UWAGA! Ten serwis używa cookies. Brak zmiany ustawień przeglądarki oznacza zgodę na ich używanie.Rozumiem
 

PUBLIKACJE

CBOS Flash nr 6/2023

Motywy i decyzje wyborcze 2023

Autor: Beata Roguska
|
2023-10-27
W powyborczym badaniu sprawdziliśmy, kiedy wyborcy podjęli ostateczne decyzje dotyczące udzielania poparcia danemu komitetowi i jakimi przesłankami się kierowali.
Ogólnie rzecz biorąc, decyzje większości wyborców (ogółem 70%) zapadły co najmniej kilka tygodni przed wyborami, ale znacząca grupa (ogółem 28%) postanowiła o tym, na kogo głosować, w ciągu ostatniego tygodnia przed wyborami, w tym 9% głosujących zdecydowała o tym dopiero w dniu wyborów, a 4% w przedwyborczą sobotę.
Rysunek 1 - Kiedy podjął Pan (podjęła Pani) decyzję, na kandydata której partii/komitetu wyborczego głosować? W dniu wyborów (tzn. w niedzielę) - 9%, W przeddzień wyborów (tzn. w sobotę) - 4%, W ostatnim tygodniu przed wyborami - 15%, Kilka tygodni przed wyborami - 18%, Jeszcze wcześniej - 52%, Trudno powiedzieć - 2%.
Biorąc pod uwagę deklaracje wyborców poszczególnych ugrupowań dotyczące motywów ich głosowania, można powiedzieć, że największe znaczenie miały dwie kwestie: zbieżność głoszonych haseł i postulatów z wartościami wyznawanymi przez głosujących (61%) oraz realizowana lub deklarowana polityka wobec Unii Europejskiej (56%). Dla wielu wyborców (52%) znaczący był także program gospodarczy. Ponadto decyzje wyborcze często wyrażały oczekiwania dotyczące zmiany władzy (50%) oraz nowej jakości w polityce (49%). Istotne, choć mniej ważne, okazały się prospołeczne motywy działania partii - poczucie, że dane ugrupowanie dba o ludzi takich jak respondent (45%). Najmniej wyborców akcentowało dobrą ocenę wcześniejszych rządów popieranego ugrupowania (37%) oraz walory moralne jego polityków (32%).
Rysunek 2 - Co Pana(Panią) skłoniło do poparcia tego ugrupowania? Proszę wskazać najważniejsze powody (odsetki nie sumują się do 100, ponieważ respondenci mogli wskazać dowolną liczbę powodów). Reprezentuje bliskie mi wartości i zasady - 61%, Odpowiada mi jego stosunek do Unii Europejskiej - 56%, Ma dobry program gospodarczy - 52%, Chciałem(chciałam) zmiany władzy - 50%, Wniesie coś nowego do polityki - 49%, Dba o ludzi takich jak ja - 45%, Dobrze oceniam jego wcześniejsze rządy - 37%, Jego politycy są uczciwi - 32%, Trudno powiedzieć - 3%.
Ujmując wyborcze motywacje bardziej syntetycznie, można powiedzieć, że większość wyborców (68%) głosowała „pozytywnie”, mając poczucie, że spośród ugrupowań ubiegających się o głosy wyborców znajduje się takie, które im (przynajmniej w jakiejś mierze) odpowiada. Co czwarta osoba uczestnicząca w wyborach (26%) przyznała, że głosowała „negatywnie”, a więc kierowała się przede wszystkim tym, aby osłabić szanse na uzyskanie dobrego wyniku ugrupowania, któremu jest przeciwna.
Rysunek 3 - Czy głosując w tych wyborach chciał Pan(chciała Pani) przede wszystkim: poprzeć ugrupowanie, które Panu(Pani) najbardziej odpowiada - 68%, zmniejszyć szansę na dobry wynik ugrupowania, któremu jest Pan(Pani) przeciwny(przeciwna) - 26%, Trudno powiedzieć - 6%.
MOTYWY I DECYZJE WYBORCZE ELEKTORATÓW
Wyborcy poszczególnych ugrupowań różnią się między sobą, jeśli chodzi o czas podejmowania decyzji wyborczych oraz motywy głosowania.
Rysunek 4 - Kiedy podjął Pan(podjęła Pani) decyzję, na kandydata której partii / komitetu wyborczego głosować? ODPOWIEDZI ELEKTORATÓW KOMITETÓW WYBORCZYCH. KW PrawoRysunek 5 - Co Pana(Panią) skłoniło do poparcia tego ugrupowania? Proszę wskazać najważniejsze powody. ODPOWIEDZI ELEKTORATÓW KOMITETÓW WYBORCZYCH. KW Prawo i Sprawiedliwość:Rysunek 6 - Czy głosując w tych wyborach chciał Pan(chciała Pani) przede wszystkim: ODPOWIEDZI ELEKTORATÓW KOMITETÓW WYBORCZYCH. KW Konfederacja WiN: poprzeć ugrupowanie, które Panu (Pani) najbardziej odpowiada - 86%, zmniejszyć szansę na dobry wynik ugrupowania, któremu jest Pan(Pani) przeciwny(przeciwna) - 13%, Trudno powiedzieć - 1%; KW Prawo i Sprawiedliwość: poprzeć ugrupowanie, które Panu(Pani) najbardziej odpowiada - 80%, zmniejszyć szansę na dobry wynik ugrupowania, któremu jest Pan(Pani) przeciwny(przeciwna) - 14%, Trudno powiedzieć - 7%; KKW Koalicja Obywatelska: poprzeć ugrupowanie, które Panu(Pani) najbardziej odpowiada - 66%, zmniejszyć szansę na dobry wynik ugrupowania, któremu jest Pan(Pani) przeciwny(przeciwna) - 31%, Trudno powiedzieć - 3%; KW Nowa Lewica: poprzeć ugrupowanie, które Panu(Pani) najbardziej odpowiada - 62%, zmniejszyć szansę na dobry wynik ugrupowania, któremu jest Pan(Pani) przeciwny(przeciwna) - 31%, Trudno powiedzieć - 7%; KKW Trzecia Droga: poprzeć ugrupowanie, które Panu(Pani) najbardziej odpowiada - 51%, zmniejszyć szansę na dobry wynik ugrupowania, któremu jest Pan(Pani) przeciwny(przeciwna) - 41%, Trudno powiedzieć - 8%.
