We wrześniu południową Polskę nawiedziła powódź o skali porównywalnej do tzw. powodzi tysiąclecia z 1997 roku. Straty w dotkniętych kryzysem województwach – dolnośląskim, opolskim, śląskim i lubuskim – są szacowane na miliardy złotych, pojawiły się też ofiary śmiertelne.

W naszych badaniach na liście ocenianych osobistości życia publicznego i politycznego zawsze znajdują się: prezydent RP, aktualni marszałkowie Sejmu i Senatu, premier oraz szefowie głównych ugrupowań politycznych. Pozostała część listy podlega zmianom. Badanie, którego wyniki prezentujemy, przeprowadziliśmy na reprezentatywnej imiennej próbie losowej pełnoletnich mieszkańców kraju. Realizowane było ono w ramach procedury mixed-mode.

Zaufanie do polityków

-Szymon Hołownia

-Andrzej Duda

-Władysław Kosiniak-Kamysz

-Rafał Trzaskowski

-Donald Tusk

-Radosław Sikorski

-Krzysztof Bosak

-Barbara Nowacka

-Adam Bodnar

-Mateusz Morawiecki

-Małgorzata Kidawa-Błońska

-Mariusz Błaszczak

-Jarosław Kaczyński

-Tomasz Siemoniak

-Włodzimierz Czarzasty

-Agnieszka Dziemianowicz-Bąk

-Krzysztof Gawkowski

-Piotr Zgorzelski

-Andrzej Domański

-Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz

/wykres: zaufanie, obojętność, nieufność, trudno powiedzieć/odmowa odpowiedzi, nieznajomość/ oraz /tabela: zaufanie, nieufność, obojętność, nieznajomość/ oraz /tabele aneksowe/

Deklaracje zaufania do polityków - tabela wg terminów badań IX 2023 - IX 2024

Deklaracje nieufności do polityków - tabela wg terminów badań IX 2023 - IX 2024

ŚREDNIE OCEN NA SKALI ZAUFANIA-NIEUFNOŚCI

Zaufanie do polityków we wrześniu 2024 - średnie na skali od -5 (głęboka nieufność) do +5 (pełne zaufanie) - wykres

Zmiany średnich zaufania na skali od -5 do +5. Politycy uszeregowani według kierunku i wielkości zmiany - tabela wg terminów badań VIII 2024 - IX 2024

Aneks - tabele zróżnicowań społeczno-demograficznych

Od 1993 roku w sondażach pytamy, czy uczniowie z gospodarstw domowych naszych respondentów podczas wakacji wyjechali na co najmniej tygodniowy wypoczynek poza miejsce zamieszkania, a jeśli nie wyjeżdżali, to jakie były powody rezygnacji z tej formy spędzania czasu wolnego od szkoły. W roku 2016 dołączyliśmy pytanie o dłuższe, trwające co najmniej dwa tygodnie, wakacyjne wyjazdy oraz pytania o ich kierunki.

CO NAJMNIEJ TYGODNIOWE WYJAZDY WAKACYJNE

Społeczny zasięg wyjazdów

[Odpowiedzi respondentów z gospodarstw domowych, w których są uczniowie] Czy podczas tegorocznych wakacji uczniowie z Pana(i) gospodarstwa domowego wyjechali na co najmniej tygodniowy wypoczynek poza miejsce zamieszkania?

- Tak, wszyscy wyjechali

- Tak, ale nie wszyscy wyjechali

- Nie, nikt nie wyjechał

/wykres/ oraz /wykres wg terminów badań 1993-2024/ oraz /wykresy wg miejsca zamieszkania: wieś, miasto i wg terminów badań 2017-2024/ oraz /wykres wg oceny warunków materialnych własnego gospodarstwa domowego/

Kierunki wyjazdów

[Odpowiedzi respondentów z gospodarstw domowych, z których uczniowie wyjeżdżali na co najmniej tygodniowy letni wypoczynek] Czy były to wyjazdy:

