Wyniki tegorocznego sondażu na temat demokracji są w pewnym sensie korektą wyników zeszłorocznych, uzyskanych niedługo po wyborach parlamentarnych, w których mieliśmy do czynienia z niespotykaną mobilizacją społeczną, co znalazło wyraz w zarejestrowanych wówczas postawach i ocenach.

POSTAWY WOBEC DEMOKRACJI

Czy zgadza się Pan(i) czy też nie zgadza ze stwierdzeniem, że demokracja ma przewagę nad wszelkimi innymi formami rządów?

- Zgadzam

- Nie zgadzam się

- Trudno powiedzieć

/wykres wg terminów badań 1992 - 2024/ oraz /tabela wg terminów badań X 1992 - XI 2024/ oraz /tabela aneksowa/

Czy zgadza się Pan(i) ze stwierdzeniem, że dla ludzi takich jak Pan(i) nie ma w gruncie rzeczy znaczenia, czy rządy są demokratyczne czy niedemokratyczne?

- Zgadzam się

- Nie zgadzam się

- Trudno powiedzieć

/wykres wg terminów badań 1992 - 2024/ oraz /tabela wg terminów badań X 1992 - XI 2024/ oraz /tabela aneksowa/

Stosunek do demokracji

- Demokraci

- Demokraci obojętni

- Niedemokraci i pozostali

/wykres wg terminów badań 1992 - 2024/ oraz /tabela wg cech społeczno-demograficznych/ oraz /tabela aneksowa/

Czy zgadza się Pan(i) ze stwierdzeniem, że niekiedy rządy niedemokratyczne mogą być bardziej pożądane niż rządy demokratyczne?

- Zgadzam się

- Nie zgadzam się

- Trudno powiedzieć

/wykres wg terminów badań 1992 - 2024/ oraz /tabela wg terminów badań X 1992 - XI 2024/ oraz /tabela wg stosunku do demokracji/ oraz /tabela wg potencjalnych elektoratów partyjnych/ oraz /tabela aneksowa/

OCENA FUNKCJONOWANIA DEMOKRACJI

Czy, ogólnie rzecz biorąc, jest Pan(i) zadowolony(a) czy też niezadowolony(a) ze sposobu, w jaki funkcjonuje demokracja w naszym kraju?

Ocena funkcjonowania demokracji w Polsce:

- Zadowoleni

- Niezadowoleni

- Trudno powiedzieć

/wykres wg terminów badań 1993 - 2024/ oraz /tabela wg terminów badań XI 1993 – XI 2024/ oraz /tabela wg potencjalnych elektoratów partyjnych/ oraz /tabela wg stosunku do demokracji/ oraz /tabela aneksowa/

Aneks - tabela zróżnicowań społeczno-demograficznych

Oceny działalności Sejmu i Senatu są obecnie gorsze niż w poprzednich miesiącach. Polacy na ogół krytycznie odnoszą się do pracy posłów (50% wobec 35% postrzegających ją pozytywne). Podzielone, ale tym razem z minimalną przewagą złych, są oceny pracy senatorów (38% wobec 36%). W stosunku do poprzedniego pomiaru w notowaniach każdej z izb parlamentu rejestrujemy 4-punktowy wzrost ocen negatywnych.

OCENY DZIAŁALNOŚCI PARLAMENTU

Oceny działalności Sejmu

- Dobre

- Złe

- Trudno powiedzieć

/tabela wg terminów badań XI 2023 - XII 2024/ oraz /tabela aneksowa/

Oceny działalności Senatu

- Dobre

- Złe

- Trudno powiedzieć

/tabela wg terminów badań XI 2023 - XII 2024/ oraz /tabela aneksowa/

Oceny działalności Sejmu - wykres wg terminów badań II 1998 - XII 2024

Oceny działalności Senatu - wykres wg terminów badań II 1998 - XII 2024

Tabela - oceny działalności Sejmu wg preferencji politycznych

Tabela - oceny działalności Senatu wg preferencji politycznych

OCENY DZIAŁALNOŚCI PREZYDENTA

Oceny działalności prezydenta Andrzeja Dudy

- Dobre

- Złe

- Trudno powiedzieć

/tabela wg terminów badań XI 2023 - XII 2024/ oraz /tabela aneksowa/

Oceny działalności prezydenta - wykres wg terminów badań II 1998 - XII 2024 (Aleksander Kwaśniewski, Lech Kaczyński, Bronisław Komorowski, Andrzej Duda)

