W jednym z naszych ostatnich sondaży, po siedmiu latach przerwy, poruszyliśmy problematykę więzi społecznych. Pandemia COVID-19, postępująca cyfryzacja, jak również rosnąca popularność mediów społecznościowych nie sprzyjały bezpośrednim relacjom międzyludzkim. Z naszych badań wynika, że – podobnie jak siedem lat temu – Polacy najchętniej spędzają swój wolny czas z innymi, na ogół w gronie najbliższej rodziny oraz przyjaciół, a odsetek osób preferujących samotność praktycznie nie zmienił się.

Czy zdarzają się Panu(i) sytuacje, w których, pomimo iż dookoła są różni ludzie, to czuje się Pan(i) osamotniony(a)?

- Tak, zawsze się tak czuję

- Tak, bardzo często

- Tak, czasami

- Tak, ale bardzo rzadko, prawie nigdy

- Nie, nigdy mi się to nie zdarzyło

- Trudno powiedzieć

/wykres wg terminów badań X 2005, IX 2017, VIII 2024/ oraz /tabela według cech społeczno-demograficznych: Tak, zawsze lub bardzo często, Tak, czasami, Bardzo rzadko lub nigdy, Trudno powiedzieć/

Tabela - wyniki estymacji regresji logistycznej dla poczucia samotności: istotność i iloraz szans według wieku, miejsca zamieszkania, pozostawania w związku, oceny warunków materialnych oraz poglądów politycznych

Do wyborów prezydenckich pozostało jeszcze około 7 miesięcy, a wciąż jednym z najczęstszych pytań, jakie w związku z nimi się pojawiają, jest pytanie o to, kto ostatecznie w nich wystartuje. W naszym listopadowym sondażu nie przeprowadzaliśmy więc typowej symulacji wyborczej, w której badamy poparcie dla konkretnych kandydatów na tle innych, ale prosiliśmy respondentów o określenie prawdopodobieństwa, z jakim potencjalnie mogliby zagłosować na poszczególne osoby pojawiające się na prezydenckiej giełdzie nazwisk, gdyby wystartowały one w wyborach. Przy odpowiedzi badani posługiwali się pięciostopniową skalą, której skrajne punkty oznaczały z jednej strony pełną gotowość poparcia w wyborach danej kandydatury (5), z drugiej zaś – kategoryczną odmowę jego udzielenia (1).

Ponad dwie trzecie badanych (69%) przynajmniej od czasu do czasu w swojej okolicy odnotowało występowanie okresów suszy, które mają wpływ na stan przyrody i gospodarki rolnej – przy czym co czwarty pytany (25%) twierdzi, że taka sytuacja ma miejsce regularnie co roku lub niemal każdego roku. Z deklaracji zdecydowanej większości badanych (71%), którzy twierdzą, że w ich okolicy występują okresy suszy mające wpływ na stan przyrody i gospodarki rolnej, wynika, iż w ostatnich latach zdarzają się one częściej niż kiedyś.

POSTRZEGANIE CZĘSTOTLIWOŚCI WYSTĘPOWANIA PROBLEMÓW Z BRAKIEM LUB NADMIAREM WODY W ŚRODOWISKU

Czy w Pana(i) okolicy występują:

- okresy suszy, które mają wpływ na stan przyrody i gospodarki rolnej

- powodzie, podtopienia

* Tak, regularnie co roku lub niemal każdego roku

* Tak, od czasu do czasu

* Nie

* Trudno powiedzieć/Odmowa odpowiedzi

/wykres wg terminów badań VII 2021, X 2024/ oraz /tabele aneksowe/

Okresy suszy

Częstotliwość występowania okresów suszy mających wpływ na stan przyrody i gospodarki rolnej w podziale na województwa – tabela

Województwa według deklaracji badanych najczęściej i najrzadziej dotknięte w 2024 roku okresami suszy, które mają wpływ na stan przyrody i gospodarki rolnej – mapa

Powodzie i podtopienia

Częstotliwość występowania powodzi, podtopień w podziale na województwa – tabela

Województwa według deklaracji badanych najczęściej i najrzadziej dotknięte w 2024 roku powodziami lub podtopieniami – mapa