- wyłącznie w kraju

- częściowo w kraju, a częściowo za granicę

- wyłącznie za granicę

/wykresy wg terminów badań 2016-2024/

[Odpowiedzi respondentów z gospodarstw domowych, w których są uczniowie] Co najmniej tygodniowe wyjazdy uczniów:

- wyłącznie w kraju

- częściowo w kraju, a częściowo za granicę

- wyłącznie za granicę

- gospodarstwa, z których żaden uczeń nie wyjechał

/wykresy wg terminów badań 2016 -2024/

Powody rezygnacji z wyjazdów

[Wskazania respondentów z gospodarstw domowych, w których co najmniej jeden uczeń nie wyjechał w wakacje nawet na tygodniowy wypoczynek] Dlaczego uczniowie nie wyjechali na co najmniej tygodniowy wypoczynek poza miejsce zamieszkania? Czy dlatego że:

- brakowało pieniędzy na wyjazd

- nie chcieli wyjeżdżać

- brakowało czasu (uczniom lub opiekunom)

- nie było możliwości wyjazdu, brak zorganizowanego wypoczynku

- pracowali zarobkowo

- nie muszą wyjeżdżać na wakacje, mogą wypoczywać w domu

- byli potrzebni w domu, w gospodarstwie rolnym

- są za mali

- stan zdrowia nie pozwalał im na wyjazd

- Inne przyczyny

/wykres/

Tabela - powody rezygnacji z wyjazdów wg terminów badań 2011-2024

WYJAZDY CO NAJMNIEJ DWUTYGODNIOWE

Społeczny zasięg

[Odpowiedzi respondentów z gospodarstw domowych, w których są uczniowie] Czy w tym roku uczniowie z Pana(i) gospodarstwa domowego byli poza miejscem zamieszkania na dłuższych wakacjach, trwających co najmniej dwa tygodnie?

- Tak, wszyscy byli na dłuższych, co najmniej dwutygodniowych wakacjach

- Tak, ale nie wszyscy byli na dłuższych, co najmniej dwutygodniowych wakacjach

- Nie, nikt nie był na dłuższych, co najmniej dwutygodniowych wakacjach

- Odmowa odpowiedzi

/wykresy wg terminów badań 2016-2024/ oraz /wykres wg oceny warunków materialnych własnego gospodarstwa domowego/ oraz /wykres wg miejsca zamieszkania: wieś, miasto/

Kierunki wyjazdów

[Odpowiedzi respondentów z gospodarstw domowych, z których uczniowie wyjeżdżali na co najmniej dwutygodniowe wyjazdy wypoczynkowe] Czy były to wyjazdy:

- wyłącznie w kraju

- częściowo w kraju, a częściowo za granicę

- wyłącznie za granicę

/wykresy wg terminów badań 2016- 2024/

[Odpowiedzi respondentów z gospodarstw domowych, w których są uczniowie] Dwutygodniowe i dłuższe wyjazdy uczniów:

- wyłącznie w kraju

- częściowo w kraju, a częściowo za granicę

- wyłącznie za granicę

- gospodarstwa, z których żaden uczeń nie wyjechał

/wykresy wg terminów badań 2016-2024/

Termin sztuczna inteligencja (SI) bywa wymiennie stosowany z jego angielskim odpowiednikiem Artificial Intelligence (AI). Chociaż pojęcie to sformułował amerykański informatyk John McCarthy w 1956 roku, to dopiero współczesny, intensywny rozwój technik informacyjnych i komputerowych pozwolił na spopularyzowanie i praktyczne zastosowanie SI w życiu codziennym. Społeczne wyobrażenia o sztucznej inteligencji od lat kształtowała fantastyka naukowa (w formie książek, filmów, seriali i gier science fiction), a dziś coraz częściej stanowi ona przedmiot rozważań nauk społecznych.

SZTUCZNA INTELIGENCJA – CO TO TAKIEGO?

