ZMIANY STOSUNKU POLAKÓW DO ŻYDÓW W III RZECZPOSPOLITEJ

Zmiany stosunku do Żydów

- sympatia

- niechęć

- średnie na skali -3 (niechęć) do +3 (sympatia)

/wykresy wg badań 1993 - 2015/

POSTRZEGANIE ŻYDÓW

Kiedy słyszy Pan(i) słowa „naród żydowski”, „Żydzi”, to co Pan(i) najpierw przychodzi do głowy?

(Najczęstsze skojarzenia)

- Historia

- II wojna światowa, obozy koncentracyjne, Auschwitz, zagłada Żydów, Holocaust

- Biedny naród; cierpienia, prześladowanie, męczeństwo Żydów – współczucie dla Żydów

- Naród o bogatej historii

- Tradycja i kultura

- Kultura żydowska, obyczaje, literatura, muzyka

- Judaizm, religia żydowska, modlitwa, szabas, koszerne jedzenie itp.

- Biblia, naród wybrany, czasy Starego Testamentu

- Inny naród, inna kultura, inna religia, hermetyczny świat, izolacja

- Żydzi w Polsce – ogólnie

- Dawni mieszkańcy Polski, sąsiedzi, Kraków, Łódź, wspólna historia polsko żydowska

- Pamiątki po Żydach, miejsca upamiętniające Żydów – cmentarze, pomniki, Muzeum Polin

- Związek tradycji i kultury polskiej i żydowskiej, starsi bracia, wiara pochodzi od Żydów, Jezus był Żydem

- Stosunki polsko-żydowskie

- Antysemityzm, uprzedzenia wobec Żydów, Polacy nie lubią Żydów

- Antypolonizm, Żydzi nienawidzą Polaków, oskarżenia o udział w Holocauście

- Trudne relacje polsko-żydowskie, „wasze ulice, nasze kamienice”

- Pomoc świadczona Żydom przez Polaków

- Roszczenia majątkowe Żydów, odzyskiwanie majątków przez Żydów

- Wizerunek Żydów

- Potrafią robić interesy, bankierzy, handlarze, kupcy, ludzie przedsiębiorczy i zaradni

- Cwaniactwo, przekręty, oszustwo, wyzysk, lichwa, przebiegłość

- Mądrość, inteligencja, wykształcenie, zdolności

- Bogactwo, złoto, zasobność

- Chciwość, skąpstwo, pazerność

- Oszczędność, gospodarność, pracowitość

- Władza Żydów nad światem, Żydzi rządzą, są żądni władzy

- Solidarność, wzajemne wspieranie się Żydów

- Cechy zewnętrzne, wygląd: nakrycie głowy, kapelusz, pejsy, broda, wąsy

- Państwo Izrael

- Izrael i jego mieszkańcy, Jerozolima, Betlejem itp.

- Konflikt izraelsko-palestyński, prześladowanie Palestyńczyków

- Diaspora

- Życie w diasporze, Żydzi w USA, naród bez państwa

- Ogólne nastawienie do Żydów

- Nic, nic mi nie przychodzi do głowy, nie mam skojarzeń, trudno powiedzieć

- Naród jak inne, tacy sami ludzie jak my, są różni: dobrzy i źli

- Nic złego, nie mam nic przeciwko nim, nie przeszkadzają mi

- Niechęć do Żydów – nie lubię ich, nie mam dobrego zdania

- Sympatia do Żydów, podziw, dobra opinia

/tabela/

Proszę powiedzieć, gdy dziś mowa jest o Żydach, to o kim Pan(i) myśli? Czy ma Pan(i) na myśli przede wszystkim:

- osoby pochodzenia żydowskiego żyjące w rozproszeniu w różnych miejscach na świecie

- mieszkańców obecnego państwa Izrael

- dawnych współmieszkańców Polski

- wyznawców judaizmu

- Żydów obecnie mieszkających w Polsce

- Żydów żyjących w czasach biblijnych

- Trudno powiedzieć

/wykres/ oraz /tabela aneksowa/

Czy w Pana(i) odczuciu można być jednocześnie Polakiem i Żydem, czy też jest to niemożliwe?

