POPRAWA STANU GOSPODARKI I POŁOŻENIA MATERIALNEGO SPOŁECZEŃSTWA TO SPRAWY NAJWAŻNIEJSZE DLA POLSKI I POLAKÓW
Problemy ważne dla Polski i Polaków:
- przezwyciężenie kryzysu, wyjście z kryzysu , stabilizacja gospodarcza
- spokój w kraju, stabilizacja polityczna, porozumienie narodowe
- zaopatrzenie rynku, więcej towarów, poprawa funkcjonowania rynku, reglamentacja
- polepszenie warunków życia, poprawa bytu ludzi pracy, standard życia, niskie renty i emerytury
- stabilizacja cen, zahamowanie wzrostu inflacji, podniesienie wartości złotówki
- dyscyplina pracy, stosunek ludzi do pracy
- spłata zadłużeń
- zmiana sposobu zarządzania gospodarką, likwidacja marnotrawstwa, lepsza organizacja pracy
- stosunki relacje władza-społeczeństwo, zaufanie społeczeństwa do władzy
- rozwój kontaktów międzynarodowych, sytuacja Polski na arenie międzynarodowej
- konsekwentne wdrażanie reformy gospodarczej, przestrzeganie zasad reformy
- referendum
/tabela wg badań I‘84 - III‘88/
PODWYŻKI CEN I SYTUACJA MATERIALNA PODSTAWOWĄ PRZYCZYNĄ NAPIĘĆ I FRUSTRACJI SPOŁECZNYCH
Stan nastrojów społecznych:
- całkowity spokój
- raczej spokój
- pewne napięcie
- bardzo duże napięcie
- trudno powiedzieć
/tabela wg badań XII‘84 - III‘88/
Przyczyny napięcia społecznego:
- Położenie materialne społeczeństwa
-- podwyżki cen
-- pogarszanie się warunków życia
-- kłopoty z zaopatrzeniem
-- niskie płace
- Brak perspektyw, niepewność jutra
- Sytuacja gospodarcza kraju:
-- kryzys, zadłużenie
-- niewiara w powodzenie reformy
- Sytuacja polityczna:
-- krytyka władz, jej polityki
-- okłamywanie społeczeństwa
-- wzrost niepokojów społecznych
-- brak demokracji
/tabela wg badań II‘88, III‘88/
Charakterystyka nastrojów społecznych
- ogólne odprężenie i zadowolenie, wiara, że będzie lepiej
- pewne odprężenie i zadowolenie, że jest trochę lepiej
- rezygnacja, pogodzenie się z losem
- lęk, obawa, co przyniesie przyszłość, niepewność jutra
- ogólne niezadowolenie, niewiara w jakąkolwiek poprawę
/tabela wg badań IV‘86, VII‘87, XI‘87, II‘88/
Możliwość wybuchu konfliktu
- tak, wszystko na to wskazuje
- raczej tak, wiele na to wskazuje
- są powody do wybuchu, ale ludzie:
-- nie mają nadziei, że protesty mogą coś zmienić
-- są za bardzo zmęczeni, aby zajmować się polityką
-- boją się angażować w politykę
- nie ma powodów do wybuchu
- trudno powiedzieć
/tabela wg badań XI‘87, II‘88/
Przyczyny wybuchu konfliktu:
1. Położenie materialne społeczeństwa:
- pauperyzacja społeczeństwa, obniżenie stopy życiowej
- podwyżki cen, stale rosnące ceny
- złe zaopatrzenie
- niskie płace, zarobki
2. Sytuacja gospodarcza kraju
- kryzys, brak stabilizacji gospodarczej
- niepowodzenie reformy gospodarczej
- niemotywacyjny system wynagrodzeń
3. Sytuacja polityczna
- brak perspektyw przed społeczeństwem
- brak zaufania do władzy
- brak konsekwencji w działaniu władz
- brak demokracji
4. Nierozwiązanie kwestii społecznych
- brak sprawiedliwości
- trudności startu życiowego młodzieży /tabela wg badań XI‘87, II‘88/
SYTUACJA MATERIALNA JAKO EFEKT ZŁEGO STANU GOSPODARKI I WYNIK PRZERZUCANIA KOSZTÓW KRYZYSU NA SPOŁECZEŃSTWO
Opinie o warunkach życia:
* Poziom życia społeczeństwa:
- wzrasta
- nie zmienia się
- obniża się
/tabela wg badań IV‘87 - II‘88/
* Wzrost dochodów:
- pokrywa podwyżki cen
- nie pokrywa podwyżek cen
/tabela wg badań IV‘87 - II‘88/
* Z dochodów można kupić obecnie:
- więcej niż rok temu
- tyle samo co rok temu
- mniej niż rok temu, w tym:
-- znacznie mniej
-- odczuwalnie mniej
-- niewiele mniej
/tabela wg badań IV‘87 - II‘88/
* Kłopoty z codziennymi zakupami obecnie;
- wzrastają
- są takie, jak były
- maleją
- nie istnieją
/tabela wg badań IV‘87 - II‘88/
Co jest bardziej dokuczliwe: brak pieniędzy czy braki w zaopatrzeniu?
