Czy Panu(i) lub Pana(i) najbliższej rodzinie - rodzicom, dziadkom, pradziadkom - zabrano po wojnie jakiś majątek czy też nie?

- Tak

-- i spodziewa się odzyskać to mienie, gdyby przeprowadzono reprywatyzację

-- i nie spodziewa się odzyskania tego mienia gdyby przeprowadzono reprywatyzację

-- i już odzyskał mienie

- Nie

- Nie wiem

/wykres/

ZA I PRZECIW REPRYWATYZACJI

Stosunek do reprywatyzacji:

- zwolennicy

- przeciwnicy

- trudno powiedzieć

/tabela wg badań III ‘91, XI ‘92, V ‘95, V ‘97, XII ‘97, IV ‘99, IX ‘99/ oraz /tabela wg potencjalnych elektoratów partyjnych/ oraz /tabela aneksowa/

Dlaczego, z jakich względów, jest Pan(i) zwolennikiem przeprowadzenia reprywatyzacji?

[Pytanie otwarte]

- Względy etyczne - obowiązek moralny, sprawiedliwość, naprawa wyrządzonych krzywd (np. bo to jest sprawiedliwe; tak ma być, oddać to, co było ich własnością; uczciwość nakazuje oddać to, co zostało zabrane; ktoś kiedyś ciężko na to pracował; ze względów osobistych i humanitarnych; własność należy zwracać, aby zadośćuczynić za zabrane majątki, rozliczenie przeszłości)

- Względy prawne - poszanowanie prawa własności, nacisk na bezprawne działania władz (każdy ma prawo do swojej własności; jeżeli coś zostało bezprawnie zabrane, to należy to zwrócić; bo było niezgodne z prawem; takie jest uczciwe prawo; własność prywatna i jej nietykalność jest podstawą bytu każdego normalnego społeczeństwa, prawo własności jest niezbywalne, własność rzecz święta itp.)

- Względy ekonomiczne - efektywniejsze zarządzanie zreprywatyzowanym majątkiem, korzyści dla właścicieli i dla gospodarki (chodzi o efektywność, zarządzanie majątkiem; odpowiednie ułożenie stosunków własności przyczyni się do ogólnego poziomu zamożności społeczeństwa; poprawienie bytu ludzi w naszym kraju; ułatwi start; dawni właściciele lepiej wykorzystają ten majątek, będą większe korzyści i dla państwa, i dla właścicieli itp.)

- Względy osobiste (dlatego, że sam straciłem majątek, w ten sposób mogę odzyskać to, co zabrano rodzinie itp.)

- Warunkowa akceptacja reprywatyzacji (za skradzione należy się rekompensata, ale do uzgodnienia i nie każdemu; obniżyć wartość rzeczy zwracanej; ...nie mogą być prowadzone ze szkodą dla państwa; wyłącznie dla żyjących obywateli polskich, jeżeli naruszono prawo; jeżeli jego i uczciwie zdobyte przez pracę, to należy oddać, a jeżeli są jakieś wątpliwości, to trzeba to dokładnie zbadać)

- Inne argumenty

- Trudno powiedzieć

/tabela/

Dlaczego, z jakich względów, jest Pan(i) przeciwnikiem przeprowadzenia reprywatyzacji?

[Pytanie otwarte]

- Ze względu na STAN FINANSÓW PAŃSTWA, na straty, jakie poniesie gospodarka państwa (Polska jest za biedna, Polski nie stać na taki gest; zbyt duże obciążenie dla finansów państwa; nie stać państwa na taką filantropię; nasza gospodarka jest za słaba; finansowa zapaść kraju nie pozwala na wypłaty ogromnych odszkodowań, gospodarka państwa by na tym straciła; bo to doprowadzi Polskę do ruiny, bo nie ma co oddawać; bo nigdy nie wyjdziemy na prostą; bo w państwie nic nie zostanie)

- Reprywatyzacja jest NIESPRAWIEDLIWA - wyrządzi wiele krzywd LUDZIOM, INSTYTUCJOM, PAŃSTWU, użytkownikom obiektów, osobom, które dbały o obiekty, a także państwu, które ponosiło koszty utrzymania, remontu, odbudowy (bo dużo ludzi na tym ucierpi; można skrzywdzić wielu niewinnych ludzi; znowu komuś trzeba będzie zabrać; niemożliwe jest zadośćuczynienie pokrzywdzonym bez skrzywdzenia obecnych właścicieli; gdyż 50 lat państwo polskie kładło na modernizację i remonty, a teraz oddać, nic z tego nie mając; to byłoby się zniszczyło, gdyby nikt po wojnie tego nie utrzymywał; ze względu na to, że zostało już wiele pieniędzy zainwestowanych w ten majątek, który kiedyś został zabrany; dlatego, że jest to teraz dorobek całej Polski; bo te dobra, np. zakłady pracy są odbudowane za społeczne pieniądze)