Tabela – oceny działalności prezydenta wg preferencji politycznych

Tabela – oceny działalności prezydenta wg elektoratów w II turze wyborów prezydenckich w 2020 roku

Aneks - tabele zróżnicowań społeczno-demograficznych

W pierwszych dniach grudnia w badaniu telefonicznym, po kilku tygodniach przerwy, zapytaliśmy o nastroje konsumenckie. Interesowało nas, czy badani muszą ograniczać wydatki na bieżące potrzeby czy też udaje im się coś zaoszczędzić, czy dokonują oni większych zakupów bądź inwestycji i czy planują je w najbliższej przyszłości. Zapytaliśmy również o oczekiwania dochodowe oraz inflacyjne, a także o postrzegane perspektywy na przyszłość.

Blisko połowa badanych (48%) ocenia swoją sytuację finansową jako przeciętną – uważają oni, że dochody ich rodzin nie są ani wyższe, ani niższe od dochodów innych rodzin. Trzech na dziesięciu respondentów (29%) jest zdania, że są one niższe od przeciętnych, a co piąty (20%) – że wyższe. W ciągu ostatnich siedmiu lat wyraźnie zmniejszył się udział ankietowanych, którzy sądzą, że dochody ich rodzin są niższe od przeciętnych (o 10 punktów procentowych), a wzrósł odsetek tych, którzy są przekonani, że są one wyższe od przeciętnych (o 7 punktów).

JAK POLACY OCENIAJĄ WŁASNĄ POZYCJĘ?

Czy uważa Pan(i), że obecnie dochody Pana(i) rodziny w porównaniu z przeciętnymi dochodami rodzin w Polsce są:

- znacznie wyższe

- raczej wyższe

- takie same (przeciętne)

- raczej niższe

- znacznie niższe

- Trudno powiedzieć

/tabela wg terminów badań IV ‘92, IV ‘94, IV ‘95, IV ‘96, X ‘97, V ‘98, I ‘99, VI 2000, IV 2002, VIII 2010, VI 2017, IX 2024/

Czy uważa Pan(i), że obecnie dochody Pana(i) rodziny w porównaniu z przeciętnymi dochodami rodzin w Polsce są:

- wyższe

- takie same (przeciętne)

- niższe

- Trudno powiedzieć

/wykres wg terminów badań IV 1992 – IX 2024/ oraz /tabela aneksowa/

CO OZNACZA RÓWNOŚĆ?

Czy, Pana(i) zdaniem, równość w społeczeństwie powinna czy też nie powinna oznaczać, że:

* wszyscy obywatele są równi wobec prawa, mają takie same uprawnienia

* wszyscy obywatele mają równe szanse zdobycia wykształcenia i osiągnięcia wysokiej pozycji społecznej, o ile mają odpowiednie zdolności i chęci

* wyrównany jest materialny poziom życia obywateli

- Zdecydowanie tak

- Raczej tak

- Raczej nie

- Zdecydowanie nie

- Trudno powiedzieć

/wykres/ oraz /tabela wg terminów badań 1999, 2010, 2017, 2024: tak, nie/ oraz /tabele aneksowe: tak, nie, trudno powiedzieć/

CZY W POLSCE PANUJE RÓWNOŚĆ?

Czy, Pana(i) zdaniem, można powiedzieć, że obecnie w naszym kraju:

* wszyscy są równi wobec prawa

* wszyscy mają równe szanse, niezależnie od pochodzenia społecznego

* wszyscy mają równe szanse, niezależnie od sytuacji materialnej

* gwarantuje się wszystkim obywatelom przyzwoity poziom życia

- Zdecydowanie tak

- Raczej tak

- Raczej nie

- Zdecydowanie nie

- Trudno powiedzieć

/wykres/ oraz /tabele aneksowe: tak, nie, trudno powiedzieć/

Wykres - odsetki odpowiedzi twierdzących wg terminów badań 2010, 2017, 2024

Tabela - zależność między odpowiedziami twierdzącymi a oceną swoich dochodów na tle innych rodzin

POSTAWY EGALITARNE

Czy zgadza się Pan(i) czy też nie zgadza z następującymi stwierdzeniami?