POSTRZEGANIE ZMIANY CZĘSTOTLIWOŚCI WYSTĘPOWANIA PROBLEMÓW Z BRAKIEM LUB NADMIAREM WODY I ICH PRZYCZYN

[Odpowiedzi osób, które zadeklarowały, iż w ich okolicy występują okresy suszy, które mają wpływ na stan przyrody i gospodarki rolnej] Czy z Pana(i) wiedzy wynika, że w Pana(i) okolicy okresy suszy, które mają wpływ na stan przyrody i gospodarki rolnej:

- zawsze zdarzały się podobnie często jak w ostatnich latach

- w ostatnich latach zdarzają się częściej niż kiedyś

- Trudno powiedzieć/Odmowa odpowiedzi

/wykres wg terminów badań VII 2021, X 2024/ oraz /tabela aneksowa/

[Odpowiedzi osób, które zadeklarowały, iż w ich okolicy występują powodzie, podtopienia] Czy z Pana(i) wiedzy wynika, że w Pana(i) okolicy powodzie, podtopienia:

- zawsze zdarzały się podobnie często jak w ostatnich latach

- w ostatnich latach zdarzają się częściej niż kiedyś

- Trudno powiedzieć/Odmowa odpowiedzi

/wykres wg terminów badań VII 2021, X 2024/ oraz /tabela aneksowa/

[Odpowiedzi badanych twierdzących, że w ostatnich latach w ich okolicy częściej niż kiedyś zdarzają się okresy suszy, które mają wpływ na stan przyrody i gospodarki rolnej lub powodzie, podtopienia] Co, Pana(i) zdaniem, powoduje, że te zjawiska są obecnie częstsze niż kiedyś?

- Zmiany klimatu

- Wycinka lasów, drzew

- Inwestycje, zbyt intensywna zabudowa w okolicy, „betonoza”

- Zwiększona emisja gazów cieplarnianych: CO2 – dwutlenku węgla, metanu itp.

- Likwidacja naturalnych zbiorników wody (np. oczek wodnych) i mokradeł

- Zły stan zabezpieczeń przeciwpowodziowych

- Nadmierna regulacja rzek

- Trudno powiedzieć

/wykres/ oraz/ tabela wg wskazań respondentów dotyczących okresów suszy i powodzi lub podtopień/

DZIAŁANIA MAJĄCE NA CELU ZMNIEJSZENIE ZAGROŻENIA SUSZĄ ORAZ POWODZIAMI LUB PODTOPIENIAMI

Czy w ostatnich latach w Pana(i) okolicy podjęto jakieś działania, żeby zmniejszyć zagrożenie suszą?

-Tak

-Nie

-Nie wiem/Odmowa odpowiedzi

/wykres wg terminów badań VII 2021, X 2024/ oraz/ tabela wg występowania okresów suszy w najbliższej okolicy/ oraz /tabela aneksowa/

Wymienione przez respondentów działania mające zmniejszyć zagrożenie suszą w ich okolicy – tabela

Czy w ostatnich latach w Pana(i) okolicy podjęto jakieś działania, żeby zmniejszyć zagrożenie powodziami lub podtopieniami?

-Tak

-Nie

-Nie wiem/Odmowa odpowiedzi

/wykres wg terminów badań VII 2021, X 2024/ oraz/ tabela wg występowania powodzi lub podtopień w najbliższej okolicy/ oraz /tabela aneksowa/

Wymienione przez respondentów działania mające zmniejszyć zagrożenie powodziami lub podtopieniami w ich okolicy – tabela

Aneks - tabele zróżnicowań społeczno-demograficznych

Czy sytuacja po powodzi, która przetoczyła się przez południowo-zachodnią część naszego kraju we wrześniu tego roku, już się unormowała? Jak oceniane są działania związane z usuwaniem jej skutków i pomocą dla tych, którzy ucierpieli? Zapytaliśmy o to w listopadowym sondażu.

Motywacje wyborcze wiążą się nie tylko z sympatiami partyjnymi, ale często także z niechęcią wobec jakiegoś ugrupowania czy polityka. Decyzje dokonywane przy urnie wyborczej – jak w przypadku wyboru tzw. mniejszego zła – są wypadkową sympatii i antypatii partyjnych. Po kilku latach ponownie zapytaliśmy Polaków o ich emocjonalny stosunek do poszczególnych partii i ugrupowań politycznych aktualnie aktywnych na naszej scenie politycznej i odgrywających na niej istotną rolę.

