W jaki sposób można w Pana zakładzie "zdobyć" pieniądze?

- w moim zakładzie nie da się tego osiągnąć

- solidna , fachowa praca

- wykonywanie pracy, aby nie narażać się przełożonym

- wyrobienie sobie takich układów, aby dostawać najlepiej płatne zadania

- wykłócanie się o swoje sprawy

- aktywna działalność społeczno0polityczna

- wyrobienie sobie takich układów, aby mieć czas i możliwość robienia "fuch"

- takie wykonywanie pracy, aby nie narażać się kolegom /omówienie w tekście/

Wskazywany sposób na "zdobycie pieniędzy":

- zgodny z umową o pracę

- częściowo zgodny z umową o pracę

- całkowicie niezgodny z umową o pracę /tabela wg oceny współpracy z zakładem/ oraz /tabela wg wysokości wynagrodzenia/ oraz /tabela wg warunków materialnych/

1. Stosunek do własnej przyszłości

Czy możesz o sobie powiedzieć, że masz jakieś plany i zamierzenia, których realizacja rozciągać się będzie na daleką przyszłość?

- tak, wiem tylko w ogólnych zarysach, co pragnę robić i osiągnąć w przyszłości

- tak, mam takie, w miarę jasno sprecyzowane plany i zamiary

- nawet w ogólnych zarysach nie wiem, co będę robić w dalszej przyszłości

- unikam zajmowania się swoją przyszłością

2. Najbliższe plany i zamierzenia życiowe, wizja ich realizacji

3. Aspiracje życiowe - cenione wartości i cele życiowe, ocena szans ich realizacji

Jakie są twoje pragnienia życiowe, co chciał(a)byś przede wszystkim osiągnąć?

- szczęśliwe życie rodzinne /założenie rodziny, wychowanie dzieci/

- wykształcenie /zdanie matury, zdobycie kwalifikacji, uzyskanie dyplomu ukończenia studiów/

- zdobycie dobrej pracy, ciekawej, dającej satysfakcję

- posiadanie konkretnych dóbr typu samochód, wideo itp..

- posiadanie mieszkania

- posiadanie willi

- dobra sytuacja materialna

- wyjazd za granicę, również w celach zarobkowych

- podróże, zwiedzanie świata

- życie w luksusie, posiadanie dużej ilości pieniędzy

- prowadzenie prywatnej firmy

Czy młodzież w Polsce ma obecnie szanse realizacji swoich celów i dążeń życiowych?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć /‘84, ‘85, ‘86, ‘87/

Przewidywania co do zmian możliwości realizacji celów i dążeń życiowych w ciągu najbliższych 5 lat

- Nastąpi wyraźna poprawa

- Nastąpi pewna poprawa

- Będzie mniej więcej tak samo

- Nastąpi pewne pogorszenie

- Nastąpi znaczne pogorszenie

- Trudno powiedzieć /‘85, ‘86, ‘87/

Przyczyny braku możliwości realizacji przez młodzież swoich planów i zamierzeń życiowych upatrywano przede wszystkim w:

- niedocenianiu młodzieży, ograniczaniu jej dróg awansu przez starsze pokolenie

- niewłaściwej polityce państwa wobec ludzi młodych

- niskim standardzie życia społeczeństwa, panującym ubóstwie

- kryzysowej sytuacji gospodarczej kraju

- niewłaściwej polityce zatrudnienia absolwentów

- trudnej sytuacji mieszkaniowej społeczeństwa

4. Stereotyp powodzenia, kariery.

Czynniki decydujące o osiąganiu zamierzonych celów

- zaradność, spryt życiowy

- pracowitość

- wiedza, fachowość

- inteligencja, zdolności

- umiejętność współżycia z ludźmi

- znajomości, układy

- ambicje

- pomoc rodziców

- wykształcenie

- odwaga

- szczęście, przypadek

- pozycja społeczno-zawodowa rodziców

- aktywność społeczna

- przynależność do PZPR

- poglądy polityczne

- przynależność do innych organizacji społeczno-politycznych

- pomoc państwa

5. Deklaracje uczestnictwa w życiu społecznym a poczucie wpływu na bieg wydarzeń w skali kraju i najbliższego otoczenia

Czy Ty sam osobiście odczuwasz potrzebę jakiegoś angażowania się w sprawy społeczne?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

Odczuwający potrzebę angażowania się w działalność społeczną preferowali takie jego formy:

- pomoc ludziom potrzebującym

- aktywna działalność w obecnie istniejących organizacjach społeczno-politycznych

- działalność indywidualna, poza organizacjami

- działalność dla dobra ludzkości, walka ze złem

- działalność, praca dla swojego środowiska, miejsca zamieszkania

6. Wizja przyszłości kraju

7. Poglądy polityczne młodzieży. Postrzeganie władzy, ocena polityki rządu

Często w rozmowach posługujemy się określeniami "władza coś postanowiła", "władza coś chce osiągnąć" itp.. Kogo masz zwykle na myśli, mówiąc lub słysząc określenie "władza"?

Jaki sposób rządzenia, rozstrzygania ważnych spraw jest obecnie najbardziej korzystny dla naszego kraju?

Czy obserwując to, co dzieje się w kraju, możesz powiedzieć, że Polska jest krajem demokratycznym?

Co dla ciebie oznacza socjalizm, jak ty osobiście rozumiesz to pojęcie?

- społeczna własność środków produkcji

- równość, brak podziałów

- demokracja, stosowanie zasady uczestnictwa obywateli w rządzeniu

- ustrój o dobrych zasadach

- utopia, ustrój nierealny

- bezpłatna oświata, nauka

- decydujący głos należy do ludzi pracy

- gwarantowanie swobód i wolności obywatelskich

- sprawiedliwość

Ocena dorobku socjalizmu

- Więcej korzyści niż strat

- Tyle samo korzyści co strat

- Więcej strat niż korzyści

- Trudno powiedzieć /tabela wg terminów badań ‘84, ‘85, ‘86, ‘87/

Czy po dotychczasowych doświadczeniach warto dalej budować socjalizm w naszym kraju?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

- Inne zdanie

8. Obawy i nadzieje związane z sytuacją międzynarodową

9. Poczucie zagrożenia wojną

Jakie jest prawdopodobieństwo wybuchu wojny w ciągu najbliższych 10 lat?

10. Zagrożenia cywilizacyjne

- wyścig zbrojeń

- AIDS

- zatruwanie środowiska naturalnego

- narkomania

- znieczulica

- katastrofy, awarie elektrowni atomowych

- alkoholizm

- terroryzm

- przestępczość

- przerywanie ciąży

- choroby nowotworowe

- zagrożenie trwałości rodziny

- katastrofy komunikacyjne

Aneks

1. Opinie o reformie w latach 1982-1987

Czy reforma wywołała już jakieś zmiany w gospodarce narodowej i sytuacji kraju?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

Opinie o następstwach reformy gospodarczej

- W wyniku reformy interesy jednostkowe wyszły na plan pierwszy

- Reforma spowodowała rozpowszechnienie się podejścia materialnego, dążenia do zdobycia majątku

- Radykalnych reform w gospodarce nie da się pogodzić z socjalizmem

- Wychodzenie z kryzysu gospodarczego jest rezultatem reformy gospodarczej

- Reforma gospodarcza zepchnęła na dalszy plan interesy klasy robotniczej i stworzyła raj dla prywatnej inicjatywy

- Reforma gospodarcza sprzyja chłopom, a nie robotnikom

Opinie o przebiegu wdrażania reformy

- Proces przebiega w miarę prawidłowo

- Reforma w zasadzie wchodzi w życie, choć napotyka trudności i ograniczenia

- Trudności i odstępstwa od zasad reformy stawiają pod znakiem zapytania skuteczność jej wprowadzania

- Więcej jest pozorów niż rzeczywistych działań, wskazuje to na fikcję reformy

- Tak pomyślana reforma nie może się udać, już w założeniach było sporo niekonsekwencji

- Trudno to oceniać, nie zetknąłe(a)m się z istotnymi przejawami reformy

- Jest ciągle za wcześnie na reformę

- Nie można skutecznie wprowadzać reformy w okresie kryzysu gospodarczego

- Nie wiem, nie interesowałe(a)m się tym

- Widzę to inaczej

- Trudno powiedzieć

Przedmiot oceny

- Wielkość produkcji przemysłowej

- Jakość produkcji przemysłowej

- Eksport polskich towarów

- Zaopatrzenie rynku w towary: przemysłowe, spożywcze

- Sytuacja: materialna, mieszkaniowa

- Stosunki Państwo-Kościół

- Nastroje społeczne

- Wpływ społeczeństwa na decyzje rządu

- Wpływ szeregowych pracowników na zarządzanie przedsiębiorstwem

- Ochrona zdrowia

Z czym kojarzy się reforma gospodarcza?

Jak widzi się przyszłość procesu reform?

2. Znajomość i oceny założeń II etapu reformy gospodarczej

Czy opinia społeczna jest poinformowana o założeniach II etapu reformy?

Jakie zmiany są potrzebne dla lepszego funkcjonowania gospodarki?

Jakie są reakcje emocjonalne na II etap reformy?

Przewidywane reakcje na zapowiadane zmiany w gospodarce

- Gniew - bo ciągle mówi się o reformie i wychodzeniu z kryzysu, a żyje się coraz gorzej

- Lęk - obawa przed pogorszeniem warunków życia, konieczność cięższej pracy za te same pieniądze

- Niewiara, że cokolwiek zmieni się, przekonanie, że wszystko pozostanie w sferze zamierzeń lub nie przyniesie oczekiwanych rezultatów

- Przekonanie, że są to zmiany konieczne i pożyteczne, chociaż będą wymagały wyrzeczeń i nie w całości spełnią oczekiwania

- Wiara, że poprawi to sytuację gospodarczą kraju i bytową społeczeństwa

- Inne zdanie

- Brak zainteresowania

- Trudno powiedzieć

Jak są oceniane niektóre konkretne rozwiązania proponowane w ramach II etapu reformy?

Opinie o potrzebie zmian w poziomie i strukturze cen

- Pozostawić bez zmian

- Zmieniać przez 5 lat

- Zmienić w ciągu 2 lat

- Zmienić od razu, od nowego roku

- Brak zdania

3. Zwolennicy i przeciwnicy reformy

Czy kierownictwo kraju chce rzeczywiście przeprowadzić reformy?

Kim są przeciwnicy reformy?

Przeciwnicy władzy

Część aparatu władzy

Ludzie

- żyjący w dostatku

- nieuczciwi

- mało pracowici

Nie ma przeciwników reformy

Trudno powiedzieć

Kto płaci za kryzys, kto na nim korzysta?

Czy istnieją szanse zmian na lepsze w gospodarce?

Aneks

Każde społeczeństwo jest jakoś zróżnicowane wewnętrznie. Na jakie grupy podzielił(a)by Pan(i) społeczeństwo polskie?

- Podręcznikowe (klasowo-warstwowe)

- Polityczne

- Partyjne

- Majątkowe

- Moralne

- Rodzaj pracy

- Wykształcenie

- Psychologiczne

- Pokoleniowe

- Miejsce zamieszkania (miasto - wieś)

Czynniki konfliktogenne:

- Pensje, płace, zarobki

- Majątek, stan posiadania

- Władza, stanowisko

- Poglądy polityczne

- Przynależność do PZPR

- Charakter pracy (fizyczna, umysłowa)

- Miejsce zamieszkania (wieś, miasto)

- Wiek (młodsze - starsze pokolenie)

- Religijność

- Pochodzenie społeczne

- Wykształcenie

Grupy uprzywilejowane

- władza, prominenci, ludzie na stanowiskach

- prywatna inicjatywa, rzemieślnicy, polonusy, badylarze

- pracownicy aparatu partyjnego

- wojsko

- kadra administracyjna na wyższych stanowiskach

- ludzie z marginesu, spekulanci

Na czym polegają ich przywileje?

- wysokie zarobki

- układy, znajomości

- lepsza możliwość zaopatrzenia - specjalne sklepy

- nadużywanie władzy

- dostęp do dóbr deficytowych (talony na samochód, inne dobra wyższego rzędu)

- bezkarność

Kto należy do pokrzywdzonych?

- emeryci, renciści

- robotnicy, pracownicy fizyczni

- ludzie starzy, samotni

- pracownicy o niskich zarobkach

- uczciwie pracujący

Na czym polega ich krzywda?

- niskie renty, emerytury

- niskie zarobki

- ubóstwo

Sposoby bogacenia się:

- Wyjazdy do pracy za granicą

- Posiadanie prywatnego zakładu

- Częste wyjazdy za granicę

- Zajmowanie stanowiska państwowego lub partyjnego

- Posiadanie rodziny za granicą

- Zajmowanie się nielegalnym handlem, spekulacją

- Posiadanie dużego gospodarstwa rolnego

- Posiadanie układów i znajomości

- Praca w dobrze płatnym zawodzie

- Pochodzenie z zamożnego domu

- Oszczędność, pomysłowość, inicjatywa

- Fachowość, umiejętności, wysokie kwalifikacje

- Zaradność, zapobiegliwość

- Pracowitość

- Uczciwa praca

- Wykształcenie

1. Ocena wystąpienia W. Jaruzelskiego na posiedzeniu Komisji ds.. Reformy Gospodarczej

2. Ocena zaufania społecznego

3. Stopień akceptacji polityki i stosunek do osoby Generała

Stosunek do polityki prowadzonej przez W. Jaruzelskiego

- zwolennicy

- obojętni

- przeciwnicy /a zaufanie społeczne do W. Jaruzelskiego/

Stosunek do W. Jaruzelskiego

- Sympatia

- Antypatia

- Nieznajomość osoby, trudno powiedzieć /XII‘85, VII‘86, XII‘86, IV‘87/

Ocena sytuacji politycznej i gospodarczej kraju

- Dobra

- Ani dobra, ani zła

- Zła

4. Młodzież o gen. W. Jaruzelskim

Cieszy się zaufaniem

- sposób rządzenia i podejmowane decyzje polityczne

- dobre intencje, zamiary

- pozytywne cechy osobiste

- korzystne efekty działań gospodarczych

Nie cieszy się zaufaniem

- sposób rządzenia i podejmowane decyzje polityczne

- niekorzystne efekty działań gospodarczych

- negatywne cechy osobiste

- kryzys zaufania do władzy w ogóle

Aneks

Zaufanie społeczeństwa do gen. W. Jaruzelskiego wg cech społeczno-demograficznych - wykresy

Stosunek badanych do polityki W. Jaruzelskiego wg cech społeczno-demograficznych - wykresy

Stosunek badanych do osoby W. Jaruzelskiego - sympatia, antypatia, nieznajomość - wg cech społeczno-demograficznych - wykresy

Prawdopodobieństwo wybuchu wojny

- Wybuchnie na pewno

- Nie ma takiego niebezpieczeństwa

- Brak odpowiedzi /tabela wg terminów badań IV‘87, VIII‘85/

Państwa stanowiące zagrożenie dla pokoju światowego:

- Stany Zjednoczone

- Republika Federalna Niemiec

- Związek Radziecki

- Izrael

- Wielka Brytania

- Iran - Irak

- Chiny

- Francja

- Republika Południowej Afryki

- Kraje Bliskiego Wschodu /tabela wg terminów badań IV‘87, VIII‘85/

Państwa zagrażające Polsce:

- Republika Federalna Niemiec

- Stany Zjednoczone

- Związek Radziecki

- Niemiecka Republika Demokratyczna

- Czechosłowacja

- Wielka Brytania

- Francja /tabela wg terminów badań IV‘87, VIII‘85/

Sojusznicy Polski

- Związek Radziecki

- Węgry

- Czechosłowacja

- Niemiecka Republika Demokratyczna

- Kraje socjalistyczne

- Stany Zjednoczone

- Francja

- Włochy

- Republika Federalna Niemiec

- Austria

- Polska w ogóle nie ma sojuszników /tabela wg terminów badań IV‘87, VIII‘85/

Dlaczego Twoim zdaniem poziom gospodarki w krajach Europy Zachodniej jest wyższy niż w Polsce?

Uwarunkowania gospodarcze

- Wolnorynkowy, konkurencyjny model gospodarki

- Lepsza organizacja pracy

- Wydajność i jakość pracy

- Wysoka dyscyplina pracy

- Nowoczesność, postęp techniczny

- Właściwy system wynagradzania

- Wyższy poziom płac

- Prywatna własność środków produkcji

- Bezrobocie - konkurencja na rynku pracy

Uwarunkowania w etosie społecznym

- Stosunek społeczeństwa do pracy, pracowitość

- Poczucie obowiązku, uczciwość

- Inna mentalność, inny sposób myślenia

- Dążenie do życia na wyższym poziomie

- Wyższe morale - nieuleganie nałogom

Uwarunkowania polityczne

- Mechanizmy ustrojowe

- Polityka władz, sposób rządzenia

W jakim stopniu można Twoim zdaniem dopuścić prywatną inicjatywę /firmy prywatne/ do wymienionych niżej sfer gospodarki?

- Rzemiosło

- Handel

- Niewielkie zakłady przemysłowe

- Banki

- Średnie zakłady przemysłowe

- Handel zagraniczny

- Przemysł ciężki, huty, kopalnie

Wielopłaszczyznowa analiza odpowiedzi na serię pytań otwartych:

Istnieją różne poglądy na temat tego, co dzieje się w ZSRR. Jak Pan(i) krótko określił(a)by swoje odczucia na ten temat? Do czego dąży kierownictwo tego kraju, co chce osiągnąć przez swoje działanie, czy można spodziewać się trwałych efektów?

Rozdziały:

1. Co się dzieje w ZSRR?

2. Społeczne reakcje, klimat, atmosfera towarzysząca procesowi przeobrażeń w Związku Radzieckim

3. Wpływ zmian zachodzących w ZSRR na sytuację ogólnoświatową

Stopień konfliktogenności wyznaczników sytuacji życiowej:

Wyznaczniki sytuacji życiowej

Ekonomiczne:

- płace, zarobki

- majątek, stan posiadania

Polityczne:

- posiadana władza, zajmowane stanowisko

- poglądy polityczne

- przynależność do PZPR

Pozostałe:

- charakter pracy /fizyczna - umysłowa/

- Miejsce zamieszkania /wieś - miasto/

- Wiek /młodsze - starsze pokolenie/

- wiara i praktyki religijne

- pochodzenie społeczne

- wykształcenie

Ocena systemu władzy w zależności od opinii o konfliktogenności posiadanej władzy, zajmowanego stanowiska

Postrzeganie posiadanej władzy, zajmowanego stanowiska jako źródła konfliktów w zależności od oceny systemu władzy

Spójność opinii na temat konfliktogenności wyznaczników politycznych i ekonomicznych w zależności od:

- wykształcenia

stopnia zadowolenia z własnej sytuacji materialnej

- afiliacji materialnej

1. Sposób rozumienia powodzenia życiowego

Wskaźniki powodzenia życiowego

Materialne:

- wysokie dochody, posiadanie dużej ilości pieniędzy

- stan posiadania, nagromadzony majątek

- dobra sytuacja materialna, wysoki standard życia

- wysoki poziom konsumpcji i zaspokajania potrzeb

Pozamaterialne:

- szczęście, powodzenie w życiu

- szczęśliwe życie osobiste i rodzinne

- zdrowie

- zdobycie stanowiska, pozycji społecznej

- satysfakcja z wykonywanej pracy lub zajęcia

Wskaźniki i sposoby osiągania powodzenia życiowego

- dobra sytuacja materialna

- duże dochody, posiadanie dużej ilości pieniędzy

- stan posiadania, nagromadzony majątek

- wysoki poziom konsumpcji i zaspokajania potrzeb

- pracowitość, uczciwość

- posiadanie układów i znajomości

- spryt, dbanie o własne interesy, umiejętne przystosowanie się do warunków życia

- nielegalne sposoby zdobywania dochodów, kombinatorstwo, spekulacja

- gospodarność, oszczędność

Tabela - Grupy ludzi dobrze żyjących w opinii badanych o postawie: popierającej, krytycznej, centrystycznej, niezdecydowanej

2. Stosunek do ludzi bogatych i modele osiągania bogactwa w Polsce i na Zachodzie

Określenia wyrażające stosunek do ludzi bogatych

- podziwiam ich

- darzę ich uznaniem

- lubię ich

- są mi obojętni

- nie lubię ich

- zazdroszczę im

- denerwują mnie

Stosunek do ludzi bogatych a:

- grupa społeczno-zawodowa

- stopień zadowolenia z sytuacji materialnej

- postawy polityczne

Warunki osiągnięcia bogactwa w Polsce:

- Częste wyjazdy za granicę

- Uczciwa praca

- Oszczędność, gospodarność

- Wykształcenie

- Posiadanie dużego gospodarstwa rolnego

- Fachowość, umiejętności, wysokie kwalifikacje

- Posiadanie rodziny za granicą

- Pracowitość

- Posiadanie prywatnego zakładu

- Zajmowanie wysokiego stanowiska państwowego lub partyjnego

- Wyjazdy do pracy za granicę

- Energiczność, pomysłowość, inicjatywa

- Praca w dobrze płatnym zawodzie

- Pochodzenie z zamożnego domu

- Zaradność, zapobiegliwość

- Zajmowanie się nielegalnym handlem, spekulacja

- Posiadanie "układów", znajomości

1. Zainteresowanie wizytą Jana Pawła II w Polsce

Źródła informacji

- Transmisje telewizyjne

- Informacje telewizyjne /np.. W dziennikach/

- Transmisje radiowe

- Informacje:

- radiowe

- w prasie katolickiej

- w pozostałej prasie codziennej

- przekazywane przez polskojęzyczne rozgłośnie zachodnie

- przekazywane przez zagraniczne /obcojęzyczne/ źródła

- z przekazów kościelnych

- z tego co mówili ludzie

2. Społeczna ocena wizyty papieża w Polsce

Opinie:

- Jestem pod wrażeniem patriotyzmu papieża

- Jestem zafascynowany osobą Jana Pawła II

- Zawiodłem się na papieżu, nie jest taki, jak dawniej

- Było to wielkie przeżycie dla Polaków

- Była wydarzeniem o doniosłym znaczeniu historycznym

- Spełniła moje najśmielsze oczekiwania

- Jestem rozczarowany zachowaniem witających papieża, nie zawsze zachowywali się godnie

- Za mało wiary i szczerej modlitwy, za dużo fetowania

Instytucje i służby - ocena

- Kościelna służba porządkowa

- MO, ORMO

- Służba medyczno-sanitarna

- Komunikacja

- Gastronomia /zaopatrzenie w posiłki i napoje/

3. Opinie o politycznych aspektach wizyty papieża

Jaki jest Pana(i) stosunek do organizatorów demonstracji ulicznych ?

- Raczej ich popieram

- Uważam, że mieli oni dobre intencje, ale źle je wyrazili

- Raczej ich potępiam

- Mam inne zdanie

- Trudno powiedzieć

4. Oczekiwania i nadzieje związane z wizytą papieża w Polsce

Twierdzenia dotyczące skutków wizyty papieża

- Spowodowała wzrost zainteresowania Polską w świecie

- Przyczyni się do wzrostu religijności, uczuć i praktyk religijnych

- Korzystnie wpłynie na stosunki między państwem i Kościołem

- Spowoduje nasilenie się, wzrost uczuć patriotycznych

- Przyspieszy porozumienie się większości Polaków w najważniejszych sprawach

- Złagodzi wewnętrzne konflikty

- Wpłynie na poprawę stosunków z Zachodem

- Uaktywni podziemie polityczne

Aneks

1. Prywatna inicjatywa w gospodarce

Postulowany zakres swobody działania prywatnej inicjatywy w wybranych działach gospodarki

dopuścić do działania

- bez ograniczeń

- w ograniczonym zakresie

- w wyjątkowych przypadkach

nie dopuszczać do działania

Działy gospodarki:

- Rzemiosło

- Handel: detaliczny, hurtowy

- Niewielkie zakłady przemysłowe

- Banki

- Zakłady przemysłowe średniej wielkości

- Handel zagraniczny

- Duże zakłady przemysłowe

2. Opinie o spółkach kapitałowych

Typ rozwiązania

- Sprzedaż firmom zachodnim części akcji przedsiębiorstw /poniżej 50% akcji/

- Sprzedaż pracownikom akcji /udziałów/ przedsiębiorstwa

Odpowiedzi na pytanie o zgodę na zmianę typu własności w przedsiębiorstwie deficytowym

- Zdecydowanie tak

- Raczej tak

- Raczej nie

- Zdecydowanie nie

- Trudno powiedzieć

3. Opinie a przekonania

Przekonania dotyczące zakresu prywatyzacji gospodarki

- rzemiosło i handel detaliczny

- rzemiosło, handel detaliczny i przemysł drobny

- przemysł drobny i średni

- przemysł wielki i bankowość

4. Wewnątrzgrupowe zróżnicowanie przekonań

Przekonania dotyczące roli rozwiązań kapitałowych w gospodarce uspołecznionej

Rozwiązania prowadzące do zmiany stosunków własności w gospodarce uspołecznionej:

- Sprzedaż części akcji przedsiębiorstw /poniżej 50%/ firmom zachodnim oraz sprzedaż akcji /udziałów/ pracownikom

- Sprzedaż części akcji przedsiębiorstw /poniżej 50%/ firmom zachodnim, sprzedaż akcji /udziałów/ pracownikom oraz przejęcie deficytowych przedsiębiorstw przez spółki kapitałowe

5. Przekonania własnościowe a stosunek do kwestii związkowej

Jaki jest Pana(i) stosunek do związków zawodowych działających w Pana(i) zakładzie pracy?

