UWAGA! Ten serwis używa cookies. Brak zmiany ustawień przeglądarki oznacza zgodę na ich używanie.Rozumiem
 

PUBLIKACJE

CBOS Flash nr 7/2023

Wyborcy nowi, „powracający” i głosujący poza miejscem zamieszkania

Autor: Michał Feliksiak
|
2023-10-31
Przed tegorocznymi wyborami parlamentarnymi spodziewano się wysokiej frekwencji, jednak faktyczna skala głosowania (74,38%) przewyższyła większość oczekiwań, ustanawiając jednocześnie rekordowy wynik. Dużą rolę odegrała znaczna mobilizacja ludzi młodych, niejednokrotnie głosujących po raz pierwszy. W powyborczym sondażu telefonicznym sprawdziliśmy, kim byli nowi, jak i „powracający” wyborcy, a także jakie motywy nimi kierowały. Interesowali nas także wyborcy głosujący poza miejscem zamieszkania.
Ogromna większość badanych deklarujących udział w tegorocznych wyborach parlamentarnych twierdzi, że głosowała również w wyborach w 2019 roku (82%), z kolei jedna dziesiąta (10%) nie głosowała poprzednio, ale jeszcze wcześniej. Ośmiu na stu ankietowanych (8%) głosowało w tym roku w wyborach parlamentarnych po raz pierwszy.
Rysunek 1 - Czy brał Pan (brała Pani) udział we wcześniejszych wyborach parlamentarnych? Odpowiedzi badanych deklarujących udział w tegorocznych wyborach parlamentarnych. Tak, ostatnio w 2019 roku - 82%, Tak, ale jeszcze wcześniej - 10%, Nie, nigdy dotychczas nie głosowałem - 8%.
Głosowanie po raz pierwszy, z oczywistych względów, najczęściej dotyczy osób mających od 18 do 24 lat, które wcześniej – w dużej mierze z racji niepełnoletności – nie były do tego uprawnione. Wyróżniają się w tym względzie także wyborcy z dużych miast, osoby najsłabiej wykształcone, a jeśli chodzi o preferencje partyjne – ci, którzy poparli Nową Lewicę i Konfederację.
Obecna sytuacja polityczna zmobilizowała do pójścia do urn część osób, które nie głosowały w wyborach parlamentarnych w 2019 roku. Częściej są to badani najsłabiej wykształceni i mieszkańcy najmniejszych miast. Można ponadto zauważyć, że „powracający” wyborcy to w większym stopniu kobiety niż mężczyźni (w przeciwieństwie do nowych wyborców, którymi nieco częściej są mężczyźni niż kobiety).
Rysunek 2 - Czy brał Pan(brała Pani) udział we wcześniejszych wyborach parlamentarnych? Odpowiedzi badanych deklarujących udział w tegorocznych wyborach parlamentarnych. Ogółem: Tak, ostatnio w 2019 roku - 82%, Tak, ale jeszcze wcześniej - 10%, Nie, nigdy dotychczas nie głosowałem - 8%.
Co motywowało do głosowania „powracających” wyborców oraz osoby głosujące po raz pierwszy? Motywacje tych pierwszych są bardziej rozproszone. Jednak ich główne cele, podobnie jak osób, które brały udział w wyborach parlamentarnych w roku 2019, koncentrowały się wokół wartości i zasad, stosunku do Unii Europejskiej i dobrego programu gospodarczego. Nieco wyżej w hierarchii motywów „powracających” wyborców jest nadzieja, że ugrupowanie, które poparli, wniesie coś nowego do polityki. W przypadku nowych wyborców, poza identyfikacją z wartościami i zasadami popieranego ugrupowania i jego stosunkiem do UE, w bardzo istotny sposób liczyła się także chęć zmiany władzy.
Tabela 1 - Co Pana(Panią) skłoniło do poparcia tego ugrupowania? Czy brał Pan (brała Pani) udział we wcześniejszych wyborach parlamentarnych? Odpowiedzi badanych deklarujących udział w tegorocznych wyborach parlamentarnych. Reprezentuje bliskie mi wartości i zasady: Tak, ostatnio w 2019 roku - 64%, Tak, ale jeszcze wcześniej - 48%, Nie, nigdy dotychczas nie głosowałem - 68%; Odpowiada mi jego stosunek do Unii Europejskiej: Tak, ostatnio w 2019 roku - 60%, Tak, ale jeszcze wcześniej - 48%, Nie, nigdy dotychczas nie głosowałem - 52%; Ma dobry program gospodarczy: Tak, ostatnio w 2019 roku - 54%, Tak, ale jeszcze wcześniej - 49%, Nie, nigdy dotychczas nie głosowałem - 