Znajomość terminu

Czy kiedykolwiek spotkał(a) się Pan(i) z terminem „sztuczna inteligencja”?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

/wykres/ oraz /tabela aneksowa/

Wykres - odsetki osób, które spotkały się z terminem „sztuczna inteligencja” wg wieku

Próba definicji

Jak własnymi słowami określił(a)by Pan(i) termin „sztuczna inteligencja”? [Odpowiedzi na pytanie otwarte osób, które spotkały się z terminem „sztuczna inteligencja”]

- Program komputerowy (zaawansowane algorytmy)

- Narzędzie wspierające pracę człowieka i optymalizujące procesy

- Inteligentne maszyny, urządzenia i roboty

- Technologia zastępująca człowieka w pracy i w powtarzalnych zadaniach

- Sztuczny umysł wyręczający w myśleniu i podejmowaniu decyzji

- Technologia, która uczy się samodzielnie

- Technologia naśladująca procesy myślowe człowieka

- Ambiwalencja korzyści i zagrożeń (technologia przydatna lecz niebezpieczna)

- Technologia przyszłości, nowoczesności i świadectwo rozwoju cywilizacji

- Zagrożenie i niebezpieczeństwo dla ludzkości

- Inteligencja sztuczna – stworzona przez człowieka i pozbawiona emocji (AI)

- Internet i wirtualna rzeczywistość

- Negatywna ocena i emocje

- Wytwór nauki, technologii i internetu

- Automat do sterowania zachowaniami człowieka, narzędzie władzy i manipulacji

- Technologia o wszechstronnym, szerokim zastosowaniu

- Prognozowanie negatywnych konsekwencji w przyszłości

- Technologia wciąż ograniczona, omylna w zakresie złożonych zagadnień

- Zaprzeczenie istnienia SI (kłamstwo, utopia, fikcja, bajki)

- Narzędzie trudne do zrozumienia, skomplikowane rozwiązanie techniczne

- Technologia monitorująca nasze życie

- Inteligencja mogąca stać się niezależna od człowieka

- Trudno powiedzieć, nie wiem

/wykres/

Jak własnymi słowami określił(a)by Pan(i) termin „sztuczna inteligencja”? [Skategoryzowane odpowiedzi na pytanie otwarte osób, które spotkały się z terminem „sztuczna inteligencja”]

- Aspekt prognostyczny (pozytywny)

- Ambiwalencja korzyści i zagrożeń (aspekt neutralny)

- Aspekt techniczny (neutralny)

- Aspekt funkcjonalny (neutralny)

- Aspekt „etymologiczny” (neutralny)

- Aspekt prognostyczny (negatywny)

- Aspekt emocjonalno-oceniający (negatywny)

- Brak wiedzy

/wykres/ oraz /tabela aneksowa/

Wiedza na temat wykorzystania sztucznej inteligencji

W jakich dziedzinach i obszarach jest wykorzystywana obecnie sztuczna inteligencja? [Odpowiedzi na pytanie otwarte osób, które spotkały się z terminem „sztuczna inteligencja”]

- Wszystkie dziedziny

- Medycyna i zdrowie

- Działalność naukowa i edukacyjna

- Internet i wyszukiwarki internetowe

- Gospodarka (przemysł, produkcja, zakłady pracy)

- Branża IT (oprogramowanie i komputery)

- Obsługa klienta (chatboty) i/lub telekomunikacja

- Działalność artystyczna, kulturalna i rozrywkowa

- Działania państwa (polityka, wojskowość, policja)

- Generowanie treści, komunikatów i/lub reklam

- Inteligentne urządzenia (elektronika i robotyka)

- Generowanie obrazów, grafik i/lub dźwięków

- Technika i nowe technologie

- Finanse i bankowość

- Motoryzacja, transport i zarządzanie ruchem

- Manipulacja (deepfake) i działania propagandowe

- Pozyskiwanie informacji i/lub wiedzy (ChatGPT)

- Media ogólnie oraz media społecznościowe

- Marketing i telemarketing

- Sprzedaż towarów i usług (handel)

- Zastępowanie pracy (administracja biurowa i urzędy)

- Analityka (przetwarzanie danych i/lub treści)

- Oszustwa i cyberprzestępczość

- Inne

- Trudno powiedzieć, nie wiem

/wykres/

W jakich dziedzinach i obszarach jest wykorzystywana obecnie sztuczna inteligencja? [Procentowanie na podstawie liczebności respondentów w podgrupach wiekowych]

