CBOS Flash nr 54/2025
Portrety największych elektoratów partyjnych
2025-12-29
|
Autor: Barbara Badora
Pojedyncze pomiary preferencji partyjnych ze względu na zbyt małe liczebności nie pozwalają zazwyczaj na pogłębione analizy profili społeczno-demograficznych poszczególnych elektoratów. Niniejsza analiza dokonana została na połączonych zbiorach danych pochodzących z trzech badań przeprowadzonych na reprezentatywnych próbach dorosłych Polaków w drugiej połowie sierpnia, na początku września i w pierwszej połowie października bieżącego roku. W analizach pominięto elektoraty Polski 2050 Szymona Hołowni oraz Polskiego Stronnictwa Ludowego, gdyż nawet w połączonym zbiorze z trzech badań ich liczebności były na tyle małe, że analizy obarczone byłyby bardzo dużym ryzykiem błędu. Uzyskane liczebności próby pozwoliły natomiast na porównanie w ramach elektoratu Konfederacji Wolność i Niepodległość zwolenników Nowej Nadziei i Ruchu Narodowego. Scharakteryzowane zostały ponadto osoby deklarujące zamiar głosowania w wyborach parlamentarnych, ale jeszcze niezdecydowane, na którą partię zagłosują, oraz odmawiające odpowiedzi na pytanie o preferencje partyjne.
Płeć
Wśród badanych deklarujących zamiar głosowania w wyborach parlamentarnych na Koalicję Obywatelską wyraźnie liczebnie dominują kobiety (62%), a ich udział w tej grupie jest większy niż wśród ogółu dorosłych Polaków i wśród wszystkich osób deklarujących zamiar głosowania w następnych wyborach parlamentarnych.
Wiek
Ogólnie rzecz biorąc, elektorat Koalicji Obywatelskiej jest starszy niż ogół dorosłych Polaków oraz ogół deklarujących zamiar głosowania w wyborach parlamentarnych. W szczególności 71% zamierzających w wyborach do Sejmu głosować na KO ma co najmniej 45 lat, a 35% należy do grupy wiekowej 65+, podczas gdy wśród ogółu dorosłych Polaków jest to odpowiednio 58% i 26%, a wśród ogółu zdeklarowanych wyborców 57% i 26%.
Wykształcenie
Elektorat Koalicji Obywatelskiej jest – generalnie rzecz biorąc – lepiej wykształcony od ogółu dorosłych Polaków, a także od ogółu badanych deklarujących zamiar głosowania w wyborach parlamentarnych. W szczególności widoczne jest to w ponadprzeciętnie wysokim odsetku osób legitymujących się wyższym wykształceniem (41% wobec 31% wśród ogółu badanych i 34% wśród ogółu deklarujących zamiar głosowania w wyborach parlamentarnych) i niższym niż wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu zdeklarowanych wyborców odsetku osób z wykształceniem poniżej średniego (21% wobec odpowiednio 32% i 29%).
Miejsce zamieszkania
Elektorat Koalicji Obywatelskiej jest bardziej miejski niż ogół dorosłych Polaków i ogół zdeklarowanych wyborców, a szczególnie widoczne jest to w przypadku miast mających co najmniej pół miliona mieszkańców (16% wyborców KO wobec 12% wśród ogółu dorosłych mieszkańców Polski i 13% wśród ogółu zdeklarowanych wyborców). W elektoracie Koalicji Obywatelskiej 31% mieszka na wsi, podczas gdy wśród ogółu dorosłych Polaków mieszkańcy wsi stanowią 40%, a wśród zdeklarowanych wyborców – 39%.
Status zawodowy
Wśród osób zamierzających w wyborach do Sejmu głosować na Koalicję Obywatelską większy udział niż wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu zdeklarowanych wyborców stanowią emeryci i renciści (40% wobec odpowiednio 33% i 32%), a nieco mniej jest wśród nich osób pracujących zarobkowo (54% wobec 58% wśród ogółu dorosłych Polaków i 59% wśród ogółu wyborców), co jest pochodną struktury wieku tej grupy.
Dochody i warunki materialne
Deklaracje dotyczące miesięcznych dochodów netto oraz ocena własnych warunków materialnych wskazują, iż elektorat Koalicji Obywatelskiej jest – generalnie rzecz biorąc – zamożniejszy niż ogół dorosłych Polaków i ogół zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych. O ile co piąty (20%) zwolennik KO osiąga dochód netto na poziomie co najmniej 9000 zł miesięcznie, to wśród ogółu dorosłych Polaków takie dochody ma 14%, a wśród ogółu wyborców 15%. Dochody do 1999 zł ma 6% elektoratu KO i 15% ogółu dorosłych Polaków oraz 13% ogółu zamierzających głosować w wyborach do Sejmu. Ponadto aż 78% elektoratu KO uważa swoje warunki materialne za dobre, podczas gdy wśród ogółu dorosłych Polaków takich ocen jest 63%, a wśród ogółu wyborców 65%. Źle swoje warunki materialne ocenia 4% zwolenników KO, a wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu wyborców odsetki te wynoszą po 9%.
Religijność
Elektorat Koalicji Obywatelskiej jest mniej zaangażowany w praktyki religijne niż ogół dorosłych Polaków i ogół badanych deklarujących zamiar głosowania w wyborach parlamentarnych. W szczególności co najmniej raz w tygodniu w praktykach religijnych uczestniczy co piąty (20%) zamierzający w wyborach do Sejmu głosować na KO, natomiast wśród ogółu badanych i ogółu wyborców praktykujący regularnie stanowią blisko jedną trzecią (po 32%). W praktykach religijnych w ogóle nie uczestniczy blisko połowa (47%) elektoratu KO, natomiast w grupach referencyjnych niepraktykujący stanowią jedną trzecią (po 33%).