- Zdecydowanie można

- Raczej można

- Raczej nie można

- Zdecydowanie nie można

- Trudno powiedzieć

/wykres/ oraz /tabela aneksowa/

RELACJE POLSKO-ŻYDOWSKIE

Jak Pan(i) sądzi, czy Żydzi doznali od Polaków:

- więcej dobrego niż złego

- tyle samo dobrego co złego

- więcej złego niż dobrego

- Trudno powiedzieć

/tabela wg badań 1992, 1996, 2002, 2015/

Jak Pan(i) sądzi, czy w przeszłości Polacy doznali od Żydów:

- więcej dobrego niż złego

- tyle samo dobrego co złego

- więcej złego niż dobrego

- Trudno powiedzieć

/tabela wg badań 1992, 1996, 2002, 2015/

Ocena bilansu relacji między Polakami i Żydami

- Korzystny wyłącznie dla Żydów

- Bardziej korzystny dla Żydów niż Polaków

- Taki sam dla Żydów i Polaków

- Bardziej korzystny dla Polaków niż dla Żydów

- Korzystny wyłącznie dla Polaków

/wykres/ oraz /tabela aneksowa/

Ocena bilansu relacji między Polakami i Żydami

- Korzystny dla Żydów

-Taki sam dla Żydów i Polaków

- Korzystny dla Polaków

/tabela wg potencjalnych elektoratów PiS, KW Pawła Kukiza, PO/

Współcześni Polacy bardzo różnie reagują na wiadomość o zbrodniach popełnionych przez Polaków na Żydach. A jakie odczucia budzą u Pana(i) te informacje?

- współczuję Żydom - ofiarom i ich rodzinom

- potępiam sprawców tych zbrodni

- jestem wstrząśnięty(a) i poruszony(a), że ludzie ludziom zgotowali taki los

- jako Polakowi jest mi wstyd, ze doszło do takich zbrodni

- jestem oburzony, że tyle mówi się o zbrodniach Polaków na Żydach, a za mało mówi się o Polakach, którzy ratowali Żydów

- jestem oburzony(a) na tych, którzy szkalują dobre imię Polski i Polaków

- jestem oburzony(a), że tyle mówi się o zbrodniach Polaków na Żydach, a nic się nie mówi o zbrodniach Żydów na Polakach

- wątpię, czy rzeczywiście Polacy byli sprawcami takich zbrodni

- nie wiedziałe(a)m, ze Polacy w czasie okupacji mordowali Żydów

- jako Polak czuję się współwinny(a) tych zbrodni

- czuję niechęć do wszystkich Żydów

- mam inne odczucia

- nie obchodzi mnie to, jest mi to obojętne

- trudno powiedzieć

/wykres/

Wiele się mówi o różnych postawach Polaków wobec Żydów w czasie II wojny. Niektórzy Polacy z narażeniem życia ukrywali Żydów i pomagali im w przetrwaniu, ale byli też i tacy, którzy donosili na Żydów, a nawet uczestniczyli w ich mordowaniu. Jak Pan(i) sądzi, których przypadków było więcej w czasie okupacji?

- Więcej było przypadków ukrywania Żydów i pomagania im

- Tyle samo było przypadków ukrywania Żydów i pomagania im, co donoszenia na Żydów i mordowania ich

- Więcej było przypadków donoszenia na Żydów i mordowania ich

- Trudno powiedzieć

/wykres/ oraz /tabela aneksowa/

Czy, Pana(i) zdaniem, wydarzenia o których mówiliśmy – mordy i pogromy dokonywane przez Polaków na Żydach w czasie wojny i tuż po niej, to:

- zamierzchła historia, do której nie należy wracać – było, minęło, nie ma co rozgrzebywać starych ran

- sprawy wciąż aktualne, które trzeba ujawniać i nagłaśniać – tak byśmy znali całą prawdę o sobie

- incydenty, o których trzeba pamiętać, ale których nie można uogólniać mówiąc o postawach Polaków w czasie wojny

- Trudno powiedzieć

/wykres/ oraz /tabela aneksowa/

PAMIĘĆ O ŻYDACH

Czy w Pana(i) miejscowości mieszkali przed wojną Żydzi?

- Tak

- Nie

- Nie wiem, nie interesuje mnie to

/wykresy wg badań 2000, 2015/ oraz /mapa Polski - odsetki odpowiedzi twierdzących/ oraz /tabela aneksowa/

Jeśli dawniej w Pana(i) miejscowości mieszkali Żydzi, to czy pozostały po nich jakieś pamiątki lub zabytki, czy też nic nie zostało?

- zostały różne pamiątki

- nic nie zostało

- Nie wiem, nie interesuje mnie to

/wykresy wg badań 2000, 2015/

Czy pamiątki i zabytki po Żydach mieszkających w Pana(i) miejscowości są otoczone opieką, czy też niszczeją i nikt się nimi nie interesuje?

- są zadbane, otoczone opieką

- niszczeją, nikt się nimi nie interesuje

- jedne są zadbane, otoczone opieką, inne niszczeją, nikt się nimi nie interesuje

- Trudno powiedzieć

/wykres/

Tabele aneksowe