Po upływie pół roku po raz kolejny zapytaliśmy o społeczne oczekiwania wobec gabinetu Donalda Tuska, o sprawy, które powinny być obecnie priorytetem dla rządu. O każdą z kwestii pytaliśmy z osobna, prosząc o określenie jej wagi na siedmiostopniowej skali (gdzie 1 oznaczało, że dana sprawa jest zupełnie nieważna, zaś 7, że jest ona priorytetowa).

Na podstawie deklaracji badanych do postulowanych priorytetów można zaliczyć przede wszystkim polepszenie dostępu do świadczeń medycznych oraz poprawę bezpieczeństwa państwa, wzmocnienie obronności. Obie te kwestie za ważne uznały zbliżone odsetki respondentów (ogółem odpowiednio 90% i 91%), ale to polepszenie funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej w sposób najbardziej zdecydowany wskazywano jako priorytet (wartość 7 na skali wybrało 65% ankietowanych, zaś średnia na skali 1–7 wyniosła 6,37). Poprawę bezpieczeństwa jako priorytet określiło 60%, zaś średnia na skali dla ogółu badanych wyniosła 6,22. Jednocześnie, podobnie jak pół roku temu, doniosłość obu tych kwestii nie budzi większych kontrowersji (o czym świadczy niższa niż w przypadku pozostałych spraw wartość odchylenia standardowego). Obie wymienione sprawy były postrzegane jako najważniejsze także w poprzednim badaniu, w lipcu 2024 roku, jednak wówczas – odwrotnie niż dziś – nieco silniej akcentowano potrzebę wzmocnienia bezpieczeństwa państwa niż poprawę dostępu do świadczeń zdrowotnych.

Dwie kolejne pod względem postrzeganego znaczenia kwestie to walka z inflacją, ograniczenie wzrostu cen (za ważną uznało ją ogółem 86% badanych, w tym za priorytet 56%, średnia wartość na skali 1–7 wyniosła 6,05) oraz wzmocnienie pozycji Polski w Europie i na świecie (jako ważną określiło ją ogółem 88% badanych, w tym jako priorytetową – 51%, średnia wartość na skali 1–7 to 6,00).

Do kwestii ważnych, choć nie pierwszoplanowych, należą:

Trzy pozostałe kwestie, które uwzględniliśmy w badaniu: transformacja energetyczna, rozliczenie rządów poprzedniej ekipy oraz złagodzenie prawa aborcyjnego, budzą znacznie większe kontrowersje.

Wśród nich jako najmniej istotne postrzegane jest przeciwdziałanie zmianom klimatu i odejście od węgla w energetyce – niemal tyle samo osób uważa, że powinien to być ważny cel działań rządu (44%), co sądzi, że jest to nieistotne (43%). Warto zauważyć, że w ciągu ostatniego pół roku postrzegane znaczenie transformacji energetycznej istotnie zmalało – zmniejszył się odsetek badanych, dla których jest to ważna sprawa (ogółem o 6 punktów), a wzrósł udział ankietowanych, dla których to nieistotna kwestia (o 7 punktów), zaś średnia na skali zmalała z 4,21 do 3,91.

Podobne zmiany zaszły w podejściu do rozliczenia rządów Prawa i Sprawiedliwości. Doniosłość rozliczeń dostrzega obecnie 50% badanych (o 3 punkty mniej niż w lipcu 2024 roku), kwestia ta nie jest istotna dla 40% ankietowanych (wzrost o 4 punkty). Jednocześnie średnia na skali pokazującej wagę tego zagadnienia spadła z 4,60 do 4,27.

Złagodzenie prawa aborcyjnego za ważne uznaje 57% badanych. Sprawa ta nie jest istotną dla blisko co trzeciego ankietowanego (31%).

Analiza opinii w elektoratach pokazuje, że omawiane kwestie w różnym stopniu dzielą sympatyków poszczególnych ugrupowań. Wyborcy są zgodni co do konieczności poprawy dostępu do świadczeń medycznych – do priorytetów zaliczają ją wszystkie elektoraty (średnia wartość na skali wszędzie przekracza 6,00). Dość zbliżone są opinie elektoratów na temat wagi takich kwestii jak: poprawa sytuacji przedsiębiorców, wzmocnienie pozycji Polski w Europie i na świecie oraz ograniczenie wzrostu cen. Większych kontrowersji nie budzą także poprawa dostępności mieszkań, wzmocnienie bezpieczeństwa państwa oraz usprawnienie działania sądów i prokuratury. Nieco więcej rozbieżności w elektoratach wywołuje ograniczenie nielegalnej migracji oraz ochrona interesów polskich rolników. Niezależnie od tego wszystkie wymienione sprawy są przez wyborców poszczególnych ugrupowań postrzegane jako ważne. Bardzo wyraźne różnice dotyczą trzech kwestii: rozliczenia rządów PiS, złagodzenia prawa aborcyjnego oraz przeciwdziałania zmianom klimatu i odejścia od węgla. Generalnie w niemal wszystkich sprawach bardzo zbliżone do siebie opinie mają zwolennicy Koalicji Obywatelskiej oraz Lewicy (na co wskazuje brak istotności różnic średnich pomiędzy tymi elektoratami). Ponadto w wielu kwestiach można zauważyć podobieństwo poglądów zwolenników Prawa i Sprawiedliwości oraz Konfederacji. Najbardziej „osobny” jest elektorat Trzeciej Drogi – deklaracje sympatyków tego ugrupowania lokują się często między opiniami wyborców KO i Lewicy z jednej strony a wyborców opozycji z drugiej. Biorąc pod uwagę trzy najbardziej kontrowersyjne zagadnienia, można zauważyć, że rozliczenie rządów PiS, liberalizacja dostępu do aborcji oraz transformacja energetyczna są ważne dla wyborców KO oraz Lewicy i znacznie mniej istotne dla zwolenników Trzeciej Drogi. Wszystkimi tymi kwestiami nie są zainteresowani wyborcy ugrupowań opozycyjnych, przy czym zwolennicy PiS są przede wszystkim niechętni rozliczeniom, zaś wyborcy Konfederacji – odchodzeniu od węgla w energetyce. Oba opozycyjne elektoraty znacząco silniej niż wyborcy pozostałych ugrupowań akcentują potrzebę ograniczenia nielegalnej imigracji oraz ochronę interesów polskich rolników. Z kolei wyborcy Koalicji Obywatelskiej i Lewicy kładą względnie większy nacisk niż sympatycy opozycji na usprawnienie pracy sądów i prokuratury. Warto zauważyć, że sposób wartościowania niektórych kwestii niekiedy łączy odległe od siebie ideowo elektoraty – i tak lepsza dostępność mieszkań jest ważniejsza dla zwolenników PiS i Lewicy niż dla wyborców pozostałych ugrupowań.