- Reprywatyzacja powinna ulec PRZEDAWNIENIU - ogólnie (minęło już tyle lat, że powinno to ulec przedawnieniu; nie ma sensu wracać do tego, co zmieniono 50 lat temu; po tylu latach powinno pozostać tak jak jest; za późno na to; jest zbyt późno na przeprowadzenie reprywatyzacji; ciągle ktoś coś będzie chciał - należy położyć kres tym żądaniom; tamci ludzie już nie żyją)

- Reprywatyzacja OBCIĄŻY ZWYKŁYCH OBYWATELI, biednych ludzi, podatników (to na pewno z naszych podatków; skupi się na najbiedniejszych; teraz to się będzie odbywało kosztem obywateli; z czego Polacy będą żyć - na to pracowały przez 50 lat całe pokolenia; tyle lat pracowaliśmy na utrzymanie tego, a teraz chcą nam zabrać; pieniędzmi podatników odbudowaliśmy po wojnie całe mienie)

- Sprawiedliwa reprywatyzacja jest NIEMOŻLIWA - po tylu latach nie można ocenić pierwotnej wartości majątku, udokumentować prawa własności (części majątku nie da się zwrócić; majątki nie są w pierwotnym stanie; nie wiadomo, co się komu należy; w większości są to dalsze pokolenia po byłych właścicielach)

- Reprywatyzacja jest SZKODLIWA dla sytuacji w Polsce - wprowadzi bałagan, nadużycia, zamieszanie, konflikty społeczne i polityczne, wyłudzenia (zbyt częste przypadki wyłudzeń; za dużo pieniędzy idzie na lewo; jest niemoralna, ...gdy każdy zacznie upominać się o swoje, to zrobi się bałagan; tylko będzie zazdrość i nienawiść)

- Niechęć do zwrotu majątku OBCOKRAJOWCOM I POLAKOM MIESZKAJĄCYM ZA GRANICĄ (wykupią wszystko i co nam pozostanie w kraju; ci, którzy opuścili ziemię naszą, nie powinni domagać się zwrotu - powinno zostać w Polsce i być w Polsce; większość to byli obcokrajowcy lub niepolskiego pochodzenia; żeby nie było więcej obcych właścicieli niż rodaków; bo byśmy byli niewolnikami - trzeba będzie oddać Żydom kamienice, a Niemcom ich tereny; Żydzi by chcieli wszystko; bo przyjdą obcy i będą nami rządzić; nie chcę, żeby trafiło w obce ręce)

- AKCEPTACJA „STAREGO PORZĄDKU” - ogólny sprzeciw wobec reprywatyzacji (ustrój narzucono nam w Jałcie, my tu nic nie jesteśmy winni; nie wolno podważać ustawy, która kiedyś obowiązywała; bo ta ziemia należała się chłopom, bo zostawili tam swoją krwawicę; to nic nie zmieni; na pewno dostali już za to odszkodowanie; ze względów historycznych nie jest to realne; będzie to niesprawiedliwość dziejowa; nie zwracać i już; w taki weszliśmy ustrój i trudno - teraz znaleźliśmy się w innym ustroju i wszystko jest od początku - takie są prawa wojny i zmiany ustroju; historii nie można cofać po 50 latach)

- Obawa przed SKUTKAMI POWROTU WŁAŚCICIELI (lasy sprywatyzowane stałyby się niedostępne; ludzi pozbawia się mieszkań; gdzie pójdę, gdy wrócą Żydzi; lasy zostaną wycięte; gdy właściciel wróci, to stracę mieszkanie; spadkobiercy właścicieli podwyższyli czynsz, a nic nie inwestują w kamienicę; możliwość utraty pracy; zakłady prywatne wykorzystują swoich pracowników - wymogi duże, a wynagrodzenie małe; zabierają domy, mieszkania, podnoszą czynsze i wyrzucają ludzi na ulicę)

- Inne argumenty

- Trudno powiedzieć

/tabela/

REPRYWATYZACJA A GOSPODARKA

Jak Pan(i) sądzi, czy reprywatyzacja, tzn. zwrot właścicielom ich dawnej własności, jest dla polskiej

gospodarki korzystna czy też niekorzystna?

- Korzystna

- W takim samym stopniu korzystna, co niekorzystna

- Niekorzystna

- Trudno powiedzieć

/tabela wg badań VIII ‘91, V ‘92, IX ‘92, V ‘95, IX‘99/ oraz /tabela wg stosunku do reprywatyzacji/ oraz /tabela aneksowa/

KOMU ZWRACAĆ?