O każdej z wymienionych partii/ugrupowań, proszę powiedzieć, czy budzi ona/ono Pana(i) sympatię czy też niechęć.

(Wskazania respondentów na skali od -3 do +3)

- Koalicja Obywatelska

- Polska 2050 Szymona Hołowni

- Polskie Stronnictwo Ludowe

- Prawo i Sprawiedliwość

- Konfederacja WiN

- Nowa Lewica

- Razem

- Suwerenna Polska

/wykres: sympatia (od +1 do +3), obojętność (0), niechęć (od -1 do -3), trudno powiedzieć, nie znam/

Średnie ocen na siedmiopunktowej skali od -3 (zdecydowana niechęć) do +3 (zdecydowana sympatia)

- Koalicja Obywatelska

- Polska 2050 Szymona Hołowni

- Polskie Stronnictwo Ludowe

- Prawo i Sprawiedliwość

- Konfederacja WiN

- Nowa Lewica

- Razem

- Suwerenna Polska

/tabela: średnie, odchylenie standardowe/

Tabela - Średnie ocen na siedmiopunktowej skali od -3 (zdecydowana niechęć) do +3 (zdecydowana sympatia) według terminów badań: 2002, 2003, 2006, 2008, 2015, 2016, 2024

- PSL

- PO/KO

- Polska 2050 Szymona Hołowni

- Partia Razem/Razem

- Konfederacja WiN

- SLD/Nowa Lewica

- PiS

- Suwerenna Polska

SYMPATIE I ANTYPATIE ELEKTORATÓW GŁÓWNYCH UGRUPOWAŃ POLITYCZNYCH

Średnie ocen na siedmiopunktowej skali od -3 (zdecydowana niechęć) do +3 (zdecydowana sympatia) w potencjalnych elektoratach partii politycznych KO, Trzecia Droga, Lewica, PiS, Konfederacja WiN.

Oceniane ugrupowania:

- Koalicja Obywatelska

- Polska 2050 Szymona Hołowni

- Polskie Stronnictwo Ludowe

- Nowa Lewica

- Razem

- Prawo i Sprawiedliwość

- Suwerenna Polska

- Konfederacja WiN

/tabela/

Czy, ogólnie rzecz biorąc, KO budzi Pana(i) sympatię czy też niechęć? (skala od -3 do +3)

- Sympatia (od +1 do +3)

- Obojętność (0)

- Niechęć (od -1 do -3)

- Trudno powiedzieć/Nie znam

/tabela wg potencjalnych elektoratów 5 partii politycznych/ oraz /tabela aneksowa/

Czy, ogólnie rzecz biorąc, PiS budzi Pana(i) sympatię czy też niechęć? (skala od -3 do +3)

- Sympatia (od +1 do +3)

- Obojętność (0)

- Niechęć (od -1 do -3)

- Trudno powiedzieć/Nie znam

/tabela wg potencjalnych elektoratów 5 partii politycznych/ oraz /tabela aneksowa/

Czy, ogólnie rzecz biorąc, Suwerenna Polska budzi Pana(i) sympatię czy też niechęć? (skala od -3 do +3)

- Sympatia (od +1 do +3)

- Obojętność (0)

- Niechęć (od -1 do -3)

- Trudno powiedzieć/Nie znam

/tabela wg potencjalnych elektoratów 5 partii politycznych/ oraz /tabela aneksowa/

Czy, ogólnie rzecz biorąc, Konfederacja WiN budzi Pana(i) sympatię czy też niechęć? (skala od -3 do +3)

- Sympatia (od +1 do +3)

- Obojętność (0)

- Niechęć (od -1 do -3)

- Trudno powiedzieć/Nie znam

/tabela wg potencjalnych elektoratów 5 partii politycznych/ oraz /tabela aneksowa/

Czy, ogólnie rzecz biorąc, Polska 2050 Szymona Hołowni budzi Pana(i) sympatię czy też niechęć? (skala od -3 do +3)

- Sympatia (od +1 do +3)