Czy jest Pan(i) za tym, żeby w Pana(i) zakładzie pracy mogło działać kilka różnych związków zawodowych?

6. Podsumowanie

Aneks

Proponowane zróżnicowanie zarobków w przedsiębiorstwie

- między robotnikiem opłacanym najwyżej i najniżej

- między dyrektorem a najniżej opłacanym robotnikiem

Jak duże mogą to być różnice?

Proponowane przez respondentów średnie miesięczne wynagrodzenie pracownika wykonującego swoje obowiązki

Zawód:

- Nauczyciel

- Ślusarz

- Dyrektor dużego przedsiębiorstwa przemysłowego

- Ekspedientka

- Lekarz rejonowy

- Górnik dołowy

- Referent w biurze

- Aktor w teatrze

- Robotnik w hucie

- Pielęgniarka

- Technik na stanowisku mistrza

- Dziennikarz

- Robotnik rolny

- Inżynier na stanowisku kierownika wydziału

Wyrównywać, różnicować czy płacić sprawiedliwie?

1. Zainteresowanie wizytą papieża

2. Deklarowany udział w spotkaniach z papieżem

3. Sposób postrzegania wizyty i nadawane jej znaczenie

Czy z wizytą papieża wiąże Pan(i) jakieś nadzieje, oczekiwania?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

1. POP wśród instytucji i organizacji działających w miejscu zamieszkania

Instytucje i organizacje - okazujący zaufanie i postrzegający wpływ

- Naczelnik (gminy, miasta, dzielnicy)

- Rada narodowa (gminna, miejska, dzielnicowa)

- Podstawowa organizacja partyjna PZPR

- Komitet PZPR (gminny, miejski, dzielnicowy)

- Rada PRON

- Urząd spraw wewnętrznych, jednostka Milicji Obywatelskiej

- Komitet gminny ZSL

- Proboszcz, księża, parafia

2. Opinie o roli POP w rozwiązywaniu problemów w miejscu zamieszkania i zakładzie pracy

Aktywność organizacji partyjnej oraz jej stosunek do problemów pracowników

Czy Pana(i) zdaniem POP w zakładzie, w którym Pan(i) pracuje, lub w Pana(i) miejscu zamieszkania podejmuje walkę ze złem, z nieprawidłowościami w naszym życiu społeczno-politycznym?

- Zdecydowanie tak

- Raczej tak

- Zdecydowanie nie

- Raczej nie

- Trudno powiedzieć

3. Społeczne i polityczne uwarunkowania oceny POP

Opinia o systemie władzy w Polsce a nastawienie wobec POP

- Jest dobry i w zasadzie nie wymaga zmian

- Jest w zasadzie dobry, choć pewne zmiany byłyby potrzebne

- Wykazuje wiele nieprawidłowości. Konieczne są duże zmiany

- Jest zły. Byłoby z korzyścią dla wszystkich, gdyby całkowicie go zmienić

- Trudno powiedzieć

4. Członkowie POP w opinii pracowników gospodarki uspołecznionej

Opinie o członkach POP

- Dobrzy, solidni pracownicy

- Dużo gadają, mało robią

- Co innego mówią na zebraniach, co innego w domu

- Aktywni, zaangażowani w sprawy zakładu /miejscowości/

- Działają w partii głównie dlatego, żeby się dobrze urządzić, ustawić

- Wrażliwi na sprawy innych ludzi, reagują, gdy komuś dzieje się krzywda

- Mają skrystalizowane socjalistyczne lub komunistyczne poglądy

- Wrażliwi na sprawy społeczne, reagują, gdy dostrzegają przejawy zła, niesprawiedliwości, nieprawidłowości

- Należą bez przekonania - bo tak wypada lub jest wygodnie

- Należą do partii dlatego, że nie potrafili odmówić, gdy ich namawiano

1. Jak radzono sobie z zimą w miejscu zamieszkania badanych?

Zinstytucjonalizowane sfery obsługi - ocena funkcjonowania

- Komunikacja lokalna /np. dojazdy do pracy/

- Komunikacja dalekobieżna

- Dostawy prądu

- Zaopatrzenie w podstawowe artykuły spożywcze

- Służba zdrowia

- Telefon, poczta

- Przejezdność dróg

- Ogrzewanie mieszkań

- Oczyszczanie ulic, chodników

- Wywóz nieczystości, śmieci

- Zaopatrzenie w opał

2. Jak radzono sobie z zimą w kraju i w poszczególnych województwach?

3. Zimowe uciążliwości w życiu codziennym i w pracy

- Zimno w pomieszczeniach

- Dojazdy /kłopoty komunikacyjne/

- Trudności typowo zimowe, klimatyczne /śnieg, mróz/

- Trudności z opałem, brak węgla, koksu

- Kłopoty zdrowotne, absencja chorobowa

- Przerwy w dostawie prądu, wyłączenia

- Przerwy w dostawie wody, awarie kanalizacyjne

- Brak kłopotów - postawa racjonalna wobec zimy

1. Zainteresowanie wizytą papieża

2. Znaczenie wizyty papieża

Czym będzie wizyta papieża dla Pana(i) osobiście?

3. Przewidywane skutki wizyty papieża

Czy wizyta papieża spowoduje uaktywnienie sił politycznych podziemia?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

Czy z wizytą papieża wiąże Pan(i) jakieś nadzieje i oczekiwania?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

Omówienie artykułów prasowych na temat PZPR i POP (Podstawowych Organizacji Partyjnych)

Rodzaje reakcji na podwyżki:

- Oburzenie

- Rezygnacja

- Obojętność

- Zrozumienie

- Inne /IV‘86, IV‘87/

Ocena wpływu podwyżek na ocenę własnej sytuacji materialnej

Pogorszy się w stopniu:

- bardzo dużym

- dużym

- niewielkim

Nie zmieni się

Trudno powiedzieć /IV‘86, IV‘87/

Sposoby rekompensowania podwyżek cen

- Ograniczenie wydatków na usługi - wykonywanie wszystkiego co możliwe we własnym zakresie

- Ograniczenie bieżących wydatków na utrzymanie rodziny

- Rezygnacja z zakupów artykułów tzw. Trwałego użytku - mebli, sprzętów itp..

- Przeznaczenie oszczędności na bieżące potrzeby

- Ograniczenie wydatków na kulturę /prasa, kino, teatr, książki itp./

- Ograniczenie kontaktów towarzyskich

- Rezygnacja z wyjazdu na urlop

- Podjęcie pracy dodatkowej w zakładzie lub poza nim

- Rezygnacja z powiększenia /założenia rodziny

- Zabieganie o pomoc rodziny

- Zmiana pracy na lepiej płatną

- Zabieganie o pomoc państwa

- Zabieganie o pomoc Kościoła /IV‘86, IV‘87/

Ocena sytuacji materialnej:

- bardzo zła

- zła

- raczej zła

- średnia, przeciętna

- dość dobra

- dobra

- bardzo dobra /tabela wg badań XII‘85, IV‘86, XII‘86, IV‘87/

Ocena sytuacji gospodarczej i politycznej:

- sytuacja gospodarcza:

- dobra i dość dobra

- ani dobra, ani zła

- zła i bardzo zła

- trudno powiedzieć /tabela wg badań XII‘85, IV‘86, XII‘86, IV‘87/

- sytuacja polityczna

- dobra i dość dobra

- ani dobra, ani zła

- zła i bardzo zła

- trudno powiedzieć /tabela wg badań XII‘85, IV‘86, XII‘86, IV‘87/

Perspektywy poprawy sytuacji gospodarczej i politycznej:

- sytuacja gospodarcza

- poprawi się

- nie zmieni się

- pogorszy się

- trudno powiedzieć /tabela wg badań XII‘85, IV‘86,X‘86, IV‘87/

- sytuacja polityczna

- poprawi się

- nie zmieni się

- pogorszy się

- trudno powiedzieć /tabela wg badań XII‘85, IV‘86,X‘86, IV‘87/

Ocena nastrojów społecznych

- całkowity spokój

- raczej spokój

- pewne napięcie

- bardzo duże napięcie

- trudno powiedzieć /tabela wg badań XII‘85, IV‘86,XII‘86, IV‘87/

Twierdzenia dotyczące podwyżek:

- podwyżka jest kosztem, który poniesiemy teraz, aby w przyszłości było lepiej

- podwyżka jest naturalnym skutkiem sytuacji gospodarczej kraju

- podwyżka jest ceną, którą społeczeństwo zapłaci z winy rządu /tabela wg badań XII‘83, IV‘86, IV‘87/

Klasyfikacja stanowisk wobec negocjacji:

- akceptujący negocjacje

- związki zawodowe powinny zabiegać o minimalizację podwyżek

- związki zawodowe powinny zabiegać o minimalizację podwyżek, negocjacje były manewrem propagandowym

- negocjujący negocjacje

- negocjacje były manewrem propagandowym

- negocjacje były manewrem propagandowym; ceny powinny być wyznaczane przez rynek

- ceny powinny być wyznaczane przez rynek

- negocjujący zasadność podwyżki

- ceny powinny być wyznaczane przez rynek; związki zawodowe powinny zabiegać o minimalizację podwyżek

- ceny powinny być wyznaczane przez rynek; związki zawodowe powinny zabiegać o minimalizację podwyżek; negocjacje były manewrem propagandowym

- akceptujący podwyżki

- przyzwolenie na podwyżki

- przyzwolenie na podwyżki; ceny powinny być wyznaczane przez rynek

- nie sklasyfikowane

- inne /tabela/

1. POP wśród instytucji i organizacji działających w miejscu zamieszkania

Oceniane instytucje i organizacje

- Naczelnik /gminy, miasta, dzielnicy/

- Rada narodowa /gminna, miejska, dzielnicowa/

- Podstawowa Organizacja Partyjna PZPR

- Komitet PZPR /gminny, miejski, dzielnicowy/

- Rada PRON /gminna, miejska, dzielnicowa/

- Urząd spraw wewnętrznych, jednostka MO

- Komitet gminny ZSL

- Proboszcz, księża, parafia

2. Opinie o roli POP w rozwiązywaniu problemów w miejscu zamieszkania i zakładzie pracy

Badanych zapytano, czy POP w ich zakładzie podejmuje ważne sprawy środowiska i stara się uczestniczyć w ich rozwiązywaniu.

- Tak i na ogół robi to skutecznie

- Tak, chociaż nie zawsze skutecznie

- Raczej nie dostrzegam skutecznych działań

- Nigdy nie podejmuje działań na rzecz rozwiązania rzeczywiście różnych spraw środowiska

- Trudno powiedzieć

Czy Pana/i/ zdaniem POP w zakładzie, w którym Pan pracuje, lub w Pana/i/ miejscu zamieszkania podejmuje walkę ze złem, z nieprawidłowościami w naszym życiu społeczno-politycznym?

3. Członkowie POP w opinii społecznej

Opinie o członkach POP

- Dobrzy, solidni pracownicy

- Dużo gadają, mało robią

- Uczciwi, porządni ludzie

- Co innego mówią na zebraniach, co innego w domu

- Aktywni, zaangażowani w sprawy zakładu /miejscowości/

- Działają w partii głównie dlatego, aby się dobrze urządzić, ustawić

- Wrażliwi na sprawy innych ludzi, reagują, gdy komuś dzieje się krzywda

- Mają skrystalizowane socjalistyczne lub komunistyczne poglądy

- Wrażliwi na sprawy społeczne, reagują, gdy dostrzegają przejawy zła, niesprawiedliwości, nieprawidłowości

- Należą bez przekonania - bo tak wypada lub jest wygodnie

- Należą do partii dlatego, że ich nakłoniono, że nie potrafili odmówić, gdy ich namawiano

4. Rola POP i komitetu PZPR w rozwiązywaniu problemów obywateli

Sprawy, z którymi badani zwracali się w ciągu ostatniego roku do

podstawowych organizacji partyjnych i  komitetów gminnych, miejskich, dzielnicowych PZPR:

- osobiste

- warunków pracy w zakładzie, problemy pracowników

- produkcji, zakładu, funkcjonowania instytucji, przedsiębiorstwa

- gminy, miasta

- konflikty i napięcia w stosunkach między ludźmi

- partii

- innych ludzi, pomoc ludziom potrzebującym

- dotyczące problemów politycznych, społecznych, gospodarczych

1. Co powszechnie o PRON wiadomo?

Czy sądzi Pan(i), że są w naszym kraju ludzie, którzy nie wiedzą, co to jest PRON?

- Tak, sam do nich należę

- Tak, jest ich dość sporo

- Tak, ale jest ich niewiele

- Być może są takie wyjątki, ale to zupełny margines

- Trudno powiedzieć

W jakim stopniu Pana(i) zdaniem dotychczasowa działalność PRON przyczyniła się do:

1. Złagodzenia napięć, konfliktów społecznych

2. Zniesienia stanu wojennego

3. Uwolnienia więzionych za działalność polityczną

4. Zwiększenia możliwości wypowiadania krytycznych słów o polityce władz

5. Przestrzegania swobód i wolności obywatelskich

6. Wprowadzenia nowej, bardziej demokratycznej ordynacji wyborczej

7. Wzrost aktywności społecznej obywateli

8. Ujawniania nieprawidłowości w Pana(i) środowisku /miejscu zamieszkania, pracy/

9. Rozwiązywania ważnych problemów Pana(i) środowiska

10. Dogadania się, porozumienia się wszystkich ludzi akceptujących ustrój, ale różniących się w poglądach politycznych

Odpowiedzi badanych na pytanie, czy w ich miejscu zamieszkania działalność instytucji, osób dobrze służy mieszkańcom, jest zgodna z ich interesami

- Naczelnik urzędu

- Rada narodowa

- Podstawowa Organizacja Partyjna

- Komitet PZPR

- Rada PRON

- Urząd Spraw Wewnętrznych, jednostka MO

- Komitet ZSL

- Ksiądz, proboszcz

2. Co to jest PRON?

3. Komu służy PRON?

Czy wymienione instytucje, organizacje, osoby, ugrupowania polityczne dobrze służą społeczeństwu?

- Prymas Polski - kardynał J. Glemp

- Kościół

- Sejm

- I Sekretarz KC PZPR i przewodniczący Rady Państwa gen. W. Jaruzelski

- Wojsko

- Rada Państwa

- Rada, Rada Ministrów

- Premier rządu Z. Messner

- Związki zawodowe

- PRON

- PZPR

- MO

- Środki masowego przekazu

- L. Wałęsa i osoby skupione wokół niego

- Opozycja

- L. Wałęsa

- Podziemne struktury b. "Solidarności"

Zaufanie do instytucji i organizacji

4. Jaką rolę odgrywa PRON w życiu kraju?

Prasa o drugim etapie reformy gospodarczej

1. Bariery rozwoju gospodarczego przedsiębiorstw

2. Pozycja decyzyjna dyrektora

Przedmiot decyzji a autonomia dyrektora

- Wielkość funduszu płac

- Wielkość produkcji

- Przeznaczenie środków z funduszu postępu techniczno-ekonomicznego

- Asortyment produkcji

- Przeznaczenie środków z ROD przedsiębiorstwa lub zrzeszenia

- Taryfikatory płac

- Struktura zatrudnienia

- Wielkość zatrudnienia

- Sposoby wykorzystania kredytów inwestycyjnych

- Wybór odbiorcy

- Wybór kooperanta

- Wybór zagranicznych rynków zbytu

- Wybór dostawcy

- Wybór kierunków inwestowania z funduszy zewnętrznych /tabela/

Wielkość wpływu dyrektora na efektywność funkcjonowania przedsiębiorstwa

- Planowanie

- Płace

- Struktura produkcji

- Inwestycje

- Eksport i import

- Zaopatrzenie

- Zbyt

- Ceny

3. Rola instytucjonalnego otoczenia przedsiębiorstwa w trudnych sytuacjach decyzyjnych

Jest to głos w dyskusji panelowej, w ramach konferencji zorganizowanej przez Instytut Gospodarki Narodowej 25 lutego 1987 r. w Komisji Planowania przy Radzie Ministrów.

1. Opinie o gospodarce

Czy dotychczasowa polityka stwarza szansę wyjścia z kryzysu gospodarczego? /IX‘85, IV‘86/

2. Przewidywane zmiany sytuacji gospodarczej kraju w ciągu 2-5 lat

3. Opinie o warunkach życia w Polsce

4. Sprawy Polaków

Jakie problemy są w chwili obecnej najważniejsze dla Polski i Polaków?

Kogo badani winią za kłopoty i trudności dnia codziennego, za istniejący stan rzeczy?

5. Potrzeby Polski i Polaków

Jak Pan(i) sądzi, czego w tej chwili najbardziej potrzebują Polska i Polacy?

6. Jakiej aktywności społecznej można się spodziewać?

7. Nadzieje na przyszłość

8. Prywatyzacja - aktywność na własny rachunek

9. Wyzwalanie energii społecznej

1. GRANICE RÓŻNIC PŁACOWYCH

Postrzeganie kwestii rozpiętości płac w przedsiębiorstwie

- Zwolennicy egalitaryzmu

- Zwolennicy selektywnego zróżnicowania

- Zwolennicy silnego zróżnicowania /wykres/

Opinie o rozpiętości płac dyrektora i robotnika wg poziomu wykształcenia /tabela/

2. KRYTERIA AWANSU PŁACOWEGO

Kryteria awansu płacowego w opinii robotników i kierowników

- Wysoki poziom fachowości

- Duża wydajność pracy

- Praca o wysokim stopniu odpowiedzialności

- Praca nadzorcza /mistrza, kierownika/

- Sumienność i zdyscyplinowanie

- Praca szczególnie uciążliwa

- Długi staż pracy

- Talenty organizatorskie, inicjatywa

- Dobre układy z przełożonymi

- Przynależność do partii

Analiza materiałów prasowych na temat powołania rzecznika praw obywatelskich.

1. CZY BĘDZIE DRUGI ETAP REFORMY?

Które z podanych w ankiecie szczegółowych rozwiązań uznają za charakterystyczne dla drugiego etapu reformy:

- Dobre płace w dobrze gospodarujących przedsiębiorstwach, a złe - w źle gospodarujących

- Brak kolejek, ale i drożyzna

- Zniesienie dotacji dla przedsiębiorstw, ale i podwyżki cen

- Lepsza jakość i większy wybór towarów, ale za wyższą niż obecnie cenę przy tej samej realnej płacy

- Wyższe ceny, ale i więcej pieniędzy na cele przedsiębiorstwa

- Równoważenie gospodarki, ale i jej centralizacja

2. CENY I DOTACJE

3. OBSZARY CHRONIONE

Ocena wpływu ewentualnych decyzji rządu na osiągnięcie równowagi rynkowej

_ Zniesienie przywilejów branżowych

- Wprowadzenie obowiązkowej pracy we wszystkie wolne soboty

- Zniesienie dopłat do wczasów i kolonii

- Wprowadzenie zasady odpłatności za opiekę zdrowotną

- Zniesienie płatnych urlopów macierzyńskich

- Opodatkowanie wszystkich pracowników, których płace są wyższe od średniej płacy krajowej

1. Zainteresowanie polityką i uznawane w tej dziedzinie autorytety

Deklarowane zainteresowanie polityką

- Duże i bardzo duże

- Średnie

- Niewielkie, żadne

- Trudno powiedzieć, inne wypowiedzi

/tabela ‘86, ‘85/

Gdybyś chciał(a) dowiedzieć się prawdy o jakimś wydarzeniu politycznym w kraju, to do kogo zwrócił(a)byś się z prośbą o informację lub z jakich źródeł skorzystał(a)byś?

- codzienna prasa, tygodniki, radio, telewizja

- nielegalne wydawnictwa, rozgłośnie zachodnie

- rodzice

- działacze organizacji młodzieżowych

- nauczyciele

- księża, duchowni

- działacze podziemia politycznego

- koledzy, koleżanki

2. Stosunek młodzieży do ustroju i systemu społeczno-politycznego

Ocena dorobku ustroju socjalistycznego w Polsce

- Więcej korzyści niż strat

- Tyle samo korzyści co strat

- Więcej strat niż korzyści

- Trudno powiedzieć

/tabela ‘84, ‘85, ‘86/

Ocena przestrzegania zasad ustrojowych w praktyce

- Uzależnienie szans życiowych od:

-- sytuacji materialnej

-- światopoglądu i przynależności partyjnej

- Niestwarzanie obywatelom możliwości wywierania wpływu na rządzenie krajem

- Uzależnienie szans życiowych od pochodzenia społecznego

- Niezapewnienie wszystkim obywatelom przyzwoitego standardu życia

- Sprawowanie władzy w sposób niedemokratyczny

- Niegwarantowanie swobód i wolności obywatelskich

- Nietolerowanie odmiennego światopoglądu

- Ograniczanie samorządności obywatelskiej

/tabela: młodzież ‘84, ‘85, ‘86; nauczyciele ‘86/

3. Stosunek do instytucji i ugrupowań politycznych

Jak sądzisz, jaki wpływ na losy naszego kraju mają wymienione niżej instytucje i organizacje?

- Sejm

- Kościół

- Wojsko

- Rząd

- PRON

- Organizacje młodzieżowe

- PZPR

- Milicja

- ZSL

- SD

- Opozycja polityczna

/tabela ‘84, ‘85, ‘86/

Jak sądzisz, czyje przede wszystkim interesy reprezentuje Kościół?

Twierdzenia dotyczące działalności podziemnych struktur b. "Solidarności":

- Wskazują na błędy władzy i tym samym przyczyniają się do poprawy sytuacji kraju

- Występują w obronie społeczeństwa, walczą o słuszne, ważne sprawy dla Polaków

- Mają koncepcje, których wprowadzenie w życie mogłoby przyczynić się do wyjścia z kryzysu

- Ich działalność:

- przyczynia się do zakłócenia spokoju i porządku społecznego

- służy interesom wrogów Polski

- Ich koncepcje są niemożliwe do wprowadzenia w życie

- Ich działalność utrudnia wyprowadzenie kraju z kryzysu

- Głoszone przez nie hasła są jedynie parawanem dla działalności antysocjalistycznej

- Ich działalność:

-- nie ma żadnego znaczenia

-- utrudnia proces demokratyzacji

/tabela: młodzież, nauczyciele ‘86; ogół dorosłej ludności ‘85, ‘86/

Klasyfikacja postaw wobec podziemia

- Bezwzględna aprobata - wyłącznie pozytywne opinie

- Potencjalna aprobata -  brak warunków dla skutecznego działania

- Dystans - koncepcje niemożliwe do wprowadzenia w życie

- Ambiwalencja - pozytywne i negatywne opinie

- Potępienie - wyłącznie negatywne opinie

/tabela: młodzież, nauczyciele ‘86; ogół dorosłej ludności ‘85, ‘86/

Osoby prowadzące antyustrojową działalność polityczną:

- powinno się karać

-- tak jak dotychczas

-- surowiej

-- łagodniej

- w ogóle nie powinny być karane

/tabela: młodzież, nauczyciele ‘86; ogół dorosłej ludności ‘85/ oraz /tabela wg postaw wobec podziemnych struktur b. "Solidarności"

4. Młodzież o skali i przyczynach niezadowolenia społecznego

Przyczyny niezadowolenia społecznego:

- Ekonomiczne

-- Podwyżki cen

-- Złe zaopatrzenie

- Wysokość płac, zarobków

- Dysfunkcje życia społecznego

-- Zła, opieszała biurokratyczna praca urzędów

-- Spekulacja

-- Wysokie dochody prywatnej inicjatywy

- Polityczne

-- Nieliczenie się władzy ze społeczeństwem

-- Nieprawdziwe przedstawianie rzeczywistości przez prasę, radio, telewizję

-- Nadmierne przywileje osób na stanowiskach

-- Utrata przez społeczeństwo zdobyczy Sierpnia ‘80

-- Nieprzestrzeganie zasad praworządności

/tabela/

Przewidywane reakcje społeczeństwa, gdy w dziedzinach budzących niezadowolenie nie nastąpi poprawa

- Nic się nie stanie

- Będzie narastać niezadowolenie

- Nastąpi gwałtowny wybuch niezadowolenia

- Trudno mi powiedzieć i inne wypowiedzi

/tabela: młodzież ‘86, ogół dorosłej ludności ‘84/ oraz /tabela: przyczyny niezadowolenia społecznego a przewidywane reakcje społeczne - młodzież/

1. Najważniejsze sprawy młodego pokolenia

- Problemy związane ze startem życiowym /zdobycie mieszkania, zagospodarowanie się itp../

- Sytuacja międzynarodowa /obawy o pokój/

- Sytuacja polityczna i gospodarcza kraju

- Zatrudnienie /wybór zawodu, miejsca pracy/

- Odpowiedni standard materialny

- Ukończenie szkoły, zdobycie wykształcenia

- Rozrywka, sport

- Patologie społeczne wśród młodzieży /alkoholizm, narkomania/

- Założenie rodziny, usamodzielnienie się

- Brak problemów - wypowiedzi charakteryzujące młodzież jako beztroską, rozleniwioną, żyjącą z dnia na dzień

2. Opinie o młodym pokoleniu

Zjawiska uznane za charakterystyczne dla większości środowiska młodzieżowego

- Nałogowe palenie papierosów

- Kult pieniądza, pogoń za pieniądzem

- Pijaństwo

- Brak zaangażowania w życie społeczne i polityczne kraju, brak wartości ideowych

- Bezkrytyczne stosowanie się do wymogów mody młodzieżowej /"szpanerstwo"/

- Obojętność wobec spraw innych ludzi /"znieczulica"/

- Bezkrytyczne przejmowanie wzorów życia młodzieży z Zachodu

- Brak szacunku dla tradycji

- Brak szacunku dla nauczycieli

- Zbytnia swoboda seksualna

- Niechęć do nauki - pogarda dla wiedzy

- Małe ambicje życiowe, zanik aspiracji życiowych

- Brak szacunku dla rodziców

- Cynizm, pogarda dla ogólnie uznanych wartości

- Narkomania

- Brak zainteresowań

Czy nauczyciele jednakowo traktują i oceniają wszystkich uczniów w Twojej klasie, czy też traktują ich różnie, w zależności od tego, kim są rodzice ucznia?