Czy, Pana(i) zdaniem, reprywatyzacja powinna przewidywać zwrot mienia:

- wszystkim byłym właścicielom, bez względu na ich narodowość i aktualne obywatelstwo

- tylko Polakom, nawet jeśli obecnie są obywatelami innych państw

- tylko obywatelom Polski mieszkającym obecnie na stałe w Polsce

- Trudno powiedzieć

/tabela wg badań V ‘91, XII ‘97, IX ‘99/ oraz /tabela wg potencjalnych elektoratów partyjnych/ oraz /tabela aneksowa/

Mówi się o potrzebie rekompensaty dla osób, których majątek (nieruchomości) pozostał na terytorium byłego Związku Radzieckiego. Czy, Pana(i) zdaniem, osoby lub ich spadkobiercy, których majątek pozostał na Wschodzie:

- powinny otrzymać swój dawny majątek

- powinny otrzymać za swój majątek rekompensatę / odszkodowanie

- nie powinny dostać żadnej rekompensaty / odszkodowania

- Trudno powiedzieć

/tabela wg badań V ‘94, IX ‘99/ oraz /tabela aneksowa/

Kto, Pana(i) zdaniem, powinien dać tym ludziom takie odszkodowanie / rekompensatę?

- Państwo polskie

- Państwo, na którego terenie pozostał majątek

- Trudno powiedzieć

/tabela wg badań V ‘94, IX ‘99/

W czasie wojny wielu obywateli polskich narodowości żydowskiej zginęło. Inni wyemigrowali pozostawiając na terenie Polski swój dawny majątek (nieruchomości). Czy, Pana(i) zdaniem, te osoby lub ich spadkobiercy:

- powinny otrzymać swój dawny majątek

- powinny otrzymać za swój majątek rekompensatę / odszkodowanie

- nie powinny dostać żadnej rekompensaty / odszkodowania

/tabela wg badań V ‘94, IX ‘99/ oraz /tabela aneksowa/

CO ZWRACAĆ?

Czy reprywatyzacja powinna objąć:

- wszystkie przedsiębiorstwa, domy i place, które zostały przejęte przez państwo w okresie powojennym

- tylko te przedsiębiorstwa, domy i place, które państwo przejęło niezgodnie z obowiązującymi w danym momencie przepisami

- w ogóle nie należy przeprowadzać reprywatyzacji

- Trudno powiedzieć

/tabela wg badań XII ‘97, IX ‘99/

Czy, Pana(i) zdaniem, należałoby zwrócić byłym właścicielom:

* sklepy

* apteki

* młyny, tartaki, cegielnie

* zakłady rzemieślnicze

* hotele

* mieszkania, domy, nieruchomości

* małe zakłady przemysłowe

* pałace, dwory

* majątki ziemskie

* duże zakłady przemysłowe

* lasy

- Tak

- Nie

/tabela wg badań XI ‘92, V ‘94, XII ‘97, IX ‘99/

W JAKI SPOSÓB REPRYWATYZOWAĆ?

Gdyby dawni właściciele otrzymywali odszkodowania za utracone przedsiębiorstwa, domy i place, to czy Pana(i) zdaniem, powinni oni uzyskać:

- tylko częściowe odszkodowanie

- odszkodowanie za całe utracone mienie

- Trudno powiedzieć

/wykres/ oraz /tabela aneksowa/

Gdyby podjęto decyzję o reprywatyzacji, to w jakiej formie, Pana(i) zdaniem, powinien nastąpić zwrot

mienia?

- W papierach wartościowych (bony, akcje, udziały w ramach puli przewidzianej na reprywatyzację)

- W gotówce

- W tzw. mieniu zastępczym - w postaci innego majątku o podobnej wartości

- W naturze - oddać to, co zabrano

- Łączyć różne sposoby zależnie od sytuacji

- Trudno powiedzieć

/tabela wg badań XI ‘92, XII ‘97, IX ‘99/ oraz /tabela aneksowa/

Wiele przedsiębiorstw, domów i placów, upaństwowionych w Polsce Ludowej, nie należy obecnie do państwa - ma nowych właścicieli. Czy, Pana(i) zdaniem, w takich sytuacjach należałoby:

- oddać mienie dawnym właścicielom w naturze, a nowym wypłacić odszkodowanie

- nie oddawać dawnym właścicielom utraconego mienia, lecz wypłacić im odszkodowanie

- nie oddawać mienia dawnym właścicielom i nie wypłacać im odszkodowań

- Trudno powiedzieć

/tabela wg badań V ‘95, IX ‘99/

Aneks - tabele zróżnicowań społeczno-demograficznych