- Wszystkie dziedziny

- Medycyna i zdrowie

- Działalność naukowa i edukacyjna

- Internet i wyszukiwarki internetowe

- Gospodarka (przemysł, produkcja, zakłady pracy)

- Branża IT (oprogramowanie i komputery)

- Obsługa klienta (chatboty) i/lub telekomunikacja

- Działalność artystyczna, kulturalna i rozrywkowa

- Generowanie treści, komunikatów i/lub reklam

- Inteligentne urządzenia (elektronika i robotyka)

- Działania państwa (polityka, wojskowość, policja)

- Generowanie obrazów, grafik i/lub dźwięków

/wykres/

Wykorzystanie sztucznej inteligencji w życiu codziennym

Czy w codziennym życiu wykorzystuje Pan(i) technologie oparte na sztucznej inteligencji? [Odpowiedzi osób, które spotkały się z terminem „sztuczna inteligencja”]

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

/wykres/ oraz /tabela aneksowa/

ZAGROŻENIA I KORZYŚCI PŁYNĄCE Z ROZWOJU SZTUCZNEJ INTELIGENCJI

Czy według Pana(i) dalszy rozwój technologii opartej na sztucznej inteligencji spowoduje więcej zagrożeń czy korzyści? [Odpowiedzi osób, które spotkały się z terminem „sztuczna inteligencja”]

- Więcej korzyści

- Zarówno zagrożenia, jaki korzyści

- Więcej zagrożeń

- Trudno powiedzieć

/wykres/ oraz /tabela wg wykorzystywania technologii opartych na sztucznej inteligencji w życiu codziennym/ oraz /tabela aneksowa/

Korzyści

Jakie dostrzega Pan(i) korzyści związane z rozwojem technologii sztucznej inteligencji? [Wskazania badanych deklarujących, że spotkali się z terminem „sztuczna inteligencja”]

*Pozytywny wpływ na jakość życia

- Poprawa diagnostyki i rozwój medycyny

- Ułatwienie codzienności (roboty) i poprawa jakości życia

- Więcej czasu na prace twórcze i rozwój osobisty

*Wpływ na procesy pracy i rynek pracy

- Optymalizacja, automatyzacja i usprawnienie procesów pracy

- Zastąpienie w powtarzalnej, trudnej lub niebezpiecznej pracy

- Wzrost efektywności, szybkości i precyzji pracy

- Wsparcie i rozwój branży IT (wzrost możliwości)

*Szybkość dostępu do informacji, analizy danych i komunikacji

- Szybszy i łatwiejszy dostęp do informacji

- Szybsza analiza i wykorzystanie danych

- Szybsza komunikacja oraz tłumaczenia językowe

*Nauka, rozwój technologiczny i edukacja

- Szybszy rozwój technologiczny i cywilizacyjny

- Rozwój wiedzy (wsparcie nauki i badań)

- Rozwój edukacji (wspomaganie procesu uczenia się)

- Szybsza komunikacja oraz tłumaczenia językowe

*Wsparcie i pomoc ogółem

- Ogólna oszczędność czasu

- Niezawodność i bezstronność (brak czynnika ludzkiego)

- Zastąpienie człowieka w myśleniu i podejmowaniu decyzji

*Wpływ na funkcjonowanie państwa i gospodarki

- Korzyści gospodarcze (redukcja kosztów w przemyśle i usługach)

- Wsparcie państwa (bezpieczeństwo i wojskowość)

*Kategorie nieokreślone

- Wszechstronność

- Inne

*Brak korzyści lub brak wiedzy na temat korzyści

- Trudno powiedzieć, nie wiem

- Nie dostrzegam żadnych korzyści

/wykres/ oraz /tabela aneksowa/

Zagrożenia

Jakie dostrzega Pan(i) zagrożenia związane z rozwojem technologii sztucznej inteligencji? [Wskazania badanych deklarujących, że spotkali się z terminem „sztuczna inteligencja”]