- brak pieniędzy i braki w zaopatrzeniu
- brak pieniędzy
- braki w zaopatrzeniu
- ani braki pieniędzy, ani braki w zaopatrzeniu
/tabela wg badań XII‘86 - II‘88/
Twierdzenia dotyczące podwyżek cen:
- podwyżka jest ceną, którą zapłaci społeczeństwo z winy rządu
- podwyżka jest kosztem, który poniesiemy teraz, aby w przyszłości było lepiej
- podwyżka jest naturalnym skutkiem sytuacji gospodarczej kraju /
tabela wg badań IV‘86 - II‘88/
Ocena własnej sytuacji materialnej:
- bardzo zła i zła
- raczej zła
- średnia, przeciętna
- dość dobra
- bardzo dobra i dobra
/tabela wg badań XII‘85 - III‘88/
Ocena poziomu dochodów. Wystarczają na zaspokojenie:
- podstawowych potrzeb na minimalnym poziomie
- podstawowych potrzeb
- nieco więcej niż podstawowych potrzeb
- znacznie więcej niż podstawowych potrzeb
- prawie wszystkich potrzeb
/tabela wg badań I‘87, II‘88/
Stopień zadowolenia z posiadanych dochodów:
- zadowolenie
- częściowe zadowolenie, częściowe niezadowolenie
- niezadowolenie
- trudno powiedzieć
/tabela wg badań I‘87, II‘88/
Ocena wpływu podwyżki cen na sytuację materialną ogółu społeczeństwa i własną:
- Pogorszy się w:
-- bardzo dużym stopniu
-- dużym stopniu
-- niewielkim stopniu
- Nie zmieni się
- Trudno powiedzieć
/tabela wg badań IV‘86 - II‘88/
Sposoby radzenia sobie po podwyżce cen:
- ograniczenie wydatków na usługi - wykonywanie wszystkiego, co możliwe we własnym zakresie
- ograniczenie bieżących wydatków na utrzymanie rodziny
- rezygnacja z zakupów artykułów trwałego użytku
- przeznaczenie oszczędności na bieżące potrzeby
- ograniczenie wydatków na kulturę
- ograniczenie kontaktów towarzyskich
- rezygnacja z wyjazdu na urlop
- podjęcie pracy dodatkowej
- rezygnacja z powiększenia (założenia) rodziny
- zabieganie o pomoc rodziny
- zmiana pracy na lepiej płatną
- zabieganie o pomoc państwa
- zabieganie o pomoc Kościoła
Opinie o motywach rządu do wprowadzenia podwyżki cen:
- zasłonić własną nieudolność
- nie dopuścić do kolejek, pustych sklepów
- dostosować ceny do rzeczywistych kosztów produkcji
- zdobyć pieniądze na własne cele
/tabela wg badań IV‘86, II‘88/
POLITYKA RZĄDU PRZYCZYNĄ ZŁEJ SYTUACJI GOSPODARCZEJ
Ocena sytuacji gospodarczej:
- bardzo dobra i dobra
- dość dobra
- ani dobra, ani zła
- zła, raczej, zła
- zła i bardzo zła
- trudno powiedzieć
/tabela wg badań XII‘84 - III‘88/
Przewidywany kierunek zmian w sytuacji gospodarczej:
- zdecydowanie się poprawi
- nieznacznie się poprawi
- pozostanie bez zmian
- nieznacznie się pogorszy
- zdecydowanie się pogorszy
- trudno powiedzieć
/tabela wg badań XII‘84 - III‘88/
Ocena trudności gospodarczych i perspektyw rozwoju gospodarczego
Trudności gospodarcze są:
- wielkie
- średnie
- małe
- trwałe
- przejściowe
/tabela wg badań IV‘87 - II‘88/
Rozwój gospodarczy kraju będzie:
- szybszy
- taki sam
- wolniejszy
/tabela wg badań IV‘87 - II‘88/
Gospodarka:
- pełni optymiści
- umiarkowani optymiści
- przewidujący stagnację lub nieznaczną poprawę
- umiarkowani pesymiści
- nie mający zdania
/tabela wg badań XII‘85 - III‘88/
Czy dotychczasowa polityka władz stwarza szanse wyjścia z kryzysu gospodarczego?