Poglądy polityczne
Elektorat Koalicji Obywatelskiej jest znacznie bardziej lewicowy niż ogół dorosłych Polaków i ogół badanych zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych. Podczas gdy ponad połowa (51%) wyborców KO deklaruje poglądy lewicowe, to wśród ogółu badanych takich deklaracji jest 29%, a wśród ogółu wyborców – 31%. W elektoracie KO widać też nadreprezentację identyfikujących się z politycznym centrum (28% wobec odpowiednio 20% i 18%). Natomiast wyraźnie mniej jest deklarujących poglądy prawicowe (16% wobec odpowiednio 43% i 46%).
KONFEDERACJA WOLNOŚĆ I NIEPODLEGŁOŚĆ
Płeć
Wśród badanych deklarujących zamiar głosowania na Konfederację Wolność i Niepodległość występuje wyraźna liczebna przewaga mężczyzn, którzy stanowią ponad trzy czwarte (76%) tej grupy, podczas gdy wśród ogółu badanych deklarujących zamiar głosowania w wyborach parlamentarnych, jak i wśród ogółu dorosłych Polaków jest nieco więcej kobiet niż mężczyzn.
Mimo iż wśród zwolenników Konfederacji Wolność i Niepodległość większa nadreprezentacja mężczyzn występuje wśród sympatyków Nowej Nadziei niż w grupie zwolenników Ruchu Narodowego, to różnice te nie są istotne statystycznie.
Wiek
Wyborcy Konfederacji Wolność i Niepodległość są – ogólnie rzecz biorąc – młodsi niż ogół dorosłych Polaków oraz ogół badanych zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych. Trzy czwarte (75%) zamierzających głosować na Konfederację WiN jest w wieku poniżej 45 lat, a 17% nie przekroczyło 25 roku życia. Wśród ogółu badanych w wieku poniżej 45 lat jest natomiast tylko 42%, a w grupie wiekowej 18–24 lata zaledwie 8%. Struktura wieku ogółu zdeklarowanych wyborców jest zbliżona do struktury całej populacji (w szczególności 43% z nich jest w wieku 18–44 lata, a 8% stanowią osoby w grupie 18–24 lata). Warto dodać, iż w elektoracie Konfederacji Wolność i Niepodległość sympatycy Nowej Nadziei są generalnie młodsi od sympatyków Ruchu Narodowego, choć w obu tych grupach udział badanych w wieku 18–24 lata jest identyczny.
Wykształcenie
Wśród badanych zamierzających w wyborach do Sejmu głosować na Konfederację Wolność i Niepodległość – w porównaniu z ogółem dorosłych Polaków i ogółem zdeklarowanych wyborców – niedoreprezentowane są osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (13% wobec 22% wśród ogółu badanych i 20% ogółu zdeklarowanych wyborców), więcej natomiast jest wśród nich osób z wyższym wykształceniem (38% wobec 31% wśród ogółu badanych i 34% ogółu zdeklarowanych wyborców). Różnice w strukturze wykształcenia zwolenników Nowej Nadziei i Ruchu Narodowego nie są istotne statystycznie, warto jednak zauważyć, iż wśród zwolenników Ruchu Narodowego widoczna jest nadreprezentacja osób ze średnim wykształceniem (49%), natomiast wśród zwolenników Nowej Nadziei ponadprzeciętnie wysoki jest odsetek osób z wyższym wykształceniem (43%).
Miejsce zamieszkania
Struktura elektoratu Konfederacji Wolność i Niepodległość ze względu na miejsce zamieszkania jest niemal identyczna jak struktura ogółu dorosłych Polaków i ogółu badanych deklarujących zamiar głosowania w wyborach parlamentarnych. Porównując badanych deklarujących się jako zwolennicy Nowej Nadziei i Ruchu Narodowego, możemy zauważyć, iż wśród tych drugich nadreprezentowani są mieszkańcy największych miast (18%), a niedoreprezentowane osoby z miast mających poniżej 100 000 mieszkańców (26%).
Status zawodowy
Wśród osób zamierzających w wyborach do Sejmu głosować na Konfederację Wolność i Niepodległość wyraźnie dominują osoby pracujące zarobkowo (84% wobec 58% wśród ogółu dorosłych Polaków i 59% wśród ogółu wyborców), co jest pochodną struktury wieku tej grupy. Większość (54%) z nich stanowią osoby zatrudnione na umowę o pracę, a co piąty (20%) prowadzi własną działalność gospodarczą. Dla porównania: wśród ogółu dorosłych Polaków zatrudnionych na umowę o pracę jest 37%, a wśród ogółu zdeklarowanych wyborców – 38%, natomiast działalność gospodarczą w obu grupach referencyjnych prowadzi 13%. Wyraźnie niedoreprezentowani w elektoracie Konfederacji Wolność i Niepodległość są natomiast emeryci i renciści (6% wobec 33% wśród ogółu dorosłych Polaków i 32% wśród ogółu wyborców).
Porównując sympatyków Nowej Nadziei i Ruchu Narodowego, możemy zauważyć, iż wśród tych pierwszych więcej jest osób pracujących zarobkowo (90% wobec 78%), a mniej emerytów i rencistów (1% wobec 11%).