Pozycja społeczno-zawodowa rodziców uczniów uprzywilejowanych bądź upośledzonych pod względem traktowania przez nauczycieli

Rodzice uczniów uprzywilejowanych:

- Nauczyciele i ich znajomi, pracownicy oświaty

- Dyrektorzy, ludzie na wysokich kierowniczych stanowiskach

- Inteligencja /lekarze, inżynierowie i inni/

- Osoby wpływowe, mogące coś załatwić

- Ludzie zamożni, prywatna inicjatywa

Rodzice uczniów upośledzonych

- Robotnicy, pracownicy fizyczni

- Rolnicy, chłopi

- Zwykli, prości ludzie, osoby na szeregowych stanowiskach, osoby nie mające możliwości załatwienia czegoś

- Ludzie o niskim statusie, wykształceniu, źle sytuowani, biedni

3. Orientacje życiowe

Cele i wartości życiowe

- Szczęśliwe życie rodzinne

- Samodzielne mieszkanie

- Ciekawa praca

- Grono przyjaciół i znajomych

- Wysokie dochody

- Możliwość korzystanie z dóbr kultury

- Możliwość rozwijania swoich zainteresowań, zdobycia wiedzy

- Spokojny byt bez niespodzianek

- Możliwość wpływu na to, co się dzieje w kraju

- Wykształcenie

- Kierownicze stanowisko w pracy

4. Najbliższe plany życiowe

Deklarowane zamierzenia

- Dalsza nauka:

- w technikum

- studia

- studia pomaturalne

Praca i nauka w technikum

Praca w:

- zakładzie uspołecznionym

- zakładzie prywatnym

- firmie polonijnej

- gospodarstwie rolnym

- własnym warsztacie, sklepie

Wyjazd za granicę:

- na dłuższy czas

- na stałe

- Prowadzenie domu, wychowywanie dzieci

- Służba wojskowa /młodzież zasadniczych szkół zawodowych ‘84, ‘86/ oraz /młodzież wg typów szkół średnich ‘84, ‘86/

5. Ocena realizacji szans życiowych

Czy młodzież w Polsce ma obecnie możliwości realizacji życiowych dążeń?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć, mam inne zdanie /młodzież ‘84, ‘85, ‘86/ oraz /młodzież wg typów szkół/

Aneks

Podstawowe dane o zbiorowości badanych uczniów

Analiza artykułów prasowych na temat przebiegu atestacji i związanej z nią reorganizacji kadrowej w administracji państwowej, gospodarce uspołecznionej i strukturach partyjnych.

1. Opinie o sposobach przygotowania do pracy zawodowej

2. Opinie o obecnym miejscu zatrudnienia

Czy w Pana(i) zakładzie pracy przełożeni wymagają od Pana(i) za dużo pracy?

- Tak

- Nie

Czy jest Pan(i) zadowolony(a), że pracuje Pan(i) w tym zakładzie?

Oceniane kwestie związane z pracą:

Ilość czasu na inne sprawy poza pracą:

- mało

- ani mało, ani dużo

- dużo

Wysokość zarobków:

- niskie

- średnie

- wysokie

Możliwości wykazania się w pracy:

- małe

- ani małe, ani duże

- duże

3. Poglądy na temat pracy - efekt ocen czy norm społecznych?

Czy zgadza się Pan(i) z twierdzeniem, że większość ludzi jest ze swojej pracy niezadowolona; jeśli mówią, że są zadowoleni, to dlatego, że nie wypada im mówić inaczej?

- tak

- jest mi to obojętne

- nie

Dolegliwe sprawy:

- Konieczność stania w kolejkach

- Konieczność kupowania tego, co jest, a nie tego, co się chce

- Konieczność zabiegania o przychylność sprzedawców

- Niska jakość kupowanych towarów i usług

- Niedostępność wielu towarów i usług na rynku krajowym

- Podwyżki cen artykułów powszechnego użytku i usług

- Marnotrawstwo czasu ludzi i energii życiowej

- Stosunek administracji do obywateli

Czy i kiedy, Pana(i) zdaniem, sprawy te w naszym kraju nie będą tak dolegliwe jak obecnie dla ludzi takich, jak Pan(i)?

zasadnicza poprawa nastąpi w okresie

- 1-2 lata

- 3-5 lat

- dłuższym niż 5 lat

nic się nie zmieni, będzie tak samo, jak jest obecnie

sytuacja będzie się pogarszać

1. OBSZARY NIEZADOWOLENIA SPOŁECZNEGO

"Jakie problemy i instytucje wybraliby do kontroli, gdyby byli członkami społecznej grupy kontrolnej?"

Lista instytucji

1. Handel, sklepy, targowiska

2. Administracja państwowa centralna i terenowa, urzędy, instytucje, biura

3. Zakłady pracy i instytucje

4. Budownictwo, przedsiębiorstwa budowlane

5. Spółdzielnie mieszkaniowe, zarządy budynków, ADM, gospodarka lokalowa

6. SKR-y, GS-y, punkty skupu, banki rolne

7. Zakłady produkujące żywność, zakłady mięsne, piekarnie, mleczarnie itd..

Lista zjawisk i spraw

1. Problemy funkcjonowania handlu i zaopatrzenia ludności

2. Marnotrawstwo i niegospodarność

3. Biurokracja, lekceważący stosunek do interesantów w urzędach

4. Łapownictwo, kumoterstwo, klikowość

5. Przydziały mieszkań, kontrola spółdzielni mieszkaniowych

6. Przydziały towarów deficytowych, sprawiedliwy rozdział dóbr

7. Wydajność, jakość i dyscyplina pracy, organizacja pracy

8. Problemy lecznictwa, warunki leczenia, dostępność, stosunek do pacjentów

9. Spekulacja

10. Problemy budownictwa mieszkaniowego, bałagan na placach budów, wykorzystanie materiałów,

remonty budynków

11. Problemy pracownicze i płacowe, sprawiedliwe płace, kontrole rozdziału premii

Instytucje, organy wywiązujące się ze swych obowiązków: w pełni, częściowo, w małym stopniu

- Milicja

- Prokuratura

- Sądy

2. DOSTĘPNOŚĆ USŁUG

3. KADRA SFERY OBSŁUGI I MOŻLIWOŚCI JEJ DZIAŁANIA

Ocena administracji państwowej szczebla: podstawowego, wojewódzkiego

- Jest ich za dużo

- Jest ich akurat

- Jest ich za mało

- Trudno powiedzieć

4. OCENA PRACY INSTYTUCJI SFERY OBSŁUGI

Ocena kontaktu z daną instytucją lub urzędem:

- Urząd administracji

- Inne urzędy: poczta, bank, PZU, ZUS

- Administracja mieszkaniowa, osiedlowa, PGM, ROM

- Ośrodek zdrowia - korzystanie z pomocy lekarskiej, zabiegów

- Administracja zakładu pracy

Ocena urzędów administracji oraz ich pracowników w wymiarze:

- lokalnym (urząd właściwy miejscu zamieszkania)

- ogólnokrajowym

Obszary działalności urzędów

Sprawy:

- mieszkaniowe

- finansowe i podatkowe

- ewidencji ludności

- przydziału środków do produkcji rolnej

- zdrowia

- opieki społecznej

Opracowanie zawiera między innymi porównanie opinii robotników i kadry kierowniczej na temat:

- wykorzystania maszyn i urządzeń oraz czasu pracy

- konkurencyjności na rynku krajowym i zagranicznym

- perspektyw rozwojowych przedsiębiorstwa

- zróżnicowania zarobków

- zmian własnościowych

Na podstawie pytań o stosunek do związków zawodowych oraz pluralizmu związkowego stworzono modele postaw prezentowanych przez respondentów:

- pluraliści

- unioniści

- liberałowie

- anarchiści

- asekuranci - pluraliści

- asekuranci - unioniści

- bez postawy

/omówienie w tekście oraz wykresy/

Funkcjonowanie sektora prywatnego, m.in.: miejsce i rola w gospodarce Polski Ludowej, warunki działania rzemiosła, działalność firm polonijnych - analiza artykułów prasowych z lat 1985-1986

1. Charakterystyka socjodemograficzna badanej populacji

2. Rodowód

3. Motywacje

Własne:

- Niezależność, swoboda działania

- Zapewnienie przyszłości sobie i rodzinie, wzrost standardu życia

- Osobista satysfakcja, poczucie własnej wartości

- Wysokie dochody

- Szacunek otoczenia

- Spokojne, bezpieczne życie

Innych

- Wysokie zarobki, zysk, lepsze zarobki

- Niezależność, swoboda dysponowania własnym czasem

- Samodzielność w organizowaniu własnej pracy

- Chęć sprawdzenia się, satysfakcja z pracy

- Chęć dorobienia się, podwyższenie standardu życia

- Trudności finansowe, zbyt niskie zarobki na posadach państwowych

4. Relacje sektor prywatne - otoczenie społeczne

Jak przedstawiciele sektora prywatnego sytuują siebie na tle tak postrzeganego społeczeństwa?

I. Ocena własnej pozycji niższa niż pozycja przypisywana wszystkim pozostałym

II. Ocena własnej pozycji równa przypisanej robotnikom wykwalifikowanym lub przeciętnym urzędnikom, ocenionym niżej niż pozostali

III. Ocena własnej pozycji wyższa od którejkolwiek z pozostałych po wyłączeniu II grupy wypowiedzi

Przyczyny nastawienia społeczeństwa do sektora prywatnego w opinii badanych

- korzyści dla społeczeństwa

- duży wkład i wysoka jakość pracy

- pozytywne cechy osobiste

- inne pozytywne uzasadnienia

- cechy systemu społeczno-politycznego

- brak wiedzy o warunkach pracy w sektorze prywatnym

- zawiść

- kontrowersyjny styl życia i pracy poszczególnych przedstawicieli sektora prywatnego

- inne negatywne uzasadnienia /tabela/

5. Opinie przedstawicieli sektora prywatnego o polityce i gospodarce

Deklaracje co do zainteresowania polityką

- Bardzo duże - uważnie /szczegółowo śledzę prawie wszystko, co dzieje się w polityce

- Duże - dość uważnie śledzę to, co dzieje się w polityce

- Średnie - śledzę jedynie główne wydarzenia

- Nikłe, niewielkie - często umykają mojej uwadze nawet ważne wydarzenia

- Żadne - praktycznie mnie to nie interesuje

- Określiłbym to inaczej

Ocena własnego rozeznania w polityce

- Polityka nie jest dla mnie skomplikowana, zwykle /prawie zawsze/ rozumiem większość spraw, które dzieją się w polityce

- W polityce jest dla mnie tak samo wiele spraw, które rozumiem, jak i tych, których nie mogę pojąć

- Polityka jest dla mnie tak skomplikowana, że nie mogę tego, co się dzieje

- Określiłbym to inaczej

Czy kontynuacja obecnej polityki gospodarczej rządu stwarza szansę wyjścia z kryzysu?

- Zdecydowanie tak

- Raczej tak

- Raczej nie

- Zdecydowanie nie

- Nie wiem

Przedsięwzięcia zmierzające do rozwoju gospodarczego naszego kraju:

- Rygorystyczne przestrzeganie zasad reformy gospodarczej łącznie z likwidacją nierentownych przedsiębiorstw

- Kontynuowanie wdrażania i egzekwowanie stosowania zasad reformy przy jednoczesnym dostosowaniu przepisów do specyfiki działania poszczególnych sektorów /np.. drobnej wytwórczości/

- Powrót do systemu nakazowo-rozdzielczego - przedsiębiorstwa i ich załogi nie dorosły do trzech "S"

- Stworzenie korzystnych warunków:

- do ekspansywnego rozwoju prywatnej inicjatywy

- ekonomicznych /podatki/ do modernizacji istniejącej bazy wytwórczej i usługowej /prywatnej i uspołecznionej/

- do zacieśnienia kooperacji pomiędzy przemysłem kluczowym a drobną wytwórczością /prywatną i uspołecznioną/

- do uzyskania wysokich dochodów przez tych wszystkich, którzy wykazują inicjatywę

6. Opinie o trwałości miejsca sektora prywatnego w gospodarce uspołecznionej

- Będzie lepiej - władze docenią korzyści płynące z funkcjonowania sektora prywatnego

- Będzie tak samo dobrze jak dotychczas

- Będzie tak jak jest - ani dobrze, ani źle

- Będzie tak samo źle jak dotychczas

- Będzie gorzej - władze będą dążyły do likwidacji sektora prywatnego

- Nie wiem, nie zastanawiałe(a)m się nad tym

Jak Pan(i) sądzi, jak długo może utrzymać się na rynku przedstawiciel sektora prywatnego respektujący w 100% dotyczące go przepisy?

- to w ogóle nie jest możliwe

- kilka miesięcy

- 1 rok

- 2-4 lata

- 5 lat i więcej

- to zawsze jest możliwe

- brak odpowiedzi

1. Płace a struktura gospodarki

2. Przesłanki polityki płacowej dyrektorów

Wielkość podwyżki płac niezbędna dla zahamowania odpływu kadr z zakładu pracy /wykres/

Społeczne uwarunkowania decyzji płacowych dyrektorów

- Konkurencyjne płace w innych zakładach

- Obawa o odejście pracowników z zakładu

- Wzrost kosztów utrzymania

- Dbałość o dobrą opinię firmy

- Naciski organizacji społeczno-politycznych w przedsiębiorstwie

- Obawa o wzrost napięcia wśród załogi

- Presja rady pracowniczej /tabela/

Ekonomiczne uwarunkowania decyzji płacowych dyrektora

- Wzrost wydajności pracy

- Wzrost produkcji

- Obniżka kosztów

- Racjonalizacja zatrudnienia

- Uzyskanie ulg

- Zmiana asortymentu produkcji

- Obniżka zapasów materiałowych

- Wzrost cen zbytu

- Zmiany: stanu produkcji w toku, stanu rozliczeń międzyokresowych, wielkości amortyzacji

- Uzyskanie dotacji /tabela/

Przesłanki przyjęcia określonego tempa wzrostu płacy średniej w planie na 1985 rok

- wzrost produkcji

- stabilizacja stanu zatrudnienia

- wzrost wydajności pracy

- uzyskanie ulg i preferencji

- wzrost kosztów utrzymania

- niższe płace w porównaniu z innymi przedsiębiorstwami

- inne /tabela/

Strategie dyrektorów wobec otoczenia organizacyjno-instytucjonalnego przedsiębiorstwa

1. Ocena dotychczasowej działalności Inspekcji Robotniczo-Chłopskiej

2. Oczekiwania i potrzeby społeczne dotyczące spraw i miejsc wymagających kontroli

3. Deklaracje czynnego uczestnictwa w działalności Inspekcji Robotniczo-Chłopskiej

4. Wcześniejsze i obecne opinie o Inspekcji Robotniczo-Chłopskiej

Skąd badani czerpali informacje o apelu Kościoła?

Czy apel Kościoła był skuteczny?

Kto i jak postrzega skutki apelu Kościoła?

Ocena konsumpcji alkoholu w sierpniu w porównaniu z okresem minionym a wiedza na temat apelu Kościoła /tabela/

Częstotliwość praktyk religijnych a spożycie alkoholu

Oceniane instytucje, organizacje, osoby, ugrupowania polityczne

- Prymas Polski - kardynał J. Glemp

- Kościół

- Sejm

- I Sekretarz KC PZPR i przewodniczący Rady Państwa gen W. Jaruzelski

- Wojsko

- Rada Państwa

- Rząd, Rada Ministrów

- Premier rządu - Z. Messner

- Związki zawodowe

- MO

- PRON

- PZPR

- Środki masowego przekazu

- L. Wałęsa i osoby skupione wokół niego

- Opozycja

- L. Wałęsa

- Podziemne struktury b. "Solidarności"

/tabela wg terminów badań VI, XII‘85, VII, XII‘86: akceptacja, brak akceptacji, brak zdania/

Politycy

- K. Barcikowski

- J. Baryła

- A. Bronikowski

- J. Dobraczyński

- J. Glemp

- W. Jaruzelski

- J. Jaskiernia

- C. Kiszczak

- M. Kotański

- R. Malinowski

- Z. Messner

- A. Miodowicz

- M. Rakowski

- Z. Szeliga

- J. Urban

- L. Wałęsa

/tabela wg terminów badań XII‘85, VII, XII‘86: sympatia, brak sympatii, nieznajomość/

Który z działaczy, polityków, mężów stanu najbardziej w 1986 roku zasłużył się dla świata?

/omówienie w tekście/

Który zaś z polityków i działaczy najbardziej zasłużył się w ostatnim roku dla Polski?

/omówienie w tekście/

OCENY MIJAJĄCEGO 1986 ROKU

Oceny roku w kontekście spraw:

* osobistych

* rodzinnych

* zakładu pracy

* kraju

* świata

- Pozytywne

- Ani dobre, ani złe

- Negatywne

- Brak oceny

/tabela/

Oceny roku w kontekście spraw kraju - tabela wg terminów badań 1984, 1985, 1986

Które z wydarzeń roku 1986 szczególnie utkwiło w Pana(i) pamięci?

Co Pana(i) zdaniem w naszym kraju wydarzyło się dobrego lub ułożyło się pomyślnie w ciągu roku?

A co w tym roku wydarzyło się złego lub ułożyło się niepomyślnie w naszym kraju?

Co w tym roku przyniosło Panu(i) najwięcej zadowolenia, korzyści?

A co przysporzyło Panu(i) niezadowolenia, kłopotów?

PRZEWIDYWANIA NA NOWY ROK

Jaki dla naszego kraju będzie nowy rok?

- lepszy

- taki sam

- gorszy

- brak oceny

/tabela wg terminów badań XII‘85, XII‘86/

Jesteśmy u progu 1987 roku. Jakie są Pana(i) nadzieje, oczekiwania? Jak Pan(i) myśli, co on przyniesie?

* w Pana(i) sprawach osobistych

* w Pana(i) zakładzie pracy

* w Polsce

* w świecie

NASTROJE SPOŁECZNE

Ocena sytuacji gospodarczej

- Bardzo dobra, dobra, dość dobra

- Ani dobra, ani zła

- Raczej zła, zła, bardzo zła

- Brak zdania

/tabela ,XII‘84, XII‘85, IV, VII, X, XII‘86/

Ocena ogólnej sytuacji politycznej

- Bardzo dobra, dobra, dość dobra

- Ani dobra, ani zła

- Raczej zła, zła, bardzo zła

- Brak zdania

/tabela ,XII‘84, XII‘85, IV, VII, X, XII‘86/

Jakie zjawiska zagrażają w największym stopniu Polsce i Polakom:

- Pijaństwo

- Marnotrawstwo i niegospodarność

- Zadłużenie i brak perspektyw na jego spłatę

- Spadek wartości złotówki, ciągły wzrost cen i płac

- Lenistwo i mała dyscyplina pracy

- Przestępczość

- Złe wychowanie młodego pokolenia

- Narkomania

- Zacofanie techniczne gospodarki

- Zanieczyszczenie środowiska naturalnego

- Wyścig zbrojeń

- Zmniejszenie produkcji towarów rynkowych, gorsze zaopatrzenie

- Nadmierne bogacenie się jednych, szybkie ubożenie innych

- Złe stosunki między ludźmi

- Błędne decyzje władz

- Nieliczenie się władzy ze społeczeństwem

- Brak warunków do krytyki błędnych decyzji władz

- Zastój i marazm w większości dziedzin życia społecznego

- Ograniczenia we wprowadzaniu reformy gospodarczej

- Przerywanie ciąży

- Brak dialogu i porozumienia się Polaków w sprawach zasadniczej wagi

- Lekceważenie tradycji i historii, brak patriotyzmu

- Ograniczenie roli samorządów

- Nasilanie się działań przeciwników ustroju

Przyczyny niezadowolenia społeczeństwa:

- Poziom cen

- Wysokość płac

- Zaopatrzenie

- Sprawiedliwość społeczna, rozpiętość w poziomie dochodów, różnice w poziomie życia

- Przywileje osób na stanowiskach

- Spekulacja

- Traktowanie ludzi w urzędach, instytucjach

- Organizacja pracy

- Wysokość dochodów prywatnej inicjatywy

- Zarządzanie gospodarką kraju

- Dyscyplina pracy

- Wykorzystywanie materiałów, surowców i ludzkiej pracy

- Sposób przedstawiania rzeczywistości przez prasę, radio, telewizję

- Stosunek władzy do społeczeństwa

- Realizacja porozumień z sierpnia ‘80

- Stosunki handlowe z zagranicą

- Stosunek kierownictwa do pracowników

- Polityka zagraniczna władz, sojusze międzynarodowe

- Uwzględnianie zasad praworządności w działaniach władz

- Kierowanie przedsiębiorstwami gospodarczymi

OPINIE O PRACY RZĄDU W ROKU 1986

Opinie o dokonaniach rządu

- Zrobił wszystko, co mógł, aby poprawić sytuację w kraju

- Zrobił wiele, ale nie wszystko

- Równie wiele zrobił, co zaniedbał

- Niewiele zrobił

- Nie zrobił nic, aby poprawić sytuację w kraju

- Trudno powiedzieć

- Inne opinie

Sprawy o największym odsetku wskazań na niekompetencję własną

- Dobór dobrych fachowców na kierownicze stanowiska we władzach centralnych

- Dobór dobrych fachowców na kierownicze stanowiska we władzach terenowych

- Funkcjonowanie przedsiębiorstw gospodarczych

- Stosunki państwo - kościół

- Kultura, sztuka

Sprawy o najmniejszym odsetku wskazań na niekompetencję własną

- Budownictwo mieszkaniowe

- Służba zdrowia

- Zaopatrzenie rynku

- Warunki materialne społeczeństwa

- Opieka socjalna, sytuacja emerytów i rencistów

- Skłanianie ludzi do lepszej i wydajniejszej pracy - system płac i wynagrodzeń

SYTUACJA MATERIALNA I PERSPEKTYWY JEJ POPRAWY

Ocena warunków materialnych społeczeństwa - tabela /IV, XII‘86/

DOSTĘPNOŚĆ TOWARÓW. DROGI DO RÓWNOWAGI RYNKOWEJ

Odczuwane dolegliwości wynikające z braku

- towarów i pieniędzy

- bardziej:

-- pieniędzy niż towarów

-- towarów niż pieniędzy

Brak dolegliwości

PODSTAWOWE DANE O ZBIOROWOŚCI BADANYCH

1. Opinie o amnestii

W połowie września br. roku uwolniono wszystkich więzionych za działalność polityczną. Czy ludzie, z którymi styka się Pan(i) na co dzień, rozmawiali o tym?

- Tak

- Nie

Jak to przyjęto? [Pytanie otwarte; odpowiedzi osób, w których najbliższym otoczeniu rozmawiano o amnestii]

/omówienie w tekście/

Stosunek do amnestii postrzegany w najbliższym otoczeniu

- entuzjazm

- aprobata

- obojętność

- ambiwalencja

- dezaprobata

/tabela wg stosunku do rzeczywistości społecznej/ oraz /tabela wg przewidywanego wpływu amnestii na sytuację w kraju/

Jak Pan(i) sądzi, co wpłynęło na taką decyzję władz? [pytanie otwarte]

/omówienie w tekście/

2. Opinie o Tymczasowej Radzie

Działacze byłej "Solidarności" po amnestii powołali Tymczasową Radę. jakie Pana(i) zdaniem przyświecają im intencje, co chcą osiągnąć? [pytanie otwarte]

/omówienie w tekście/

Jak Pan(i) myśli, na czym będzie polegała ich działalność i jaki będzie to miało wpływ na sytuację w kraju? [pytanie otwarte]

/omówienie w tekście/

Aneks

Przykładowe odpowiedzi na pytanie otwarte:

Jak Pan(i) sądzi, co wpłynęło na decyzję władz o uwolnienie osób więzionych za działalność polityczną?

- Przymus ekonomiczny i polityczny

- Spokój w kraju

- Dążenie do dialogu ze społeczeństwem, do osiągnięcia porozumienia narodowego

- Chwyt propagandowy

- Inne

Przykłady odpowiedzi na pytanie otwarte:

Działacze b. "Solidarności" po amnestii powołali Tymczasową Radę. Jakie, Pana(i) zdaniem, przyświecają im intencje, co chcą osiągnąć?

- Dobre intencje

- Intencje niezgodne z interesami państwa i społeczeństwa

- Krytyczne uwagi o działalności twórców Rady

- Potępienie twórców Tymczasowej Rady

- Dążenie do zrealizowania celów osobistych

- Dążenie do stworzenia legalnych struktur opozycyjnych

- Inne

Analiza publicystyki prasowej na temat drugiego etapu reformy gospodarczej.

Ogólne przedstawienie tendencji w opinii społecznej na podstawie sondaży (i ich analiz) zrealizowanych przez CBOS w roku 1986. Brak odwoływania się do konkretnych badań CBOS.

