PUBLIKACJE

W lipcowym sondażu postanowiliśmy przyjrzeć się temu, jakie role przypisuje się obecnie w polskim społeczeństwie kobietom, a jakie mężczyznom. Chociaż przemiany obyczajowe wydają się zacierać różnice między nimi, to nie ulega wątpliwości, że płeć wciąż wywiera olbrzymi wpływ na to, jak jesteśmy na co dzień odbierani i jakie stawia się przed nami wymagania. Na wstępie poprosiliśmy respondentów o ustosunkowanie się do stwierdzeń dotyczących tego zagadnienia – zarówno opisowych, jak i normatywnych, czyli odnoszących się do tego, jakimi mężczyźni i kobiety „powinni” lub „nie powinni” być.

Ponieważ w dyskusjach na temat różnic między płciami często powraca wątek tradycyjnego, patriarchalnego modelu rodziny, interesowało nas również, kto podejmuje kluczowe decyzje w polskich domach. Z tego względu zapytaliśmy respondentów, jak wygląda to w ich własnych gospodarstwach domowych, a jak wyglądało w domach, w których się wychowywali – chcieliśmy się w ten sposób przekonać, czy mamy tu do czynienia z jakimiś przemianami, a także czy wzorce wyniesione z domu są później odtwarzane w życiu dorosłym.

Wreszcie, chcąc zbadać praktyczny wymiar odmiennych wyobrażeń o kobietach i mężczyznach, zapytaliśmy badanych również o to, czy mieliby jakieś preferencje co do płci osoby, od której w istotny sposób zależałoby ich życie lub zdrowie: przeprowadzającej na nich operację, opiekującej się ich pięcioletnim dzieckiem, kierującej autokarem, którym by podróżowali, prowadzącej ich terapię czy kierującej akcją ratowniczą w płonącym budynku, w którym by się znaleźli.

ODMIENNE ROLE KOBIET I MĘŻCZYZN

Czy zgadza się Pan(i) z następującymi stwierdzeniami?
Od kobiet bardziej niż od mężczyzn oczekuje się, że zajmą się domem i dziećmi
Kobiety nie powinny wykonywać ciężkich fizycznie i niebezpiecznych prac
Kobieta na ogół jest się w stanie zająć dzieckiem lepiej niż mężczyzna
Kobiety na ogół zarabiają mniej niż mężczyźni wykonujący tę samą pracę
Kobietom jest trudniej niż mężczyznom łączyć życie zawodowe z życiem rodzinnym
W polskich rodzinach to na ogół kobiety mają decydujący głos w sprawach wychowania dzieci
Obecnie kobiety mają zbyt duże wymagania wobec mężczyzn

Odpowiedzi: zdecydowanie tak, raczej tak, raczej nie, zdecydowanie nie, trudno powiedzieć
/wykres/

Czy zgadza się Pan(i) z następującymi stwierdzeniami?
Mężczyźni, którzy są ofiarami przemocy domowej, częściej niż kobiety wstydzą się o tym mówić
Mężczyznom jest trudniej niż kobietom przyznać się do tego, że coś im dolega
Prawdziwy mężczyzna powinien dobrze zarabiać
Mężczyźni na ogół unikają zajmowania się dziećmi
Obecnie mężczyźni mają zbyt duże wymagania wobec kobiet
Prawdziwy mężczyzna nie powinien płakać
Na ogół chłopcy mają w szkole trudniej niż dziewczynki

Odpowiedzi: zdecydowanie tak, raczej tak, raczej nie, zdecydowanie nie, trudno powiedzieć
/wykres/

Czy zgadza się Pan(i) z następującym stwierdzeniem?
Lepiej jest, kiedy chłopcy i dziewczynki uczą się w osobnych klasach, ponieważ można wtedy lepiej dostosować lekcje do ich potrzeb i możliwości

Odpowiedzi: zdecydowanie tak, raczej tak, raczej nie, zdecydowanie nie, trudno powiedzieć
/wykres/

Poglądy na temat ról płciowych i różnic między płciami a płeć respondenta
/średnie wartości czynników - wykres/

Poglądy na temat ról płciowych i różnic między płciami a wiek
/średnie wartości czynników - wykres/

Poglądy na temat ról płciowych i różnic między płciami a poglądy polityczne
/średnie wartości czynników - wykres/

KTO PODEJMUJE DECYZJE W DOMU?

Kto w Pana(i) gospodarstwie domowym na ogół podejmuje decyzje dotyczące poniesienia większych wydatków?
Kobieta / kobiety
Mężczyzna/ mężczyźni
W równym stopniu kobieta / kobiety i mężczyzna / mężczyźni
Trudno powiedzieć
/wykres/

Kto w Pana(i) gospodarstwie domowym na ogół podejmuje decyzje dotyczące wychowania dzieci?
/wykres/

Kto na ogół podejmował najważniejsze decyzje dotyczące większych wydatków w Pana(i) domu rodzinnym, domu, w którym się Pan(i) wychował(a)?
/wykres/

A kto na ogół podejmował najważniejsze decyzje dotyczące wychowania dzieci w Pana(i) domu rodzinnym, domu, w którym się Pan(i) wychował(a)?
/wykres/

Jak się Panu(i) wydaje, jak jest na ogół w Polsce? Kto w gospodarstwach domowych przeważnie podejmuje decyzje dotyczące poniesienia większych wydatków?
/wykres/

Jak się Panu(i) wydaje, jak jest na ogół w Polsce? Kto w gospodarstwach domowych przeważnie podejmuje decyzje dotyczące wychowania dzieci?
/wykres/

ZAWODY „MĘSKIE” I „KOBIECE”

Preferencje dotyczące wykonywania zawodu przez określoną płeć

Gdyby miał(a) Pan(i) zostawić komuś pod opieką 5-letnie dziecko to, czy wolał(a)by Pan(i), żeby:
opiekunką była kobieta
opiekunem był mężczyzna
czy też nie miałoby to dla Pana(i) znaczenia
Trudno powiedzieć
/wykres/

Gdyby miał(a) Pan(i) pojechać na zagraniczną wycieczkę autokarem to, czy wolał(a)by Pan(i), żeby:
kierowcą była kobieta
kierowcą był mężczyzna
czy też nie miałoby to dla Pana(i) znaczenia
Trudno powiedzieć
/wykres/

Gdyby znalazł(a) się Pan(i) w płonącym budynku to, czy wolał(a)by Pan(i), żeby akcją ratowniczą
dowodziła kobieta strażak
dowodził mężczyzna strażak
czy też nie miałoby to dla Pana(i) znaczenia
Trudno powiedzieć
/wykres/

Gdyby miał(a) Pan(i) skorzystać z porady psychologicznej to, czy wolał(a)by Pan(i), żeby:
udzieliła jej Panu(i) kobieta psycholog
udzielił jej Panu(i) mężczyzna psycholog
czy też nie miałoby to dla Pana(i) znaczenia
Trudno powiedzieć
/wykres/

Gdyby miał(a) Pan(i) mieć operację, czy wolał(a)by Pan(i), żeby:
przeprowadziła ją kobieta chirurg
przeprowadził ją mężczyzna chirurg
czy też nie miałoby to dla Pana(i) znaczenia
Trudno powiedzieć
/wykres/

Aneks - tabele zróżnicowań społeczno-demograficznych