WSTĘP

1. KORZYSTANIE Z INTERNETU A POSTRZEGANIE ZAGROŻEŃ

1.1 ILU POLAKÓW JEST W SIECI?

Czy korzysta Pan(i) z internetu (sieci WWW, poczty e-mail lub komunikatorów, takich jak Gadu-Gadu, Skype)?

- Tak

- Nie

/wykres III‘02 - VI‘08/ oraz /tabela wg cech społeczno-demograficznych/

1.2 GDZIE I JAK CZĘSTO POLACY UŻYWAJĄ INTERNETU?

Czy korzysta Pan(i) z internetu:

- w domu

- w szkole/pracy

- u znajomych/krewnych

- przez telefon komórkowy

- w kawiarence internetowej

- gdzie indziej

/tabela odpowiedzi twierdzące internautów, ogółu respondentów/

Jak często korzysta Pan(i) z internetu?

- Codziennie

- Kilka razy w tygodniu

- Raz w tygodniu

- Kilka razy na miesiąc

- Mniej więcej raz w miesiącu

- Rzadziej niż raz w miesiącu

/tabela: odpowiedzi twierdzące internautów, ogółu respondentów/

Czy we własnej ocenie spędza Pan(i) w internecie:

- zbyt mało czasu

- wystarczającą ilość czasu

- zbyt dużo czasu

- Trudno powiedzieć

/tabela: odpowiedzi twierdzące internautów, ogółu respondentów/

1.3 DO JAKICH CELÓW UŻYWANY JEST INTERNET?

Czy zdarza się Panu(i):

- rozmawiać ze znajomymi przez komunikatory, np. Gadu-Gadu, Tlen

- korzystać z serwisów społecznościowych, np. Nasza-klasa, Myspace

- czytać internetowe wersje gazet lub czasopism

- kupować coś przez internet

- ściągać programy, muzykę, filmy, gry

- prowadzić przez internet rozmowy telefoniczne (np. przez Skype, Tlenofon)

- korzystać z usług bankowych przez internet

- brać udział w grupach, forach dyskusyjnych

- uczestniczyć w grach online

- korzystać z treści dostępnych w sieci internetowej za opłatą, takich jak np. archiwa gazet, zdjęcia

/tabela: odpowiedzi twierdzące internautów, ogółu respondentów/

1.4 PERCEPCJA ZAGROŻEŃ W SIECI

Jakich zagrożeń obawia się Pan(i) korzystając z internetu?

- Wirusy

- Bezpieczeństwo danych i informacji w tym:

-- obawy przed ujawnianiem/upublicznianiem swoich danych

-- obawy przed kradzieżą danych

-- obawy przed kradzieżą tożsamości, podszywaniem się pod kogoś

- Określone treści, materiały w tym:

-- pornografia, erotyka

-- materiały pedofilskie

-- treści drastyczne, makabryczne, sceny przemocy

-- sekty, sataniści

-- materiały o narkotykach, zachęcające do ich używania

-- treści faszystowskie, nazistowskie

- Oszuści, hakerzy

- Transakcje i usługi bankowe w tym:

-- zagrożenia związane z bankowością internetową

-- zagrożenia związane z zakupami przez internet

- Znajomości nawiązywane przez internet w tym:

-- niebezpieczne znajomości

-- nadmiar kontaktów, zbędne znajomości

- Ogólnie opisywane zagrożenia dla dzieci

- Spędzanie zbyt dużej ilości czasu w internecie w tym:

-- uzależnienie od internetu

-- problemy ze wzrokiem, wady postawy, otyłość

-- strata czasu, internet to złodziej czasu

- Terroryzm, cyberterroryzm

- Nieprawdziwe informacje

- Reklamy; nadmiar reklam

- Pobieranie plików i/lub nieautoryzowanych materiałów

- Przypadkowe przekierowanie na niepożądane strony

- Ogólne, niesprecyzowane obawy przed niebezpieczeństwami w sieci

- Inne obawy, zagrożenia

- Trudno powiedzieć

- Brak obaw

/tabela: odpowiedzi internautów deklarujących obawy przed zagrożeniami, ogółu internautów/

Czy zna Pan(i) takie strony lub typy stron internetowych, które mogą być niebezpieczne dla przeglądającej je osoby?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

/tabela: wskazania internautów, ogółu badanych/

Wymieniane strony uznawane za niebezpieczne:

- Strony pornograficzne, erotyczne w tym:

-- zawierające zboczenia, dewiacje seksualne

- Strony zawierające drastyczne treści, przemoc w tym:

- -przemoc, agresja, pobicia

-- drastyczne, obrzydliwe sceny, materiały z wypadków

- Strony propagujące radykalne treści ideologiczne w tym:

-- treści faszystowskie, nazistowskie

-- treści rasistowskie

- Strony zawierające wirusy, niebezpieczne pliki w tym:

-- imitujące inne strony, np. bankowe

- Strony sekt, grup religijnych; strony satanistyczne

- Strony dotyczące gier lub zawierające gry komputerowe postrzegane jako niebezpieczne; wypowiedzi o brutalności, przemocy, seksie w grach komputerowych

- Strony zawierające materiały pedofilskie

- Strony dla dorosłych, niedozwolone dla dzieci

- Strony zawierające informacje szkodliwe dla zdrowia w tym:

-- strony o odchudzaniu, strony o anoreksji, bulimii

-- strony zachęcające do samobójstw

-- strony o narkotykach, zachęcające do ich kupowania

- Strony, z których można pobierać pliki w tym:

-- strony z nielegalnym oprogramowaniem

-- strony z darmowym oprogramowaniem

- Czaty (a także komunikatory internetowe)

- Strony terrorystyczne, strony terrorystów

- Strony bankowe

- Serwisy społecznościowe

- Strony zachęcające do upubliczniania danych, publikowania prywatnych materiałów

- Strony o aborcji

- Strony subkultur

- Strony bukmacherskie, kasyna online

- Fora dyskusyjne

- Mało znane, prywatne strony

- Portale internetowe, takie jak Onet, Interia

- Ogólnie: strony niedozwolone, zawierające niebezpieczne treści

- Ogólnie: negatywne opinie o internecie

- Inne strony

- Trudno powiedzieć

/tabela: internauci deklarujący znajomość niebezpiecznych stron, ogół internautów/

Czy kiedy korzystał(a) Pan(i) z internetu, spotkał(a) się Pan(i) z następującymi sytuacjami?

* Znalazł(a) Pan(i) w internecie informacje, które okazały się nieprawdziwe

* Przez przypadek, nieświadomie lub przez czyjś podstęp pobrał(a) Pan(i) wirusa, niebezpieczny program lub plik

* Dostawał(a) Pan(i) niepożądane maile lub wiadomości

* Nie wykonał(a) Pan(i) jakichś obowiązków, ponieważ zajęty(a) był(a) Pan(i) internetem

* Został(a) Pan(i) przez kogoś obrażony(a)

* Przez przypadek, nieświadomie lub przez czyjś podstęp trafił(a) Pan(i) na treści, strony, które były dla Pana(i) obraźliwe

* Ktoś niepowołany próbował uzyskać dostęp do Pana(i) prywatnych plików, konta mailowego

* Poznał(a) Pan(i) w internecie osobę, która podawała się za kogoś innego, niż była w rzeczywistości

* Spotkał(a) się Pan(i) z nieprawdziwymi informacjami/komentarzami na swój temat

* Został(a) Pan(i) oszukany(a)

* Ktoś się pod Pana(ią) podszywał, np. korzystał z Pana(i) poczty, komunikatora internetowego

* Okradziono Pana(ią)

- Tak, wiele razy

- Tak, kilka razy

- Tak, raz

- Nie

- Trudno powiedzieć

/tabela/

Tabele - pokazujące istnienie (lub nieistnienie) zależności między wybranymi aktywnościami w sieci a byciem okradzionym, oszukanym albo zawirusowaniem komputera

1.5 OCHRONA PRZED WIRUSAMI

Czy na komputerze, z którego zazwyczaj łączy się Pan(i) z internetem, jest zainstalowany regularnie aktualizowany program antywirusowy?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

/tabela wskazania internautów, ogółu respondentów/

2. MŁODZIEŻ I INTERNET: KORZYSTANIE I ZAGROŻENIA

2.1 CZĘSTOTLIWOŚĆ I MIEJSCE KORZYSTANIA

Czy któreś z dzieci w gospodarstwie domowym korzysta z internetu?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

/tabela wg badań IX‘04, VI‘08/ oraz /tabela wg wieku dzieci i młodzieży w gospodarstwie domowym/

Jak często dzieci (młodzież) z Pana(i) gospodarstwa domowego korzystają z internetu? (w przypadku gospodarstw domowych z kilkorgiem dzieci pytanie dotyczy korzystającego najczęściej)

- Codziennie

- Kilka razy w tygodniu

- Raz w tygodniu

- Kilka razy na miesiąc

- Mniej więcej raz w miesiącu*

- Rzadziej niż kilka razy na miesiąc

- Trudno powiedzieć

/tabela wg badań IX‘04, VI‘08/ oraz /tabela wg wieku dzieci i młodzieży w gospodarstwie domowym/

Gdzie dzieci (młodzież) z Pana(i) gospodarstwa domowego korzystają z internetu?

- W domu

- W szkole

- U znajomych/krewnych

- W kawiarence internetowej

- Przez telefon komórkowy

- Gdzie indziej

/tabela wg badań IX‘04, VI‘08/ oraz /tabela wg wieku dzieci i młodzieży w gospodarstwie domowym/

2.2 CELE KORZYSTANIA Z INTERNETU

W jakich celach dzieci wykorzystują internet?