Dochody i warunki materialne
Mimo iż zamierzający w wyborach do Sejmu głosować na Konfederację Wolność i Niepodległość znacznie częściej niż ogół dorosłych Polaków i ogół zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych uzyskują miesięczne dochody na poziomie co najmniej 5000 zł (58% wobec odpowiednio 41% i 44%), a nawet 9000 zł i więcej (22% wobec odpowiednio 14% i 15%), to oceny ich własnych warunków materialnych są tylko nieco lepsze niż ogółu dorosłych Polaków i ogółu wyborców. Różnice w deklarowanych dochodach i ocenach własnych warunków materialnych sympatyków Nowej Nadziei i Ruchu Narodowego nie są istotne statystycznie.
Religijność
Deklarowana religijność badanych zamierzających w wyborach do Sejmu głosować na Konfederację Wolność i Niepodległość jest zbliżona do religijności ogółu dorosłych Polaków i ogółu badanych zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych, choć nieco rzadziej deklarują oni całkowity brak praktyk religijnych (28% wobec 33%), a częściej praktyki sporadyczne – kilka razy w roku (32% wobec 24% wśród ogółu dorosłych Polaków i 23% wśród zdeklarowanych wyborców). Porównując sympatyków Nowej Nadziei i Ruchu Narodowego, możemy ponadto zauważyć, iż ci drudzy dwukrotnie częściej deklarują regularny, co najmniej raz w tygodniu, udział w praktykach religijnych (44% wobec 22% wśród sympatyków Nowej Nadziei), natomiast wśród zwolenników Nowej Nadziei największy udział mają praktykujący nieregularnie czy wręcz sporadycznie (52% wobec 30% wśród zwolenników Ruchu Narodowego).
Poglądy polityczne
Elektorat Konfederacji Wolność i Niepodległość jest znacznie bardziej prawicowy niż ogół dorosłych Polaków i ogół badanych zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych. Poglądy prawicowe deklaruje aż 82% wyborców Konfederacji Wolność i Niepodległość, natomiast wśród ogółu badanych takich deklaracji jest 43%, a wśród ogółu wyborców – 46%. W ramach Konfederacji WiN znacznie bardziej prawicowi są sympatycy Ruchu Narodowego niż Nowej Nadziei (odpowiednio 94 i 84% deklarujących poglądy prawicowe).
KONFEDERACJA KORONY POLSKIEJ
Płeć
Trzy czwarte (75%) zwolenników ugrupowania Grzegorza Brauna stanowią mężczyźni, co oznacza, że w tej grupie występuje wyraźna nadreprezentacja mężczyzn (wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych stanowią oni po 48%). Struktura płci badanych deklarujących zamiar głosowania w wyborach do Sejmu na Konfederację Korony Polskiej jest zbliżona do udziału mężczyzn i kobiet w elektoracie Konfederacji Wolność i Niepodległość.
Wiek
Wśród badanych deklarujących zamiar głosowania w wyborach do Sejmu na Konfederację Korony Polskiej w porównaniu z ogółem dorosłych Polaków i ogółem zdeklarowanych wyborców wyraźnie niedoreprezentowani są najstarsi, czyli osoby w wieku 65+ (8% wśród elektoratu Konfederacji Korony Polskiej i po 26% wśród ogółu badanych w wieku 18+ i ogółu zdeklarowanych wyborców). Nieco niedoreprezentowani są też w tej grupie badani poniżej 35 roku życia. W elektoracie Konfederacji Korony Polskiej widać natomiast wyraźną nadreprezentację grupy wiekowej 35-64 lata (72% wobec 52% wśród ogółu badanych i ogółu zdeklarowanych wyborców), a w szczególności osób w wieku
Wykształcenie
Wśród zamierzających w wyborach do Sejmu głosować na Konfederację Korony Polskiej jest wyraźna nadreprezentacja osób ze średnim wykształceniem (47% wobec 36% wśród ogółu dorosłych Polaków i 38% wśród ogółu zamierzających głosować), a mniejszy udział niż wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu zdeklarowanych wyborców stanowią osoby z wykształceniem podstawowym (4% wobec odpowiednio 10% i 9%) i wyższym (28% wobec odpowiednio 31% i 34%).
Miejsce zamieszkania
W elektoracie Konfederacji Korony Polskiej niedoreprezentowani są mieszkańcy miast mających co najmniej pół miliona mieszkańców (8% wobec 12% wśród ogółu dorosłych Polaków i 13% wśród ogółu zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych) oraz miast liczących do 19 999 mieszkańców (10% wobec 14%), a większy udział niż wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu zdeklarowanych wyborców stanowią mieszkańcy miast liczących od 20 000 do 499 999 mieszkańców (40% wobec 34%).
Status zawodowy
Wśród osób zamierzających w wyborach do Sejmu głosować na Konfederację Korony Polskiej wyraźnie dominują osoby pracujące zarobkowo (79% wobec 58% wśród ogółu dorosłych Polaków i 59% wśród ogółu wyborców). Zamierzający głosować na Konfederację Korony Polskiej na tle pozostałych sześciu największych elektoratów partyjnych wyróżniają się najwyższym odsetkiem osób prowadzących własną działalność gospodarczą (28% wobec 13% wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu zdeklarowanych wyborców). Niedoreprezentowani w tym elektoracie są natomiast emeryci i renciści (15% wobec 33% wśród ogółu dorosłych Polaków i 32% wśród ogółu wyborców).