* Aby w przyszłości osiągnąć w Polsce dobrobyt, należy wysoko wynagradzać tych, którzy dobrze pracują

* Zbyt duże są różnice pomiędzy bogatymi i biednymi w naszym kraju

* Różnice zarobków w Polsce są zbyt duże

* Energiczni przedsiębiorcy muszą dobrze zarabiać, aby rozwijała się polska gospodarka

* Obowiązkiem rządu powinno być zmniejszenie różnic pomiędzy dobrze i źle zarabiającymi

* Nierówności dochodów są niezbędne dla postępu gospodarczego

- Zdecydowanie zgadzam się

- Raczej zgadzam się

- I tak, i nie

- Raczej nie zgadzam się

- Zdecydowanie nie zgadzam się

- Trudno powiedzieć

/wykres/ oraz /tabele aneksowe: zgadzam się, i tak, i nie, nie zgadzam się, trudno powiedzieć/

Tabela - odpowiedzi twierdzące wg terminów badań 1994, 1997, 1998, 1999, 2003, 2010, 2017, 2024

Tabela - zależność między odpowiedziami twierdzącymi a oceną swoich dochodów na tle innych rodzin

Tabela - odpowiedzi twierdzące w potencjalnych elektoratach głównych ugrupowań politycznych

Gdyby Pan(i) mógł/mogła wybierać, to czy wolał(a)by Pan(i), żeby w Polsce:

- wszyscy bogacili się szybko, chociaż jedni bogaciliby się bardziej, a drudzy znacznie mniej

- wszystkim poprawiało się powoli, lecz w podobnym stopniu

- Trudno powiedzieć

/wykres wg terminów badań 2017, 2024/ oraz /tabela aneksowa/

Aneks - tabele zróżnicowań społeczno-demograficznych

Respondenci w tym roku na ogół załatwiali sprawy urzędowe osobiście (89% załatwiających jakieś sprawy w urzędzie). Niemal co trzeci (32%) skorzystał z możliwości załatwienia sprawy przez internet, a 9% zrobiło to telefonicznie.

OSOBISTE DOŚWIADCZENIA Z ZAŁATWIANIEM SPRAW URZĘDOWYCH

Czy w tym roku załatwiał(a) Pan(i) jakieś konkretne sprawy w jakimkolwiek urzędzie?

- Tak, wiele razy

- Tak, kilka razy

- Tak, raz

- Nie

/wykres/ oraz /tabela aneksowa/

[Odpowiedzi badanych, którzy w tym roku załatwiali jakieś sprawy w urzędzie]

Czy załatwiał(a) Pan(i) te sprawy:

- osobiście w urzędzie

- przez internet

- telefonicznie

/wykres/ oraz /tabela aneksowa/

[Odpowiedzi badanych, którzy w tym roku załatwiali jakieś sprawy urzędowe przez internet]

Czy, załatwiając sprawy urzędowe przez internet, korzystał(a) Pan(i):

- z komputera (stacjonarnego lub laptopa)

- z tabletu

- ze smartfona

/wykres/ oraz /tabela aneksowa/

[Odpowiedzi badanych, którzy w danym roku załatwiali jakieś sprawy w urzędzie.]

Czy był(a) Pan(i) zadowolony(a) ze sposobu załatwienia tej sprawy?

- Tak, sprawa została załatwiona sprawnie, „od ręki”

- Sprawa została załatwiona, ale musiałe(a)m przychodzić do urzędu kilka razy

- Sprawa została załatwiona, ale było to bardzo uciążliwe, urzędnicy mnożyli trudności

- Nie, gdyż nie udało mi się załatwić mojej sprawy

- Trudno powiedzieć

/wykresy wg terminów badań VIII/IX 2007, IX 2012, XI 2017, XI 2024/ oraz /tabela aneksowa/

[Odpowiedzi osób, które w danym roku co najmniej raz załatwiały jakąś sprawę w urzędzie]

Czy urzędnik lub urzędnicy obsługujący Pana(ią) podczas załatwiania tej sprawy:

* znali się na swojej pracy, byli kompetentni

* sprawnie załatwili wszelkie formalności

- Zdecydowanie tak

- Raczej tak

- Raczej nie

- Zdecydowanie nie

- Trudno powiedzieć

/wykresy wg terminów badań VIII/IX 2007, IX 2012, XI 2017, XI 2024/ oraz/ tabele aneksowe/

[Odpowiedzi osób, które w danym roku co najmniej raz załatwiały jakąś sprawę w urzędzie]

Czy urzędnik lub urzędnicy obsługujący Pana(ią) podczas załatwiania tej sprawy:

* byli wobec Pana(i) nieuprzejmi i nieżyczliwi

- Zdecydowanie tak

- Raczej tak

- Raczej nie

- Zdecydowanie nie

- Trudno powiedzieć

/wykresy wg terminów badań VIII/IX 2007, IX 2012, XI 2017, XI 2024/ oraz/ tabela aneksowe/

OPINIE O FUNKCJONOWANIU URZĘDÓW

Czy, ogólnie rzecz biorąc, zgadza się Pan(i) czy też nie zgadza z następującymi stwierdzeniami?

- Godziny obsługi interesantów w urzędach są odpowiednie

- Wiele spraw urzędowych można załatwić za pomocą internetu - bez konieczności udawania się do urzędu /tabela wg wieku/

- Urzędy są nakierowane na rozwiązywanie problemów obywateli i sprawną obsługę klientów /tabela wg oceny funkcjonowania urzędów w ostatnich latach/

- Struktura urzędów oraz system informacji na ogół pozwalają na sprawne załatwianie spraw w urzędach

- Urzędy działają sprawnie i realizują swoje zadania szybko i terminowo

- Klienci urzędów na ogół znają swoje prawa

- Klienci urzędów na ogół wiedzą, według jakich zasad są podejmowane decyzje w ich sprawach /tabela wg wykształcenia/

* zdecydowanie się zgadzam

* raczej się zgadzam

* raczej się nie zgadzam

* zdecydowanie się nie zgadzam

* trudno powiedzieć

/wykresy/ oraz /wykresy - odpowiedzi twierdzące wg badań 2007, 2012, 2017, 2024/ oraz/ tabele aneksowe/

POSTRZEGANIE ZMIAN W POLSKICH URZĘDACH

Czy, generalnie rzecz biorąc, Pana(i) zdaniem, funkcjonowanie urzędów w Polsce w ostatnich latach:

- zdecydowanie się poprawiło

- raczej się poprawiło

- nie uległo zmianie

- raczej się pogorszyło

- zdecydowanie się pogorszyło

- Trudno powiedzieć

/wykresy wg badań IX 2012, XI 2017, XI 2024/ oraz /tabela aneksowa/

Czy w tym roku załatwiał(a) Pan(i) jakieś konkretne sprawy w jakimkolwiek urzędzie?

- Tak, wiele razy

- Tak, kilka razy

- Tak, raz

- Nie

/tabela wg oceny funkcjonowania urzędów/

OGÓLNA OCENA JAKOŚCI OBSŁUGI W URZĘDACH

Posługując się skalą od 1 do 10, na której 1 oznacza karygodną jakość obsługi interesantów,

a 10 – idealną, proszę ocenić przeciętną jakość obsługi, z jaką zazwyczaj spotyka się Pan(i) podczas załatwiania spraw urzędowych /tabela aneksowa/

Opis jakości obsługi interesantów

- karygodna

- zła

- raczej zła

- raczej dobra

- dobra

- idealna

- trudno powiedzieć

/odsetek wskazań wg badań 2007, 2012, 2017, 2024/ oraz/ tabela aneksowa/

Tabela - porównanie odsetków odpowiedzi twierdzących w odniesieniu do poszczególnych wymiarów oceny jakości obsługi w różnych urzędach

Aneks - tabele zróżnicowań społeczno-demograficznych

W badaniu przeprowadzonym od 2 do 4 grudnia 2024 roku zapytaliśmy respondentów, na kogo zagłosowaliby w drugiej turze wyborów prezydenckich, gdyby weszli do niej Rafał Trzaskowski i Karol Nawrocki. Badanie uwzględnia deklaracje ogółu ankietowanych, a nie tylko osób zamierzających wziąć udział w nadchodzących wyborach prezydenckich.