*Problemy rynku pracy oraz wzrost nierówności

- Wzrost poziomu bezrobocia (zwolnienia)

- Zastąpienie człowieka i ludzkiego umysłu przez roboty/człowiek mniej potrzebny

- Spadek liczby miejsc pracy (likwidacja zawodów kreatywnych, osłabienie branży IT)

- Pogłębienie się nierówności społecznych (wybrane grupy zyskają, inne stracą)

*Inwigilacja i wzrost przestępczości

- Wzrost inwigilacji oraz utrata wolności, prywatności i/lub tożsamości

- Wzrost cyberprzestępczości (utrata lub wyłudzenie danych, włamania na konto itp.)

- Wzrost poziomu przestępczości (łamanie prawa, oszustwa ogółem, akty terroryzmu)

*Działania destrukcyjne i manipulacyjne

- Działania manipulacyjne (deepfake, propaganda, podszywanie się, dezinformacja itp.)

- Zagrożenie dla osób starszych, młodzieży i dzieci (bezbronność)

- Wykorzystanie ludzkiej niewiedzy i naiwności

*Utrata kontroli nad sztuczną inteligencją

- Przejęcie władzy i kontroli nad człowiekiem (możliwość zniszczenia ludzkości)

- Uniezależnienie się od człowieka, wymknięcie się spod kontroli i samoświadomość

*Wpływ na zdrowie, psychikę i relacje międzyludzkie

- Regresja społeczna (ogłupienie, rozleniwienie, spadek kreatywności i umiej. logicznego myślenia)

- Dehumanizacja, utrata więzi międzyludzkich, problemy osobowościowe, wzrost konfliktów i uprzedzeń

- Przesadne zaufanie do SI, uzależnienie się i brak umiejętności działania bez internetu

- Negatywny wpływ na zdrowie (promieniowanie, ekrany, wszystko cyfrowe)

*Ogólnie zły cel i kierunek rozwoju SI

- Wykorzystanie w zagrażającym ludzkości celu i/lub rozwój w niebezpiecznym kierunku

*Problemy makrospołeczne

- Zagrożenie dla funkcjonowania państw (prowokacje, obronność, wojna hybrydowa, zagr. atomowe)

- Trudności w kwestiach prawnych (prawo karne, prawo autorskie, etyka, zgodność z konstytucją)

- Wysokie koszty energetyczne w celu utrzymania serwerów SI

*Negatywne cechy i właściwości technologii SI

- Problem z wiarygodnością / upowszechnienie błędnej, niezweryfikowanej i fałszywej wiedzy

- Brak ludzkiego podejścia (naturalności, zrozumienia emocji i właściwej interpretacji w komunikacji)

- Inne

*Brak zagrożeń lub trudności w ich określeniu

- Trudno powiedzieć, nie wiem

- Brak zagrożeń

/wykres/ oraz /tabela aneksowa/

SZTUCZNA INTELIGENCJA A RYNEK PRACY

Zastąpienie pracowników przez sztuczną inteligencję

Jak Pan(i) sądzi, czy w ciągu najbliższych kilku lat praca, którą Pan(i) wykonuje teraz zawodowo, może zostać zastąpiona przez sztuczną inteligencję? [Odpowiedzi osób aktywnych zawodowo, które spotkały się z pojęciem „sztuczna inteligencja”]

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

/wykres/ oraz /tabela aneksowa/

Sztuczna inteligencja a poziom bezrobocia

Czy, ogólnie rzecz biorąc, rozwój sztucznej inteligencji przyczyni się do wzrostu poziomu bezrobocia? [Odpowiedzi badanych, którzy spotkali się z terminem „sztuczna inteligencja”]

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

/wykres/ oraz /tabela wg wieku, miejsca zamieszkania i dochodów na jedną osobę w gosp. dom./ oraz /tabela aneksowa/