Dochody i warunki materialne
Mimo iż zamierzający w wyborach do Sejmu głosować na Konfederację Korony Polskiej znacznie częściej niż ogół dorosłych Polaków i ogół zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych uzyskują miesięczne dochody na poziomie co najmniej 9000 zł (22% wobec odpowiednio 14% i 15%), a rzadziej dochody do 2999 zł (13% wobec odpowiednio 28% i 25%), to oceny ich własnych warunków materialnych są wyraźnie gorsze niż ogółu dorosłych Polaków i ogółu wyborców. W szczególności za dobre uznaje je tylko 49% z nich, podczas gdy wśród ogółu dorosłych Polaków takich ocen jest 63%, a wśród ogółu zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych – 65%. Ze względu na oceny własnych warunków materialnych elektorat Konfederacji Korony Polskiej podobny jest do elektoratu Prawa i Sprawiedliwości, natomiast ze względu na rozkład osiąganych dochodów netto zbliżony jest do Koalicji Obywatelskiej.
Religijność
Deklarowana religijność elektoratu Konfederacji Korony Polskiej jest zbliżona do religijności ogółu dorosłych Polaków i ogółu badanych zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych.
Poglądy polityczne
Elektorat Konfederacji Korony Polskiej jest najbardziej prawicowy spośród sześciu największych elektoratów partyjnych. Poglądy prawicowe deklaruje dziewięciu na dziesięciu (90%) wyborców Konfederacji Korony Polskiej, natomiast wśród ogółu dorosłych Polaków takich deklaracji jest 43%, a wśród ogółu zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych – 46%.
Płeć
Blisko dwie trzecie (65%) zamierzających głosować na Lewicę stanowią kobiety (dla porównania wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych kobiety stanowią po 52%). Struktura płci badanych deklarujących zamiar głosowania na Lewicę jest zbliżona do udziału mężczyzn i kobiet w elektoracie Koalicji Obywatelskiej, przy czym nadwyżka kobiet w elektoracie Lewicy jest minimalnie większa.
Wiek
Wyborcy Lewicy są – generalnie rzecz biorąc – młodsi niż ogół dorosłych Polaków i ogół zdeklarowanych wyborców – niemal dwie trzecie z nich (64%) nie ukończyło 45 roku życia, podczas gdy wśród ogółu badanych poniżej 45 roku życia jest 42%, a wśród ogółu deklarujących zamiar głosowania w wyborach parlamentarnych – 43%. Jednocześnie wśród elektoratu Lewicy co najmniej 55 lat ukończyło 22% badanych, a wśród ogółu badanych i ogółu zdeklarowanych wyborców udział tej grupy wiekowej wynosi 40%. Wyraźnie mniejsza jest też grupa osób w wieku 65+ (odpowiednio 16% i po 26%).
Wykształcenie
Elektorat Lewicy jest jednym z najlepiej wykształconych – ponad połowa (52%) legitymuje się wyższym wykształceniem, podczas gdy wśród ogółu dorosłych Polaków wyższe wykształcenie ma 31%, a wśród ogółu zamierzających głosować w wyborach do Sejmu – 34%. Wśród zamierzających głosować na Lewicę wyraźnie niedoreprezentowani są natomiast badani z wykształceniem niższym niż średnie (13% wobec 32% wśród ogółu dorosłych Polaków i 29% wśród ogółu zdeklarowanych wyborców).
Miejsce zamieszkania
Elektorat Lewicy w zdecydowanej większości (81%) mieszka w miastach, a w porównaniu z ogółem dorosłych Polaków i ogółem zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych widać w tej grupie wyraźną nadreprezentację mieszkańców miast mających co najmniej 100 000 mieszkańców (46% wobec 27% wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu zdeklarowanych wyborców). Wśród zamierzających w wyborach do Sejmu głosować na Lewicę wyraźnie niedoreprezentowana jest natomiast ludność wiejska (19% wobec 40% wśród ogółu dorosłych Polaków i 39% wśród ogółu zdeklarowanych wyborców).
Status zawodowy
Wśród osób zamierzających w wyborach do Sejmu głosować na Lewicę widać wyraźną nadreprezentację osób pracujących zarobkowo (71% wobec 58% wśród ogółu dorosłych Polaków i 59% wśród ogółu wyborców). Dominują wśród nich pracujący na umowę o pracę (52% wobec 37% wśród ogółu dorosłych Polaków i 38% wśród ogółu wyborców). Niedoreprezentowani w elektoracie Lewicy są natomiast emeryci i renciści (20% wobec 33% wśród ogółu dorosłych Polaków i 32% wśród ogółu wyborców).
Dochody i warunki materialne
Mniejsza część zamierzających w wyborach do Sejmu głosować na Lewicę niż wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu wyborców uzyskuje miesięczne dochody netto na poziomie poniżej 3000 zł (15% wobec odpowiednio 28% i 25%), a większy odsetek ma dochody mieszczące się w przedziale od 3000 zł do 8999 zł (69% wobec odpowiednio 58% i 60%). Oceny własnych warunków materialnych elektoratu Lewicy są najlepsze ze wszystkich analizowanych grup wyborców – za dobre uznaje je 80% z nich, podczas gdy wśród ogółu dorosłych Polaków takich ocen jest 63%, a wśród ogółu zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych – 65%, a za złe jedynie 2% (wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu zdeklarowanych wyborców ocen negatywnych jest po 9%).
Religijność
Elektorat Lewicy jest obok elektoratu partii Razem jednym z dwóch najmniej religijnych spośród sześciu największych grup wyborców partii politycznych. Blisko dwie trzecie (63%) zamierzających w wyborach do Sejmu głosować na Lewicę w ogóle nie uczestniczy w praktykach religijnych, podczas gdy wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych niepraktykujący stanową jedną trzecią (po 33%). Regularne, co najmniej cotygodniowe praktyki religijne deklaruje natomiast 9% wyborców Lewicy, podczas gdy wśród ogółu badanych i ogółu wyborców taką częstotliwość praktyk religijnych deklaruje po 32%.