W listopadzie liczba ocen pozytywnych rządu pozostała bez zmian lub zmieniła się nieznacznie. Wzrosły odsetki głosów krytycznych, a opinie o rządzie po raz kolejny minimalnie się pogorszyły. We wszystkich wymiarach wyraźnie przeważają oceny negatywne.

POPARCIE DLA RZĄDU

Stosunek do rządu

- Zwolennicy

- Przeciwnicy

- Obojętni

- Trudno powiedzieć

/tabela wg terminów badań IX 2023 - XI 2024/ oraz /tabela wg potencjalnych elektoratów partyjnych/ oraz /tabela aneksowa/

Stosunek do rządu

- Zwolennicy

- Obojętni

- Przeciwnicy

/wykres wg terminów badań: I 2018 - XI 2019 pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego, XII 2019 - XI 2023 drugi rząd Mateusza Morawieckiego, I-XI 2024 rząd Donalda Tuska/

OCENA WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI RZĄDU

Jak by Pan(i) ocenił(a) wyniki działalności rządu premiera Donalda Tuska od czasu objęcia przezeń władzy?

- Dobrze

- Źle

- Trudno powiedzieć

/tabela wg terminów badań IX 2023 - XI 2024/ oraz /tabela wg potencjalnych elektoratów partyjnych/ oraz /tabela aneksowa/

Oceny wyników działalności rządu

- Dobre

- Złe

/wykres wg terminów badań: II 2018 - XI 2019 pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego, I 2020 - XI 2023 drugi rząd Mateusza Morawieckiego, I-XI 2024 rząd Donalda Tuska /

OPINIE O POLITYCE GOSPODARCZEJ RZĄDU

Czy, Pana(i) zdaniem, polityka obecnego rządu stwarza szanse poprawy sytuacji gospodarczej?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

/tabela wg terminów badań IX 2023 - XI 2024/ oraz /tabela wg potencjalnych elektoratów partyjnych/ oraz /tabela aneksowa/

Czy, Pana(i) zdaniem, polityka obecnego rządu stwarza szanse poprawy sytuacji gospodarczej?

- Tak

- Nie

/wykres wg terminów badań: II 2018 - XI 2019 pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego, I 2020 - XI 2023 drugi rząd Mateusza Morawieckiego, I-XI 2024 rząd Donalda Tuska /

SPOŁECZNY ODBIÓR DZIAŁALNOŚCI PREMIERA

Czy jest Pan(i) zadowolony(a) z tego, że na czele rządu stoi Donald Tusk?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

/tabela wg terminów badań IX 2023 - XI 2024/ oraz /tabela wg potencjalnych elektoratów partyjnych/ oraz /tabela aneksowa/

Czy jest Pan(i) zadowolony(a) z tego, że na czele rządu stoi Donald Tusk?

- Tak

- Nie

/wykres wg terminów badań: I 2018 - XI 2024/

Aneks - tabele zróżnicowań społeczno-demograficznych

Gdyby wybory do parlamentu odbywały się na początku grudnia, udział w nich chciałoby wziąć – według własnych zapowiedzi – ponad cztery piąte uprawnionych do głosowania (82%), o 4 punkty procentowe mniej niż dwa tygodnie wcześniej, a tyle samo co na początku listopada. Jednocześnie możliwość udziału w wyborach parlamentarnych z góry odrzuca 9%, o 1 punkt więcej niż w drugiej połowie listopada.

W listopadzie, podobnie jak w poprzednich czterech miesiącach, żaden z przedstawicieli sceny politycznej nie zdobył zaufania większości Polaków. Najwięcej głosów zaufania uzyskał prezydent Andrzej Duda, który w tym miesiącu nieco poprawił swoje notowania (49% deklaracji zaufania). Drugie miejsce na liście najczęściej obdarzanych zaufaniem polityków, z minimalną stratą do lidera, zajmuje prezydent stolicy i kandydat głównego ugrupowania rządzącej Koalicji Obywatelskiej w wyborach prezydenckich - Rafał Trzaskowski (47%). Należy jednak zaznaczyć, że wyniki wewnętrznych prawyborów w KO poznaliśmy już po zakończeniu realizacji sondażu. Na trzeciej pozycji znalazł się, również zapowiadający swój start w przyszłorocznych wyborach, lider partii Polska 2050 Szymon Hołownia (45%).