SZTUCZNA INTELIGENCJA NIEZALEŻNA OD CZŁOWIEKA

Coraz częściej mówi się, że sztuczna inteligencja może stać się samodzielna i niezależna od człowieka. Jeśli tak się stanie, to czy Pana(i) zdaniem konsekwencje uniezależniania się sztucznej inteligencji od człowieka będą zdecydowanie negatywne czy też zdecydowanie pozytywne? [Odpowiedzi badanych, którzy spotkali się z terminem „sztuczna inteligencja”]

- Pozytywne

- Zarówno pozytywne, jak i negatywne

- Negatywne

- Trudno powiedzieć

/wykres/ oraz /tabela wg wykorzystywania technologii opartych na sztucznej inteligencji w życiu codziennym/ oraz /tabela wg oceny dalszego rozwoju technologii AI/ oraz /tabela aneksowa/

We wrześniu notowania rządu nieco się poprawiły – pokazują to odpowiedzi na każde z pytań, jakie zadajemy na ten temat. Przy tym wciąż – pomimo poprawy – negatywne opinie na temat rządu i premiera przeważają w każdym wymiarze nad opiniami pozytywnymi.

POPARCIE DLA RZĄDU

Stosunek do rządu

- Zwolennicy

- Przeciwnicy

- Obojętni

- Trudno powiedzieć

/tabela wg terminów badań VII 2023 - IX 2024/ oraz /tabela wg potencjalnych elektoratów partyjnych/ oraz /tabela aneksowa/

Stosunek do rządu

- Zwolennicy

- Obojętni

- Przeciwnicy

/wykres wg terminów badań: I 2018 - XI 2019 pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego, XII 2019 - XI 2023 drugi rząd Mateusza Morawieckiego, I-IX 2024 rząd Donalda Tuska/

OCENA WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI RZĄDU

Jak by Pan(i) ocenił(a) wyniki działalności rządu premiera Donalda Tuska od czasu objęcia przezeń władzy?

- Dobrze

- Źle

- Trudno powiedzieć

/tabela wg terminów badań VII 2023 - IX 2024/ oraz /tabela wg potencjalnych elektoratów partyjnych/ oraz /tabela aneksowa/

Oceny wyników działalności rządu

- Dobre

- Złe

/wykres wg terminów badań: II 2018 - XI 2019 pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego, I 2020 - XI 2023 drugi rząd Mateusza Morawieckiego, I-IX 2024 rząd Donalda Tuska /

OPINIE O POLITYCE GOSPODARCZEJ RZĄDU

Czy, Pana(i) zdaniem, polityka obecnego rządu stwarza szanse poprawy sytuacji gospodarczej?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

/tabela wg terminów badań VII 2023 - IX 2024/ oraz /tabela wg potencjalnych elektoratów partyjnych/ oraz /tabela aneksowa/

Czy, Pana(i) zdaniem, polityka obecnego rządu stwarza szanse poprawy sytuacji gospodarczej?

- Tak

- Nie

/wykres wg terminów badań: II 2018 - XI 2019 pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego, I 2020 - XI 2023 drugi rząd Mateusza Morawieckiego, I-IX 2024 rząd Donalda Tuska /

SPOŁECZNY ODBIÓR DZIAŁALNOŚCI PREMIERA

Czy jest Pan(i) zadowolony(a) z tego, że na czele rządu stoi Donald Tusk?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

/tabela wg terminów badań VII 2023 - IX 2024/ oraz /tabela wg potencjalnych elektoratów partyjnych/ oraz /tabela aneksowa/

Czy jest Pan(i) zadowolony(a) z tego, że na czele rządu stoi Donald Tusk?

- Tak

- Nie

/wykres wg terminów badań: I 2018 - IX 2024/

Aneks - tabele zróżnicowań społeczno-demograficznych

W przeprowadzonym ostatnio badaniu chcieliśmy się dowiedzieć, jaki powinien być przyszły prezydent Polski. W tym celu przedstawiliśmy respondentom listę osiemnastu opisów dotyczących różnych właściwości hipotetycznego kandydata – cech, predyspozycji, kompetencji, sposobów postępowania – prosząc, aby określili na 7-punktowej skali, jak ważne są one dla nich w przypadku przyszłej głowy państwa.