- Obojętność (0)

- Niechęć (od -1 do -3)

- Trudno powiedzieć/Nie znam

/tabela wg potencjalnych elektoratów 5 partii politycznych/ oraz /tabela aneksowa/

Czy, ogólnie rzecz biorąc, Polskie Stronnictwo Ludowe budzi Pana(i) sympatię czy też niechęć? (skala od -3 do +3)

- Sympatia (od +1 do +3)

- Obojętność (0)

- Niechęć (od -1 do -3)

- Trudno powiedzieć/Nie znam

/tabela wg potencjalnych elektoratów 5 partii politycznych/ oraz /tabela aneksowa/

Czy, ogólnie rzecz biorąc, Nowa Lewica budzi Pana(i) sympatię czy też niechęć? (skala od -3 do +3)

- Sympatia (od +1 do +3)

- Obojętność (0)

- Niechęć (od -1 do -3)

- Trudno powiedzieć/Nie znam

/tabela wg potencjalnych elektoratów 5 partii politycznych/ oraz /tabela aneksowa/

Czy, ogólnie rzecz biorąc, Razem budzi Pana(i) sympatię czy też niechęć? (skala od -3 do +3)

- Sympatia (od +1 do +3)

- Obojętność (0)

- Niechęć (od -1 do -3)

- Trudno powiedzieć/Nie znam

/tabela wg potencjalnych elektoratów 5 partii politycznych/ oraz /tabela aneksowa/

Aneks - tabela zróżnicowań społeczno-demograficznych

Gdyby wybory do Sejmu i Senatu odbywały się w na początku listopada, udział w nich wzięłoby – według własnych zapowiedzi – ponad cztery piąte uprawnionych do głosowania (82%), o 5 punktów procentowych więcej niż w końcu października. Jednocześnie możliwość udziału w wyborach parlamentarnych z góry odrzuca 11% respondentów, o 3 punkty procentowe mniej niż ostatnio, czyli w drugim pomiarze z października, i niemal tyle samo, ile w końcu września.

Uczestniczki badania, odnosząc się do praw kobiet, jako szczególnie istotną kwestię wskazują powszechne prawo do aborcji. Wolność do decydowania o sobie i bezpieczeństwo to wartości, do których odwołują się kobiety, uzasadniając własne opinie na ten temat.

Kobiety deklarują, że to one dysponują większym niż ich partnerzy kapitałem społecznym, wnoszą do rodziny więcej relacji, mężczyźni częściej separują swoich znajomych.

W pytaniu otwartym o wymarzony zawód dla córki (niezależnie od tego, czy badani mają dzieci i w jakim wieku) najpopularniejszą opcją są zawody medyczne, a następnie prawnicze – ex aequo z zawodami związanymi z wykształceniem pedagogicznym, społeczno-politycznym lub humanistycznym (jak np. nauczycielka).

CO WPŁYWA NA SUKCES ZAWODOWY?

Co, w Pana(i) ocenie, ma największy wpływ na sukces zawodowy?

- Wiedza, umiejętności

- Solidna, rzetelna praca

- Wykształcenie

- Inicjatywa i przedsiębiorczość

- Znajomości, protekcja

- Szczęście, przypadek

- Cwaniactwo, przebiegłość

- Pochodzenie społeczne

- Trudno powiedzieć

- Coś innego

/wykresy wg badań 2013, 2017, 2024/ oraz /tabela aneksowa/

WYMARZONE ZAWODY DLA DZIECI

Jakiego zawodu pragną(ę)ł(a)by Pan(i) dla córki/syna?

- Zawody medyczne

- Zawody wymagające studiów politechnicznych lub wykształcenia technicznego

- Zawody prawnicze

- Zawody związane z wykształceniem informatycznym, matematycznym i przyrodniczym

- Zawody rzemieślnicze i robotnicze

- Zawody związane z wykształceniem pedagogicznym, społeczno-politycznym i humanistycznym

- Zawody mundurowe – wojskowy, policjant, celnik, strażak

- Zawody ekonomiczno-handlowe

- Przedsiębiorca, właściciel firmy, biznesmen, menedżer, prezes, dyrektor

- Zawody związane ze sportem, turystyką

- Zawody rolnicze i związane z ochroną środowiska

- Zawody artystyczne

- Zawody urzędnicze, związane z administracją (również rządową)