Zaufanie do polityków

-Andrzej Duda

-Rafał Trzaskowski

-Szymon Hołownia

-Władysław Kosiniak-Kamysz

-Radosław Sikorski

-Donald Tusk

-Krzysztof Bosak

-Adam Bodnar

-Małgorzata Kidawa-Błońska

-Jarosław Kaczyński

-Tomasz Siemoniak

-Mariusz Błaszczak

-Włodzimierz Czarzasty

-Sławomir Mentzen

-Izabela Leszczyna

-Katarzyna Kotula

-Marcin Kierwiński

-Przemysław Czarnek

-Krzysztof Gawkowski

-Andrzej Domański

-Piotr Zgorzelski

/wykres: zaufanie, obojętność, nieufność, trudno powiedzieć/odmowa odpowiedzi, nieznajomość/ oraz /tabela: zaufanie, nieufność, obojętność, nieznajomość/ oraz /tabele aneksowe/

Deklaracje zaufania do polityków - tabela wg terminów badań XI 2023 - XI 2024

Deklaracje nieufności do polityków - tabela wg terminów badań XI 2023 - XI 2024

ŚREDNIE OCEN NA SKALI ZAUFANIA-NIEUFNOŚCI

Zaufanie do polityków w listopadzie 2024 - średnie na skali od -5 (głęboka nieufność) do +5 (pełne zaufanie) - wykres

Zmiany średnich zaufania na skali od -5 do +5. Politycy uszeregowani według kierunku i wielkości zmiany - tabela wg terminów badań X 2024 - XI 2024

Aneks - tabele zróżnicowań społeczno-demograficznych

Opinie na temat tego, czy Polska powinna brać udział w programie nuclear sharing, są bardzo podzielone. Odsetek głosów przychylnych (44%) jest tylko o parę punktów procentowych wyższy od odsetka głosów przeciwnych (40%), przy czym to wśród przeciwników pomysłu natrafiamy na nieco więcej opinii zdecydowanych.

NUCLEAR SHARING

Czy, Pana(i) zdaniem, Polska powinna uczestniczyć w programie nuclear sharing i rozmieścić na swoim terytorium broń atomową czy też nie powinna?

- Zdecydowanie powinna

- Raczej powinna

- Raczej nie powinna

- Zdecydowanie nie powinna

- Trudno powiedzieć

/wykres/ oraz/ tabela wg elektoratów partyjnych/ oraz/ tabela aneksowa/

Czy, Pana(i) zdaniem, rozmieszczenie na terytorium Polski broni jądrowej przyczyniłoby się:

- do wzrostu bezpieczeństwa

- do zmniejszenia bezpieczeństwa naszego kraju

- Trudno powiedzieć

/wykres/ oraz/ tabela wg opinii nt uczestnictwa w programie nuclear sharing/ oraz/ tabela aneksowa/

POLSKA BROŃ ATOMOWA

Jak Pan(i) sądzi, czy Polska powinna w przyszłości mieć swój program nuklearny, czyli pracować nad produkcją własnej broni jądrowej?

- Zdecydowanie powinna

- Raczej powinna

- Raczej nie powinna

- Zdecydowanie nie powinna

- Trudno powiedzieć

/wykres/ oraz/ tabela wg elektoratów partyjnych/ oraz/ tabela wg opinii nt uczestnictwa w programie nuclear sharing/ oraz/ tabela aneksowa/

OBAWY PRZED ATAKIEM BRONIĄ JĄDROWĄ

Czy obawia się Pan(i), że Rosja może użyć broni jądrowej wobec Polski czy też nie ma Pan(i) takich obaw?

- Bardzo się tego obawiam

- Raczej się tego obawiam

- Raczej nie mam takich obaw

- W ogóle nie mam takich obaw

- Trudno powiedzieć

/wykres wg terminów III 2022, X 2022, XI 2024/ oraz tabela aneksowa/

Aneks - tabele zróżnicowań społeczno-demograficznych