Opis wniosków wynikających z badania przeprowadzonego wśród dyrektorów państwowych przedsiębiorstw przemysłowych zatrudniających powyżej 500 osób.

Omówione kwestie dotyczą płac w przedsiębiorstwach oraz obiektywnych czynników wpływających na zróżnicowanie poziomu plac w przemyśle.

Ocena ogólnej sytuacji gospodarczej

- Bardzo dobra, dobra, dość dobra

- Ani dobra, ani zła

- Raczej zła, zła, bardzo zła

- Brak zdania

/XII‘84, XII‘85, IV, VII, X‘86/

Ocena stanu gospodarki

- dobra

- ani dobra, ani zła

- zła

- bardzo zła, tragiczna

Opinie o przyszłym stanie gospodarki

- Zdecydowanie się poprawi

- Nieznacznie się poprawi

- Pozostanie bez zmian

- Nieznacznie się pogorszy

- Zdecydowanie się pogorszy

- Brak zdania

/XII84, XII‘85, IV, VII, X‘86/

Warunki poprawy sytuacji gospodarczej

- Lepsza praca na każdym stanowisku

- Lepsza kadra kierownicza

- Lepsza, mądrzejsza polityka rządu

- Większe wymagania wobec przedsiębiorstw i lepsza ich kontrola

- Większa samodzielność przedsiębiorstw

Ocena pewnych zjawisk gospodarczych

- Zaopatrzenie rynku w artykuły przemysłowe

- Zaopatrzenie rynku w artykuły spożywcze

- Realna wartość zarobków

- Organizacja gospodarki, porządek w niej

- Oszczędność surowców i materiałów

- Związek płacy z pracą

- Wydajność pracy większości:

-- pracowników

-- zakładów pracy

- Organizowanie pracy przez przełożonych

- Dyscyplina i wykorzystanie czasu pracy:

- - we własnym zakładzie

-- w większości zakładów

Stopień przekonania o potrzebie podejmowania danego działania:

- Dokładanie starań do oszczędzania materiałów i surowców

- Lepsza organizacja pracy własnej i podwładnych

- Solidna, wydajna praca

- Zgłaszanie wniosków racjonalizatorskich

- Przeciwstawianie się nieprawidłowościom w miejscu pracy

- Zainteresowanie samorządem pracowniczym

- Zainteresowanie związkami zawodowymi

- Krytyka na zebraniach partyjnych zjawisk negatywnych

1. Długookresowe tendencje kształtowania się opinii o sytuacji społeczno-politycznej

Ocena aktualnej sytuacji politycznej

- Bardzo dobra

- Dobra

- Dość dobra

- Ani dobra, ani zła

- Raczej zła

- Zła

- Bardzo zła

- Brak zdania

/tabela wg terminów badań XII‘84, IV, XII‘85, VII, X‘86/

Ocena aktualnej i przyszłej sytuacji politycznej:

- Dobra i poprawi się

- Przeciętna i poprawi się

- Dobra i pozostanie bez zmian

- Przeciętna i pozostanie bez zmian

- Zła i poprawi się

- Dobra i pogorszy się

- Przeciętna i pogorszy się

- Zła i pozostanie bez zmian

- Zła i pogorszy się

- bez oceny

/XII‘85, IV, VII, X‘86/

Ocena nastrojów społeczeństwa

- Całkowity spokój

- Raczej spokój

- Pewne napięcie

- Bardzo duże napięcie

Trudno powiedzieć

/tabela wg terminów badań XII‘84, IV, XII‘85, VII, X‘86/

Akceptacja poglądu o wyjściu z kryzysu (zakończeniu się konfliktu politycznego)

- Tak

- Raczej tak

- Raczej nie

- Nie

- Trudno powiedzieć, mam inny pogląd

/XII‘84, XII‘85, VII‘86/

2. Sprawowanie władzy: przeszłość - stan aktualny - konsekwencje dla przyszłości

Kierunek i wielkość zmian w metodach sprawowania władzy

- Znaczne zmiany na lepsze

- Pewne zmiany na lepsze

- Pewne zmiany na gorsze

- Znaczne zmiany na gorsze

- Trudno powiedzieć

Opinie o działaniu władz w czasie stanu wojennego

- Zbyt pobłażano przeciwnikom socjalizmu

- Środki przemocy stosowano wtedy, gdy było to konieczne

- Działano zbyt surowo

- Zdecydowanie nadużywano środków przemocy

- Trudno powiedzieć

Opinie o istnieniu możliwości wypowiadania sądów o polityce władz:

- Istnieją możliwości:

-- nieograniczone

-- z pewnymi ograniczeniami

-- najwyżej w niektórych sprawach

- Nie ma możliwości

- Trudno powiedzieć

/IV, VII‘86/

Opinie o stworzeniu szans na osiągnięcie porozumienia większości Polaków przez kontynuację dotychczasowej polityki

- Zdecydowanie tak

- Raczej tak

- Raczej nie

- Zdecydowanie nie

- Brak zdania

/IV, VII‘86/

Opinie o podejmowaniu działań zapobiegających nawrotom kryzysów przez władze: a - w ogóle, b - centralne, c - lokalne

- Zdecydowanie tak

- Raczej tak

- Raczej nie

- Zdecydowanie nie

- Brak zdania

/IV, VII‘86/

3. Zaufanie do władz i opinie o jej funkcjonowaniu

* Ocena zaufania społeczeństwa do władz

* Ocena sytuacji wewnętrznej w krajach socjalistycznych

* Zaufanie społeczeństwa do władz centralnych

* Działalność władz terenowych

* Zaufanie do kierownictwa politycznego

* Zakres swobód obywatelskich

* Aktywność polityczna i społeczna obywateli

- Bardzo dobra

- Dobra

- Dość dobra

- Ani dobra, ani zła

- Raczej zła

- Zła

- Bardzo zła

- Brak oceny

/tabele wg terminów badań XII‘84, IV, XII‘85, VII, X‘86/

4. Nastawienie polityczne a opinie w niektórych kwestiach politycznych

1. Ocena ogólnych warunków życia ludzi w Polsce

2. Sytuacja materialna gospodarstw domowych

Dochody deklarowane i pożądane w poszczególnych grupach społeczno-zawodowych

- Inteligencja

- Urzędnicy

- Robotnicy wykwalifikowani

- Robotnicy niewykwalifikowani

/tabela/

Ocena własnej sytuacji materialnej i stopnia zadowolenia z niej w grupach społeczno-zawodowych /tabela/

Zmiany sytuacji materialnej gospodarstw domowych w poszczególnych grupach społeczno-zawodowych

- znaczne pogorszenie

- pogorszenie

- poprawa

- znaczna poprawa

/tabela/

3. Stosunek do ludzi bogatych

Określenia

- podziwiam ich

- darzę ich uznaniem

- lubię ich

- są mi obojętni

- nie lubię ich

- zazdroszczę im

- denerwują mnie

Stosunek różnych grup społeczno-zawodowych do ludzi bogatych

- pozytywny

- negatywny

- neutralny

/tabela/

Wybory cech charakterystycznych dla ludzi bogatych w Polsce

- Wykształceni, mądrzy

- Uczciwi

- Pracowici

- Mające popłatne zawody

- Dobrzy fachowcy

- Energiczni, z pomysłami, z inicjatywą

- Zaradni, zapobiegliwi

- Mający "układy", znajomości

- Zajmujący wysokie stanowiska państwowe i partyjne, powiązani z władzą

- Spryciarze, handlarze, żyjący cudzym kosztem, omijający prawo

- Prywatna inicjatywa /właściciele małych zakładów produkcyjnych, szklarni, sadów itp../

- Właściciele dużych gospodarstw rolnych

- Pracujący za granicą

- Często wyjeżdżający za granicę

- Mający rodziny za granicą

/tabela wg grup społeczno-zawodowych/ oraz /tabela wg stosunku do ludzi bogatych/

Aneks:

Zestawienie ocen sytuacji materialnej dokonywanej przez respondentów na siedmiostopniowej skali w badaniach zrealizowanych na próbach udziałowych dorosłej ludności Polski w 1985 r. /tabela/

1. Działania rządu niezbędne dla zniesienia reglamentacji mięsa

- Zmiana polityki rolnej

- Doprowadzenie do określonych zmian na rynku

- Rząd powinien podjąć jakieś decyzje, coś zrobić dla uzdrowienia sytuacji

- Zmiana polityki eksportowo-importowej

2. Podwyżka cen jako warunek odstąpienia od reglamentacji

Ocena znaczenia wizyty N. Ryżkowa

- Zdecydowanie korzystne

- Raczej korzystne

- Ani korzystne, ani niekorzystne

- Raczej niekorzystne

- Zdecydowanie niekorzystne

- Trudno powiedzieć

Jak w aspekcie wizyty premiera ZSRR są oceniane stosunki łączące Polskę z innymi krajami?

- Stosunki polsko-radzieckie

- Stosunek państw socjalistycznych do Polski

- Sytuacja wewnętrzna w krajach socjalistycznych

/tabela/

Stosunek państw zachodnich do Polski

- Stosunki Wschód - Zachód

- Sytuacja międzynarodowa

- Stosunek państw socjalistycznych do Polski

- Sytuacja wewnętrzna w krajach socjalistycznych

- Stosunki polsko-radzieckie

/wykres/

Jak Pan(i) sądzi, jakie były przyczyny wzrostu naszego zadłużenia w ostatnich sześciu latach? Prosimy wybrać trzy najważniejsze

- Niekonsekwencje w realizacji reformy gospodarczej

- Sankcje rządu USA wobec Polski

- Niekorzystne zjawiska w gospodarce światowej

- Działalność opozycji

- Błędy w zarządzaniu gospodarką na poziomie centralnym

- Błędy w zarządzaniu gospodarką na poziomie przedsiębiorstwa

- Nieudolność handlu zagranicznego

- Konieczność utrzymania importu niezbędnych towarów i surowców

- Niska wydajność zatrudnionych w gospodarce uspołecznionej

- Spłaty odsetek od długów zaciągniętych w latach siedemdziesiątych

- Inne (jakie?)

Jak Pan(i) sądzi, ile wynosi obecne zadłużenie Polski?

Czy Pana(i) zdaniem możliwe będzie kiedyś zlikwidowanie nadmiernego zadłużenia naszego kraju?

- Tak

- Nie

- Nie wiem

Jeśli tak, to kiedy to będzie możliwe i pod jakimi warunkami?

STOPIEŃ ZORIENTOWANIA

Czy słyszał(a) Pani(i) o wizytach Przewodniczącego rady Państwa gen. W. Jaruzelskiego w krajach Azji?

- Tak

- Nie

Proszę wymienić kraje, w których przebywał

[odpowiadali respondenci, którzy słyszeli o wizytach]

- Wymieniono wszystkie trzy kraje goszczące gen. W. Jaruzelskiego

- Wymieniono dwa z tych krajów

- Chiny

- Mongolia

- Korea

- Błędna odpowiedź

- Nie słyszałe(a)m

OPINIE O ZNACZENIU WIZYT DLA POLSKI

Jakie znaczenie Pana(i) zdaniem mogą mieć te wizyty dla:

* zwiększenia prestiżu Polski w świecie

* poprawy sytuacji gospodarczej

* poprawy sytuacji politycznej Polski

*poprawy warunków życia ludzi w naszym kraju

- Zdecydowanie korzystne

- Korzystne

- Obojętne

- Niekorzystne

- Zdecydowanie niekorzystne

- Trudno powiedzieć

/tabela: opinie ogółu respondentów w porównaniu z opiniami respondentów zorientowanych, jakie kraje odwiedził gen. Jaruzelski/

Przedmiotem analizy podjętej w opracowaniu jest przebieg dróg zawodowych kadry kierowniczej w gospodarce uspołecznionej i w administracji państwowej.

Podjęto w nim próbę odpowiedzi na następujące pytania:

- jak przebiegają drogi zawodowe kadry kierowniczej

- jakie typy kariery dają się empirycznie wyróżnić

- w jakiej mierze typy karier wiążą się ze stanem świadomości badanych

1. U progu kariery

Pierwsze stanowisko pracy

- Szeregowe

- Kierownicze

- niższe

- średnie i wyższe /tabela wg miejsca zamieszkania/

2. Drogi zawodowe

- Lokalizacja zakładów pracy

- Zmienność ról zawodowych

- Rodzaj pracy

3. "Czystość" drogi zawodowej

Jak Pan(i) sądzi, co Pan(i) będzie robił(a) za 5 lat?

- będę nadal pracować

- będę robić to samo w tej samej firmie

- mam nadzieję na awans

- nie wiem, trudno powiedzieć

- będę przygotowywać się do emerytury

Kto będzie miał wpływ na dalsze Pana(i) losy?

- sam(a)

- moi zwierzchnicy

- czas, los, przypadek, zbieg okoliczności

- ktoś inny

4. Typ karier

- Kariera skokowa

- Kariera stopniowa

- Kariera "dyrektorska"

Ocena sytuacji:

- politycznej

- gospodarczej

- materialnej większości ludzi /tabela wg typu kariery/

5. Położenie społeczne kadry kierowniczej i opinie o polityce kadrowej

Czy w Polsce prowadzi się planową politykę kadrową?

Czy stanowiska kierownicze są atrakcyjne, godne zazdrości?

- tak, wszystkie

- tak, ale nie wszystkie

- nie wiem

- nie, większość jest nieatrakcyjna

- nie, wszystkie są nieatrakcyjne

Czy radził(a)by Pan(i) objąć stanowisko kierownicze?

Aneks

1. Terytorialny aspekt ruchliwości zawodowej kadry kierowniczej przemysłu

2. Terytorialny aspekt ruchliwości zawodowej kadry kierowniczej administracji państwowej

3. Ruchliwość zawodowa kadry kierowniczej przemysłu w aspekcie rodzaju pracy

4. Ruchliwość zawodowa kadry kierowniczej administracji państwowej w aspekcie rodzaju pracy

5. Statusowy aspekt ruchliwości zawodowej kadry kierowniczej przemysłu

6. Statusowy aspekt ruchliwości zawodowej kadry kierowniczej administracji państwowej

1. Klasyfikacja postaw wobec związków zawodowych

Postawy badanych wobec związków zawodowych

- zwolennicy

- przeciwnicy

- centrum

- obserwatorzy

Stosunek do związku

Stosunek do koncepcji pluralizmu związkowego

2. Opis zróżnicowania społeczno-demograficznego reprezentantów poszczególnych postaw

Przynależność organizacyjna a postawy wobec związków zawodowych

- członkowie PZPR

- nie należący do żadnej organizacji

3. Ocena działalności związków zawodowych w zakładzie pracy

Pozytywne oceny poszczególnych rodzajów działalności związków zawodowych

Rodzaje działalności:

- Poprawa gospodarności

- Poprawa warunków i bezpieczeństwa pracy

- Zapewnienie stałego wzrostu płac

- Organizowanie imprez sportowo-rekreacyjnych

- Pomoc w przypadku konfliktu z dyrekcją

Ocena dynamiki działalności związków w okresie 2-3 lat - wskazania na poprawę w danej dziedzinie

- Obrona interesów indywidualnych pracowników

- Podział świadczeń socjalnych

- Poprawa gospodarności

- Poprawa warunków i bezpieczeństwa pracy

- Zapewnienie stałego wzrostu płac

- Organizowanie imprez sportowo-rekreacyjnych

- Organizowanie wczasów i kolonii

4. Ocena autorytetu działaczy związkowych

5. Niezależność decyzyjna związków

Podmioty decyzyjne:

- Dyrekcja

- Organizacje społeczno-polityczne

6. Związki zawodowe a interesy grupowe

7. Udział aktywu związkowego w życiu politycznym

8. Bariery rozwoju związków zawodowych

Czynniki społeczne i polityczne o dużym wpływie na decyzje pracowników zakładu o nie wstępowaniu do związków

- Brak zaufania do władzy

- Sposób tworzenia związków

- Brak widocznych rezultatów działalności związków

- Wierność idei "Solidarności"

9. Pozycja związków zawodowych w państwie

1. Wypełnianie podstawowych funkcji w zakładzie pracy

Ocena aktualnej działalności związków zawodowych

- Poprawa gospodarności

- Poprawa warunków i bezpieczeństwa pracy

- Zapewnienie stałego wzrostu płac

- Organizowanie imprez sportowo-rekreacyjnych

- Pomoc w przypadku konfliktu z dyrekcją

Ocena dynamiki działalności związków zawodowych

Ocena autorytetu działaczy związkowych

- Założyciele związków zawodowych

- Aktualnie pełniący funkcje

Wskaźniki uznania autorytetu działaczy związkowych przez grupy społeczno-zawodowe

- Robotnicy przemysłowi

- Kadra inżynieryjno-techniczna

- Pracownicy handlu i usług

- Pracownicy nadbudowy

Ocena niezależności decyzyjnej związku zawodowego

- Dyrekcja

- Organizacje społeczno-polityczne w przedsiębiorstwie

- Instytucje i organizacje spoza przedsiębiorstwa

2. Stosunek wobec związków zawodowych

Jaki jest stosunek do związków zawodowych działających w Pana(i) zakładzie pracy?

- zdecydowanie popieram

- popieram, ale mam pewne zastrzeżenia

- nie popieram, mam dużo zastrzeżeń

- jestem zdecydowanym przeciwnikiem

- nie interesuję się działalnością związków zawodowych

Czyje interesy reprezentuje przede wszystkim organizacja związkowa?

- interes członków związku

- interes całej załogi

- interes kadry kierowniczej i dyrekcji

- interes aktywu związkowego

- interes robotników

3. Ocena działalności OPZZ

4. Ocena faktu sprawowania funkcji politycznych przez działaczy związkowych

Organizacje lub instytucje

- Prezydium rady pracowniczej

- Egzekutywa komitetu zakładowego PZPR

- Prezydium wojewódzkiej rady narodowej

- Egzekutywa komitetu wojewódzkiego PZPR

- Rada Państwa

- Komitet Centralny PZPR

- Biuro polityczne KC PZPR

5. Bariery rozwoju związków zawodowych

Wpływ ograniczeń społecznych i politycznych na decyzje o nie wstępowaniu do związków

- Brak zaufania do władzy

- Zniechęcenie do wszelkiej działalności społeczno-politycznej

- Brak widocznych rezultatów działalności związków zawodowych

- Sposób tworzenia związków zawodowych

- Objęcie funkcji związkowych przez ludzi nie budzących zaufania

- Wierność idei "Solidarności

- Obawa przed szykanami ze strony kolegów

- Oddziaływanie podziemia politycznego

6. Oczekiwania wobec związków zawodowych

- Sprawy socjalno-bytowe

- Płace

- Warunki pracy

- Obrona interesów ludzi pracy

- Obrona pracowników w przypadku konfliktu z dyrekcją

- Reprezentacja ludzi pracy w rozmowach z rządem, wpływ na decyzje gospodarcze

- Pomoc w sprawach osobistych

- Problemy pracy i produkcji

- Kwestia cenowa, podwyżki cen

- Poziom życia

ANEKS

Charakterystyka społeczno-demograficzna badanych

Zainteresowanie spotkaniem M. Gorbaczowa z R. Reaganem w Reykjaviku i w Genewie

- Bardzo duże

- Duże

- Niewielkie

- Brak

Ocena sytuacji międzynarodowej

- Dobra

- Ani dobra, ani zła

- Zła

- Trudno powiedzieć /VI, XII‘95, X‘96/

Ocena stosunków Wschód - Zachód

- Dobra

- Ani dobra, ani zła

- Zła

- Trudno powiedzieć /III, XII‘95, X‘96/

Opinie o odpowiedzialności za zerwanie rozmów w Reykjaviku Badani obwiniający:

- stronę amerykańską

- stronę radziecką

- obie strony

- Niemający zdania

/tabela zróżnicowań społeczno-demograficznych/

Tabela - sympatia wobec M. Gorbaczowa i R. Reagana (badani: darzący każdego z polityków sympatią, obojętni, nie darzący sympatią, nie mający zdania)

Tabela - grupy badanych o najwyższym i najniższym odsetku darzących sympatią M. Gorbaczowa i R. Reagana

1. Zmiany w polityce i ich ocena - ogólne tendencje

Czy Pana(i) zdaniem coś się u nas w polityce zmienia?

Badani dostrzegają zmiany w następujących sferach rzeczywistości:

- Polityka wewnętrzna

- Władze państwowe

- Gospodarka

- Warunki życia społeczeństwa

- Zasady ustrojowe

- Nastroje społeczne

- Polityka zagraniczna

- Patologie społeczne

- X Zjazd PZPR

- Inne

- Nie interesują się polityką

- Trudno powiedzieć

Stosunek badanych do zmian w polityce

- zadowolenie - są zmiany na lepsze

- ambiwalencja - zmiany są niewystarczające

- niezadowolenie:

- źle, że nie ma zmian

- są zmiany na gorsze

Polityka władz

- Stwarza szanse osiągnięcia porozumienia narodowego

- Nie stwarza szans osiągnięcia porozumienia narodowego

Zaufanie do władz

- Ufam we wszystkim władzy

- Nie ufam władzy

Sytuacja gospodarcza

- Jest dobra

- Jest tragiczna

Nastroje społeczne

- W społeczeństwie odczuwa się spokój

- W społeczeństwie odczuwa się bardzo duże napięcie

2. Zmiany w polityce i ich ocena - przykłady wypowiedzi badanych

- Zmiany pozytywne

- Zmiany niewystarczające

- Zmiany negatywne

Przyczyny braku zmian w polityce

Opis tematyki i form przekazu - analiza 11 tytułów czasopism wydawanych w pierwszej połowie 1984 r. w większych zakładach przemysłowych

ROLA PZPR W ŻYCIU POLITYCZNYM I SPOŁECZNYM KRAJU

OPINIE O MIEJSCU I ROLI PZPR W POLSKIM SYSTEMIE POLITYCZNYM

Co oznacza słowo władza:

- partia, aparat partyjny

- rząd

- ci, co rządzą, podejmują decyzje

- Sejm, posłowie /omówienie w tekście/

Jakie instytucje, osoby lub kręgi osób mają w tej chwili decydujący, faktyczny głos w sprawach kraju:

- KC PZPR, Biuro Polityczne, aparat partyjny, PZPR

- rząd, premier, Rada Ministrów

- gen. W. Jaruzelski

- Sejm, Rada Państwa

Jak wielki wpływ na sprawy kraju mają przedstawione instytucje i organizacje:

- Rząd

- PZPR

- Sejm

- Wojsko

- Rada Państwa

- MO i resort spraw wewnętrznych

- Kościół

- PRON

- ZSL

- Związki zawodowe

- SD

- Opozycja /tabela wg postrzegających duży lub znaczny wpływ, nie mających zdania/

Jaka część dorosłego społeczeństwa gotowa byłaby dobrowolnie podporządkować się zaleceniom, apelom i programom wymienionych instytucji:

- Kościół

- Sejm

- Rząd

- Wojsko

- PZPR

- PRON

- związki zawodowe

- opozycja /tabela/

Czy dostrzega Pan(i) jakieś zmiany w działalności PZPR w porównaniu z okresem sprzed sierpnia ‘80.

- zmiany korzystne

- brak zmian

- zmiany niekorzystne

- trudno powiedzieć /tabela wg badań II‘86, VII‘86/

ZASADA KIEROWNICZEJ ROLI PARTII W OPINII SPOŁECZNEJ

Odsetki respondentów przekonanych o akceptowaniu poniższych zasad przez większość społeczeństwa:

- gwarancja rodzinnej własności indywidualnych gospodarstw rolnych

- państwowa własność środków produkcji

- przewodnia rola klasy robotniczej

- rozdział Kościoła od państwa

- sojusz z ZSRR i państwami socjalistycznymi

- kierownicza rola PZPR /tabela /

Ocena różnych sposobów wypracowywania decyzji w ważnych kwestiach, co do których poglądy w społeczeństwie są podzielone:

- pytanie o zdanie wszystkich obywateli - ogólnonarodowe referendum

- wszystko jest dyskutowane i rozstrzygane w Sejmie

- decyzje są podejmowane po dyskusjach i uzgodnieniach między związkami zawodowymi i organizacjami a rządem

- rozstrzygnięcia następują po dyskusjach między związkami zawodowymi i organizacjami a partią i stronnictwami politycznymi

- rozstrzygnięcia zapadają w drodze dyskusji i uzgodnień różnych ugrupowań społeczeństwa w ramach PRON

- dyskusje i rozstrzygnięcia są sprawą PZPR i stronnictw politycznych

- dyskusje i rozstrzygnięcia należą do PZPR - przodującej siły politycznej społeczeństwa /omówienie w tekście/

Gwarancja wpływu potencjalnego obywatela na losy kraju to:

- poszanowanie indywidualnych praw i swobód obywateli

- swoboda w wyrażaniu opinii w sprawach publicznych

- poparcie i zaufanie społeczeństwa do władz

- pełna niezawisłość wymiaru sprawiedliwości

- liczenie się z interesami klasy robotniczej

- stała troska instytucji politycznych, aby działać zgodnie z odczuciami społecznymi

- kontrola rządu przez Sejm

- niezależność i samorządność związków zawodowych i innych organizacji

- udział samorządu pracowniczego w zarządzaniu przedsiębiorstwem

- sprawowanie przez rady narodowe kontroli nad administracją terenową

WIARYGODNOŚĆ PZPR W OPINII SPOŁECZNEJ

PROGRAMY PARTII I ICH REALIZACJA W OPINII SPOŁECZNEJ

Czy wiąże Pan(i) oczekiwania i nadzieje z X Zjazdem PZPR:

- duże i bardzo duże

- niewielkie

- nie

- trudno powiedzieć /tabela wg badań III‘86, V‘86, VII‘86/

Opinie o programie X Zjazdu PZPR:

- optymistyczne

- pesymistyczne

- trudno powiedzieć /tabela wg badań V‘86, VII‘86/

DZIAŁALNOŚĆ PARTII A INTERESY SPOŁECZNE W OPINII BADANYCH

Czy działalność niektórych grup, instytucji i organizacji pełniących ważną rolę w życiu publicznym dobrze służy społeczeństwu i jest zgodna z jego interesami? Instytucje i organizacje:

- Wojsko

- Kościół

- Sejm PRL

- Rząd

- Rada Państwa

- Związki Zawodowe

- ZSL

- PRON

- Milicja

- PZPR

- SD

- Opozycja /tabela wg badań VI‘85, XII‘85, VII‘86/

PARTIA W ZAKŁADZIE PRACY

OPINIE O CZŁONKACH PZPR

Dlaczego Pana(i) zdaniem ludzie należą do PZPR?