Poglądy polityczne
Elektorat Lewicy jest najbardziej lewicowy spośród sześciu największych elektoratów partyjnych. Poglądy lewicowe deklaruje dziewięciu na dziesięciu (90%) wyborców Lewicy, natomiast wśród ogółu dorosłych Polaków takich deklaracji jest 29%, a wśród ogółu zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych – 31%.
Płeć
Udział kobiet i mężczyzn wśród zamierzających głosować na Prawo i Sprawiedliwość jest, w porównaniu z pozostałymi pięcioma największymi elektoratami partyjnymi, najbardziej zbliżony do struktury płci wśród ogółu dorosłych Polaków oraz ogółu badanych deklarujących zamiar udziału w wyborach parlamentarnych – 53% elektoratu PiS stanowią kobiety, a 47% mężczyźni.
Wiek
W elektoracie Prawa i Sprawiedliwości nadreprezentowani są ludzie starsi. Większość (59%) zamierzających głosować na PiS osiągnęła co najmniej 55 rok życia, a 40% jest w wieku 65+. Wśród ogółu dorosłych Polaków oraz ogółu zdeklarowanych wyborców w wieku 55+ jest 40%, a udział osób w wieku 65+ wynosi 26%.
Wykształcenie
Elektorat PiS jest – generalnie rzecz biorąc – najsłabiej wykształcony spośród sześciu największych elektoratów partii politycznych. Przede wszystkim niedoreprezentowani w tej grupie są badani z wyższym wykształceniem (19% wobec 31% wśród ogółu dorosłych Polaków i 34% wśród ogółu zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych), więcej jest natomiast osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym (32% wobec 22% wśród ogółu dorosłych Polaków i 20% wśród ogółu zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych) oraz podstawowym (14% wobec odpowiednio 10% i 9%).
Miejsce zamieszkania
Większość (53%) badanych zamierzających w wyborach do Sejmu głosować na Prawo i Sprawiedliwość mieszka na wsi, podczas gdy wśród ogółu dorosłych Polaków mieszkańców wsi jest 40%, a wśród ogółu zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych – 39%. Wśród elektoratu PiS wyraźnie niedoreprezentowani są natomiast mieszkańcy miast mających co najmniej 100 000 mieszkańców (16% wobec 27% wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu zdeklarowanych wyborców).
Status zawodowy
Elektorat Prawa i Sprawiedliwości stanowią w większości (54%) osoby niepracujące zarobkowo, a połowa (50%) chcących głosować na PiS to emeryci i renciści, co jest pochodną struktury wieku tej grupy. Dla porównania wśród ogółu dorosłych Polaków nie pracuje zarobkowo 42%, a wśród ogółu wyborców – 41%, natomiast emerytów i rencistów jest odpowiednio 33% i 32%. Wśród osób zamierzających w wyborach do Sejmu głosować na PiS widać też nadreprezentację rolników (6% wobec 3% wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu wyborców), wyraźnie niedoreprezentowani są natomiast pracujący na umowę o pracę (27% wobec 37% wśród ogółu dorosłych Polaków i 38% wśród ogółu zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych).
Dochody i warunki materialne
Elektorat Prawa i Sprawiedliwości na tle pozostałych analizowanych grup deklaruje – generalnie rzecz biorąc – najniższe dochody netto i najgorzej ocenia własne warunki materialne. W szczególności mniejsza część zamierzających w wyborach do Sejmu głosować na PiS niż wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu wyborców uzyskuje miesięczne dochody netto na poziomie co najmniej 4000 zł (39% wobec odpowiednio 56% i 59%), a większy odsetek ma dochody poniżej 4000 zł (60% wobec odpowiednio 44% i 41%). Własne warunki materialne za dobre uznaje tylko 49% z nich, podczas gdy wśród ogółu dorosłych Polaków takich ocen jest 63%, a wśród ogółu zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych – 65%, a za złe aż 17% (wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu zdeklarowanych wyborców ocen negatywnych jest po 9%).
Religijność
Elektorat Prawa i Sprawiedliwości jest najbardziej religijny spośród sześciu największych elektoratów partyjnych. Regularne, co najmniej cotygodniowe praktyki religijne deklaruje większość (56%) wyborców PiS, podczas gdy wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych taką częstotliwość praktyk religijnych deklaruje po 32%. Tylko co dziesiąty (10%) wyborca PiS w ogóle nie uczestniczy w praktykach religijnych, podczas gdy wśród ogółu badanych i ogółu wyborców niepraktykujący stanową jedną trzecią (po 33%).
Poglądy polityczne
Elektorat Prawa i Sprawiedliwości jest znacznie bardziej prawicowy niż ogół dorosłych Polaków i ogół badanych zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych. Poglądy prawicowe deklaruje aż 82% wyborców PiS, natomiast wśród ogółu badanych takich deklaracji jest 43%, a wśród ogółu wyborców – 46%. Rozkład poglądów politycznych zwolenników PiS jest najbardziej zbliżony do poglądów deklarowanych przez elektorat Konfederacji Wolność i Niepodległość.
Płeć
Wśród zamierzających głosować na partię Razem nieco więcej jest mężczyzn (51%) niż kobiet (49%), czyli niemal odwrotnie niż wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu badanych deklarujących zamiar głosowania w wyborach parlamentarnych.