Wśród składanych swobodnie przez respondentów propozycji kandydatów na urząd prezydenta w przyszłorocznych wyborach pojawiły się nazwiska trzech prezydentów, byłych – Aleksandra Kwaśniewskiego i Bronisława Komorowskiego oraz obecnego – Andrzeja Dudy. Ankietowani mogli nie pamiętać, że w świetle prawa Aleksander Kwaśniewski oraz Andrzej Duda, po dwóch kadencjach na urzędzie Prezydenta RP nie mogą już starać się o najwyższy urząd w państwie. Jedynie Bronisław Komorowski, który był prezydentem przez jedną kadencję, teoretycznie mógłby się ubiegać o ten urząd raz jeszcze. Być może jednak sugestie personalne badanych były nie tyle realną propozycją, co wskazaniem pewnego modelu prezydentury, który im osobiście najbardziej odpowiadał. W odrębnym pytaniu2 zapytaliśmy ankietowanych o to, który z dotychczasowych prezydentów Polski po 1989 roku, wybrany w wyborach powszechnych, mógłby stanowić dobry wzór dla głowy państwa wybieranej w maju przyszłego roku. Chodziło nam przy tym nie tyle o wzór osobowy, co o sposób sprawowania urzędu prezydenta i postrzeganie jego roli w naszym ustroju politycznym, dlatego w pytaniu jest mowa o prezydenturach, a nie tylko prezydentach.

W ostatnim badaniu sprawdziliśmy, skąd Polacy czerpią informacje o pracy gabinetu Donalda Tuska, czym – ich zdaniem – zajmuje się rząd, oraz jak oceniają wiarygodność informacji przekazywanych przez polityków rządowych i opozycyjnych. Badanie przeprowadzono w drugiej połowie sierpnia, odpowiedzi respondentów nie uwzględniają ostatnich działań rządzących związanych z powodziami i podtopieniami na południu Polski.

W pierwszej połowie września zadaliśmy Polakom pytanie otwarte, a więc takie, w którym respondenci mają pełną swobodę wypowiedzi, o to, kto, ich zdaniem, najlepiej sprawdziłby się w roli prezydenta Polski. Ankietowani nie musieli ograniczać się wyłącznie do zgłaszanych dotąd kandydatów czy nawet tylko do postaci ze sfery politycznej, ale mogli spontanicznie wskazać jakąkolwiek znaną osobę, która, według nich, byłaby dobrym prezydentem.

W sierpniowym badaniu, po siedmioletniej przerwie, ponownie postanowiliśmy sprawdzić, w jakim stopniu problem społecznej izolacji oraz poczucie osamotnienia są obecne w polskim społeczeństwie. W tym celu zapytaliśmy respondentów m.in. o preferowane i realizowane formy spędzania wolnego czasu w zakresie doboru towarzystwa oraz o istnienie w ich otoczeniu osób, na których mogą polegać w każdej sytuacji, i o poczucie osamotnienia w trudnych chwilach. Powtarzalność zastosowanych wskaźników umożliwia nam obserwowanie zmian zachodzących w ostatnim ćwierćwieczu.

TOWARZYSTWO W CZASIE WOLNYM

Z kim lubi Pan(i) najbardziej spędzać czas wolny?

- Wyłącznie w gronie najbliższej rodziny (rodziców, rodzeństwa, dzieci)

- Wyłącznie z najbliższą osobą (mąż/żona, chłopak/dziewczyna, partner/partnerka)

- W gronie najbliższej rodziny oraz dalszych krewnych

- W gronie najbliższych znajomych/przyjaciół

- Najlepiej czuję się sam/sama

- Wśród wielu znajomych

- W szerokim gronie osób, spośród których wielu nie znam

- Trudno powiedzieć

/wykres wg terminów badań X 2005, IX 2017, VIII 2024/ oraz /tabela wg sytuacji osobistej/ oraz/tabela aneksowa/

W jaki sposób w ciągu ostatnich 12 miesięcy najczęściej spędzał(a) Pan(i) swój wolny czas?