ZAINTERESOWANIE SPOŁECZNE ŻYCIEM PARTII

Badanym przedstawiono listę nazwisk z prośbą o ocenę w dwóch wymiarach:

- popularność danej osoby

- sympatia lub antypatia

Osoby znaczące w życiu publicznym:

- K. Barcikowski

- J. Baryła

- S. Ciosek

- J. Czyrek

- J. Dobraczyński

- M. Gorbaczow

- M. Gorywoda

- J. Glemp

- J. Główczyk

- M. Janiszewski

- Jan Paweł II

- W. Jaruzelski

- C. Kiszczak

- Z. Komender

- R. Malinowski

- T.W. Młyńczak

- Z. Michałek

- Z. Messner- A. Miodowicz

- M. Orzechowski

- T. Porębski

- M. F. Rakowski

- R. Reagan

- F. Siwicki

- Z. Szałajda

- J. Urban

- L. Wałęsa

- M. Woźniak /tabela wg sympatii, antypatii, nieznajomości z badań VII‘86, XII‘85/

Czy działalność W. Jaruzelskiego, J. Glempa, L. Wałęsy jest zgodna z interesem społecznym i dobrze służy społeczeństwu? /tabela/

Czy działalność niżej wymienionych instytucji i organizacji dobrze służy społeczeństwu i jest zgodna z jego interesami?

- Kościół

- Wojsko

- Sejm

- Rada Państwa

- Rząd (Rada Ministrów)

- związki zawodowe

- PZPR

- MO

- PRON

- Opozycja

/tabela: akceptacja, brak akceptacji, brak zdania wg badań VII ‘86, XII ‘85, VI ‘85/

Przedmiotem analizy są publikacje dotyczące atestacji stanowisk pracy i związanego z nią przeglądu funkcjonowania struktur organizacyjnych w administracji państwowej i gospodarce.

Ukazywały się w one prasie w okresie lipiec - wrzesień ‘86.

Analiza odpowiedzi na pytanie:

Jak Pan(i) sądzi, czego w tej chwili najbardziej potrzebują Polska i Polacy?

JĘZYK I FORMA WYPOWIEDZI

TREŚĆ WYPOWIEDZI

Jak Pan(i) sądzi, czego w tej chwili najbardziej potrzebują Polska i Polacy?

- problemy gospodarcze dotyczące funkcjonowania systemu ekonomicznego, zasady i prawa ekonomii

- sytuacja materialna, zarobki, renty, poziom życia obywateli

- handel wewnętrzny, rynek, reglamentacja, ceny , zaopatrzenie

- polityka społeczna, problematyka zdrowia, ochrona środowiska naturalnego, nauka, kultura, oświata, patologie społeczne

- system społeczno-polityczny, polityka zagraniczna, funkcjonowanie władzy i instytucji państwowych, sytuacja wewnętrzna, relacje władza - społeczeństwo, opozycja polityczna i wolności obywatelskie

Tematy najczęściej poruszane (na pierwszym miejscu)

- spokój w kraju

- zaopatrzenie rynku

- stabilizacja gospodarcza

- poprawa warunków życia

- dyscyplina pracy

- system płac

- zmiana sposobu zarządzania

- problemy budownictwa

- stosunek władza - społeczeństwo

- sytuacja międzynarodowa, pokój

- stabilizacja cen

ORIENTACJE POLITYCZNE

Wyróżniliśmy cztery typy orientacji politycznych (na podstawie analizy wypowiedzi)

- afirmująca władzę i ustrój

- akceptująca władzę z pewnymi zastrzeżeniami

- krytyczna wobec władzy i jej posunięć

- opozycyjna wobec władzy i ustroju /omówienie w tekście/

Tabele - układ podstawowych cech społeczno-demograficznych:

- wiek

- miejsce zamieszkania

- wykształcenie

- przynależność do organizacji społeczno-politycznych

- przynależność do związków zawodowych istniejących w przeszłości

- stosunek do religii

- ocena własnej sytuacji materialnej

Orientacje polityczne:

- prosocjalistyczna

- akceptująca władzę z pewnymi zastrzeżeniami

- krytyczna wobec władzy

- opozycyjna

- niemożliwa do interpretacji

Przewidywany kierunek rozwoju sytuacji gospodarczej wg orientacji politycznych - tabela

Przewidywany kierunek rozwoju sytuacji politycznej wg orientacji politycznych - tabela

Jakie problemy są w chwili obecnej najważniejsze dla Polski i Polaków?

Badane sfery:

- ogólnogospodarcza

- materialnych warunków bytu

- polityczna

- funkcjonowania przedsiębiorstwa

- funkcjonowania życia społecznego

Kogo badani winią za kłopoty i trudności dnia codziennego, za istniejący stan rzeczy?

- rząd

- społeczeństwo

- władze terenowe

- ustrój

- PZPR

- kryzys

Co nas w codziennym życiu cieszy, daje zadowolenie?

Oczekiwania wobec rządu i władz

Odpowiedzialni za kłopoty i trudności dnia codziennego

- Rząd

- Społeczeństwo

- Władze terenowe, resortowe

- Ustrój, system

- PZPR

- Kryzys

Typy nastawień do rzeczywistości politycznej i gospodarczej

- optymizm

- przekonanie o stagnacji

- pesymizm

Aneks

Szczegółowy rozkład wypowiedzi na pytanie o najważniejsze problemy Polski i Polaków oraz ranga nadawana poszczególnym problemom /I, V, IX‘84, III/IV, VII‘86/

1. Zjawiska patologiczne groźne dla społeczeństwa

Zjawiska patologiczne - stopień zagrożenia: bardzo groźne, umiarkowanie groźne, niegroźne

- Pijaństwo

- Przestępstwa gospodarcze /afery/

- Przestępczość młodocianych

- Narkomania

- Znieczulica społeczne, obojętność na sprawy i problemy innych ludzi

- Łapownictwo - załatwianie spraw w urzędach za pieniądze i prezenty

- Marnotrawstwo (urządzeń, surowców, czasu, pieniędzy) w zakładach pracy

- Nadużywanie zajmowanych stanowisk

- Picie alkoholu w miejscu pracy

- Praca "byle jaka"

- Uchylanie się od pracy (pasożytnictwo społeczne)

- Spekulacja - odsprzedaż towarów z zyskiem

- Kradzieże w miejscu pracy (wynoszenie "potrzebnych" sobie detali i materiałów)

- Obojętność, brak zaangażowania

- Chęć dorobienia się za wszelką cenę

- "Fucha" w czasie pracy

- Załatwianie własnych spraw w czasie pracy

2. Ocena działań władz i instytucji na rzecz ograniczenia zasięgu zjawisk patologicznych i ich zwalczania

Organizacje, instytucje i organy - ocena działalności na rzecz ograniczania i zwalczania zjawisk patologicznych

- Milicja

- Wyspecjalizowane organizacje społeczne , np.. MONAR, komitety antyalkoholowe

- Służba zdrowia

- Inspekcja Robotniczo-Chłopska

- Prokuratura

- Sejm

- Rząd, władze centralne

- PZPR

- Organizacje młodzieżowe

- Prasa, radio, telewizja

- Kościół

- Szkoła

- Kierownictwo zakładu pracy

- Samorządy mieszkańców

- Sami obywatele

3. Opinie o przyczynach patologii społecznej i drogach jej zwalczania

Zjawiska sprzyjające rozpowszechnianiu się patologii

Karno-represyjne:

- słaba praca milicji, "przymykanie oka" na wiele spraw

- łagodne kary

- słaby nadzór, słaba kontrola środowisk zagrożonych

- niedoskonałe, nie dość dobre przepisy prawne

Społeczne:

- praca zawodowa kobiet, brak nadzoru nad dziećmi i młodzieżą

- trudne warunki życia

- brak perspektyw życiowych

- brak celów, ideałów życiowych

- Inne:

- niski poziom kultury części społeczeństwa

- negatywne cechy narodowe

- zbyt duża liczba rozwodów

- nieudolność władz centralnych

Postulowane środki przeciwdziałania:

- Zaostrzanie kar, wzmożenie represyjności

- Doskonalenie pracy organów ścigania

- Odpowiednie wychowanie młodzieży

- Podjęcie akcji zapobiegawczych, profilaktycznych

- Uaktywnienie całego społeczeństwa w zwalczaniu patologii

- Egzekwowanie praw z taką samą jak dotąd surowością

Propozycje rozwiązań zmierzających do ograniczenia zjawisk patologii społecznej

- Wprowadzić przymusowe leczenie alkoholików

- Przywrócić sprzedaż alkoholu na kartki

- Zlikwidować całkowicie produkcję alkoholu, wprowadzić prohibicję

- Znacznie podnieść ceny alkoholu

- Pasożytów społecznych, "niebieskie ptaki", kierować do obozów pracy

- Wprowadzić wysokie kary pieniężne za marnotrawstwo i niegospodarność w zakładzie pracy

- Zmienić kodeks karny, wprowadzić znacznie surowsze kary za popełnienie przestępstw

- Zlikwidować indywidualną uprawę maku

- Utrudnić rozwody

Aneks - cechy społeczno-demograficzne badanych

DEFINIOWANIE I OCENA OPOZYCJI

Potoczne pojmowanie opozycji

Co w warunkach Polski współczesnej znaczy słowo opozycja, kim są ludzie, których można zaliczyć do opozycji, jakiego rodzaju i charakteru działalność może być nazwana opozycyjną? /omówienie w tekście odpowiedzi na pytanie otwarte/ oraz w aneksie

Stosunek do opozycji

Wpływ opozycji na sytuację w kraju:

- bardzo duży

- duży

- niewielki

- praktycznie żaden

- brak zdania /omówienie w tekście/

Ocena zgodności działań opozycji z interesem społecznym:

- zdecydowanie tak

- raczej tak

- raczej nie

- zdecydowanie nie

- trudno powiedzieć /tabela wg badań VI‘85, XII‘85, VII‘86/

Postulaty co do sposobu postępowania władzy wobec działalności opozycji:

- dopuszczać bez ograniczeń

- kontrolować i ograniczać

- energicznie zapobiegać i karać

- brak zdania /tabela/

Typy definicji:

- przyzwolenie (z opisem lub bez)

- dystansowanie się:

- działanie przeciw władzy

- działanie nielegalne

- potępienie ( z opisem lub bez)

- oceny nie sklasyfikowane lub brak zdania /tabela wg postulatów co do sposobu postępowania władzy wobec opozycji/ oraz /tabela wg stosunku do działalności opozycji/

Rodzaj postawy:

- aprobata

- przyzwolenie z zastrzeżeniami

- dystansowanie się

- ocena krytyczna

- potępienie

- brak postawy /tabela wg typu definicji i osobistego stosunku/ oraz /tabela wg typu definicji i postulatu wobec władz/

STOSUNEK DO PODZIEMIA

Treść twierdzeń:

- Występują w obronie społeczeństwa, walczą o słuszne, ważne sprawy Polaków

- Mają koncepcje, które wprowadzone w życie mogłyby przyczynić się do wyjścia z kryzysu

- wskazują na błędy władzy i tym samym przyczyniają się do poprawy sytuacji kraju

- Ich koncepcje są niemożliwe do wprowadzenia w życie

- ich działalność nie ma żadnego znaczenia

- Ich działalność przyczynia się do zakłócenia spokoju i porządku społecznego

- ich działalność służy interesom wrogów Polski

- ich działalność utrudnia wyprowadzenie kraju z kryzysu

- ich działalność utrudnia proces demokratyzacji

- głoszone przez nich hasła są jedynie parawanem dla działalności antysocjalistycznej /tabela wg badań XII‘85, VII‘86/

Stosunek do działalności podziemia;

- bezwzględna aprobata

- względna aprobata

- potencjalna aprobata

- bezwzględna aprobata, a zarazem lekceważenie

- bezwzględna aprobata i ambiwalencja

- potencjalna aprobata, a zarazem lekceważenie

- potencjalna aprobata i ambiwalencja

- lekceważenie

- lekceważenie i potępienie

- potępienie /tabela wg badań XII‘85, VII‘86/

OPINIE O KARANIU ZA DZIAŁALNOŚĆ ANTYUSTROJOWĄ

ANEKS

Charakterystyka opozycji podawana w odpowiedziach na pytanie otwarte

ZAINTERESOWANIE X ZJAZDEM

Zainteresowanie X Zjazdem

- specjalnie je śledziłem

- w miarę uważnie słuchałem lub czytałem

- coś o tym słyszałem, czytałem

- nie interesowałem się /tabela wg cech społeczno-demograficznych badanych/ oraz /tabela wg badań III‘86, V‘86, VII‘86 dla pracowników gospodarki uspołecznionej/ oraz /tabela wg badań III‘86, V‘86, VII‘86 dla członków PZPR, bezpartyjnych/

Zainteresowanie X Zjazdem:

- bardzo duże i duże

- małe

- brak /tabela wg kategorii społeczno-zawodowych/

GŁÓWNE ŹRÓDŁA INFORMACJI O X ZJEŹDZIE

Główne źródła informacji o X Zjeździe:

- telewizja

- prasa

- polskie radio

- rozmowy z kolegami w zakładzie pracy

- rozmowy ze znajomymi, członkami rodziny

- rozmowy z ludźmi, którzy znają lub interesują się polityką

- wypowiedzi i informacje przypadkowe

- obce, zachodnie rozgłośnie radiowe /omówienie w tekście/

Czy na X Zjeździe przedstawiono prawdziwy obraz partii/ gospodarki / warunków życia ludzi/ tego, co myślą i czują Polacy:

- zdecydowanie tak

- raczej tak

- raczej nie

- zdecydowanie nie

- trudno powiedzieć /tabela/

Skuteczna realizacja postanowień zależy od:

- ludzi, całego społeczeństwa

- zmiany stosunku do pracy

- mądrej polityki władz

- zmiany systemu zarządzania

- partii, jej konsekwentnego działania

- postawy i konsekwencji w działaniu kadry kierowniczej

- zaufania i poparcia społecznego dla władzy

- dyscypliny społecznej

- usunięcia ze stanowisk ludzi nieuczciwych

- zmiany systemu płac /omówienie w tekście/

OCZEKIWANIA I NADZIEJE ZWIAZANE Z X ZJAZDEM

Stosunek do tezy: X Zjazd stworzył (stworzy) nadzieję na szybszy rozwój kraju:

- tak

- raczej tak

- trudno powiedzieć

- raczej nie

- nie /tabela wg kategorii społeczno-zawodowych, przynależności partyjnej/

Oczekiwania i nadzieje związane z X Zjazdem:

- bardzo duże i duże

- niewielkie

- żadne

- trudno powiedzieć /tabela wg kategorii społeczno-zawodowych, przynależności partyjnej/

Opinie na temat aresztowania Zbigniewa Bujaka /omówienie w tekście/

Czy Pana zdaniem stało się dobrze, czy też źle, ze aresztowano Z. Bujaka?

- stało się dobrze

- stało się źle

- brak zdania /omówienie w tekście/

Argumentacja ocen. Stało się dobrze, Bujak to:

- przeszkoda w stabilizacji społeczno-politycznej kraju

- uosobienie mitu "Solidarności"

- człowiek łamiący prawo

- zdrajca, szpieg na usługach Zachodu /omówienie w tekście/

Stało się źle, Bujak to:

- obrońca wolności, prawdy

- przedstawiciel opozycji

- kozioł ofiarny

- człowiek, który zbłądził /omówienie w tekście/

Co wśród ludzi, z którymi styka się Pan(i) na co dzień, mówiło się na temat akcji wysyłania koców i śpiworów dla bezdomnych w Nowym Jorku?

/omówienie w tekście/

Czy Pana(i) zdaniem akcja ta była potrzebna?

- zwolennicy

- przeciwnicy

- nie mam zdania

/omówienie w tekście/

Wypowiedzi zwolenników, respondentów popierających akcję wysyłki koców i śpiworów:

- Argumenty polityczne

-- celna riposta na posunięcie rządu USA

-- manifestacja naszej godności, dumy narodowej

- Argumenty humanitarne, charytatywne

/omówienie w tekście; cytowanie wypowiedzi respondentów/

Wypowiedzi przeciwników wyrażających dezaprobatę dla przedsięwzięcia:

- Argumenty polityczne

-- decyzja ośmieszająca

-- wpłynie to na pogorszenie stosunków Polska - USA, a my potrzebujemy ich pomocy

- Argumenty ekonomiczne

-- jesteśmy biedni

-- Ameryka jest bogata, nie potrzebuje pomocy

/omówienie w tekście, cytowanie wypowiedzi respondentów/

ODCZUCIA NA TEMAT ZADAŃ PROKURATURY

Czy Pana zdaniem poza prowadzeniem śledztw, nadzorowaniem dochodzeń oraz oskarżaniem przed sądem prokurator ma obowiązek wykonywania jakichś innych zadań?

- nie wiem

- zadania prokuratora ograniczają się do wymienionych

- tak

/omówienie w tekście/

Załóżmy, że znalazł się Pan w roli poszkodowanego przez osobę prywatną bądź instytucję. Które z niżej wymienionych dróg załatwienia sprawy uznałby Pan za najbardziej skuteczne w sytuacji, gdy zostały wyczerpane wszelkie możliwości ugodowego rozwiązania konfliktu?

- zgłoszenie sprawy do prokuratury

- działanie w odpowiednim urzędzie

- złożenie sprawy do sądu

- napisanie skargi do radia, TV lub prasy

- zwrócenie się do organizacji społecznej lub politycznej

- zwrócenie się do MO

/omówienie w tekście/

OPINIE O DZIAŁALNOŚCI PROKURATURY

Załóżmy, ze do prokuratury wpłynęły doniesienia o wymienionych niżej przestępstwach. Jak prokurator, Pana zdaniem, zaangażuje się w wyjaśnienie tych spraw?

Rodzaje przestępstw:

- spekulacja

- napaść na taksówkarza

- rozpowszechnianie ulotek przeciwko władzy

- kradzież prywatnego samochodu

- obraza funkcjonariusza MO

- produkowanie bimbru

- przyjęcie łapówki przez urzędnika państwowego

- kradzież mienia społecznego

/tabela wg zaangażowania prokuratora/

Osoby, które w opinii badanych są lepiej traktowane w prokuraturze, można zaliczyć do grup:

- wysoko postawionych w hierarchii władz państwowych

- mających znajomości, układy

- zamożnych, których stać na łapówki

- o wysokiej pozycji społecznej

/omówienie w tekście/

Osoby, które w opinii badanych mogą liczyć na umorzenie sprawy, można zaliczyć do grup:

- wysoko postawionych w hierarchii władz państwowych

- mających odpowiednie znajomości, "ustosunkowanych"

- zamożnych, których stać na łapówkę

- działaczy partyjnych, pracowników aparatu partyjnego

- pracowników MO, SB i wojska

- mających znajomych w wymiarze sprawiedliwości

/omówienie w tekście/

OBRAZ PROKURATORA

Cechy i zachowania pozytywne przypisywane większości prokuratorów:

- wysokie kwalifikacje zawodowe

- rzetelność, dociekliwość

- szacunek społeczny, poważanie

- bezstronność, obiektywizm

- sprawiedliwość decyzji

- kulturalne, godne traktowanie podejrzanych

/tabela/

Cechy i zachowania negatywne przypisywane większości prokuratorów:

- chęć udowodnienia winy za wszelką cenę

- napastliwość mów oskarżycielskich

- podatność na naciski z góry

- naciski na sędziego

- bezduszność, znieczulica

- branie łapówek

- brutalność w trakcie dochodzeń, przesłuchań

/tabela/ oraz /tabela wg przynależności do PZPR/

SPOŁECZNA GOTOWOŚĆ DO WSPÓŁDZIAŁANIA Z MILICJĄ LUB PROKURATURĄ W UJAWNIANIU PRZESTĘPSTW

Załóżmy, że wie Pan o popełnieniu jakiegoś przestępstwa. Czy w każdym wypadku byłby Pan skłonny powiadomić odpowiednie władze (milicję lub prokuraturę)?

/omówienie w tekście/

Aneks - charakterystyka społeczno-demograficzna badanej zbiorowości

OCENA SPRAWIEDLIWOŚCI

Ocena równości szans przed sądem:

- przekonanie, ze panuje równość

- szanse są różne dla różnych osób

- brak zdania

/omówienie w tekście/

Najczęściej wymieniane przyczyny nierównych szans przed sądem:

- materialne

- stratyfikacyjne

- pozaformalne

- prawne

- polityczne

/omówienie w tekście/

Jak zachowa się sąd wobec konfliktu pracownika z zakładem pracy:

- sąd podejmie sprawiedliwą bezstronną decyzję

- sąd w większym stopniu będzie bronić interesów zakładu pracy

- sąd w większym stopniu będzie bronić interesów pracownika

/omówienie w tekście/

Czy każdego spotka jednakowa kara za popełnienie takiego samego przestępstwa:

- wyroki dla osób reprezentujących różne zawody nie będą jednakowe

- wyrok sądu będzie jednakowy w każdym przypadku

/omówienie w tekście/

Lista zawodów, których przedstawiciele otrzymają wyrok najsurowszy / najłagodniejszy (zdaniem respondentów):

- działacz byłej "Solidarności"

- robotnik

- rolnik

- właściciel prywatnego zakładu

- ksiądz

- oficer wojska

- funkcjonariusz MO

- dyrektor przedsiębiorstwa

- minister

- działacz partyjny

- znany aktor

- syn adwokata

/omówienie w tekście/

STOSUNEK DO SĄDÓW I OCENA ICH FUNKCJONOWANIA

Przyczyny rezygnacji z drogi sądowej:

- niechęć do publicznego rozstrzygania osobistych, rodzinnych spraw

- przewlekłość postępowania sądowego

- duże koszty adwokackie

- duże koszty sądowe

- chęć uniknięcia emocji, zdenerwowania

- niechęć do wszelkich urzędów

- brak wiary w sprawiedliwość

- brak wiary w skuteczność

- obawa przed opinią środowiska

/omówienie w tekście/

Stosunek do występowania w sądzie w charakterze świadka / wnoszącego skargę:

- zdecydowana obojętność

- pewna obojętność

- pewna niechęć

- zdecydowana niechęć

- trudno powiedzieć

/tabela/

Przyczyny niesłusznych wyroków:

- pomyłki sądowe

- znajomości, układy

- złe prawo dające możliwości różnej interpretacji

- społeczna pozycja i sytuacja sadzonych

- skład sędziowski

- niejednakowe szanse obrony dla oskarżonych

/omówienie w tekście/

OCENA KADRY SĘDZIOWSKIEJ

Czy wymienione cechy charakteryzują większość sędziów?

