Opracowanie teoretyczne na zlecenie Centrum Badania Opinii Społecznej.

1. Przesłanki i konieczność marksistowskiej rewolucji naukowo-społecznej

2. Spór z Adamem Schaffem o czas i miejsce zaczynania przeobrażeń społecznych

3. Istota, motywy i zafałszowania socjalistycznej egalitaryzacji

4. Uspołecznienie środków i celów produkcji

5. Wymogi i niedostatki planowości

6. Zasada dominacji socjalistycznych stosunków

7. Przywracanie hegemonii klasy robotniczej

8. Konieczność internacjonalistycznego współdziałania sił prosocjalistycznych

9. Współzależność odradzania teorii i praktyki socjalizmu w Polsce Ludowej

Ankietę pod hasłem "Polski socjalizm?" rozesłano do środowisk opiniotwórczych województw: warszawskiego, katowickiego, krakowskiego, wrocławskiego i poznańskiego.

Z pytaniami otwartymi zwrócono się do 105 osobistości z różnych środowisk.

Dla zaprezentowania zebranych opinii, sądów, sugestii i propozycji przyjęto następującą klasyfikację:

I. Stosunek do idei polskiego socjalizmu

II. Przyczyny polskich niepowodzeń

III. Diagnozy stanu obecnego

IV. Poszukiwania dróg wyjścia

Zjawiska groźne i szkodliwe:

alkoholizm, narkomania, chuligaństwo, pijaństwo, brak kultury współżycia między ludźmi, spekulacja, znieczulica społeczna, napady i rozboje, praca byle jaka, nadużywanie zajmowanych stanowisk, zabójstwa, protekcja, gwałty, uchylanie się od pracy, egoizm, zobojętnienie.

Ocena szkodliwości poszczególnych zjawisk oraz poczucie zagrożenia z ich strony:

I przestępczość kryminalna i gospodarcza, zjawiska uznawane przez medycynę za jednostki chorobowe;

II stosunki między ludźmi, obyczajowość, mechanizmy życia społecznego;

III morale w pracy;

IV zagrożenia zewnętrzne, zła organizacja pracy, wykroczenia przeciwko wspólnemu dobru, rozkład życia rodzinnego.

Ruch związkowy w opinii działaczy.

Nowe związki zawodowe w opinii grupy nie należących do nich robotników.

1. CHARAKTERYSTYKA BADANEJ PRÓBY

2. WYNIKI BADAŃ

STOSUNEK PAŃSTW KAPITALISTYCZNYCH DO POLSKI

Jak Pan(i) ocenia postępowanie państw zachodnich wobec Polski w okresie stanu wojennego?

[pytanie otwarte, najczęstsze odpowiedzi]

- Oceny negatywne

-- sankcje polityczne i gospodarcze były zbyt drastycznymi posunięciami, utrudniały wyjście z kryzysu

-- była to działalność prowokacyjna, podjudzanie do waśni, anarchii, wojny domowej

-- było to mieszanie się w wewnętrzne sprawy Polski, wroga działalność propagandowa, liczenie na własne korzyści

-- postępowanie państw kapitalistycznych było niezgodne z normami prawa międzynarodowego

- Oceny pozytywne

-- za ogólne postępowanie i niesienie pomocy społeczeństwu w postaci darów i paczek, a nie pożyczek, które byłyby znowu rozkradzione

-- za zastosowanie restrykcji ekonomicznych, prawidłowe uderzenie w autorytet rządzących; był to wyraz poparcia dla narodu polskiego, obrona jego praw i praw człowieka deptanych przez rząd polski

-- było to słuszne, ponieważ propaganda Polski „opluwa” prezydenta Reagana i Stany Zjednoczone

- Nie mam zdania, trudno mi powiedzieć

/omówienie w tekście/

Prezydent Stanów Zjednoczonych Ronald Reagan wypowiadał się wielokrotnie na temat Polski, Jak Pan(i) ocenia te wypowiedzi?

- Zgadzam się z nimi

- Budzą moje wątpliwości, choć z wieloma się zgadzam

- Nie zgadzam się z nimi, są oburzające

- Nie znam tych wypowiedzi

/omówienie w tekście/

STOSUNEK PAŃSTW SOCJALISTYCZNYCH DO POLSKI

Jak Pan(i) ocenia postępowanie państw socjalistycznych wobec Polski w okresie stanu wojennego?

- Oceny pozytywne

-- postępowali jak prawdziwi sojusznicy udzielając pomocy politycznej i gospodarczej w miarę swoich możliwości

-- był to najstosowniejszy moment do oceny naszych sojuszy i przyjaźni

-- były to poprawne stosunki między państwami socjalistycznymi

- Zarzut bierności

-- podobno udzielały nam pomocy, ale trudno coś konkretnego powiedzieć, zwłaszcza co do ilości i jakości

-- nie udzielały nam pomocy ani politycznej, ani gospodarczej, zachowały neutralność

-- zajmowały wobec spraw Polski stanowisko raczej obojętne ze względu na brak rozeznania w naszej sytuacji wewnętrznej

- Oceny negatywne

-- wtrącały się w nasze wewnętrzne sprawy przy okazji udzielania pomocy gospodarczej

-- pomagały władzy, a nie społeczeństwu; nie uznawały opinii społeczeństwa; miały w tym własny interes

-- wprowadzenie stanu wojennego traktowały jako zagrożenie bytu wspólnoty socjalistycznej

-- Zajmowały postawę wrogą wobec "Solidarności"

- Brak zdania

/omówienie w tekście/

REAKCJA NA WPROWADZENIE STANU WOJENNEGO;

1. Czy spodziewał(a) się Pan(i) jesienią 81 r. decyzji o wprowadzeniu stanu wojennego?

2. W jakim stopniu zgadza się Pan(i) z następującymi uzasadnieniami, które podano wprowadzając stan wojenny?

- zapobieżenie bratobójczemu konfliktowi

- zachowanie ładu i spokoju w kraju

- utrzymanie suwerenności i niepodległości Polski

- umożliwienie władzom państwowym i administracyjnym skuteczniejszej realizacji zadań gospodarczych

- utrzymanie sojuszów polityczno-społecznych z krajami socjalistycznymi

3. Jak przyjął(ęła) Pan(i) wiadomość o wprowadzeniu stanu wojennego?

ZNIESIENIE STANU WOJENNEGO

Opinie o czasie podjęcia decyzji.

Reakcje na wiadomość o zniesieniu stanu wojennego.

OCENA PRZEBIEGU STANU WOJENNEGO

Prawo stanu wojennego wprowadziło szereg ograniczeń dla obywateli. Które z nich stanowiły największą dolegliwość?

- W życiu osobistym

- W życiu politycznym

Działalność wojska i służb wewnętrznych w okresie stanu wojennego - tabela

Perspektywy rozwoju wydarzeń po zniesieniu stanu wojennego

Prognozy zmian w sytuacji gospodarczej.

Obawy związane z rozwojem sytuacji po zniesieniu stanu wojennego

Nadzieje związane ze zniesieniem stanu wojennego

Stosunek państw kapitalistycznych i socjalistycznych do Polski w okresie stanu wojennego