- Polityk, poseł

- Naukowiec, wykładowca na wyższej uczelni

- Inne

- Odpowiedzi opisowe

- Wybór zawodu należy do córki/syna

- Trudno powiedzieć

/tabela - zagregowane odpowiedzi zakodowane zgodnie z klasyfikacją zawodów używaną we wcześniejszych badaniach/

ASPIRACJE WOBEC CÓRKI I SYNA

Aspiracje zawodowe dotyczące

* dzieci (ogólnie)

* córki

* syna

/tabela w podziale na grupy zawodów/

Aspiracje zawodowe dotyczące córki

- Zawody medyczne, w tym:

-- lekarz – ogólnie i różnych specjalności

-- dentysta

-- pielęgniarka

-- rehabilitant, fizjoterapeuta, fizykoterapeuta i inne

-- lekarz weterynarii

- Zawody związane z wykształceniem pedagogicznym, społeczno-politycznym i humanistycznym, w tym:

-- nauczyciel, pedagog

-- psycholog, socjolog, politolog, historyk, archeolog

-- lingwista, tłumacz

- Zawody prawnicze, w tym:

-- prawnik – ogólnie

-- adwokat, sędzia, prokurator

- Zawody ekonomiczno-handlowe, w tym:

-- ekonomista

-- księgowy

-- bankowiec, finansista

- Zawody rzemieślnicze i robotnicze

- Zawody wymagające studiów politechnicznych lub wykształcenia technicznego, w tym:

-- inżynier – ogólnie

-- technik, mechanik, kierowca

-- konstruktor, elektronik, geodeta, lotnik

-- inżynier budownictwa

-- architekt

- Zawody związane z wykształceniem informatycznym, matematycznym i przyrodniczym, w tym:

-- informatyk, programista

-- biotechnolog, chemik, fizyk

- Przedsiębiorca, właściciel firmy, biznesmen, menedżer, prezes, dyrektor, w tym:

-- menedżer, prezes, dyrektor

-- przedsiębiorca, właściciel firmy, biznesmen

- Zawody artystyczne

- Zawody związane ze sportem, turystyką

/tabela/

Aspiracje zawodowe dotyczące syna

- Zawody wymagające studiów politechnicznych lub wykształcenia technicznego, w tym:

-- inżynier – ogólnie

-- technik, mechanik, kierowca

-- konstruktor, elektronik, geodeta, lotnik

-- architekt

- Zawody medyczne, w tym:

-- lekarz – ogólnie i różnych specjalności

-- dentysta

- Zawody związane z wykształceniem informatycznym, matematycznym i przyrodniczym, w tym:

-- informatyk, programista

- Zawody prawnicze, w tym:

-- prawnik – ogólnie

-- adwokat, sędzia, prokurator

- Zawody mundurowe – wojskowy, policjant, celnik, strażak

- Zawody rzemieślnicze i robotnicze

- Przedsiębiorca, właściciel firmy, biznesmen, menedżer, prezes, dyrektor, w tym:

-- menedżer, prezes, dyrektor

-- przedsiębiorca, właściciel firmy, biznesmen

- Zawody związane ze sportem, turystyką

- Zawody związane z wykształceniem pedagogicznym, społeczno-politycznym i humanistycznym, w tym:

-- nauczyciel, pedagog

-- psycholog, socjolog, politolog, historyk, archeolog

-- lingwista, tłumacz

- Zawody ekonomiczno-handlowe, w tym:

-- ekonomista

-- bankowiec, finansista

/tabela/

Aneks - tabela zróżnicowań społeczno-demograficznych

W drugiej połowie października w badaniu telefonicznym, po dwóch miesiącach przerwy, zapytaliśmy o nastroje konsumenckie. Interesowało nas, czy badani muszą ograniczać wydatki na bieżące potrzeby czy też udaje im się coś zaoszczędzić, czy dokonują oni większych zakupów bądź inwestycji i czy planują je w najbliższej przyszłości. Zapytaliśmy również o oczekiwania dochodowe oraz inflacyjne, a także o postrzegane perspektywy na przyszłość.