- zdecydowanie tak
- raczej tak
- raczej nie
- zdecydowanie nie
- trudno powiedzieć
/tabela wg badań IX‘85 - II‘88/
Jakie są perspektywy reformy gospodarczej?
- reforma będzie kontynuowana i zakończy się powodzeniem
- reforma będzie kontynuowana, ale jej wynik jest bardzo niepewny
- wszystko wskazuje na to, ze reforma gospodarcza nie uda się
- trudno powiedzieć
/tabela wg badań VII‘86, XI‘87, II‘88/ oraz /tabela z podziałem na pracowników gospodarki uspołecznionej, kierowników gospodarki uspołecznionej i kadry kierowniczej administracji państwowej/
Opinie o II etapie reformy
II etap reformy jest:
- kolejną próbą zapanowania przez władzę nad sytuacją gospodarczą
- próbą przekonania społeczeństwa i Zachodu o dobrej woli władz
- programem, który ma wiele mankamentów, ale który przybliża wyjście z kryzysu i daje szanse lepszego jutra
- małym krokiem na dobrze obranej drodze
- najlepszym programem, na jaki stać władze
- chwytem propagandowym, pustym sloganem, za którym nic nie stoi
- najlepszym, możliwym na dziś programem działań
- realnym i trafnym programem trwałego wyprowadzenia kraju z kryzysu
- dobrodziejstwem, lekiem na wszelkie nasze kłopoty, a przynajmniej na te najpoważniejsze /tabela - odsetki respondentów zgadzających się z poszczególnymi stwierdzeniami/
NASILENIE SIĘ NIEUFNOŚCI DO INSTYTUCJI I OSOBISTOŚCI POLITYCZNYCH
Ocena sytuacji politycznej:
- bardzo dobra i dobra
- dość dobra
- ani dobra, ani zła
- zła i bardzo zła
- trudno powiedzieć
/tabela wg badań XII‘84 - III‘88/
Przewidywany kierunek zmian w sytuacji politycznej:
- zdecydowanie się poprawi
- nieznacznie się poprawi
- pozostanie bez zmian
- nieznacznie się pogorszy
- zdecydowanie się pogorszy
- trudno powiedzieć /tabela wg badań XII‘84 - III‘88/
Deklarowany stosunek respondentów do instytucji i organizacji (zaufanie, nieufność, brak zdania):
- Sejm
- Rząd, Rada Ministrów
- Wojsko
- PRON
- PZPR
- Kościół
- Rada Państwa
- Związki zawodowe
- MO i resort spraw wewnętrznych
- Opozycja
- Środki masowego przekazu
/tabela wg badań XII‘85 - II‘88/
Ocena dokonań rządu premiera Z. Messnera:
- zrobił wszystko, aby poprawić sytuację w kraju
- zrobił wiele, ale nie wszystko
- równie wiele zrobił, co zaniedbał
- niewiele zrobił
- nie zrobił nic, aby poprawić sytuację w kraju
- trudno powiedzieć /tabela wg badań XII‘86, XI‘87/
Deklarowany stosunek do polityków (zaufanie, nieufność, brak zdania):
- Wojciech Jaruzelski
- Zbigniew Messner
- Józef Glemp
- Lech Wałęsa
/tabela wg badań XII‘86 - II‘88/
Stosunek do poszczególnych polityków (zaufanie, nieufność, brak zdania):
- W. Baka
- K. Barcikowski
- J. Baryła
- J. Czyrek
- J. Dobraczyński
- J. Glemp
- J. Główczyk
- W. Jaruzelski
- C. Kiszczak
- M. Kotański
- R. Malinowski
- Z. Messner
- Z. Michałek
- A. Miodowicz
- T.W. Młyńczak
- M. Orzechowski
- M.F. Rakowski
- Z. Sadowski
- Z. Szałajda
- J. Urban
- L. Wałęsa
/tabela wg badań XII‘85 - II‘88/
REKAPITULACJA ZMIAN W SPOŁECZNYCH OPINIACH I OCENACH MIĘDZY KWIETNIEM ROKU UBIEGŁEGO A LUTYM I MARCEM ROKU BIEŻĄCEGO
KONDENSACJA NASTROJÓW - TOLERANCJA WOBEC NIEPOKOJÓW
Przewiń do góry