Cechy i zachowania pozytywne:

- wysokie kwalifikacje zawodowe

- szacunek społeczny, prestiż

- wysoka kultura osobista

- rzetelność, dociekliwość

- dobra sytuacja materialna

- bezstronność, obiektywizm

- wydawanie sprawiedliwych wyroków

- kulturalne, godne traktowanie oskarżonego

Cechy i zachowania negatywne:

- podatność na naciski z góry

- "uzgadnianie" wyroków z różnymi organizacjami

- wydawanie wyroków, które będą się podobały przełożonym

- branie łapówek

- wydawanie wyroków zależnie od własnego nastroju

- bezduszność, znieczulica

Inne:

- współczucie, litość wobec oskarżonego

- obawa, strach przed zemstą oskarżonych

/tabela/

Zawód dla dziecka, które ukończyło studia prawnicze:

- adwokat

- radca prawny

- żaden zawód prawniczy

- pracownik naukowy

- sędzia

- notariusz w biurze notarialnym

- pracownik administracji państwowej

- prokurator

- oficer MO

/omówienie w tekście/

PROPOZYCJE ZMIAN I USPRAWNIEŃ WYSUWANE POD ADRESEM SĄDÓW

Propozycje dotyczące zasad funkcjonowania sadownictwa:

- sprawiedliwość wyroków

- sprawność działania

- niezawisłość, niezależność

- zwiększenie rzetelności i dociekliwości w prowadzeniu spraw

- zlikwidowanie łapownictwa w sądach

- dbałość o odpowiedni dobór kadry sędziowskiej

- lepsze traktowanie petentów i oskarżonych

/omówienie w tekście/

PODSUMOWANIE

Aneks - charakterystyka społeczno-demograficzna badanej zbiorowości

Deklaracje przeciwdziałania nieprawidłowościom:

- tak z pewnością

- tak, ale gdy inni ludzie staną po mojej stronie

- nie, bo nie warto się narażać

- nie, bo nic to nie zmieni

/tabela wg należących do PZPR i nie należących do PZPR/

Instytucje i organizacje postrzegane jako sojusznicy w przeciwdziałaniu nieprawidłowościom:

- Władze terenowe, kierownictwo zakładu

- Milicja Obywatelska

- NIK

- IRCH

- Związki zawodowe

- instancje partyjne

- rada narodowa, radni

- Sejm, posłowie

- Kościół

- PRON

/tabela/ oraz /tabela z wyszczególnieniem grup respondentów zwracających się o pomoc w przeciwdziałaniu złu w porównaniu do pozostałych częściej lub rzadziej/

Poczucie wpływu na bieg wydarzeń:

- w zakładzie pracy

- w miejscu zamieszkania

- w kraju

/tabela/

ATESTACJA STANOWISK

Rodzaj działania:

- doprowadzenie do sytuacji, że płaca zależy od tego, co kto zrobił, a  nie od tego, jakie zajmuje stanowisko

- sprawdzenie, czy wszystkie stanowiska pracy są dobrze zorganizowane

- sprawdzenie, czy wszystkie stanowiska pracy są potrzebne

- sprawdzenie, czy wszyscy na swoich stanowiskach pracy osiągają dostateczną wydajność

- przesunięcie osób z administracji i działów obsługi produkcji do pracy bezpośrednio produkcyjnej

- zmniejszenie liczby stanowisk kierowniczych

- spowodowanie odejścia wielu ludzi ze stanowisk kierowniczych do innej pracy /tabela/

BRYGADY PARTNERSKIE

Najczęściej wymieniane zalety pracy w brygadach partnerskich:

- właściwe powiązanie płacy z pracą

- możliwość uzyskania większych zarobków

- możliwość rzetelniejszej pracy

- lepsza atmosfera pracy

- poczucie samodzielności, niezależności

- sprawiedliwy podział pracy /omówienie w tekście/

Obawy związane z pracą w brygadach partnerskich:

- niedostateczna, mało wyczerpująca informacja o założeniach i zasadach działania tego systemu

- niemożność jego stosowania we wszystkich zakładach

- tworzenie fikcji organizacyjnej

- możliwość powstawania kumoterstwa

- nieprzygotowanie ludzi do pracy w takim systemie

- fakt, że nie wszyscy mogą pracować w takim systemie ze względu na warunki osobiste

- niedostateczne jeszcze sprawdzenie go w praktyce /omówienie w tekście/

ZESPOŁY GOSPODARCZE

Zalety zespołów gospodarczych:

- uzyskanie dodatkowych zarobków przez pracowników i korzyści dla zakładów

- właściwy sposób łączenia wydajnej pracy ze sprawiedliwą płacą

- istotna zmiana w organizacji pracy, pozwalająca na uruchomienie rezerw

Negatywne zjawiska związane z funkcjonowaniem zespołów gospodarczych

- uprzywilejowanie pracowników mających układy i znajomości w przedsiębiorstwie

- pozorne zwiększanie wydajności pracy

- skłócenie załogi i wprowadzenie zamieszania

- bezkrytyczne podejście kierownictwa zakładu do wytycznych płynących z góry

- dezorganizacja produkcji /omówienie w tekście/

Aneks - struktura procentowa badanych wg cech socjodemograficznych

ZAINTERESOWANIE (X Zjazdem PZPR)

Stopień zainteresowania przemówieniami (W. Jaruzelskiego, M. Gorbaczowa, Z. Messnera)

- słuchałem, czytałem w całości

- słuchałem, czytałem fragmenty

- nie słuchałem, nie czytałem

- wcale się tym nie interesowałem /tabela/ oraz /tabela wg przynależności organizacyjnej, miejsca zamieszkania, wieku, wykształcenia, stosunku do wiary/

OCENA

Referat programowy W. Jaruzelskiego

Przemówienie M. Gorbaczowa

Referat rządowy premiera Z. Messnera

Aneks - opis próby

Przedmiotem analizy są opinie członków kierownictwa przedsiębiorstw o samorządności pracowniczej oraz wpływ, jaki niektóre ich cechy społeczno-demograficzne wywierają na sposób postrzegania funkcji samorządu.

OPINIE O SAMORZĄDNOŚCI PRACOWNICZEJ

Nastawienie załóg przedsiębiorstw wobec działających w nich rad pracowniczych:

- przychylne

- raczej przychylne

- obojętne

/omówienie w tekście/

WPŁYW CECH SPOŁECZNO-DEMOGRAFICZNYCH CZŁONKÓW KIEROWNICZEGO GREMIUM NA ICH WYOBRAŻENIE O FUNKCJONOWANIU SAMORZĄDU

Przewodniczący rady pracowniczej:

- wiek

- płeć

- wykształcenie

- przynależność partyjna

- przynależność związkowa

Dyrektor przedsiębiorstwa

- wiek

- wykształcenie

- przynależność partyjna i związkowa

I sekretarz KZ PZPR

- wiek i płeć

- wykształcenie

Przewodniczący rady zakładowej związku zawodowego

Respondenci sformułowali pytania na jakie rząd powinien publicznie odpowiedzieć i takie, na które oni osobiście chcieliby usłyszeć oficjalną odpowiedź.

Sprawy najbardziej nurtujące społeczeństwo w podziale na grupy. Grupy spraw:

- funkcjonowanie systemu społeczno-ekonomicznego, zasady i prawa ekonomii, reforma, handel zagraniczny, przemysł w skali makro-, zarządzanie gospodarką

- sytuacja materialna obywateli, własna i najbliższej rodziny, polityka fiskalna, zarobki, emerytury, renty a płace i dochody realne, status grup społeczno-zawodowych

- handel wewnętrzny, rynek, rzemiosło, usługi, reglamentacja, drobna wytwórczość

- gospodarka żywnościowa, rolnictwo, przemysł spożywczy, leśnictwo

- polityka społeczna, problematyka zdrowia, ochrona środowiska naturalnego, nauka, kultura, oświata, patologie społeczne

- system społeczno-polityczny, polityka zagraniczna, funkcjonowanie władzy i instytucji państwowych, sytuacja wewnętrzna, opozycja polityczna, prawa i wolności obywatelskie /tabela/

Pojawienie się poszczególnych spraw w pytaniach respondentów. Tematyka pytań:

- ceny, wzrost cen, inflacja

- poziom życia, płace

- rynek, zaopatrzenie, brak towarów

- stan gospodarki, reforma, strategia gospodarcza

- problemy związane z produkcja rolną i życiem wsi

- mieszkania

- zadłużenie, stosunki handlowe z Zachodem

- reglamentacja, zasady reglamentacji, wysokość przydziałów kartkowych

- alkoholizm, narkomania, przestępczość

- organizacja gospodarki

- renty, emerytury

- szkolnictwo, położenie pracowników oświaty

- handlowe i polityczne stosunki ze Wschodem

- kryzys (ogólnie)

- propaganda

- swobody obywatelskie, wyjazdy zagraniczne

- utrzymanie wojska, koszty przynależności do Układu Warszawskiego /tabela/

Tematyka pytań, na które - zdaniem respondentów - rząd "na pewno zna odpowiedź", zechce dać uczciwą odpowiedź" oraz najbardziej dla rządu kłopotliwych

- ceny, wzrost cen, inflacja

- poziom życia, płace

- rynek, zaopatrzenie, brak towarów

- stan gospodarki, reforma, strategia gospodarcza

- problemy związane z produkcją rolną i życiem wsi

- mieszkania

- zadłużenie, stosunki handlowe z Zachodem

- reglamentacja, zasady reglamentacji

- alkoholizm, narkomania, przestępczość

- organizacja gospodarki

- renty, emerytury

- szkolnictwo, położenie pracowników oświaty, warunki pracy, programy nauczania

- handlowe i polityczne stosunki ze schodem

- kryzys

- propaganda

- swobody obywatelskie, wyjazdy zagraniczne

- utrzymanie wojska, koszty przynależności do Układu Warszawskiego /tabela/

PRAWORZĄDNOŚĆ W OPINII SPOŁECZNEJ

Czy można Polskę nazwać państwem praworządnym:

- zdecydowanie tak

- raczej tak

- raczej nie

- zdecydowanie nie

- trudno powiedzieć

Czy Pana zdaniem istnieją w naszym kraju grupy ludzi mających nadmierne przywileje i możliwości:

- tak

- nie

- trudno powiedzieć

Osoby uprzywilejowane wobec prawa:

- ludzie na wysokich stanowiskach

- MO, SB, MSW, wojsko

- aktywiści partyjni

- ludzie zamożni

- członkowie rządu

- posiadający rozległe znajomości

- poprzednia ekipa rządowa

- wszyscy urzędnicy aparatu państwowego

Ocena stopnia wywiązywania się z zadań: dobrze, w pełni; dostatecznie, częściowo; niedostatecznie, w małym stopniu; trudno powiedzieć:

- MO

- Prokuratura

- Sąd

/tabela/

POSTAWY WOBEC PRAWA. RYGORYZM PRAWNY

Opinie respondentów o stosowanych przez nasze sądy sankcjach karnych za różnego typu przestępstwa natury kryminalnej:

- zbyt łagodne

- odpowiednie

- za surowe

- trudno powiedzieć

/omówienie w tekście/

OPINIE O PRAWORZĄDNOŚCI I SANKCJACH KARNYCH A WŁASNE DOŚWIADCZENIA WYNIKAJĄCE Z KONTAKTÓW Z SĄDAMI

Problemy dotyczące praworządności:

- potrzeba powołania instytucji Strażnika Praw Obywatelskich

- ocena funkcjonowania sądów

- respektowanie prawa przez władze centralne

- występowanie kategorii osób stojących ponad prawem

- ogólna ocena praworządności

/tabela wg podziału respondentów na mających pozytywne/negatywne kontakty z sądami, nie mających kontaktów z sądami/

Postawy wobec prawa. Stosunek do:

- przepisów prawnych

- stosowanych sankcji karnych

- kwestii ewentualnego zaostrzenia kar

/tabela wg podziału respondentów na mających pozytywne/ negatywne kontakty z sądami, nie mających kontaktów z sądami/

Opinie:

- Polska jest państwem praworządnym

- władze centralne w pełni przestrzegają prawo

- sądy w pełni wywiązują się ze swych zadań

- Instytucja Strażnika Praw Obywatelskich jest niezbędna

- w Polsce istnieją ludzie stojący ponad prawem

/tabela wg podziału respondentów na mających pozytywne/negatywne kontakty z sądami, nie mających kontaktów z sądami/

Postawy wobec prawa:

- prawa powinno się przestrzegać zawsze

- przepisy niesłuszne w odczuciu respondentów należy

- respektować tylko pozornie

- omijać

- do przepisów prawa nigdy nie trzeba się stosować

- trudno mi powiedzieć

/tabela wg podziału respondentów na mających pozytywne/ negatywne kontakty z sądami, nie mających kontaktów z sądami/

ANEKS

Charakterystyka społeczno-demograficzna badanej zbiorowości

Analiza artykułów prasowych związanych z kampanią na rzecz "odnowy moralnej społeczeństwa".

ŹRÓDŁA INFORMACJI - ZESTAWIENIA GLOBALNE

Skąd docierają do Pana(i) informacje o tym, co się dzieje w kraju?

- telewizja

- prasa

- polskie radio

- obserwacje, na to co na co dzień widać

- rozmowy ze znajomymi, rodziną

- polskojęzyczne rozgłośnie radiowe

- rozmowy z kolegami w zakładzie pracy

- to, co ludzie mówią w kolejkach i na ulicy

- konferencje prasowe rzecznika rządu /dane w tekście/

Źródła informacji pogrupowane wg:

- najbardziej aktualnych

- najbardziej interesujących

- najbardziej pełnych i wyczerpujących

- najbardziej godnych zaufania

TELEWIZJA

O której godzinie w powszedni dzień włącza się w pańskim domu telewizor:

- przed południem

- pomiędzy 15 a 17.30

- pomiędzy 17.30 a 19.30

- po 19.30

Jakie programy poza filmami i serialami ogląda Pan(i) szczególnie uważnie, tzn. stara się nie robić nic innego w czasie, kiedy są nadawane, lub przerywa inne zajęcia w momencie, kiedy się zaczynają?

- Dziennik Telewizyjny (wydanie główne DTV-Wiadomości, DTV-Komentarze)

- Programy popularnonaukowe

- aktualna publicystyka polityczna

- programy rozrywkowe

- programy sportowe

- publicystyka społeczna i ekonomiczna

- programy i filmy przyrodnicze

- programy i filmy podróżnicze

- programy i filmy historyczne

- programy dotyczące życia codziennego /dane w tekście/

Czy zdarza się, że porzucają inne zajęcia, by obejrzeć wymienione w ankiecie programy:

- główne wydanie DTV (w całości)

- fragmenty głównego wydania DTV

- DTV - Komentarze

- DTV - Wiadomości (wydanie wieczorne)

- Monitor Rządowy

- Trybuna Sejmowa

- Sprawozdania z konferencji rzecznika prasowego

- Magazyn "Czas"

- Programy publicystyczne nadawane po DTV

- sprawozdania z posiedzeń Sejmu

- Sprawozdania z plenarnych posiedzeń KC PZPR

- relacje z oficjalnych wystąpień przedstawicieli najwyższych władz /tabela wg częstości przerywania innych zajęć dla obejrzenia programu)

PRASA

Załącznik I - zestawienie dzienników wraz z odsetkiem czytających poszczególne tytuły

Załącznik II - lista tygodników wraz z ocenami na pięciopunktowej skali gdzie:

- 1 tygodniki, które należy chronić przed obniżeniem nakładów

- 2 tygodniki, przy których należałoby się poważnie zastanowić, zanim podejmie się decyzję o zmniejszeniu ich nakładu

- 3 tygodniki, z którymi respondent zetknął się, ale ich ukazywanie się jest dla niego obojętne

- 4 tygodniki, o których respondent nie słyszał

- 5 tygodniki, które należałoby zlikwidować lub znacznie ograniczyć ich nakład

Współczynnik "Renomy" stosunek odsetka respondentów uznających tygodnik za potrzebny i poszukiwany do wielkości jego nakładu

Współczynnik "Odium" stosunek odsetka wrogów lub przeciwników pisma do wielkości jego nakładu

Załącznik III - tygodniki wg wartości współczynnika "Renomy" i "Odium"

DRUGA STRONA MEDALU

Czy są takie dziedziny życia społecznego, gospodarczego i politycznego, w których to, co mówi się i pokazuje w TV oraz pisze w gazetach, wyraźnie rozmija się z prawdą?

- tak

- nie

- nie wiem

Jakie to są dziedziny:

- gospodarka

- polityka wewnętrzna

- polityka cenowa

- stopa życiowa społeczeństwa

- rolnictwo /dane w tekście/

Ocena hasła z okresu 1980-1981 "telewizja kłamie"

- absolutnie prawdziwe

- w dużym stopniu prawdziwe

- częściowo prawdziwe

- w niewielkim stopniu prawdziwe /dane w tekście/

W jakich programach jest to szczególnie widoczne: (pytanie otwarte)

- Dziennik TV - Komentarze

- sprawozdania z konferencji prasowych J. Urbana

- programy publicystyczne

- programy informacyjne o sytuacji gospodarczej

- publicystyka krajowa

FORMY ODDZIAŁYWANIA OTOCZENIA POLITYCZNO-GOSPODARCZEGO NA PRZEDSIĘBIORSTWO

Wpływ na przedsiębiorstwo różnych typów instytucji i organizacji

Formy oddziaływania:

- władcze wkroczenia

- kontrole

- zalecenia

- negocjacje

- prośby /tabela wg typów instytucji/

Wpływ ważniejszych instytucji ekonomicznych, społecznych i administracyjnych na przedsiębiorstwa w 1985 r. /tabela/

KIERUNKI WPŁYWU OTOCZENIA NA PRZEDSIĘBIORSTWO

Wpływ otoczenia gospodarczo-politycznego w poszczególnych dziedzinach działalności przedsiębiorstwa:

planowanie, struktura produkcji, płace, inwestycje, eksport, import, zapotrzebowanie, ceny, zbyt.

Typ instytucji lub organizacji:

- Rada Ministrów

- Komisja Planowania przy RM

- Ministerstwa funkcjonalne

- NBP

- Zrzeszenie

- Organ założycielski

- władze terenowe

- KW PZPR /tabela/

EWOLUCJA ZEWNĘTRZNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA PRZEDSIĘBIORSTWO

Formy oddziaływania a częstość występowania form /tabela/

Kontakty osobiste dyrektora:

- Władze terenowe

- Organ założycielski

- Komitet wojewódzki

- Biuro zrzeszenia

- Narodowy Bank Polski

- Ministerstwa funkcjonalne

- urzędy centralne

- Komisja Planowania przy RM /tabela wg form kontaktu: narady, rozmowy indywidualne/

PREFEROWANE POSTAWY DYREKTORÓW

Preferencje wojewódzkiej instancji partyjnej

Zasady postępowania dyrektora:

- niedopuszczanie do zakłóceń porządku, strajków itp.. na terenie zakładu

- lojalność

- podejmowanie decyzji w uzgodnieniu z kolektywem zakładowym

- priorytetowe traktowanie rekomendacji partyjnej przy obsadzaniu stanowisk kierowniczych

- dyspozycyjność

- bezkonfliktowe współdziałanie z radą pracowniczą

- bieżące informowanie o sytuacji przedsiębiorstwa

- konsultowanie ważniejszych decyzji z komitetem wojewódzkim PZPR

- posłuszeństwo

- stały wzrost płac w przedsiębiorstwie /tabela/

Przyczyny utraty zaufania ze strony komitetu wojewódzkiego PZPR

- złe wyniki gospodarcze

- nielojalność dyrektora

- działania sprzeczne z linią partii

- zła współpraca z organizacjami społeczno-politycznymi w zakładzie

- zła atmosfera społeczno-polityczna w zakładzie

- cechy osobiste dyrektora /tabela/

Preferencje organu założycielskiego

Zasady postępowania dyrektora:

- poprawa wyników produkcyjnych przedsiębiorstwa

- stabilizacja sytuacji społeczno-politycznej w zakładzie

- wzrost wydajności pracy

- podjęcie produkcji zgodnej z wytycznymi organu założycielskiego

- dyspozycyjność

- lojalność

- wzrost eksportu do II obszaru

- bezkonfliktowe współdziałanie z radą pracowniczą

- zaspokojenie popytu na wyroby przedsiębiorstwa

- efektywna realizacja inwestycji własnych przedsiębiorstwa

- zmniejszenie zużycia energii

- wzrost eksportu do I obszaru

- posłuszeństwo

- ograniczenie importu

- efektywna realizacja inwestycji centralnych

- hamowanie wzrostu cen

- hamowanie wzrostu płac /tabela/

Aneks - cechy społeczno-demograficzne badanych dyrektorów

1. Objawy i przyczyny nierównowagi

Opinie badanych o istocie inflacji

- Drożyzna zmuszająca do rezygnacji z wielu zwyczajowych zakupów

- Wzrost stałych wydatków na utrzymanie rodziny

- Wynik brak oszczędzania na każdym kroku

- Wypłaty wynagrodzeń rosnące szybciej niż wydajność pracy załóg

- Błędne inwestowanie i jego następstwa

- Zjawisko wywołane brakiem ścisłej kontroli cen

- Konieczność spłaty zadłużenia zagranicznego

- Zjawisko wywołane rozbudową świadczeń socjalnych

Opinie o dolegliwości wybranych spraw życia codziennego

Sprawy dolegliwe / niedolegliwe

- Podwyżki cen artykułów powszechnego użytku i usług

- Niedostępność wielu produktów i usług na rynku krajowym

- Konieczność stania w kolejkach

- Niska kultura zachowań

- Konieczność kupowania tego, co jest, a nie tego, co się chce

- Niska jakość kupowanych produktów i usług

- Marnotrawstwo czasu ludzi i ich energii życiowej

- Stosunek administracji do obywateli

- Stosunek zwierzchników do podwładnych

- Konieczność zabiegania o przychylność sprzedawców

- Stosunki między ludźmi w zakładzie pracy

- Działalność sektora prywatnego

2. Prognozy zmian w stanie równowagi gospodarczej

Tabela. Opinie o perspektywach zmian w zakresie uciążliwości życia codziennego

Dolegliwości dnia codziennego - prognoza zmian sytuacji

- Niska kultura zachowań

- Marnotrawstwo czasu ludzi i ich energii życiowej

- Podwyżka cen artykułów powszechnego użytku i usług

- Niska jakość kupowanych produktów i usług

- Niedostępność wielu produktów i usług na rynku krajowym

- Konieczność stania w kolejkach

- Konieczność kupowania tego, co jest, a nie tego, co się chce

3. Problemy płac i cen

Tabela. Poparcie cenowej i płacowej polityki władz państwowych i kierownictwa przedsiębiorstw

STOSUNEK DO RELIGII A ORIENTACJE POLITYCZNE POLAKÓW

Stosunek Polaków do religii

Grupy badanych według stosunku do religii i praktyk religijnych:

- głęboko wierzący

- wierzący

- niezdecydowani

- niewierzący

- regularnie praktykujący religijnie

- nieregularnie praktykujący religijnie

- uznający tylko najważniejsze praktyki (ślub, chrzest dzieci itp.)

- zupełnie niepraktykujący

/tabela wg badań XII ‘84, III ‘85, X ‘85, XII ‘85/

Grupy badanych według stosunku do wierzeń i praktyk religijnych:

- wierzący i praktykujący regularnie

- wierzący i praktykujący nieregularnie

- wierzący, ale niepraktykujący

- niewierzący, ale chodzący do kościoła

- niewierzący i niepraktykujący

/tabela wg podziału na grupy społeczne/

Czy ludzie o zasadniczo różnym stosunku do wiary mogą w pełni się rozumieć?

- zdecydowanie tak

- raczej tak

- nie

/omówienie w tekście/

PRZEKONANIA RELIGIJNE A STOSUNEK DO POLITYKI

Waga przywiązywana przez badanych do kształtowania u własnego dziecka(ci) określonych cech postawy życiowej. Cechy postawy życiowej:

- rzetelne wykonywanie praktyk religijnych

- miłość i przywiązanie do ojczyzny

- szacunek dla państwa i władzy

- ukształtowanie naukowego świeckiego poglądu na świat

- aprobata ustroju socjalistycznego

/tabela/

OPINIE O DZIAŁALNOŚCI SPOŁECZNEJ I POLITYCZNEJ ROLI KOŚCIOŁA W POLSCE

Czy Pana(i) zdaniem działalność wymienionych organizacji, instytucji (Sejm, wojsko, Kościół) dobrze służy społeczeństwu i jest zgodna z jego interesami?

- zdecydowanie tak

- raczej tak

- raczej nie

- zdecydowanie nie

- trudno powiedzieć /tabela wg badań ‘85, ‘86/

Przekonanie o potrzebie współpracy Kościoła z państwem:

- jest to możliwe

- możliwe w wielu sprawach

- możliwe w niektórych dziedzinach

- nie jest to możliwe

- trudno powiedzieć /omówienie w tekście/

Wspólny obszar działalności Kościoła i państwa:

- wychowanie młodzieży

- kształtowanie postaw moralnych

- zwalczanie patologii społecznej

- wychowanie patriotyczne

- kształtowanie właściwego stosunku do pracy

- pomoc ludziom potrzebującym opieki

Pytanie o prawo Kościoła do zabierania głosu w sprawach politycznych:

- zdecydowanie nie

- raczej nie

- trudno powiedzieć

- raczej tak

- tak /omówienie w tekście/

Ocena stosunków między państwem a Kościołem /omówienie w tekście/

Jakie problemy i sprawy są w tej chwili najważniejsze dla Polski i Polaków?

- przezwyciężenie kryzysu

- spokój w kraju

- sytuacja międzynarodowa

- zaopatrzenie rynku

- poprawa warunków życia

Grupy społeczne i wartości reprezentowane przez Kościół:

- wszyscy wierni

- całe społeczeństwo

- hierarchia kościelna

- prawda, wyższe wartości moralne

- opozycja polityczna

- wszyscy ludzie pracy

- grupy silnie związane z Kościołem

- ogół robotników

/tabela wg badań X ‘85, IV ‘85, XI ‘83/

ANEKS - opis badań uwzględnionych w opracowaniu

1. Między IX i X Zjazdem PZPR

Pytano respondentów, czy decyzja o wprowadzeniu stanu wojennego była konieczna.

Ocena procesów zachodzących w życiu politycznym kraju w latach 1980-1986

Zjawiska pomyślne:

- stabilizacja gospodarki, reforma gospodarcza

- stabilizacja polityczna, odwołanie stanu wojennego

- poprawa sytuacji materialnej społeczeństwa

- powstanie "Solidarności", porozumienie społeczne

- wprowadzenie stanu wojennego

Zjawiska niepomyślne:

- kryzys gospodarczy, spadek produkcji, inflacja

- pogorszenie sytuacji z Zachodem, restrykcje amerykańskie

- trudna sytuacja życiowa ludności, niska stopa życiowa

- wprowadzenie stanu wojennego, likwidacja "Solidarności"

- strajki i napięcia lat 1980-1981

- pesymizm, brak perspektyw

Zjawiska polityczne występujące od czasu zawieszenia stanu wojennego

- Zwiększył się udział robotników i chłopów w sprawowaniu władzy

- Wzrosło poparcie społeczeństwa dla uchwał i działań partii

- Zwiększył się autorytet Sejmu w społeczeństwie

2. Opinie o sytuacji politycznej

Czy można, Pana(i) zdaniem, powiedzieć, że Polska jest obecnie państwem demokratycznym?