- W gronie najbliższej rodziny (rodziców, rodzeństwa, dzieci)

- Głównie z najbliższą osobą (mężem/żoną, chłopakiem/dziewczyną, partnerem/partnerką)

- W gronie najbliższej rodziny oraz dalszych krewnych

- W gronie najbliższych znajomych/przyjaciół

- Raczej samotnie

- Wśród wielu znajomych

- W szerokim gronie osób, spośród których wielu nie znałe(a)m

- Trudno powiedzieć

/wykres wg terminów badań X 2005, VI 2012, IX 2017, VIII 2024/ oraz /tabela wg stanu cywilnego/ oraz /tabela aneksowa/

Tabela - zależność między preferowanym a faktycznym sposobem spędzania wolnego czasu

WSPARCIE W TRUDNYCH CHWILACH

Każdy człowiek ma czasem problemy osobiste. Każdy też potrzebuje czasem zwierzyć się, poprosić o radę. Czy są takie osoby, z którymi może Pan(i) porozmawiać o wszystkich swoich problemach?

- Tak

- Nie

/wykres wg terminów badań VIII 1999, X 2005, IX 2017, VIII 2024/ oraz /tabela wg stanu cywilnego/ oraz /tabela aneksowa: tak, nie, trudno powiedzieć/

Każdy człowiek ma czasem problemy osobiste. Każdy też potrzebuje czasem zwierzyć się, poprosić o radę.

Ile mniej więcej jest takich osób, z którymi może Pan(i) porozmawiać o wszystkich swoich problemach?

- Nie ma nikogo takiego

- Jedna osoba

- Dwie osoby

- Trzy lub cztery osoby

- Pięć do dziesięciu osób

- Więcej niż dziesięć osób

- Trudno powiedzieć

-- Średnia

/wykres wg terminów badań X 2005, IX 2017, VIII 2024/ oraz /tabela aneksowa: średnia, odchylenie standardowe/

[Odpowiedzi ankietowanych, którzy deklarują, że w trudnych sytuacjach mają oparcie psychiczne]

Kto to jest? Proszę wymienić nie więcej niż trzy najważniejsze osoby

- Współmałżonek

- Przyjaciel/przyjaciółka

- Ojciec/matka

- Siostra/brat

- Dzieci

- Mój partner - dziewczyna/chłopak

- Kolega/koleżanka z pracy/szkoły

- Ktoś z dalszej rodziny

- Sąsiad sąsiadka

- Siostra/brat żony/męża

- Teść/teściowa

- Ksiądz

- Lekarz

- Ktoś inny

/tabela wg terminów badań VIII 1999, X 2005, IX 2017, VIII 2024/

Każdemu zdarza się czasem znaleźć w sytuacji, kiedy nagle wszystko się wali, np. brakuje pieniędzy, nie powodzi się w pracy albo w domu, nie wychodzą plany, nic się nie układa. Czy jest ktoś, na kogo może Pan(i) liczyć w każdej sytuacji, kto nie odmówi Panu(i) pomocy, rady, pożyczki itp.?

- Tak, jest taka osoba, na której pomoc w każdej sytuacji mogę liczyć

- Nie, nie ma takiej osoby, ze wszystkimi problemami zwykle pozostaję sam(a)

- Trudno powiedzieć

/wykres wg terminów badań VIII 1999, X 2005, VI 2012, IX 2017, VIII 2024/ oraz /tabela aneksowa/

Na pomoc ilu osób może lub mógłby (mogłaby) Pan(i) liczyć, gdyby zaistniała taka (opisana w poprzednim pytaniu) sytuacja?

- Na nikogo nie mogę liczyć

- Mogę liczyć na pomoc jednej osoby

- Dwóch osób

- Trzech lub czterech osób

- Pięciu do dziesięciu osób

- Powyżej dziesięciu osób

- Trudno powiedzieć

-- Średnia

/tabela wg terminów badań VIII 1999, X 2005, VI 2012, IX 2017, VIII 2024/ oraz /tabela aneksowa: średnia, odchylenie standardowe/

Aneks - tabele zróżnicowań społeczno-demograficznych