Deklaracje osób, które w wyborach do Sejmu oddały głos na Prawo i Sprawiedliwość, pokazują, że ugrupowanie to ma (obok wyborców Koalicji Obywatelskiej) najbardziej ugruntowany elektorat. Większość jego wyborców (62%) na długo przed wyborami zdecydowała o udzieleniu poparcia temu ugrupowaniu. Głosujący na PiS mieli poczucie, że reprezentuje on zarówno ich interesy (dba o ludzi takich jak oni – 66%), jak i wyznawane przez nich wartości i zasady (62%). Wyborcy dobrze oceniali dotychczasowe rządy tego ugrupowania (64%) oraz jego program gospodarczy (59%). Zdecydowana większość elektoratu PiS głosowała na „swoje” ugrupowanie z przekonaniem (80%). Jedynie wśród wyborców Konfederacji odsetek głosujących „pozytywnie” był wyższy.
Koalicja Obywatelska ma nawet bardziej niż PiS ugruntowany elektorat. Większość jej wyborców (61%) na długo przed wyborami zdecydowała o poparciu tego ugrupowania. Zarazem stosunkowo niewielu głosujących na KO (6%) pojęło decyzję o udzieleniu jej poparcia w ostatnim momencie: w dniu wyborów lub w przedwyborczą sobotę. Odsetek takich wyborców był niższy niż w pozostałych elektoratach. Dla wyborców KO ważny był przede wszystkim stosunek tego ugrupowania do Unii Europejskiej (80%). Niemal równie często wskazywanym motywem głosowania na KO była chęć zmiany władzy (77%). W odczuciu dużej części wyborców tej formacji (64%) reprezentuje ona bliskie im wartości i zasady. Większość wyborców KO głosowała z poczuciem, że wybrana partia im odpowiada (66%), choć spora część głosowała negatywnie (31%).
Większość wyborców Nowej Lewicy o tym, na którą listę zagłosować, postanowiła kilka tygodni przez wyborami lub później (ogółem 58%, w tym 30% tydzień przed wyborami lub później). O udzieleniu poparcia Nowej Lewicy zdecydowały przede wszystkim względy ideowe – 76% jej wyborców zadeklarowało, że ugrupowanie to reprezentuje bliskie im wartości i zasady. Odsetek osób odwołujących się do motywów aksjologicznych był wśród wyborców tej formacji wyższy niż w pozostałych elektoratach. Głosujący na Nową Lewicę stosunkowo często brali pod uwagę stosunek tego ugrupowania do Unii Europejskiej (58%) oraz kierowali się chęcią zmiany władzy (56%). Większość wyborców tego ugrupowania głosowała „pozytywnie” (62%), ale spora część z nich (31%) chciała przede wszystkim ograniczyć szansę na dobry wynik ugrupowania, któremu jest przeciwna.
Decyzje o udzieleniu poparcia Konfederacji WiN zapadały w różnych momentach. Blisko połowa jej wyborców postanowiła o tym na długo przed wyborami (49%), ale spora grupa zadeklarowała, że ostateczną decyzję podjęła w dniu wyborów (18%). Wyborcy Konfederacji podkreślali przede wszystkim dobry program gospodarczy tego ugrupowania (73%). Często oczekiwali także zmiany władzy (60%) i nowej jakości w polityce (60%). Głosujący na Konfederację częściej niż pozostałe elektoraty deklarowali, że popierana przez nich formacja im odpowiada (86%).
Elektorat Trzeciej Drogi jest zdecydowanie najmniej ugruntowany. Można powiedzieć, że jest to elektorat in statu nascendi, który dopiero wymaga zbudowania jego politycznej tożsamości. Większość wyborców tej inicjatywy politycznej podjęła decyzje o jej poparciu w wyborach nie wcześniej niż kilka tygodni przed głosowaniem (ogółem 72%, w tym 49% nie wcześniej niż tydzień przed nim). Wyborcy Trzeciej Drogi chcieli przede wszystkim zmiany władzy (78%) oraz oczekiwali nowej jakości w polityce (70%). Większość z nich deklarowała ponadto, że ugrupowanie to reprezentuje bliskie im wartości i zasady (55%). W elektoracie Trzeciej Drogi więcej niż wśród wyborców pozostałych ugrupowań było osób, które głosowały, aby zmniejszyć szanse na dobry wynik ugrupowania, któremu są przeciwne (41%).
Badanie „Nastroje powyborcze” zostało zrealizowane metodą wywiadów telefonicznych wspomaganych komputerowo (CATI) w okresie od 19 do 24 października 2023 roku na próbie dorosłych mieszkańców Polski (N=1000).
Liczba stron:
6
Badanie:
CATI "Nastroje powyborcze"
Kategorie tematyczne:
Wybory parlamentarne
Słowa kluczowe:
motywy głosowania, decyzje wyborcze
Tabele zróżnicowań socjodemograficznych:
 
Nie
 
 
Przejdź do pkjpaPKJPA        Projekty EFSEFS        Przejdź do portalu Badania WyborczeBadania wyborcze
Przewiń do góry