- Tak

- Raczej tak, choć istnieją pewne ograniczenia demokracji

- raczej nie, choć są takie dziedziny, w których panuje demokracja

- Nie

- Trudno powiedzieć

Czy Pana(i) zdaniem organy władzy i administracji państwowej w naszym kraju przestrzegają w swojej działalności zasad praworządności?

- Tak, zawsze

- Tak, zazwyczaj

- Często się zdarza, że nie przestrzegają

- Nie, nie liczą się z zasadami prawa

- Trudno powiedzieć

Czy Pana(i) zdaniem istniejące obecnie związki zawodowe dobrze bronią interesów ludzi pracy?

- Tak

- Raczej tak

- Raczej nie

- Nie

- Trudno powiedzieć

Czy Pana(i) zdaniem w ciągu najbliższych pięciu lat będzie się w Polsce rozszerzać demokracja?

- tak

- nie nastąpią istotne zmiany

- swobody demokratyczne będą ograniczane

- trudno powiedzieć

3. Opinie o gospodarce

Sytuacja gospodarcza Polski od czasu zawieszenia stanu wojennego:

- poprawiła się

- nieznacznie się poprawiła

- pozostała bez zmian

- nieznacznie się pogorszyła

- wyraźnie się pogorszyła

- trudno powiedzieć

Odpowiedzi na pytanie, czy od czasu zawieszenia stanu wojennego zaopatrzenie poprawiło się:

- tak

- raczej tak

- raczej nie

- nie

- trudno powiedzieć

Czy od czasu zawieszenia stanu wojennego poprawiła się praca służby zdrowia:

- tak

- raczej tak

- raczej nie

- nie

- trudno powiedzieć

Od czasu zawieszenia stanu wojennego:

- konsekwentnie reformowano gospodarkę

- przezwyciężono kryzys i gospodarka zaczęła się znowu rozwijać

Postawa wobec:

- polityki gospodarczej

- systemu politycznego /tabela/

4. Obraz partii w opinii badanych

Poglądy badanych na temat przemian zachodzących w działalności PZPR w latach osiemdziesiątych:

- tak, widzę zdecydowane zmiany na korzyść

- tak, widzę pewne zmiany na korzyść

- nie, nic się nie zmieniło

- widzę pewne zmiany na niekorzyść

- widzę zdecydowane zmiany na niekorzyść

- trudno powiedzieć

Opinie respondentów o działalności PZPR we własnym zakładzie pracy

- pozytywne

- negatywne

- nie mam zdania

Opinie o członkach partii, z którymi badani stykają się w swoim zakładzie pracy

Dlaczego Pana(i) zdaniem ludzie należą do PZPR?

- wypowiedzi pozytywne

- wypowiedzi negatywne

- wypowiedzi nie zawierające wyraźnej oceny ani pozytywnej, ani negatywnej

- brak zdania

Aneks

Charakterystyka socjodemograficzna próby.

Prasa o projekcie programu PZPR

1. Wskaźniki sytuacji społeczno-politycznej przedsiębiorstwa

2. Sytuacje konfliktowe i elementy normalizacji

3. Typy rozwiązań ekonomiczno-organizacyjnych w branży

Koncentracja produkcji

Monopolizacja zbytu w branży głównego dostawcy

Monopolizacja zakupów w branży głównego odbiorcy

4. Wpływ stopnia i rozwoju monopolizacji w branży na sytuację przedsiębiorstwa

5. Samodzielność przedsiębiorstw w dziedzinie zaopatrzenia i zbytu

6. Samodzielność przedsiębiorstw w produkcji

7. Samodzielność przedsiębiorstw w dziedzinie rozwoju

8. Wpływ ulg i dotacji na samodzielność przedsiębiorstw

9. Struktura ulg przyznawanych przedsiębiorstwom

10. Czynniki zwiększające szanse uzyskania ulg i dotacji przez przedsiębiorstwo

11. Sytuacja przedsiębiorstw a struktura gałęziowa przemysłu

12. Wpływ przynależności do zrzeszenia na sytuację przedsiębiorstwa

Zróżnicowanie potencjału produkcyjnego

Zaopatrzenie i zbyt

Ulgi i dotacje

Stosunki z władzami gospodarczymi i politycznymi

1. Zainteresowanie X Zjazdem PZPR

- Specjalnie śledzę informacje

- W miarę uważnie słucham, czytam

- Coś o tym słyszałem(am), czytałem(am)

- W ogóle się tym nie interesuję

- Nic nie wiem na ten temat /tabela wg: pracownicy gospodarki uspołecznionej III/IV‘86, V‘86; młodzież IV/V‘86/ oraz /tabela wg pracowników należących do PZPR i bezpartyjnych/

2. Zainteresowanie dokumentami zjazdowymi

Tabela ilustrująca rozkład na pytanie, czy respondenci zapoznali się z dokumentami zjazdowymi.

- Tak, przeczytałem(am) dokładnie

- Tak, ale tylko przejrzałem(am)

- Jeszcze nie przeczytałem(am), ale zrobię to w najbliższym czasie

- Nie przeczytałem(am) i nie mam takiego zamiaru

3. Oczekiwania i nadzieje związane z X Zjazdem

- Bardzo duże

- Duże

- Niewielkie

- Żadne

- Trudno powiedzieć

4. Ocena sposobu przekazywania informacji o kampanii przedzjazdowej

Ocena sytuacji politycznej i gospodarczej

- Dobra

- Dość dobra

- Ani dobra, ani zła

- Zła

- Bardzo zła

- Brak zdania /XII‘84, XII, III‘85, IV‘86/

Opinie o podejmowaniu przez władze działań zapobiegających nawrotom kryzysów

- Zdecydowanie tak

- Tak, są liczne dowody

- Raczej tak

- Tak, ale nie robi się tego wytrwale

- W zasadzie tak, ale są liczne braki

- Raczej nie

- Nie, to co się robi jest powierzchowne i nie daje pewności, że nie pojawi się nowy kryzys

- Nie, jest wiele przykładów działania starymi metodami

- Zdecydowanie nie

- Nie, nic takiego się nie dzieje

- Trudno powiedzieć /XII‘84, III‘85, IV‘86/

Czy dotychczasowa polityka stwarza szanse:

- wyjścia z kryzysu gospodarczego

- osiągnięcia trwałego porozumienia /IX‘85, IV‘86/

Możliwości wypowiadania sądów o polityce władz

- Nieograniczone

- Z pewnymi ograniczeniami

- Najwyżej w niektórych sprawach

- Nie ma

- Trudno powiedzieć /IV‘86/

Ocena zaufania do władz

- Pełne lub prawie pełne

- Na ogół pełne, ale z zastrzeżeniami

- Nieufność przy dostrzeganiu dobrej woli

- Brak zaufania

- Trudno powiedzieć /IV‘86/

Ocena nastrojów społeczeństwa

- Całkowity spokój

- Raczej spokój

- Pewne napięcie

- Bardzo duże napięcie

- Trudno powiedzieć /XII‘84, III, XII‘85, IV‘86/

Opinie o nastrojach

- Ogólne odprężenie i zadowolenie, wiara, że będzie lepiej

- Pewne odprężenie i zadowolenie, że jest trochę lepiej

- Rezygnacja, pogodzenie się z losem

- Lęk, obawa przed tym, co przyniesie przyszłość, niepewność jutra

- Ogólne niezadowolenie, brak wiary w jakąkolwiek poprawę

- Inne odpowiedzi i trudno powiedzieć

Przedmiot oceny:

Zaufanie do kierownictwa politycznego kraju

Zakres swobód obywatelskich

Sytuacja wewnętrzna w krajach socjalistycznych

Zaufanie społeczeństwa do władz centralnych

Aktywność polityczna i społeczna obywateli

Działalność władz terenowych

Polityka kadrowa we władzach centralnych

Polityka kadrowa we władzach terenowych /III‘85, IV‘86/

Opinie o stosowaniu w środowisku badanego przedsierpniowych metod politycznych

- Często

- Czasami

- Nie ma powrotu

- Inny pogląd

- Trudno powiedzieć /XII‘84, III‘85, IV‘86/

Ocena sytuacji

Zaopatrzenie w artykuły

- przemysłowe

- spożywcze

Wydajność pracy

Warunki materialne społeczeństwa

Organizacja gospodarki, porządek w gospodarce /tabela IV‘86/

Ocena sytuacji aktualnej i przyszłej

- politycznej

- gospodarczej

- materialnej ludności /XII‘85, IV‘86/

Kwestie poddane ocenie

- Działania władz na rzecz osiągnięcia trwałego porozumienia narodowego

- Działania rządu na rzecz wychodzenia z kryzysu gospodarczego

- Działania władz na rzecz zapobiegania nawrotom kryzysów politycznych

- Polityka kadrowa we władzach centralnych

- Swobody obywatelskie

- Oczekiwania wobec X Zjazdu PZPR

- Zaufanie społeczeństwa do władz centralnych

- Zaufanie społeczeństwa do kierownictwa politycznego kraju

- Zaufanie badanych do władz

- Uwzględnianie przez władze krytycznych sądów o swojej polityce

- Sytuacja w krajach socjalistycznych

- Własne zadowolenie badanych i ich wiara w przyszłość

- Możność wypowiadania swoich sądów o polityce władz

- Odczucia badanych o występowaniu w ich otoczeniu zadowolenia i wiary w przyszłość

- Zaufanie społeczeństwa do władz

- Działania rządu na rzecz wychodzenia z kryzysu gospodarczego

- Polityka kadrowa we władzach terenowych

- Swobody obywatelskie, stopień demokratyzacji

- Porządek w gospodarce

- Zaopatrzenie w artykuły przemysłowe

Omówienie dyskusji toczącej się na łamach tzw. prasy robotniczej, a zwłaszcza w dwutygodniku "Twórczość Robotników", oraz wypowiedzi uczestników organizowanego przez CBOS "Warsztatu Opinioznawczego".

Tematem dyskusji są formy demokracji bezpośredniej w sferze organizacji pracy.

Opracowanie dostępne tylko w Ośrodku Informacji CBOS. Nie do sprzedaży.

NAUCZYCIELE O MŁODZIEŻY I STANIE WYCHOWANIA

Zalety młodzieży:

- zdolność, inteligencja, dociekliwość

- samodzielność myślenia, krytycyzm

- życzliwość, bezinteresowność, wrażliwość na sprawy innych

- przedsiębiorczość, zaradność życiowa

- patriotyzm

- odwaga w wypowiadaniu własnego zdania

- solidarność, lojalność wobec kolegów, rówieśników

/tabela/

Wady młodzieży:

- konsumpcyjny model życia (kult pieniądza, interesowność, zapatrzenie na wzorce Zachodu)

- mała samodzielność życiowa, "rozpieszczenie" młodzieży, nieumiejętność radzenia sobie z trudnościami

- zanik aspiracji i dążeń życiowych

- brak zaangażowania społecznego i politycznego, bezideowość, znieczulica

- złe wychowanie (brak kultury, chuligaństwo, wandalizm)

- egoizm, sobkostwo

- patologie społeczne

- brak poszanowania tradycji i autorytetów

/tabela/

Czynniki składające się na kryzys wychowania

- Wewnętrzne:

-- brak spójnej koncepcji modelu wychowania

-- obniżenie społecznej rangi zawodu nauczyciela

-- brak wpływu środowiska nauczycielskiego na decyzje dotyczące programu i metod nauczania

- Zewnętrzne

-- kryzys gospodarczy

-- kryzys moralny społeczeństwa

-- konflikt społeczno-polityczny

-- polityka władz

/tabela/

SZKOŁA - JAKA JEST, A JAKA POWINNA BYĆ?

Wychowanie młodzieży odbywa się w różnych środowiskach. Które spośród niżej wymienionych środowisk ma, Pana(i) zdaniem, największy wpływ na wychowanie młodzieży?

Instytucje i środowiska postrzegane jako mające istotny wpływ na wychowanie:

- Rodzice, dom rodzinny

- Szkoła

- Rówieśnicy, koledzy

- Środki masowego przekazu

- Księża, Kościół

- Harcerstwo

- Inne organizacje młodzieżowe

- Dziadkowie

/tabela/

Akceptacja postulatów dotyczących modelu pracy szkoły:

- Zwiększyć wpływ nauczycieli na tworzenie programu nauczania

- Ograniczyć ingerencję różnego typu władz w pracę szkoły

- Ograniczyć działalność szkoły do wykonywania zaleceń programu i przestrzegania zasad dydaktyki

Akceptacja postulatów dotyczących realizacji przez szkołę polityki państwa

- Zadaniem szkoły powinno być przede wszystkim wychowanie lojalnego obywatela państwa

- Działalność szkoły powinno regulować przede wszystkim przepisy gwarantujące realizację polityki państwa

Akceptacja postulatów dotyczących funkcji wychowawczych szkoły

- Szkoła powinna przede wszystkim uczyć, a nie wychowywać

- Szkoła powinna przyjąć więcej funkcji wychowawczych

Akceptacja postulatów dotyczących zasad pracy dydaktycznej i wychowawczej

- Szkoła powinna przede wszystkim rozwijać inicjatywę uczniów

- Premiować samodzielność myślenia uczniów

- Zwiększyć wymagania i dyscyplinę wobec uczniów

- Uczyć mniej a lepiej, przede wszystkim utrwalać wiedzę podstawową

- Rozwijać samorządność uczniowską

- Dotychczasowe metody wymagają zmian

- Partnerskie stosunki uczeń-nauczyciel

NAUCZYCIEL - JAKI JEST, A JAKI POWINIEN BYĆ?

Istnieje pogląd, że od pewnego czasu mamy do czynienia ze zjawiskiem stałego pogarszania się "jakości" nauczycieli, obniżania się ich poziomu zawodowego. Czy zgadza się Pan(i) z taką opinią?

/omówienie w tekście/

Dlaczego Pan(i) tak sądzi?

/omówienie w tekście/

O zawodzie nauczyciela myśli się i mówi w naszym kraju wiele, ale też różnie. W stosunku do jakiej części środowiska nauczycielskiego niżej przedstawione opinie uważa Pan(i) za uzasadnione?

/omówienie w tekście/

W jakim stopniu wymienione niżej cechy i zachowania są konieczne do wykonywania zawodu nauczyciela?

/omówienie w tekście/

Czy nauczyciel oprócz obowiązków zawodowych powinien spełniać w społeczeństwie inne jeszcze zadania?

/omówienie w tekście/

NAUCZYCIELE O SWOJEJ PRACY

1. PODSTAWOWE DANE O ZBIOROWOŚCI BADANYCH UCZNIÓW

2. MŁODZIEŻ O SOBIE I OPINIE O MŁODYM POKOLENIU

Cenione wartości życiowe

- Szczęśliwe życie rodzinne

- Samodzielne mieszkanie

- Ciekawa praca

- Grono przyjaciół

- Ciekawe, pełne przygód życie

- Wysokie dochody

- Możliwość korzystania z dóbr kultury

- Możliwość rozwijania swoich zainteresowań, zdobycia wiedzy

- Spokojny, zapewniony byt bez niespodzianek

- Możliwość wpływu na życie kraju

- Wykształcenie

- Kierownicze stanowisko w pracy

/"Młodzież ‘86", "Młodzież ‘84"/

Mówi się, że w dzisiejszych trudnych czasach nie można przejmować się sprawami innych, że należy przede wszystkim myśleć o sobie. Czy zgadzasz się z taką opinią?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

/omówienie w tekście/

Czy obecnie młodzież w Polsce ma szanse realizacji swoich celów i dążeń życiowych?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

/"Młodzież ‘86, "Młodzież ‘85", "Młodzież ‘84"/

Przewidywania rozwoju sytuacji w ciągu najbliższych 5 lat:

- nastąpi wyraźna poprawa

- nastąpi pewna poprawa

- będzie mniej więcej tak samo

- nastąpi pewne pogorszenie

- nastąpi znaczne pogorszenie

- trudno mi powiedzieć

NAJBLIŻSZE PLANY ŻYCIOWE

Najbliższe plany życiowe deklarowane przez uczniów szkół średnich

- studia na wybranym kierunku

- praca w zakładzie uspołecznionym

- nauka w szkole pomaturalnej

- służba wojskowa

- praca w gospodarstwie rolnym

- wyjazd za granicę

- praca w zakładzie prywatnym

- założenie własnego sklepu, warsztatu

/"Młodzież ‘86", "Młodzież ‘84"/

Deklarowane przez uczniów zasadniczych szkół zawodowych plany życiowe na najbliższe lata

- praca w zakładzie uspołecznionym

- nauka w technikum

- służba wojskowa

- praca w gospodarstwie rolnym

- praca w zakładzie prywatnym

- wyjazd za granicę

- praca w firmie polonijnej

- założenie własnego warsztatu, sklepu

/"Młodzież ‘86", "Młodzież ‘84"/

Gdybyś miał możliwość wyjazdu za granicę, to czy wyjechał(a)byś z Polski?

- Tak, nawet na stałe

- Tak, w celach zarobkowych

- Tak, tylko w celach turystycznych

- Nie chcę w ogóle wyjeżdżać z Polski

- Trudno powiedzieć

/"Młodzież ‘86", "Młodzież ‘84"/

OPINIE O ŚRODOWISKU MŁODZIEŻOWYM

Zjawiska charakterystyczne dla środowiska młodzieżowego:

- Nałogowe palenie papierosów

- Konsumpcyjny model życia

- Pijaństwo

- Brak zaangażowania w życie społeczne i polityczne kraju, brak wartości ideowych

- Bezkrytyczne stosowanie się do wymogów mody /"szpanerstwo"/

- Obojętność wobec spraw innych ludzi, znieczulica

- Bezkrytyczne przejmowanie wzorów życia od młodzieży z Zachodu

- Brak szacunku dla tradycji

- Brak szacunku dla nauczycieli

- Zbytnia swoboda seksualna

- Niechęć dla nauki - pogarda dla wiedzy

- Małe ambicje życiowe, zanik aspiracji życiowych

- Brak szacunku dla rodziców

- Cynizm, pogarda dla ogólnie uznawanych wartości

- Narkomania

- Brak zainteresowań

/"Młodzież ‘86", "Nauczyciele ‘86"/

Źródła konfliktów i niechęci w środowisku uczniów:

- pozycja materialna rodziców

- charakter pracy rodziców, zajmowane przez nich stanowiska

- przynależność rodziców do PZPR

- poglądy polityczne młodzieży

- stosunek młodzieży do wiary i praktyk religijnych

- wykształcenie rodziców /"Młodzież ‘86"/

3. OPINIE O RZECZYWISTOŚCI SPOŁECZNO-POLITYCZNEJ KRAJU

Stosunek do ustroju i systemu społeczno-politycznego

Ustrój socjalistyczny przyniósł ludziom w Polsce:

- więcej korzyści niż strat

- tyle samo korzyści co strat

- więcej strat niż korzyści

- trudno powiedzieć

/"Młodzież ‘86, "Młodzież ‘85", "Młodzież ‘84"/

Czy po dotychczasowych doświadczeniach warto dalej budować socjalizm w naszym kraju?

- tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

/"Młodzież ‘86"/

Opinie o rzeczywistości społeczno-politycznej

- Ogranicza się swobodę działania przeciwników ustroju

- Istnieje tolerancja światopoglądowa

- Gwarantuje się i przestrzega swobody obywatelskie

- Istnieje wiele form samorządności obywateli

- Demokratycznie sprawuje się władzę

- Wszyscy mają równe szanse życiowe niezależnie od pochodzenia społecznego

- Istnieje silna opozycja polityczna

- Gwarantuje się wszystkim obywatelom przyzwoity standard życiowy

- Wszyscy mają jednakowe szanse życiowe niezależnie od światopoglądu i przynależności partyjnej

- Brak większych różnic w poglądach politycznych obywateli

- Wpływ ogółu obywateli na rządzenie krajem

- Równe szanse życiowe niezależnie od sytuacji materialnej

/"Młodzież ‘86", "Młodzież ‘85", "Młodzież ‘84", "Nauczyciele ‘86"/

Ocena podstawowych instytucji życia politycznego kraju:

- Sejm

- Kościół

- Wojsko

- Rząd

- PRON

- Organizacje młodzieżowe

- PZPR

- Milicja

- ZSL

- SD

- Opozycja polityczna /"Młodzież ‘86, "Młodzież ‘85, "Młodzież ‘84"/

Postrzeganie i stosunek do głównych sił politycznych

A. Kościół

Stosunek młodzieży do religii:

- sprawa całkowicie prywatna, deklarowana obojętność wobec poglądów innych ludzi

- dążenie do upowszechniania swego stosunku do religii bez stosowania form nacisku

- sprawa prywatna, deklarowanie chęci, aby poglądy innych ludzi były podobne do głoszonych przez badanego

- skłonność do upowszechniania swoich poglądów do religii, nawet stosując pewne formy nacisku

Czy ludzie o zasadniczo różnym stosunku do wiary mogą w pełni się zrozumieć?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

/"Młodzież ‘86", próba ogólnopolska ‘86/

Czyje przede wszystkim interesy reprezentuje Kościół?

- wszystkich wiernych

- całego społeczeństwa

- hierarchii kościelnej

- prawdy, wyższych wartości moralnych

- opozycji politycznej

- wszystkich ludzi pracy

- grup silnie związanych z Kościołem

- ogółu robotników

B. PZPR

Czyje przede wszystkim interesy reprezentuje PZPR:

- wszystkich swoich członków

- ZSRR i państw socjalistycznych

- elity władzy - ludzi władzy aparatu partyjnego

- całego społeczeństwa

- wszystkich ludzi pracy

- ludzi o postępowych poglądach, socjalistycznych

- ogółu robotników /"Młodzież ‘86", "Młodzież ‘85"/

Zainteresowanie badanych przygotowaniami do X Zjazdu PZPR:

- w ogóle nie interesuję się tymi przygotowaniami, nic nie wiedzą na ten temat

- wykazują niewielkie zainteresowanie

- interesuję się nimi specjalnie, w miarę uważnie czytają /słuchają/ informacje na ten temat /"Młodzież ‘86", próba ogólnopolska ‘86/

Oczekiwania, nadzieje związane z X Zjazdem PZPR można określić jako :

- niewielkie

- żadne

- duże

- bardzo duże

- trudno powiedzieć /"Młodzież ‘86", próba ogólnopolska ‘86/

C. Opozycja polityczna

Badani uczniowie uważają, że opozycja polityczna reprezentuje przede wszystkim interesy:

- ludzi chcących dokonać zmian w Polsce

- swoich przywódców

- całego społeczeństwa

- państw Zachodu

- ludzi pracy

- robotników

- inteligencji /"Młodzież ‘86", "Młodzież ‘85"/

Opinie o osobach prowadzących działalność w podziemnych strukturach "Solidarności"

- Wskazują na błędy władzy i przyczyniają się tym samym do poprawy sytuacji w kraju

- Występują w obronie społeczeństwa, walczą o słuszne, ważne sprawy Polaków

- Mają dobre koncepcje, których wprowadzenie w życie mogłoby przyczynić się do wyjścia z kryzysu

- Swoją działalnością przyczyniają się do zakłócenia porządku i spokoju społecznego

- Ich działalność służy interesom wrogów Polski

- Ich koncepcje są nie możliwe do wprowadzenia w życie

- Swoją działalnością utrudniają wyjście kraju z kryzysu

- Głoszone przez nich hasła są jedynie parawanem dla działalności antysocjalistycznej

- Ich działalność nie ma żadnego znaczenia

- Swoją działalnością utrudniają proces demokratyzacji życia w kraju /"Młodzież ‘86", "Nauczyciele ‘86", Próba ogólnopolska ‘85/

Stosunek do zachowań władzy wobec osób prowadzących antyustrojową działalność polityczną:

Powinno się karać:

- tak jak dotychczas

- surowiej

- łagodniej

W ogóle nie powinny być karane te osoby /"Młodzież ‘86", "Nauczyciele ‘86", Próba ogólnopolska ‘85/

Ocena publikacji z nielegalnego obiegu, tzw. "bibuły"

- wszystkie lub większość są ciekawe, interesujące

- nieliczne są ciekawe, interesujące

- wszystkie są nieciekawe, nieinteresujące /"Młodzież ‘86"/

Młodzież o skali i przyczynach niezadowolenia społecznego

Przyczyny niezadowolenia społecznego:

- podwyżki cen

- złe zaopatrzenie

- wysokość płac, zarobków

- zła, opieszała biurokratyczna praca urzędów

- nieprawdziwe przedstawianie rzeczywistości przez prasę, radio, telewizję

- nadmierne przywileje osób na stanowiskach

- spekulacja

- utrata przez społeczeństwo zdobyczy Sierpnia ‘80

- nieprzestrzeganie zasad praworządności

- wysokie dochody prywatnej inicjatywy /"Młodzież ‘86"/

Co się stanie, jeśli postrzegane przyczyny niezadowolenia nie zostaną usunięte:

- będzie narastać niezadowolenie

- nic się nie stanie - ludzie już pogodzili się z losem

- nastąpi gwałtowny wybuch niezadowolenia

- nie wiem, trudno powiedzieć

/"Młodzież ‘86"/

Uznawane przez młodzież autorytety w sferze polityki

Gdybyś chciał(a) dowiedzieć się prawdy o jakimś wydarzeniu politycznym w kraju, to do kogo zwrócił(a)byś się z prośbą o informacje lub z jakich źródeł skorzystał(a)byś?