- Szukanie informacji z różnych dziedzin

- Przygotowanie się do lekcji

- Słuchanie lub ściąganie muzyki

- Oglądanie lub ściąganie filmów

- Korzystanie z poczty elektronicznej (e-mail)

- Korzystanie z serwisów społecznościowych (np. Nasza-klasa, Grono, MySpace)

- Ściąganie programów komputerowych, gier

- Udział w grach online

/wykres/ oraz /tabela wg wieku dzieci i młodzieży w gospodarstwie domowym/

2.3 ORIENTACJA OPIEKUNÓW W POCZYNANIACH DZIECI

Czy i na ile orientuje się Pan(i), do jakich celów dzieci (młodzież) z Pana(i) gospodarstwa domowego wykorzystują internet?

- Orientuję się bardzo dobrze

- Raczej się orientuję

- Raczej się nie orientuję

- Zdecydowanie się nie orientuję

/tabela wg badań IX‘04, VI‘08/ oraz /tabela wg wieku dzieci i młodzieży w gospodarstwie domowym/

2.4 OGRANICZANIE KORZYSTANIA Z INTERNETU

Jak Pan(i) ocenia, czy Pana(i) dzieci/wnuki spędzają w internecie:

- zbyt mało czasu

- wystarczającą ilość czasu

- zbyt dużo czasu

- Trudno powiedzieć /wykres/ oraz /tabela wg wieku dzieci i młodzieży w gospodarstwie domowym/

Czy ktoś z dorosłych ogranicza czas, jaki dzieci (młodzież) z Pana(i) gospodarstwa domowego spędzają w internecie?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

/wykres/ oraz /tabela wg wieku dzieci i młodzieży w gospodarstwie domowym/

2.5 ZAGROŻENIA W INTERNECIE

Czy Pan(i) osobiście obawia się zagrożeń, jakie mogą spotkać dzieci w internecie?

- Zdecydowanie tak

- Raczej tak

- Raczej nie

- Zdecydowanie nie

- Trudno powiedzieć

/tabela wg badań IX‘04, VI‘08/

Jakich zagrożeń obawia się Pan(i)?

- Niebezpieczne kontakty, niebezpieczne znajomości: nagabywanie, podejrzane kontakty, umawianie się na czatach, komunikatory, złe towarzystwo, zły wpływ, znajomości z ludźmi, którzy podają się za kogoś innego, z wariatami, z podejrzanymi osobami w tym:

-- pedofilia, pedofile, zboczeńcy, kontakt z pedofilem

- Szkodliwe treści lub programy, informacje nieodpowiednie dla dzieci w tym:

-- pornografia i zagrożenia seksualne: filmy pornograficzne, strony erotyczne, świństwa, zgorszenie, demoralizacjach

-- przemoc i wulgarność (agresja, zabójstwa, gwałtowne sceny, agresja słowna)

- Zagrożenia bezpieczeństwa gospodarstwa domowego (upublicznienie danych, ujawnienie adresu, ujawnienie ważnych informacji, przechwytywanie danych i poczty); oszustwa (nieodpowiedzialne zakupy, niekontrolowana sprzedaż, naciąganie finansowe, wyłudzenia); wirusy, możliwość zniszczenia komputera

- Narkomania, narkomani, namawianie do alkoholu

- Uzależnienie od internetu (zaangażowanie w wirtualną rzeczywistość, negatywne oddziaływanie na psychikę, brak kontaktu z drugim człowiekiem, uzależnienie od gier komputerowych)

- Nieprawdziwe, niesprawdzone informacje

- Sekty, sataniści

- Ogólna krytyka: internet to śmietnik, strata czasu

- Inne

- Trudno powiedzieć

/tabela: odpowiedzi respondentów wyrażających obawy, ogółu respondentów mających dzieci korzystające z internetu/

2.6 ZAWIERANIE ZNAJOMOŚCI

Czy dzieci (młodzież) w Pana(i) gospodarstwie domowym zawierają przez internet nowe znajomości?

- Tak

- Nie

- Nie wiem, nie orientuję się

/wykres/ oraz /tabela wg wieku dzieci i młodzieży w gospodarstwie domowym/

Czy wie Pan(i), kim są osoby, z którymi dziecko zawiera znajomości?

- Tak, dobrze wiem, kim są wszystkie te osoby

- Tak, ogólnie wiem, kim jest większość tych osób

- Tak, wiem trochę o niektórych osobach

- Nie wiem, nie orientuję się

/tabela/

Czy zdarzyło się, że dzieci spotkały się z kimś poznanym przez internet?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

/tabela/

PODSUMOWANIE