48%), poprawę w dostępie do usług medycznych (44%) oraz ograniczenie nielegalnej imigracji (34%). Sporo osób (27%) mówiło również o konieczności walki z inflacją, ograniczeniu wzrostu cen. Najmniej ankietowanych do priorytetów zaliczyło wprowadzenie związków partnerskich (6%) oraz przeciwdziałanie zmianom klimatu, odejście od węgla (8%).
Wyborcy Koalicji Obywatelskiej do najważniejszych obecnie kwestii zaliczają poprawę bezpieczeństwa państwa, wzmocnienie obronności (49%), polepszenie dostępu do świadczeń medycznych (36%) oraz rozliczenie rządów Prawa i Sprawiedliwości (32%).
Zwolennicy Trzeciej Drogi obok poprawy bezpieczeństwa państwa (58%), wśród priorytetów wymieniają także walkę z inflacją, ograniczenie wzrostu cen (39%) oraz poprawę w dostępie do usług medycznych (36%).
Sympatycy Lewicy na pierwszym miejscu stawiają poprawę dostępu do świadczeń medycznych (50%), a dopiero na drugim polepszenie bezpieczeństwa, wzmocnienie obronności kraju (41%). Ponadto niemal równie często do priorytetów zaliczają lepszą dostępność mieszkań (32%), złagodzenie prawa aborcyjnego (31%) oraz ograniczenie wzrostu cen (30%).
W elektoracie Prawa i Sprawiedliwości wśród priorytetów wymieniane są ex aequo poprawa bezpieczeństwa państwa oraz ograniczenie nielegalnej imigracji (po 57%), a ponadto kontynuacja dużych inwestycji infrastrukturalnych zapoczątkowanych przez poprzedni rząd (45%).
Podobnie wyglądają preferencje zwolenników Konfederacji, którzy najczęściej wskazują na potrzebę ograniczenia nielegalnej imigracji (54%) oraz poprawę bezpieczeństwa państwa (53%). Ponadto do najpilniejszych spraw zaliczają kontynuację inwestycji infrastrukturalnych zapoczątkowanych przez poprzedni rząd (37%) oraz poprawę w dostępie do świadczeń medycznych (37%).
Badanie „Aktualności” (6) zostało zrealizowane metodą wywiadów telefonicznych wspomaganych komputerowo (CATI) w okresie od 1 do 3 lipca 2024 roku na próbie dorosłych mieszkańców Polski (N=1000).