46%; Chciałem(chciałam) zmiany władzy: Tak, ostatnio w 2019 roku - 52%, Tak, ale jeszcze wcześniej - 41%, Nie, nigdy dotychczas nie głosowałem - 66%; Wniesie coś nowego do polityki: Tak, ostatnio w 2019 roku - 52%, Tak, ale jeszcze wcześniej - 47%, Nie, nigdy dotychczas nie głosowałem - 39%; Dba o ludzi takich jak ja: Tak, ostatnio w 2019 roku - 48%, Tak, ale jeszcze wcześniej - 37%, Nie, nigdy dotychczas nie głosowałem - 49%; Dobrze oceniam jego wcześniejsze rządy: Tak, ostatnio w 2019 roku - 41%, Tak, ale jeszcze wcześniej - 27%, Nie, nigdy dotychczas nie głosowałem - 27%; Jego politycy są uczciwi: Tak, ostatnio w 2019 roku - 34%, Tak, ale jeszcze wcześniej - 19%, Nie, nigdy dotychczas nie głosowałem - 44%.
Zdecydowana większość wyborców (88%) głosowała w miejscu stałego zameldowania, a około jednej ósmej (12%) – poza nim.
Rysunek 3 - Czy głosował Pan(głosowała Pani) w obwodzie wyborczym: w miejscu stałego zameldowania - 88%, poza miejscem stałego zameldowania - 12%.
Głosowanie poza miejscem stałego zameldowania relatywnie najliczniej deklarują mieszkańcy dużych, a zwłaszcza największych miast, a także młodsi wyborcy, mający poniżej 35 lat. Warto dodać, że wyróżniają się pod tym względem - za sprawą młodego wieku - również osoby, dla których były to pierwsze wybory. Głosowanie poza miejscem stałego zameldowania w największym stopniu dotyczy wyborców Trzeciej Drogi, a w najmniejszym - Prawa i Sprawiedliwości.
Rysunek 4. Odsetki badanych deklarujących udział w tegorocznych wyborach parlamentarnych głosujących poza miejscem zameldowania według poszczególnych kategorii. Ogółem - 12%; Płeć: Mężczyźni - 15%, Kobiety - 9%; Wiek: 18–24 lata - 23%, 25–34 - 20%, 35–44 - 15%, 45–54 - 8%, 55–64 - 6%, 65 lat i więcej - 5%; Miejsce zamieszkania: Wieś - 8%, Miasto do 19999 - 4%, 20000 – 99999 - 9%, 100000 – 499999 - 19%, 500000 i więcej mieszkańców - 28%; Wykształcenie: Podstawowe - 5%, Zasadnicze zawodowe - 4%, Średnie - 13%, Wyższe - 16%; Głosowanie w wyborach 2023 na: KKW Trzecia Droga - 20%, KW Nowa Lewica - 15%, KW Prawo i Sprawiedliwość - 7%, KW Konfederacja WiN - 10%, KKW Koalicja Obywatelska - 13%; Udział we wcześniejszych wyborach parlamentarnych: Tak, ostatnio w 2019 roku - 11%, Tak, ale jeszcze wcześniej - 11%, Nie, nigdy dotychczas nie głosowałem - 21%.
Wyborcy, którzy poszli do urn poza miejscem stałego zameldowania, różnią się nieco od pozostałych strategią głosowania. Wprawdzie wśród nich także dominuje strategia „pozytywna”, tzn. chęć poparcia preferowanego przez siebie ugrupowania, jednak znacznie więcej jest wśród nich osób, które zagłosowały w taki sposób, by zmniejszyć szansę na dobry wynik ugrupowania, któremu są przeciwni.
Rysunek 5 - Czy głosując w tych wyborach chciał Pan(chciała Pani) przede wszystkim: poprzeć ugrupowanie, które Panu(Pani) najbardziej odpowiada -  głosujący w miejscu stałego zameldowania 69%, głosujący poza miejscem stałego zameldowania 60%; zmniejszyć szansę na dobry wynik ugrupowania, któremu jest Pan(Pani) przeciwny(przeciwna) -głosujący w miejscu stałego zameldowania 24%, głosujący poza miejscem stałego zameldowania 36%; Trudno powiedzieć - głosujący w miejscu stałego zameldowania 7%, głosujący poza miejscem stałego zameldowania 4%.
Badanie „Nastroje powyborcze” zostało zrealizowane metodą wywiadów telefonicznych wspomaganych komputerowo (CATI) w okresie od 19 do 24 października 2023 roku na próbie dorosłych mieszkańców Polski (N=1000).
Liczba stron:
5
Badanie:
CATI "Nastroje powyborcze"
Kategorie tematyczne:
Wybory parlamentarne
Słowa kluczowe:
frekwencja wyborcza, deklaracje udziału w wyborach
Tabele zróżnicowań socjodemograficznych:
 
Nie
 
 
Przejdź do pkjpaPKJPA        Projekty EFSEFS        Przejdź do portalu Badania WyborczeBadania wyborcze
Przewiń do góry