Wiek
Elektorat partii Razem jest – generalnie rzecz biorąc – najmłodszy z analizowanych sześciu największych grup wyborców partii politycznych. Aż 22% zamierzających głosować w wyborach do Sejmu na Razem zalicza się do grupy wiekowej 18–24 lata (wśród ogółu badanych i ogółu zdeklarowanych wyborców udział tej grupy wiekowej wynosi tylko 8%), a łącznie 68% z nich jest poniżej 35 roku życia (dla porównania: 22% wśród ogółu dorosłych Polaków i 23% wśród zdeklarowanych wyborców). Jednocześnie wśród wyborców Razem niedoreprezentowane są osoby w wieku 45+ (8% wśród elektoratu Razem wobec 58% wśród ogółu dorosłych Polaków i 57% wśród ogółu zdeklarowanych wyborców).
Wykształcenie
Elektorat partii Razem to – ogólnie rzecz biorąc – najlepiej wykształcona grupa spośród sześciu analizowanych największych elektoratów partii politycznych – większość (54%) z nich legitymuje się wyższym wykształceniem, podczas gdy wśród ogółu dorosłych Polaków wyższe wykształcenie ma 31%, a wśród ogółu zamierzających głosować w wyborach do Sejmu – 34%. Dodatkowo widoczna jest nadreprezentacja osób z wykształceniem średnim (43% wobec 36% wśród ogółu dorosłych Polaków i 38% wśród ogółu zdeklarowanych wyborców). Wśród zamierzających głosować na Razem znacząco niedoreprezentowani są natomiast badani z wykształceniem niższym niż średnie (3% wobec 32% wśród ogółu dorosłych Polaków i 29% wśród ogółu zdeklarowanych wyborców).
Miejsce zamieszkania
W elektoracie Razem wyraźnie niedoreprezentowani są mieszkańcy wsi (21% wobec 40% wśród ogółu dorosłych Polaków i 39% wśród ogółu zdeklarowanych wyborców) i miast poniżej 20 000 (6% wobec 14% wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu zdeklarowanych wyborców). Więcej niż wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych jest natomiast w tej grupie mieszkańców co najmniej stutysięcznych miast (52% wobec 27%).
Status zawodowy
Wśród osób zamierzających w wyborach do Sejmu głosować na Razem widać wyraźną nadreprezentację osób pracujących zarobkowo (82% wobec 58% wśród ogółu dorosłych Polaków i 59% wśród ogółu wyborców). Najczęściej są to osoby pracujące na umowę o pracę (46% wobec odpowiednio 37% i 38%). Elektorat partii Razem na tle innych wyróżnia się ponadprzeciętnie wysokim udziałem osób, które uczą się i jednocześnie pracują zarobkowo (14% wobec 2% wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu zdeklarowanych wyborców), a także pracujących na umowę o dzieło lub zlecenie (9% wobec 3% w grupach referencyjnych) oraz uczących się i niepracujących zarobkowo (9% wobec 3%). Natomiast bardzo nieliczni są w tej grupie emeryci i renciści (3% wobec 33% wśród ogółu dorosłych Polaków i 32% wśród ogółu wyborców).
Dochody i warunki materialne
Mniejsza część zamierzających w wyborach do Sejmu głosować na Razem niż wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu wyborców uzyskuje miesięczne dochody netto na poziomie poniżej 4000 zł (27% wobec odpowiednio 44% i 41%), większy odsetek z nich ma natomiast dochody netto na poziomie co najmniej 5000 zł (59% wobec odpowiednio 41% i 44%). Oceny własnych warunków materialnych elektoratu Razem są również lepsze niż ogółu dorosłych Polaków i ogółu wyborców – za dobre uznaje je 78% z nich, podczas gdy wśród ogółu dorosłych Polaków takich ocen jest 63%, a wśród ogółu zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych – 65%, a za złe 4% (wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu zdeklarowanych wyborców ocen negatywnych jest po 9%).
Religijność
Elektorat Razem jest obok elektoratu Lewicy jednym z dwóch najmniej religijnych spośród sześciu największych grup wyborców partii politycznych, a ponadto wyborcy Razem najczęściej deklarują całkowity brak praktyk religijnych (71% wobec 33% wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych). Regularne, co najmniej cotygodniowe praktyki religijne deklaruje natomiast 12% wyborców Razem, podczas gdy wśród ogółu badanych i ogółu wyborców taką częstotliwość praktyk religijnych deklaruje po 32%.
Poglądy polityczne
Elektorat Razem jest znacznie bardziej lewicowy niż ogół dorosłych Polaków i ogół badanych zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych. Poglądy lewicowe deklaruje aż 84% wyborców Lewicy, natomiast wśród ogółu badanych takich deklaracji jest 29%, a wśród ogółu wyborców – 31%.
NIEZDECYDOWANI, KTÓRĄ PARTIĘ POPRZEĆ
Płeć
Udział kobiet i mężczyzn wśród zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych, ale niezdecydowanych, którą partię poprzeć w wyborach do Sejmu, jest zbliżony do struktury płci wśród ogółu dorosłych Polaków oraz ogółu badanych deklarujących zamiar udziału w wyborach parlamentarnych, choć możemy mówić o niewielkiej nadreprezentacji kobiet (55% w tej grupie wobec 52% w grupach referencyjnych).
Wiek
Respondenci, którzy deklarują, że zamierzają głosować w wyborach parlamentarnych, ale jeszcze nie wiedzą, którą partię poprą w wyborach do Sejmu, są – ogólnie rzecz biorąc – młodsi niż ogół dorosłych Polaków i ogół badanych zamierzających głosować. W szczególności wśród niezdecydowanych więcej jest osób w wieku 18-34 lata (31% wobec 22% wśród ogółu badanych i 23% wśród ogółu zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych), a mniej należących do grupy wiekowej 65+ (19% wobec 26% wśród ogółu badanych i ogółu zdeklarowanych wyborców).