- codzienna prasa, tygodniki, radio, telewizja

- nielegalne wydawnictwa, rozgłośnie zachodnie

- rodzice

- działacze organizacji młodzieżowych

- nauczyciel

- ksiądz, duchowny

- działacze podziemia politycznego

- koledzy, koleżanki

/"Młodzież ‘86"/

1. Warunki życia społeczeństwa polskiego oraz perspektywy ich zmian w ciągu dwóch najbliższych lat

Ocena ogólnych warunków życia społeczeństwa w podziale na grupy społeczno-zawodowe

- Inteligencja

- Robotnicy wykwalifikowani

- Robotnicy niewykwalifikowani

- Rolnicy indywidualni

- Emeryci i renciści

/tabela/

Warunki życia społeczeństwa: ogólne i materialne

- Bardzo dobre

- Dobre

- Niezbyt dobre

- Złe

- Bardzo złe

- Trudno powiedzieć

Ocena sytuacji gospodarczej kraju a przewidywane zmiany w materialnych warunkach życia /tabela/

Ocena przyszłej sytuacji gospodarczej w kraju a opinie o zmianach w materialnych warunkach życia społeczeństwa /tabela/

Podejmowanie przez władzę działań zapobiegających kryzysowi a opinie o zmianach w materialnych warunkach życia społeczeństwa w ciągu dwóch najbliższych lat /tabela/

Ocena nastrojów społecznych a przewidywane zmiany w materialnych warunkach życia społeczeństwa w ciągu dwóch najbliższych lat

- Ogólne odprężenie

- Pewne odprężenie

- Rezygnacja

- Lęk, niepewność

- Ogólne niezadowolenie

/tabela/

2. Ocena własnej sytuacji materialnej

Zróżnicowanie dochodów deklarowanych i pożądanych w przeliczeniu na 1 osobę w rodzinie w ramach grup społeczno-zawodowych /tabela/

- Inteligencja

- Robotnicy wykwalifikowani

- Robotnicy niewykwalifikowani

- Rolnicy

- Prywatni właściciele

- Emeryci i renciści

Zróżnicowanie dochodów deklarowanych i pożądanych w zależności od liczebności gospodarstwa domowego /tabela/

Ocena własnych warunków materialnych a poziom dochodów na osobę /tabela/

Ocena własnych warunków materialnych i mieszkaniowych w przekroju podstawowych grup społecznych /tabela/

Zależność między oceną własnych warunków materialnych i mieszkaniowych /tabela/

Pierwsza wiadomość o awarii i jej skutkach dotarła do badanych za pośrednictwem:

- telewizji

- Polskiego Radia

- rodziny i znajomych

- radiostacji zachodniej nadającej w języku polskim

- prasy, gazet

Reakcje na wiadomość o awarii

- bardzo się zaniepokoili

- czuli lekki niepokój

- wiadomość nie zrobiła większego wrażenia

- uznali, że nie należy ulegać panice i wyolbrzymiać skutków awarii dla Polski

Ocena rzeczywistych zagrożeń dla zdrowia Polaków w wyniku awarii

- olbrzymie

- bardzo duże

- duże

- niewielkie

- prawie żadne

- żadne

Działania profilaktyczne:

- ograniczenie spożywania mleka

- ograniczenie spożywania nowalijek

- picie płynu Lugola

- częstsze niż zwykle mycie się

- ograniczenie przebywania poza domem

- częstsze niż zwykle zmienianie odzieży

- picie rozrworu jodyny

Najbardziej wiarygodne źródła informacji na temat awarii i jej skutków

- telewizja

- Polskei Radio

- informacje polskojęzycznych rozgłośni zagranicznych

- prasa, gazety

- rodzina, znajomi

- radiostacje zagraniczne nadające w językach obcych

- to, co mówią ludzi

Czy władze robią wszystko, co możliwe, aby zmniejszyć zagrożenie ludności?

- tak

- raczej tak

- raczej nie

- nie

- trudno powiedzieć

Czy działania podejmowane przez władze w celu ochrony ludności przed skutkami awarii są dobrze zorganizowane?

- tak

- raczej tak

- raczej nie

- nie

- trudno powiedzieć

Ocena prawdziwości informacji podawanych przez polskie źródła oficjalne - tabela

Ocena działań rządu i administracji podejmowanych dla zmniejszenia zagrożenia ludności wynikającego z awarii a korzystanie z informacji polskojęzycznych rozgłośni zachodnich - tabela

Reakcje na wiadomość o zagrożeniu a korzystanie z informacji polskojęzycznych rozgłośni zachodnich - tabela

1. J. Urban w roli rzecznika rządu. Konferencje prasowe - zainteresowanie i oceny

Czy konferencje prasowe rzecznika rządu powinny się odbywać częściej czy rzadziej niż dotychczas?

- z dziennikarzami krajowymi

- z dziennikarzami zagranicznymi

Telewizja kłamie - takie hasło jeszcze niedawno wypisywano na murach. Czy sądzi Pan(i), że w latach 1980-1981 było ono zgodne z prawdą? Czy dzisiaj jest równie prawdziwe?

- Absolutnie prawdziwe

- W dużym stopniu prawdziwe

- Częściowo prawdziwe

- W niewielkim stopniu prawdziwe

- Zupełnie nieprawdziwe

2. J. Urban - postać publiczna

Źródła i sposoby rozpowszechniania informacji - częstość kontaktu

- Główne wydanie DTV

- Wieczorne wydanie DTV

- Specjalne sprawozdania TV z konferencji prasowych rzecznika rządu

- Dziennik radiowy

- Sprawozdania radiowe z konferencji rzecznika rządu

- Komentarze zachodnich rozgłośni radiowych

- Omówienia konferencji zamieszczane w codziennej prasie

- Komentarze znajomych, kolegów w pracy itp..

- Artykuły publicystyczne J. Urbana

- Polemiki prasowe

3. J. Urban - postać "kontrowersyjna"

Jakie uczucia budzi zazwyczaj w ludziach J. Urban

- zdecydowanie negatywne

- negatywne

- obojętne

- pozytywne

W jaki sposób człowiekowi, który nie ma o tym pojęcia, wyjaśnił(a)by Pan(i), kto to jest J. Urban?

1. Jakie zarzuty mógł(a)by mu Pan(i) publicznie postawić?

Co Pan(i) ma do zarzucenia J. Urbanowi?

2. Czy sądzi Pan(i), że znaleźliby się obrońcy?

Na ilu obrońców mógłby liczyć J. Urban?

Jaki procent ludzi gotów byłby stanąć w jego obronie ?

3. Jacy ludzie, Pana(i) zdaniem, byliby gotowi bronić J. Urbana?

4 Gdyby się tacy znaleźli /obrońcy/, to co Pana(i) zdaniem mieliby do powiedzenia?

1. Na jakie zarzuty musiał(a)by Pan(i) odpowiadać, stając w obronie J. Urbana?

2. Czy dużo ludzi stanęłoby po stronie jego obrońców?

Jaki procent ludzi byłby gotów wystąpić w obronie J. Urbana?

3. Jacy ludzie, Pana(i) zdaniem, byliby gotowi bronić J. Urbana?

4. Co miał(a)by Pan(i) do powiedzenia stając w obronie J. Urbana?

4. "Kłamstwo", "arogancja", "inteligencja"

Co inni politycy, przedstawiciele najwyższych władz, powinni przejąć ze stylu wprowadzonego przez J. Urbana? W czym Pana(i) zdaniem powinni się na nim wzorować?

- Opanowanie, pewność siebie, odwagę, elokwencję, swobodę wypowiedzi, błyskotliwość

- Umiejętności fachowe

- Ekspansywność

- Nie powinni się wzorować, J. Urban nie ma takich cech, które powinni przejąć

5. "Człowiek rządu"

"Dlaczego rząd utrzymuje go na tym stanowisku?"

1. Założenia badawcze i opis próby

2. Sposób prezentacji wyników

3. Czy warto awansować?

Sposób rozumienia kariery

Typ kariery:

- Materialna

- Prestiżowa

- Pracownicza

- Osobista

/tabela - opinie szeregowych pracowników, kierowników gospodarki uspołecznionej, kierowników administracji państwowej/

Czy objęcie stanowiska kierowniczego oznacza początek kariery?

- Tak

- Nie

- Nie wiem

/tabela/

Odpowiedzi badanych dotyczące gotowości do objęcia stanowiska przełożonego:

- tak

- nie

- nie wiem

/tabela - opinie szeregowych pracowników, kierowników gospodarki uspołecznionej, kierowników administracji państwowej/

Różnice i podobieństwa między pracą przełożonych a pracą respondenta

Praca przełożonych:

- jest mniej uciążliwa

- jest taka sama pod względem uciążliwości

- jest bardziej uciążliwa

- jest mniej odpowiedzialna

- jest tak samo odpowiedzialna

- jest bardziej odpowiedzialna

- stwarza mniejsze możliwości awansu

- stwarza takie same możliwości awansu

- stwarza większe możliwości awansu

- daje mniej niezależności

- daje tyle samo niezależności

- daje więcej niezależności

- jest gorzej płatna

- jest tak samo płatna

- jest lepiej płatna

- budzi mniejszy szacunek społeczny

- budzi taki sam szacunek społeczny

- budzi większy szacunek społeczny

/tabela - opinie szeregowych pracowników, kierowników gospodarki uspołecznionej, kierowników administracji państwowej/

Ocena atrakcyjności stanowisk

* atrakcyjne

- wszystkie

- nie wszystkie

* nieatrakcyjne

- w większości

- wszystkie

* nie wiem

/tabela - opinie szeregowych pracowników, kierowników gospodarki uspołecznionej, kierowników administracji państwowej/

Czy zgadza się Pan(i) ze stwierdzeniem "Coraz mniej osób dąży do awansu na kierownicze stanowisko, bo to nic nie daje"?

- Zdecydowanie tak

- Raczej tak

- Raczej nie

- Zdecydowanie nie

- Trudno powiedzieć

/tabela - opinie szeregowych pracowników, kierowników gospodarki uspołecznionej, kierowników administracji państwowej/

4. Przekonanie o popycie - cechy jednostki a obsadzanie stanowisk kierowniczych

Najważniejsze cechy ułatwiające awans na stanowisko kierownicze

- Wykształcenie

- Właściwa postawa ideowo-polityczna

- Wiedza zawodowa, fachowość

- Aktywność w organizacji partyjnej

- Zdolności organizatorskie

- Doświadczenie zawodowe

- Umiejętność podejmowania decyzji

- Lojalność wobec przełożonych

- Opieranie się na układach znajomościach

- Pracowitość, rzetelne wykonywanie powierzonych zadań

/tabela - opinie szeregowych pracowników, kierowników gospodarki uspołecznionej, kierowników administracji państwowej/

Najważniejsze cechy utrudniające awans na stanowisko kierownicze

- Brak kompetencji, głupota

- Ukrywanie własnego zdania

- Dążenie do awansu za wszelką cenę

- Uniżoność

- Uczciwość

- Stanowczość

/tabela - opinie szeregowych pracowników, kierowników gospodarki uspołecznionej, kierowników administracji państwowej/

Zestaw cech decydujących o powołaniu na stanowiska kierownicze średniego szczebla w podziale na miejsce władzy według częstości wskazań - tabela

Zestaw cech decydujących o powołaniu na stanowiska kierownicze wyższego szczebla w podziale na miejsce sprawowania władzy według częstości wskazań - tabela

Postulowane cechy obecnego przełożonego respondentów według częstości wskazań -  tabela: opinie szeregowych pracowników, kierowników gospodarki uspołecznionej, kierowników administracji państwowej

5. Oficjalne zasady sterowania popytem

Stopień akceptacji twierdzenia "Kadrę kierowniczą dobiera się tak, aby zagwarantować nienaruszalność ustroju"

- Zdecydowanie tak

- Raczej tak

- Raczej nie

- Zdecydowanie nie

- Trudno powiedzieć

/tabela: opinie szeregowych pracowników, kierowników gospodarki uspołecznionej, kierowników administracji państwowej/

Kto w największym stopniu decyduje o awansie na stanowisko kierownicze?

- Szef instytucji

- Bezpośredni przełożony

- Organizacja partyjna

- Samorząd pracowniczy

- Ktoś ważny spoza instytucji

- Ciało kolegialne

- Inni

/tabela: opinie szeregowych pracowników, kierowników gospodarki uspołecznionej, kierowników administracji państwowej/

Stopień akceptacji twierdzenia:

* "Awansują głównie ci, którzy są lojalni wobec przełożonych niezależnie od tego, czy realizują cele instytucji"

* "Dobór kadry kierowniczej jest podporządkowany przede wszystkim sprawności, efektywności decyzji i działań w każdej sferze"

- Zdecydowanie tak

- Raczej tak

- Raczej nie

- Zdecydowanie nie

- Trudno powiedzieć

/tabela: opinie szeregowych pracowników, kierowników gospodarki uspołecznionej, kierowników administracji państwowej/

Realizację czyich interesów, zapewnia dobór kadry kierowniczej?

- narodu

- klasy robotniczej

- PZPR

- aktualnie sprawujących władzę

- resortu

- społeczności lokalnej

- zakładu pracy

/tabela: opinie szeregowych pracowników, kierowników gospodarki uspołecznionej, kierowników administracji państwowej/

Czy i jakie zmiany nastąpiły w wyniku przeglądu kadrowego w sytuacji pracowniczej respondentów?

- Nic się nie zmieniło

- Awans na wyższe stanowisko

- Zaliczenie do rezerwy kadrowej

- Awans poziomy

- Podwyższenie zarobków

- Inne

/tabela: opinie szeregowych pracowników, kierowników gospodarki uspołecznionej, kierowników administracji państwowej/

Stopień akceptacji twierdzenia:

* "Przeglądy kadrowe służą rzeczywistej selekcji pracowników"

* "Tworzenie rezerwy kadrowej na stanowiska kierownicze jest działaniem pozornym, bo i tak się tych ludzi nie awansuje"

- Zdecydowanie tak

- Raczej tak

- Raczej nie

- Zdecydowanie nie

- Trudno powiedzieć

/tabela: opinie szeregowych pracowników, kierowników gospodarki uspołecznionej, kierowników administracji państwowej/

Czy ma Pan(i) szanse awansować?

- Tak

- Nie

- Nie wiem

/tabela: opinie szeregowych pracowników, kierowników gospodarki uspołecznionej, kierowników administracji państwowej/

Recepty na osiągnięcie stanowiska kierowniczego

- Uzyskanie dobrej opinii na aktualnie zajmowanym stanowisku

- Wykazanie właściwej postawy społeczno-politycznej

- Zyskanie przychylności, szacunku współpracowników

- Różne sposoby przedłożenia własnej oferty

/tabela: opinie szeregowych pracowników, kierowników gospodarki uspołecznionej, kierowników administracji państwowej/

7. Efekty i ewentualne skutki polityki kadrowej w opinii badanych

Czy polityka kadrowa w naszym kraju jest prowadzona w sposób planowy?

Czy polityka kadrowa prowadzone w naszym kraju daje pożądane efekty?

Typy zagrożeń

- W sferze gospodarczej

- W sferze ładu społecznego

- W sferze realizacji zasad polityki kadrowej

Propozycje wymiany kadr na poszczególnych szczeblach władzy:

- własny zakład

- władze gminy, miasta

- władze województwa

- władze centralne

Powody postulowania wymiany kadr

- Niekompetencja

- Nieumiejętność kierowania, zarządzania

- Nieefektywność, pozory działania

- Nierzetelne wypełnianie obowiązków

- Prywata, karierowiczostwo, klikowość

- Potrzeba rotacji, trzeba ustąpić miejsca innym

Zainteresowanie polskiej opinii społecznej obradami XXVII Zjazdu Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego

- uważnie śledziłe(a)m jego przebieg

- w miarę uważnie słuchałe(a)m, czytałe(a)m o nim

- mam o nim jedynie ogólne informacje

- nie przejawiałe(a)m zainteresowania

- nic o Zjeździe nie wie

Zainteresowanie Zjazdem a przynależność społeczno-polityczna

- Członkowie PZPR

- Członkowie innych organizacji

- Nie należący do organizacji /tabela/

Zainteresowanie Zjazdem według wieku badanych /wykres/

Wpływ Zjazdu na:

- sytuację w  ZSRR

- sytuację w  krajach socjalistycznych

- sytuację w  Polsce

- na stosunki Wschód-Zachód /tabela/

1. Ocena źródeł i rozmiarów marnotrawstwa

Określenia marnotrawstwa:

- ogromne

- powszechne

- średnie

- zło

- bałagan

- niegospodarność

- plaga

- sabotaż

- bezmyślność

- niedbalstwo

/tabela: pracownicy przemysłu, nauczyciele/

Źródła marnotrawstwa

- Wadliwy mechanizm ekonomiczny, nie zachęcający do zwalczania marnotrawstwa

- Niewyniesienie nawyków z domu rodzinnego

- Niedostatki organizacyjne i brak kontroli wykonawców

- Brak właściwego klimatu społecznego dla potępienia marnotrawstwa

- Niedopracowane, wadliwe technologie produkcji

- Obserwacje, że nie sposób znacząco poprawić swoją sytuację materialną przez oszczędzanie

- Nadmierna rozbudowa administracji przedsiębiorstw

- Zły stosunek do pracy pozbawiony obawy o bezrobocie

- Eksport najlepszych wyrobów za granicę

- Nacjonalizacja przedsiębiorstw i brak ich prywatnego właściciela

- Nadmierne zapasy w gospodarstwach domowych

- Oczekiwanie na niebiańską nagrodę

/tabela: pracownicy przemysłu, nauczyciele/

Ocena aktualnej sytuacji gospodarczej w kraju

- Dobra

- Dość dobra

- Ani dobra, ani złą

- Zła

- Bardzo zła

- Trudno powiedzieć

/tabela: pracownicy przemysłu, nauczyciele/

2. Zwalczanie marnotrawstwa poprzez oszczędzanie

Przyczyny braku powszechnego nawyku oszczędzania

- Niewyniesienie nawyków oszczędzania z domu i szkoły

- Mechanizm ekonomiczny nie wymusza oszczędzania

- Narodowa tradycja "zastaw się a postaw się"

- Zbyt dużo do powiedzenia w gospodarce ma polityka

- Zbyt często dorobek materialny całych pokoleń był niszczony przez kataklizmy dziejowe

- Przez oszczędzanie nikt się jeszcze nie dorobił

- Żyje się raz, nie ma sensu oszczędzać na niepewną przyszłość

- Inne

- brak danych

Najczęściej używane określenia oszczędności:

- niewielkie

- małe

- porządek

- dobro

- konieczność

- dobrobyt

- rzadkie

- umiarkowane

- potrzebne

- zaradność

/tabela: pracownicy przemysłu, nauczyciele/

Korzyści z oszczędzania w gospodarstwie domowym:

- poprawa stopy życiowej

- zwiększenie budżetu domowego

- zmniejszenie kosztów

- zysk

- nie mam z czego oszczędzać /tabela: pracownicy przemysłu, nauczyciele/

Korzyści z oszczędzania w zakładzie pracy:

- wzrost wynagrodzenia

- więcej towarów

- mniejsze ceny

- więcej energii i materiałów

- poprawa warunków pracy

/tabela: pracownicy przemysłu, nauczyciele/

Korzyści z oszczędzania w gospodarce narodowej:

- poprawa stopy życiowej

- wychodzenie z kryzysu

- lepszy rynek

- wyższy dochód narodowy

/tabela: pracownicy przemysłu, nauczyciele/

Charakterystyka próby

- pracownicy przemysłu

- nauczyciele

Wiele się mówi ostatnio o odnowie moralnej, o zdrowiu moralnym społeczeństwa. Czy Pan(i) zgadza się z tonem (treścią) tych wypowiedzi?

- Tak

- Nie

- Nie mam zdania

Co, Pana(i) zdaniem, jest szczególnie słuszne, wartościowe w wypowiedziach telewizyjnych, radiowych, artykułach prasowych na temat odnowy moralnej, zdrowia moralnego społeczeństwa?

- przeciwdziałanie patologii społecznej

- ważne jest samo dążenie do odnowy moralnej

- zainteresowanie się sprawami moralności społeczeństwa

- propagowanie dobrej, rzetelnej pracy, dyscypliny

- poruszanie spraw ogólnospołecznych, życia codziennego

- wszystkie wypowiedzi na temat są ważne i słuszne

- zajmowanie się problemem wychowania młodego pokolenia

- zainteresowanie problemami opieki społecznej

- poświecenie uwagi sprawom rodziny

- informowanie o wydarzeniach politycznych, społecznych, kulturalnych w kraju

- krytykowanie wykorzystywania uprawnień na stanowiskach kierowniczych do celów prywatnych

- informowanie o sprawach dotyczących Kościoła

- inne wypowiedzi

Co Pana(ią) drażni, oburza w wypowiedziach o odnowie moralnej, zdrowiu moralnym społeczeństwa?

- wiele się mówi, ale nic się nie robi

- propagowanie kłamstwa, tworzenie fikcyjnych problemów

- przekazywanie ogólnikowych, hasłowych treści

- niepowiązanie z życiem codziennym

- nieopracowanie konstruktywnego programu przeciwdziałania negatywnym zjawiskom

- tolerowanie negatywnych zjawisk

- jednostronne ukazywanie problemu, winne jest jedynie społeczeństwo, a nie władza

- pokazywanie jedynie skutków, a nie przyczyn

- niekonsekwentne przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom

- zbytnie generalizowanie negatywnych zjawisk

- niekompetencja, nieprzygotowanie osób przekazujących treści związane z odnową moralną społeczeństwa

- uprawianie złej propagandy

- niewłaściwe argumentowanie przekazywanych treści

- wszystko mnie oburza

- pomijanie Kościoła w procesie odnowy moralnej

- niewłaściwe rozwiązania prawne

- ogólnie negatywne wypowiedzi

- zbytni rygoryzm prawa

- inne odpowiedzi

Rodzaje reakcji na podwyżki

- Oburzenie

- Rezygnacja

- Obojętność

- Zrozumienie /tabela: ogół społeczeństwa, reakcje własne/

Stwierdzenia dotyczące podwyżek

- Podwyżka jest kosztem, który poniesiemy teraz, aby w przyszłości było lepiej

- Podwyżka jest naturalnym skutkiem sytuacji gospodarczej kraju

- Podwyżka jest ceną, którą zapłaci społeczeństwo z winy rządu /tabela wg badań XII‘83, IV‘86/

Ocena sytuacji gospodarczej

- Dobra i dość dobra

- Ani dobra, ani zła

- Zła i bardzo zła

- Trudno powiedzieć /tabela wg badań XII‘85, IV‘86/

Ocena sytuacji politycznej

- Dobra i dość dobra

- Ani dobra, ani zła

- Zła i bardzo zła

- Trudno powiedzieć /tabela wg badań XII‘85, IV‘86/

1. Charakterystyka badanych

Przynależność społeczno-polityczna

- PZPR

- SD

- ZSL

- Organizacje młodzieżowe

- Związki zawodowe

- Inne

- Nie należę do żadnej organizacji

/tabela : nauczyciele, ogół społeczeństwa/

Zainteresowanie polityką

2. Ocena sytuacji gospodarczo-politycznej i nastrojów społecznych

3. Opinie o systemie społeczno-politycznym

Instytucje i organizacje - czy dobrze służą społeczeństwu, zgodnie z jego interesami

- Sejm

- Wojsko

- Rząd

- Rada Państwa

- Związki zawodowe

- PRON

- PZPR

- Kościół

- MO

- Opozycja polityczna

/tabela: nauczyciele, ogół społeczeństwa, młodzież/

4. Opinie o opozycji

Opinie o strukturach b. "Solidarności"

- Swoją działalnością przyczyniają się do zakłócenia spokoju i porządku społecznego

- Wskazują na błędy władzy i przyczyniają się tym samym do poprawy sytuacji w kraju

- Ich działalność służy interesom wrogów Polski

- Ich koncepcje są niemożliwe do wprowadzenia w życie

- Głoszone przez nich hasła są jedynie parawanem dla działalności antysocjalistycznej

- Mają dobre koncepcje, propozycje, które wprowadzone w życie mogłyby się przyczynić do wyjścia z kryzysu

- Ich działalność nie ma żadnego znaczenia

- Ich działalność utrudnia proces demokratyzacji życia w kraju

- Ich działalność jest przeszkodą w procesie wyprowadzania kraju z kryzysu

- Występują w obronie społeczeństwa, walczą o słuszne, ważne sprawy Polaków

/tabela: nauczyciele, próba ogólnopolska/

Stosunek nauczycieli do działalności podziemia

- Aprobata - same pozytywne stwierdzenia

- Aprobata - brak warunków dla skutecznego działania

- Dystans - koncepcje niemożliwe do wprowadzenia w życie

- Ambiwalencja - pozytywne i negatywne stwierdzenia

- Potępienie - same negatywne stwierdzenia

/tabela/

Ocena aktualnej sytuacji gospodarczej i politycznej - średnia ocen dla poszczególnych grup ze względu na uwikłania ideologiczno-polityczne - wykres

Dezaprobata tezy, ze działalność rządu, PZPR, Kościoła i opozycji służy społeczeństwu i jest zgodna z jego interesami - wykres

Opinie o rzeczywistości politycznej w Polsce - średnia dezaprobaty dla poszczególnych grup ze względu na uwikłania ideologiczno-polityczne - wykres

Analiza artykułów prasowych z przełomu 1985/1986 r. , poruszających temat rozporządzenia mającego działać wstecz, a wprowadzającego podwyżkę opłat za mieszkania wykupione niegdyś od państwa.