Wykształcenie
Struktura wykształcenia w grupie badanych zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych, ale jeszcze niezdecydowanych, którą partię poprzeć w wyborach do Sejmu jest – generalnie rzecz biorąc – zbliżona do struktury ogółu badanych i ogółu zdeklarowanych wyborców, choć nieco mniej jest wśród nich osób z wykształceniem wyższym (28% wobec 31% wśród ogółu dorosłych Polaków i 34% wśród ogółu zdeklarowanych wyborców), a więcej ze średnim lub zasadniczym zawodowym (64% wobec 58%).
Miejsce zamieszkania
Rozkład miejsca zamieszkania wśród badanych zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych, ale niezdecydowanych, które ugrupowanie poprą w wyborach do Sejmu, jest zbliżony do rozkładów wśród ogółu dorosłych Polaków i wśród ogółu zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych.
Status zawodowy
Deklaracje badanych zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych, ale niezdecydowanych, które ugrupowanie poprzeć w wyborach do Sejmu, dotyczące ich statusu zawodowego, są zbliżone do deklaracji ogółu dorosłych Polaków i ogółu zdeklarowanych wyborców. Warto jednak zauważyć, iż w tej grupie mniejszą część stanowią emeryci i renciści (26% wobec odpowiednio 33% i 32%), a większy udział mają niepracujący zarobkowo z innych powodów (18% wobec 9%). Nieco mniejszy udział mają też w tej grupie prowadzący własną działalność gospodarczą (9% wobec 13%).
Dochody i warunki materialne
Dochody netto i oceny własnych warunków materialnych wśród badanych zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych, ale niezdecydowanych, na kogo zagłosują w wyborach do Sejmu, są – generalnie rzecz biorąc – niższe niż ogółu dorosłych Polaków i ogółu zdeklarowanych wyborców.
Religijność
Deklarowana religijność badanych zamierzających głosować w wyborach do parlamentu, ale niezdecydowanych, które ugrupowanie poprzeć w wyborach do Sejmu, jest zbliżona do religijności ogółu dorosłych Polaków i ogółu badanych zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych.
Poglądy polityczne
Badani deklarujący zamiar głosowania w wyborach parlamentarnych, ale niezdecydowani, które ugrupowanie poprzeć w wyborach do Sejmu, znacznie częściej niż ogół dorosłych Polaków i ogół badanych zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych nie potrafią określić swoich poglądów politycznych na osi lewica-centrum-prawica (18% wobec odpowiednio 8% i 6%), znacznie częściej też deklarują poglądy centrowe (27% wobec odpowiednio 20% i 18%). Także w tej grupie, podobnie jak wśród ogółu badanych i ogółu zdeklarowanych wyborców, najczęstsze są jednak poglądy prawicowe, choć udział je deklarujących jest mniejszy (34% wobec odpowiednio 43% i 46%). Mniejszy jest także udział identyfikujących się z lewicą (21% wobec odpowiednio 29% i 31%).
ODMAWIAJĄCY ODPOWIEDZI NA PYTANIE O PREFERENCJE PARTYJNE
Płeć
Wśród badanych deklarujących zamiar głosowania w wyborach parlamentarnych, ale odmawiających wskazania ugrupowania, na które oddaliby swój głos, jest wyraźna nadreprezentacja kobiet (69%, wobec 52% wśród ogółu badanych i ogółu zdeklarowanych wyborców).
Wiek
Struktura wieku badanych deklarujących zamiar głosowania w wyborach parlamentarnych, ale odmawiających odpowiedzi na pytanie, na które ugrupowanie zamierzają głosować w wyborach do Sejmu, jest – ogólnie rzecz biorąc – zbliżona do struktur wieku ogółu dorosłych Polaków i ogółu zdeklarowanych wyborców. Warto jednak zauważyć, iż wśród odmawiających odpowiedzi nieco mniej jest osób w wieku 18–24 lata (3% wobec 8% wśród ogółu badanych i ogółu zdeklarowanych wyborców), a nieco więcej osób w wieku 65+ (30% wobec 26% wśród ogółu badanych i ogółu zdeklarowanych wyborców).
Wykształcenie
Struktura wykształcenia wśród badanych zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych, ale odmawiających odpowiedzi na pytanie o to, na którą partię zamierzają oddać głos w wyborach do Sejmu, jest najbardziej zbliżona do struktury wykształcenia w elektoracie Prawa i Sprawiedliwości. W grupie tej widać duże niedoreprezentowanie osób z wyższym wykształceniem (18% wobec 31% wśród ogółu dorosłych Polaków i 34% wśród ogółu zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych), ponadprzeciętnie dużo jest natomiast wśród nich osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym lub podstawowym (44% wobec odpowiednio 32% i 29%).
Miejsce zamieszkania
Ponad połowa (52%) badanych zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych, ale odmawiających odpowiedzi na pytanie, które ugrupowanie zamierzają poprzeć w wyborach do Sejmu, mieszka na wsi, podczas gdy wśród ogółu dorosłych Polaków mieszkańców wsi jest 40%, a wśród ogółu zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych – 39%. W tej grupie badanych więcej niż wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu zdeklarowanych wyborców jest też mieszkańców miast poniżej 20 000 (20% wobec 14%). Wyraźnie niedoreprezentowani są natomiast mieszkańcy miast mających od 20 000 do 499 999 mieszkańców (15% wobec 34% wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu zdeklarowanych wyborców).
Status zawodowy
Spośród zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych, ale odmawiających odpowiedzi na pytanie, które ugrupowanie poprzeć w wyborach do Sejmu, zarobkowo pracuje mniejsza część niż wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu zdeklarowanych wyborców (48% wobec odpowiednio 58% i 59%), a w szczególności niedoreprezentowani są pracujący na umowę o pracę (27% wobec odpowiednio 37% i 38%). Nieco większy odsetek stanowią natomiast emeryci i renciści (37% wobec odpowiednio 33% i 32%) oraz niepracujący zarobkowo z innych powodów (15% wobec 9%). Nieco większy udział mają też w tej grupie rolnicy (7% wobec 3%).
Dochody i warunki materialne
Wśród badanych zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych, ale odmawiających odpowiedzi, na kogo zagłosują w wyborach do Sejmu, mniej niż wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu wyborców jest osób, których dochody netto kształtują się na poziomie co najmniej 7000 zł (11% wobec odpowiednio 23% i 25%) oraz tych, których dochody nie przekraczają 1999 zł (10% wobec 15% i 13%). Rozkład ocen własnych warunków materialnych jest w tej grupie zbliżony do rozkładu wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych.
Religijność
Deklarowana religijność badanych zamierzających głosować w wyborach do parlamentu, ale odmawiających odpowiedzi na pytanie, które ugrupowanie poprą w wyborach do Sejmu, jest znacznie większa niż religijność ogółu dorosłych Polaków i ogółu badanych zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych i najbardziej zbliżona do religijności elektoratu Prawa i Sprawiedliwości. W szczególności większość (57%) tej grupy deklaruje regularne, co najmniej cotygodniowe praktyki religijne, podczas gdy wśród ogółu dorosłych Polaków i ogółu zamierzających głosować w wyborach parlamentarnych taką częstotliwość praktyk religijnych deklaruje po 32%, a wśród wyborców PiS – 56%. W ogóle nie uczestniczy w praktykach religijnych 15% tej grupy, podczas gdy wśród ogółu badanych i ogółu wyborców niepraktykujący stanową jedną trzecią (po 33%), a wśród wyborców PiS tylko 10%.
Poglądy polityczne
Badani deklarujący zamiar głosowania w wyborach parlamentarnych, ale odmawiający odpowiedzi na pytanie, które ugrupowanie chcieliby poprzeć w wyborach do Sejmu, najczęściej spośród sześciu największych elektoratów partyjnych unikają określania swoich poglądów politycznych na osi
Pogłębione analizy profili społeczno-demograficznych poszczególnych elektoratów partii politycznych ujawniły ich następujące główne składowe.
Wśród zwolenników Koalicji Obywatelskiej dominują:
- kobiety,
- osoby w wieku 45+,
- osoby z wykształceniem wyższym i średnim,
- mieszkańcy miast,
- deklarujący poglądy lewicowe,
- niepraktykujący religijnie lub praktykujący sporadycznie.
W elektoracie Konfederacji Wolność i Niepodległość przeważają:
- mężczyźni,
- osoby poniżej 45 roku życia,
- osoby z wykształceniem wyższym i średnim,
- pracujący zarobkowo, w tym głównie na umowę o pracę,
- deklarujący prawicowe poglądy polityczne.
Do grona zwolenników Konfederacji Korony Polskiej zaliczają się przede wszystkim:
- mężczyźni,
- osoby w wieku 35–64 lata,
- pracujący zarobkowo, w tym prowadzący własną działalność gospodarczą,
- deklarujący prawicowe poglądy polityczne.
Wśród zwolenników Lewicy dominują:
- kobiety,
- osoby poniżej 45 roku życia,
- osoby z wykształceniem wyższym i średnim,
- mieszkańcy miast,
- pracujący zarobkowo, w tym głównie na umowę o pracę,
- deklarujący lewicowe poglądy polityczne,
- niepraktykujący religijnie.
W elektoracie Prawa i Sprawiedliwości przeważają:
- osoby w wieku 55+,
- osoby bez wyższego wykształcenia,
- mieszkańcy wsi,
- niepracujący zarobkowo, w tym głównie emeryci,
- deklarujący prawicowe poglądy polityczne,
- co najmniej raz w tygodniu uczestniczący w praktykach religijnych.
Do zwolenników partii Razem zaliczają się w większości:
- mężczyźni,
- osoby poniżej 35 roku życia,
- osoby z wykształceniem wyższym i średnim,
- mieszkańcy miast,
- pracujący zarobkowo, w tym głównie na umowę o pracę,
- deklarujący lewicowe poglądy polityczne,
- niepraktykujący religijnie.
Badanie „Nastroje konsumenckie” (5) zostało zrealizowane metodą wywiadów telefonicznych wspomaganych komputerowo (CATI – 90,0%) oraz wywiadów internetowych (CAWI – 10,0%) w okresie 18–21 sierpnia 2025 roku na próbie dorosłych mieszkańców Polski (N=1000). Badanie „O czym się mówi” (7) zostało zrealizowane metodą wywiadów telefonicznych wspomaganych komputerowo (CATI – 90%) oraz wywiadów internetowych (CAWI – 10%) w okresie 1–3 września 2025 roku na próbie dorosłych mieszkańców Polski (N=1000). Badanie „Nastroje konsumenckie” (6) zostało zrealizowane metodą wywiadów telefonicznych wspomaganych komputerowo (CATI – 90%) oraz wywiadów internetowych (CAWI – 10%) w okresie 6–8 października 2025 roku na próbie dorosłych mieszkańców Polski (N=1000).
Przewiń do góry